مرور روزنامههای چهارشنبه بیستم شهریور ماه
زیباکلام: گفتمان اعتدال کجا بود؟ روحانی تصادفی رأی آورد
رویداد غمانگیز تصادف دو اتوبوس و جان باختن جمعی از هموطنان، مسائل سوریه و تب فروکش کرده احتمال حمله به این کشور، برنامههای رئیسجمهور برای مذاکرات هستهای، انتصاب مقامات جدید دولتی و ازسرگیری جلسات شورای گفتوگو، مهمترین مطالب روزنامههای امروز هستند.
رویداد غمانگیز تصادف دو اتوبوس و جان باختن جمعی از هموطنان، مسائل سوریه و تب فروکش کرده احتمال حمله به این کشور، برنامههای رئیسجمهور برای مذاکرات هستهای، انتصاب مقامات جدید دولتی و ازسرگیری جلسات شورای گفتوگو، مهمترین مطالب روزنامههای امروز هستند.
تراژدي ارزاني جان آدمي!
در حالی که حادثه تلخ تصادف اتوبوسها مورد توجه بیشتر روزنامهها قرار گرفته است، ابتکار در سرمقاله خود با عنوان «تراژدی ارزانی جان آدمی!» به قلم هادی وکیلی نوشته است: چقدر جان سخت شدهایم، چقدر همه چیز عادت شده است، چقدر راحت از کنار خبر کشته شدن ۴۴ نفر از هموطنان در صحنه تصادف میگذریم. وقتی حوادث زنجیروار تکرار میشوند، حساسیتها کم شده و دیگر تعجب و تأثر بر انگیخته نمیشود.
متأسفانه تکرار حوادث جادهای و مشکلات فنی خودروها و کیفیت بد لاستیکهای چینی موجب شده تا قیمت جان آدمی کاهش یابد و ضریب مسئولیت حفظ جان انسانها تنزل یابد. این در حالی است که مطابق آموزههای دینی، در عالم هیچ چیز مهمتر و همسنگ جان آدمی نیست. همه عالم به افتخار وجود انسان خلق و ارزش هستی پیدا کرده است. به عبارتی همه چیز فدای جان انسان است. ولی بیتوجهی و بیمسئولیتی ما انسانها موجب شده تا اینجان شریف و این اشرف مخلوقات این چنین ارزان گردد و به این مفتی خونش ریخته و جانش گرفته شود.
اگر ارزش و منزلت جان آدمی مطابق آموزهها به رسمیت شناخته میشد، جهان کنونی بهتر از این و شر جنگ و بیمسئولیتیها از سر راه زندگی بر چیده میشد.
تمامی انسانها به عنوان اشرف مخلوقات بر تمام موجودات زمین مسلط است و گرفتن جان یک نفر همچون کشته شدن تمام انسانهاست و نجات جان یک نفر برابر نجات جان تمام انسانهاست وفانی شدن تمام دنیا نزد خداوند از کشتن یک مومن آسانتر است اما برغم این جایگاه بلند و متعالی و به دلیل بیتوجهی و بیمسئولیتی امروزه این انسان نیست که بر تمام موجودات مسلط است که این دیگر موجودات هستند که بر انسان تقدم یافتهاند و بر او مسلط گردیدهاند اینکه سرنوشت ۵۰ نفر آدم بیگناه به یک اتوبوس با کیفیت پایین و لاستیکهای چینی سپرده شود خود مصداق مسلط کردن اجناس چینی بر جان آدمی است وقتی سرنوشت آدمها به جادههای غیر استاندارد سپرده شود، در حقیقت تقدم بیعرضگی و بیمسئولیتی بر جان آدمی است آنچنانکه سپردن سرنوشت ملتها به دست حاکمان بیتدبیر و جنگطلب موجب هدر دادن جان هزاران انسان بیگناه است.
