اظهارات رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران درباره اینکه تاکنون دست کم یک میلیون ایرانی به زگیل تناسلی مبتلا شدهاند و این بیماری در آستانه 'اپیدمی' HPV قرار دارد، نگرانی زیادی را ایجاد کرده است؛ کما اینکه بسیاری از افراد اطلاعات درست و کاملی از این بیماری ندارند و شاید تاکنون نام این بیماری ویروسی را نشنیده باشند.
به گزارش مهرخانه، مصطفي اقلیما در اظهارات اخیر خود این بیماری را یک بیماری خطرناک دانسته که خطرش حتی از ایدز هم بیشتر است. وی همچنین مدعی شده که سال گذشته روزانه یک تا دو نفر از مبتلایان این بیماری به او مراجعه میکردند، اما امسال این رقم به ۱۰ تا ۱۵مرد در یک روز رسیده است.
زگیل تناسلی یک بیماری ویروسی است
اما دکتر سید علی آذین، متخصص پزشکی اجتماعی، به مهرخانه میگوید: زگیل تناسلی یک بیماری ویروسی است و ازجمله شایعترین بیماریهای منتقلشونده از راه تماس جنسی محسوب میشود. ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV بیش از 40 گونه متفاوت دارد که برخی از انواع آنها میتوانند علاوه بر ناحیه تناسلی، مخاط دهان و حلق را نیز مبتلا نمایند. اگرچه زگیلهای کوچک حتی بدون درمان نیز خودبهخود از بین خواهند رفت، اما ضایعات بزرگتر نیاز به مداخله درمانی دارند و به علاوه امکان عود بیماری نیز بالا است.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی و مدیر کلینیک سلامت جنسی مرکز درمان ناباروری ابنسینا ادامه میدهد: از دیدگاه سلامت همگانی آنچه موجب نگرانی است علاوه بر سهولت انتقال جنسی این بیماری، ارتباطی است که بین آلودگی با این ویروسها و برخی سرطانها مثل سرطان دهانه رحم یا بهندرت سایر سرطانهای ناحیه تناسلی یافت شده است و متأسفانه معیاری نیز وجود ندارد که مشخص کنیم کدام فرد مبتلا واقعاً در معرض خطر بیشتری برای چنین عوارضی است.
وی با بیان اینکه ویروسهای مولد این بیماری با ویروس ایدز یا ویروسهای ایجادکننده هرپس یا تبخال تناسلی متفاوت هستند، تصریح میکند: همه این بیماریها میتوانند از طریق تماس جنسی منتقل شوند و همه مردان و زنان، در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند؛ مگر در شرایط روابط زناشویی توأم با تعهد به شریک زندگی.
برخی مبتلایان خود نیز از بیماری خود آگاه نیستند
این متخصص پزشکی اجتماعی میافزاید: باید توجه داشت که برخی مبتلایان خود نیز از بیماری خود آگاه نیستند و ممکن است سالها قبل با این ویروس آلوده شده باشند و در حال حاضر نیز علامتی نداشته باشند. به همین دلیل به همه و به ویژه جوانان توصیه میکنیم که در نظر داشته باشید که وقتی با فردی وارد رابطه میشوید در واقع با تمام گذشته جنسی او وارد رابطه شدهاید، لذا باید از حداکثر محافظت ممکن استفاده نمایید؛ حتی اگر تنها برای یک بار تماسی برقرار شود. در مواردی ویروس میتواند در جریان زایمان از مادر به نوزاد منتقل شود که خوشبختانه چندان شایع نیست.
وی به بیان نشانههای این بیماری پرداخته و میگوید: زگیلهای تناسلی به شکل برآمدگیهای پوستی توپُری به ابعاد 2 تا چند میلیمتر به شکل متعدد یا حتی خوشهای خودنمایی میکنند. این ضایعات بدون درد، سوزش یا خارش هستند. گاه ضایعات کوچک حتی بدون مداخله درمانی برطرف میشوند، ولی در مواردی هم بدون تغییر باقی مانده یا بزرگتر شده و حتی گسترش مییابند.
آذین اضافه میکند: انواعی از ویروس پاپیلوما که ایجاد زگیل میکنند با انواعی که شانس سرطان را افزایش میدهند، متفاوت است، ولی نباید فراموش کرد که با توجه به نحوه انتقال، آلودگی همزمان با چندگونه ویروس پاپیلوما و حتی سایر ویروسهای منتقلشونده از راه تماس جنسی مثل HIV ، هرپس و هپاتیتهای نوع B و C وجود دارد.
آنچه جناب آقای دکتر اقلیما فرمودند تخمینی از احتمال ابتلا بود
وی در ادامه در رابطه با آمار یک میلیونی افراد مبتلا به این بیماری که از سوی دکتر اقلیما بیان شده است، تصریح میکند: متأسفانه در کشور ما بررسی اپیدمیولوژیک این بیماری در سطح کشوری انجام نشده و ما چنین پشتوانه پژوهشی در اختیار نداریم و به اعتقاد من آنچه جناب آقای دکتر اقلیما فرمودند تخمینی از احتمال ابتلا بوده که متأسفانه برخی از رسانهها به شکل نامناسبی آن را مطرح نمودند.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی معتقد است که تغییر الگوی رفتار جنسی در جامعه طی دو دهه اخیر و سهولت نسبی انتقال ویروس در کنار آموزش ناکافی و متأسفانه درک ناکافی خطر در افرادی که به لحاظ جنسی فعال هستند، شرایطی را بهوجود آورده که چنین آماری چندان دور از ذهن نیست؛ اگرچه مستند هم نیست.
آذین با اشاره به این مطلب که آلودگی با این ویروس در سایر نقاط دنیا هم چشمگیر است، اظهار میکند: باید توجه داشته باشید که طبق آمار رسمی در ایالات متحده در حال حاضر حدود 79 میلیون نفر با این ویروس آلوده شدهاند. مهم این است که همانگونه که دکتر اقلیما بیان کردهاند مراجعین مبتلا به زگیلهای تناسلی به مراکز دریافت خدمات سلامت، طی یکی دو سال اخیر افزایش قابل توجهی نشان میدهند.
مدیر کلینیک سلامت جنسی مرکز درمان ناباروری ابنسینا ادامه میدهد: در کلینیک سلامت جنسی ابنسینا و همچنین در اطلاعات دریافتی از همکاران متخصص اورولوژی، زنان و زایمان و بیماریهای پوست همین روند به چشم میخورد؛ اگرچه