از بین رفتن آدمها در نتیجه جنگ افزارها تقدم و تسلط جنگ افزارها بر سرنوشت آدم هاست. پس بیایید کمی نگاهمان را به منزلت آدمی تغییر دهیم و ارزش آن را آن گونه که خدا خواسته، دریابیم. اگر این تغییر نگاه رخ دهد مسئولیت انسانی در قبال همدیگر پیدا میکنیم و آنگاه بنی آدم اعضای یکدیگر خواهند شد. اگر این بینش پایه مناسبات انسانی گردد دیگر جان انسان در نتیجه سوءتغذیه از دست نخواهد رفت و شاهد جنگافروزی و برادر کشی و پایمال شدن حقوق انسانی نخواهیم بود.
در کشور ایران که مدعی حاکمیت دین و اخلاق میباشد انتظار گران شدن قیمت انسان میرود و نباید با گرانی دیگر اجناس و گرانی سرانه زندگی قیمت آدمها ارزان شود به هر روی حادثه وحشتناک اتوبان قم ـ تهران که به مرگ هموطنان بیگناه منجر شد یک بار دیگر آژیر خطر ارزانی جان آدمی را در این سرزمین به صدا درآورده است و مسئولان را متوجه مسئولیت خطیرشان در قبال جان آدمها نموده است.
زیباکلام: گفتمان اعتدال کجا بود؟ روحانی تصادفی رأی آورد
کیهان این بار سخنان زیباکلام را برای پرداختن به نتیجه انتخابات مورد استفاده قرار داده و نوشته: «من از این حرصم میگیرد که یک عدهای گفتند خاتمی در خرداد ۷۶ رأی آورد چون ما توانستیم جامعه مدنی را گفتمان غالب مردم کنیم؛ این حرف مفتی بود».
صادق زیباکلام این تحلیل را در مصاحبه با وبسایت روزنامه ایران مطرح کرد. وی که در فیلم تبلیغاتی دکتر روحانی حضور داشت، با رد اینکه «رأی مردم گفتمانی بوده و یک عدهای از ماهها قبل نشسته و گفتمان اعتدال را نظریهپردازی کرده و به قدرت رسیدهاند» میگوید: اساسا خود آقای روحانی هنگامی که رئیسجمهور شدند، بیش از هر کس دیگری و بیشتر از همه بهتزده شدند. چون تا ۴ روز قبل، تا سه روز قبل، حتی تا دو روز قبل کسی فکر نمیکرد آقای روحانی رئیسجمهور شود. اصلا کمی عقبتر برویم کسی فکر میکرد آقای هاشمی رد صلاحیت شوند؟ آیا اساسا فکر میکردیم آقای هاشمی رفسنجانی وارد انتخابات شوند؟ خیلیها میگفتند وارد نمیشوند. پسرش آقای محسن هاشمی گفت آقام وارد نمیشود. خانم فائزه هاشمی گفت آقام وارد رقابتهای انتخابات نمیشود.
وی ادامه میدهد: اتفاقا آنچه که باعث پیروزی آقای روحانی شد ۵۰ درصدش تصادف بود و ۵۰ درصد دیگر آن بد عمل کردن اصولگرایان در هشت سال گذشته. حوادثی که گفتم همه تصادف است، برنامهریزی نیست.
وی در مقابل اصرار مصاحبه کننده به بحث گفتمانی و نظریه داشتن اصلاحطلبان تأکید کرد: شما میخواهید پای نظریهپردازی را وسط بکشید اما بدانید که نمیتوانید حریف من شوید! اینکه میگویید انتخابات باعث تغییر میشود مثل این میماند که بگویید درخت در بهار شکوفه میدهد! بعد میخواهید درباره آن نظریهپردازی سیاسی کنید. این بدیهی است آقاجان!... همه حرف من این است که در سال ۸۴، ۱۸ میلیون نفر از عملکرد آقای خاتمی و هاشمی رفسنجانی راضی نبودند و به آقای احمدینژاد رأی دادند. در سال ۷۶ بیست میلیون نفر از وضعیت موجود راضی نبودند و به آقای خاتمی رأی دادند. در ۲۴ خرداد هم ۱۹ میلیون نفر از عملکرد اصولگرایان راضی نبودند و به آقای روحانی رأی دادند.
زیباکلام گفت: مهم آن است که در کنج یک ادارهای ننشینیم و فکر کنیم نظریه اعتدال را طراحی کردیم و توانستیم پیروز انتخابات باشیم! من از این حرصم میگیرد که یک عدهای گفتند آقای خاتمی رأی آورد چون ما توانستیم جامعه مدنی را گفتمان غالب مردم کنیم که حرف مفتی بود!
بازگشت تفاهم
بهار، حضور ۷ عضو اقتصادی کابینه یازدهم در شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی را مورد توجه قرار داده و نوشته: صلح به شورای گفتوگو بازگشت. ماهها بود که با برداشت سیاسی از موضعگیری فعالان بخش خصوصی درباره قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار در مجلس، وزرای اقتصادی دولت دهم از حضور در جلسات شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی منع شده بودند و این امر تعطیلی را با جلسات شورا همراه کرد. پس از آن با انتقاداتی که به این تعطیلی شد، معاونان وزرای اقتصادی به نمایندگی از وزرا در جلسات حاضر شدند تا کمی انتقادها به ارتباط نهچندان خوب دولت دهمیها با بخش خصوصی کمرنگ شود. حالا پس از مدتها و با تغییر دولت، وزرای اقتصادی کابینه یازدهم در سی و دومین جلسه شورا شرکت کردهاند تا صلح به شورای گفتوگو بازگردد و قدمی برای حل مشکلات اقتصادی برداشته شود.
جلسهای که به گفته محمد نهاوندیان شلوغترین جلسه شورا از زمان تأسیس بود و اعضای اقتصادی کابینه حضوری پررنگ در آن داشتند. اسحاق جهانگیری معاون اول رییسجمهوری در این نشست با اشاره به اینکه در دوره خاصی از نظر شرایط اقتصادی قرار گرفتهایم و دولت در مقطع دشواری از نظر اقتصادی کار خود را شروع کرده، گفت: «از بخش خصوصی انتظار داریم شرایط را درک کند و با دولت رابطه سالمی داشته باشد. با افرادی که در لباس بخش خصوصی تلاش میکنند از رانتها استفاده کنند برخورد میکنیم و آنها را قبول نداریم».
به گفته او جهتگیری کلی برنامه چهارم و پنجم توسعه حرکت به سمت خصوصیسازی بود، اما در اجرا به نظر آمد که دولت بر خلاف خصوصیسازی حرکت کرده است. معاون اول رئیسجمهوری با تأکید بر اینکه بخش خصوصی نمیدانست سقف پروازش تا کجاست، یادآور شد، «با ایجاد اصل ۴۴ قانون اساسی ابهامهای پیشروی بخش خصوصی را برطرف کردیم».
جهانگیری با تأکید بر اینکه راهی برای بهبود اقتصاد جز حضور بخش خصوصی وجود ندارد، افزود: «بنابراین باید با این بخش بیشتر نشست و برخاست کرد، زیرا اگر قبلا در شعارها مطرح میشد که باید اتکا به نفس کم شود، امروز کاهش اتکای ایران به منابع نفتی به یک الزام تبدیل شده است».
در ادامه این جلسه محمد نهاوندیان که سخنگویی شورا را نیز به شافعی عضو هیأترئیسه اتاق واگذار کرد، با اشاره به اینکه باید تشکیل دوباره شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی در اولین ماه کاری دولت تدبیر و امید را به فال نیک گرفت، از رفتار سیاسی که در دولت دهم با شورا شده بود گله کرد و گفت: «از زمانی که تشکیل جلسات شورای گفتوگو قانونی شد، در سال اول ترکیب اصلی این شورا وزیر اقتصاد به عنوان رییس شورای گفتوگو در جلسات حضور مییافت، اما از سال دوم تشکیل شورای گفتوگو با مطرح شدن قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار متأسفانه وزیران با یک تصمیم سیاسی از حضور در جلسات منع شدند».
طیبنیا، عضو دیگر کابینه بود که در سی و دومین نشست شورا شرکت کرد و در حاشیه این نشست از کوتاه شدن فهرست ممنوعالخروجهای اقتصادی خبر داد. وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به اینکه هیچ گاه در تاریخ، اقتصاد کشور با این شرایط روبهرو نبوده است، گفت: «ترکیب توامان تورم و رکود شرایط خاصی را به وجود آورده که به راحتی نمیتوانیم با مسائل و مشکلات روبهرو شویم».
او برگزاری این جلسات را نشانی از عزم جدی برای حل مشکلات اعلام کرد و یادآور شد که «به دنبال استفاده از تمام توان برای حل مشکلات بخش تولید هستیم». طیبنیا با اشاره به نرخ منفی ۵/۴درصدی رشد اقتصادی کشور در سال گذشته گفت: «رکود شدید حاکم شده و از سوی دیگر تورم به اعداد بیسابقهای رسیده است که ترکیب توأمان تورم و رکود شرایط خاصی را به وجود آورده که نمیتوانیم به راحتی با مسائل و مشکلات روبهرو شویم».
وزیر اقتصاد ادامه داد: «بررسی بودجه دولتی در طول سالهای پس از انقلاب نشان میدهد نسبت هزینههای عمومی به درآمدهای ناخالص داخلی بهشدت کاهش یافته، یعنی دخالت دولت در امور حاکمیتی نسبت به پیش از انقلاب کاهش یافته و از ۵۰درصد به حدود ۳۰درصد رسیده است».
او در ادامه از برنامه دولت تدبیر و امید برای کاهش اسامی فهرست ممنوعالخروجهای بانکی از کشور خبر داد و گفت: «وزارت امور اقتصادی و دارایی مصمم است با توجه به شرایط تحریم که در کشور وجود دارد، تسهیلاتی را برای واحدهای تولیدی و فعالان اقتصادی فراهم کند». طیبنیا ادامه داد: «از جمله این تسهیلات تلاش برای کاهش فهرست ممنوعالخروجهاست، به نحوی که سقف بدهیها افزایش یافته و تلاش شود تا فهرست ممنوعالخروجها کاهش یابد». وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره محورهای اصلی مشکلات مطرحشده از سوی فعالان بخش خصوصی گفت: «ضرورت برقراری ثبات، تعادل و آرامش در فضای اقتصاد کلان، ثبات در بازار ارز و پول، رفع موانع کسب و کار و تولید، مقرراتزدایی، تامین مالی بنگاهها، مسائل بازرگانی و ورود و خروج کالا، ضرورت و توسعه صادرات غیرنفتی کشور و اطمینان، آرامش و امنیت سرمایهگذاری از جمله محورهای اصلی مطرحشده از سوی فعالان بخش خصوصی است».
مأموریتهای جانشین جلیلی در شورای عالی امنیت ملی
اعتماد، انتصاب دریابان شمخانی به دبیری شورای عالی امنیت ملی را مورد توجه قرار داده و در این باره نوشته است: از این پس شمخانی مسئولیت اداره معاونتهای زیرمجموعه خود را به عهده خواهد داشت. در ساختار دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، پنج معاونت اصلی قرار دارد که در دوران مسندنشینی جلیلی در این شورا، مسئول این معاونتها و شرح وظایف آنها عبارت بودند از:
۱ ـ معاونت بین الملل، دکتر باقری، (پیگیری مباحث سیاست خارجی، مذاکرات هستهای)
۲ ـ معاونت سیاسی ـ اجتماعی، سردار نجات، (پیگیری مسائل امنیت داخلی)
۳ ـ معاونت دفاعی، سردار رشید (مسائل امنیتی و نظامی)
۴ ـ معاونت حقوقی، دکترکدخدایی، سخنگوی سابق شورای نگهبان، (جنبههای حقوقی مسائل کشور)
۵ ـ معاونت اقتصادی، دکتر خالدی، معاون بین الملل وزیر نفت دردولت احمدینژاد.
حال با توجه به انتصاب شمخانی در سمت دبیری شورای عالی امنیت ملی، به نظر میرسد در برخی از این معاونتها شاهد تغییراتی خواهیم بود. تغییراتی که با توجه به انتقال پرونده هستهای به وزارت امورخارجه، احتمالادر نخستین گام معاونت بین الملل را تحت تاثیر قرار خواهد داد و پس از آن هم با توجه به تأکیدات فراوان روحانی در ایام انتخابات و پس از آن، برای تبدیل فضای امنیتی به فضای سیاسی، معاونت سیاسی – اجتماعی شورای عالی امنیت ملی را به عنوان گزینه بعدی تغییرات مطرح میکند. معاونتی که در صورت تغییر آن احتمال محقق شدن برخی از وعدههای انتخاباتی روحانی در زمینه حبسها و حصرها افزایش مییابد و دریادار شمخانی نیز میتواند در روزهایی که پیگیری پرونده هستهای به وزارت امورخارجه سپرده شده، مشکلات به وجود آمده در مسائل امنیت داخلی طی سالهای گذشته را سامانی جدید دهد. این نکتهای است که روز گذشته، علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم بر آن تأکید کرد و در گفتوگو با مهر، با بیان اینکه با انتقال پرونده هستهای کشور به وزارت امور خارجه، سیاست خارجی شورا به وزارت خارجه منتقل شد، اظهار داشت: «این مساله باعث میشود که دبیر شورای عالی امنیت ملی نقش مهم تری در امنیت داخلی، مرزها و مسائل پیدا و پنهان و نیز تهدیداتی که از سوی دشمنان طراحی میشود، ایفا کرده و بهتر به مسائل امنیت داخلی کشور توجه کند».
پشت پرده عقب نشینی اوباما
تهران امروز از «عقبنشینی کامل آمریکا از حمله به سوریه» خبر داده و نوشته است: در شرایطی که انتظار میرفت کنگره آمریکا به درخواست باراک اوباما طرح حمله محدود به سوریه را بررسی کند اما آنگونه که اوباما در گفتوگو با شش شبکه خبری مهم آمریکا گفته است این طرح به این زودیها در کنگره بررسی نمیشود ضمن آنکه طرحی که روسیه ارائه داده است، میتواند مانع حمله آمریکا به سوریه شود. اوباما این سخنان را در شرایطی بر زبان جاری کرد که بسیاری از رسانههای جهانی از شکست حیثیتی اوباما و آمریکا به خاطر تهدیدهای توفنده حمله به سوریه و سپس عقبنشینی گام به گام از حمله سخن به میان آوردهاند. پیش از این اوباما با متهم کردن دولت سوریه به کاربرد سلاح شیمیایی در حومه دمشق گفت که دولت این کشور را تنبیه میکند. در گام بعدی نخستوزیر انگلستان و چند کشور عربی و ترکیه هم گفتند در طرح حمله به سوریه مشارکت میکنند اما بعدا پارلمان انگلستان با حمله به سوریه مخالفت کرد و انگلستان ناچار کنار کشید و ائتلاف ضدسوری در هم شکست. حال به نظر میرسد اوباما هم تیر خلاص را به این ائتلاف وارد کرده است.
اعتماد هم گزارش داده که خبر هشدار سال گذشته ایران نسبت به استفاده شورشیان سوری از تسلیحات شیمیایی تأییده شده و نوشته: کریستین ساینس مانیتور در گزارشی با استناد به نامه نگاریهای دیپلماتیک که به بیرون نشت کرده است، نوشت که ایران از ماه جولای سال ۲۰۱۲ به واشنگتن هشدار داده بود که شورشیان سوریه به تسلیحات شیمیایی دست یافتهاند و از آمریکا خواست «یک هشدار جدی و فوری» برای گروههای شورشی بفرستد تا از آنها استفاده نکنند.
نامهای که به دست مانیتور رسید، مورخ هجدهم جولای و یکم دسامبر ۲۰۱۲ است. به نوشته این روزنامه در این نامه آمده است خبرهای نگران کنندهای درباره مقدمه چینی نیروهای شورشی در سوریه برای استفاده از تسلیحات/ عناصر شیمیایی به دست آمده است. ایران علاوه بر عناصر دخیل در خشونتها، کشورهای حامی آنها از جمله دولت امریکا را برای هر گونه توسل به تسلیحات / عناصر شیمیایی توسط آن گروههای شورشی مقصر میداند. منابع آگاه در ایران که یک نسخه از این نامه را به شرط فاش نشدن هویتشان به روزنامه مانیتور دادند، گفتند که این نامه در دوره محمود احمدینژاد رئیس جمهور پیشین در ایران ارسال شد. یک مقام وزارت امور خارجه امریکا صحت این نامه را تأیید نکرد و گفت: ما درباره نامه نگاریهای دیپلماتیک اظهارنظر نمیکنیم. ایران که خود در دوران جنگش با عراق تحت حمله تسلیحات شیمیایی قرار گرفته بود بارها مخالفتش با استفاده از تسلیحات شیمیایی توسط هر کشوری را اعلام کرده است.
روزنامه جمهوری اسلامی هم در سرمقاله خود درباره چرایی تغییر نظر اوباما نوشته: در داخل آمریکا و در میان مردم، مخالفتها با جنگ به مراتب شدیدتر است و براساس تازهترین نظرسنجیها ۶۰ درصد آمریکایی مخالف این جنگ میباشند.
با توجه به این مسائل، طرح روسیه در واقع راه گریزی برای اوباما بود تا از این دوراهی دشوار و سردرگمی نجات پیدا کند. محول ساختن آغاز جنگ به تصمیم گیری کنگره نیز تلاشی بود که آمریکا برای به دست آوردن فرصت بیشتر و فرار آبرومندانه از جنگ به عمل آورد.
مشخص بود که باراک اوباما از سوی جناح جنگطلب آمریکا به ویژه شبکه صهیونیستی برای تصمیم حمله به سوریه در فشار قرار گرفته بود و این فشار را از لابلای اظهارات اوباما میشد تشخیص داد.
دولتمردان آمریکایی در برنامه حمله نظامی به سوریه آنچنان منزوی و تنها ماندهاند که هرگز تصور آن را نمیکردند. به جز فرانسه، عربستان، امارات و ترکیه، هیچ کشوری حاضر نشد آمریکا را در ماجراجویی نظامیاش در سوریه همراهی کند و این ضربه بزرگ و تحقیر کنندهای به آمریکا بوده است.
این اتفاق در عین حال بیانگر بروز پدیده جدیدی در جهان است که در آن، دیگر کشورها حاضر نیستند حتی با وجود تهدیدها و تطمیعها، در طرحهای تجاوزکارانه و مداخله جویانه آمریکا در سایر نقاط جهان به بهانههای مختلف مشارکت کنند.
نخستین مذاکره هستهای در نیویورک
ابتکار سخنان رئیسجمهور در همایش ائمه جمعه را مورد توجه قرار داده و نوشته است: وی با بیان اینکه بنا بر مصالحی، مذاکرات هستهای به وزارت امور خارجه واگذار شده است، افزود: امیدواریم در این مذاکرات نیز قدمهای موفقی برداریم و شاید در هفتههای آینده اولین مذاکرات در این ارتباط در نیویورک صورت بگیرد و مذاکرات بعدی در جایی که برای مذاکره با ۱+۵ مشخص میشود. رئیسجمهور در بخش دیگری از صحبتهایش اظهار کرد: ما باید از مشکلات عبور کنیم و این مشکلات یکروزه حل نمیشود. باید صبر و تحمل داشته باشیم. روحانی همچنین گفت: دشمن باید بفهمد که زبان دولت زبان تدبیر است و زبان مردم زبان ادب توأم با زبان مقاومت و استواری است و اگر زبان آنها نیز زبان تکریم نباشد کاری پیش نمیرود. غرب باید بداند که با تحریم و فشار نسبت به ملت ایران حداقل موفقیت را نیز به دست نمیآورد. وی اضافه کرد: اگر زبان غرب زبان منطق، استدلال و منافع مشترک باشد، از موضع برابر باشد، دولت نیز آماده است که با زبان حکمت، تدبیر و منطق با آنها صحبت کند. دولت از تمام توان خود برای حل مشکلات استفاده میکند و انشاءالله نتیجه حاصل میشود.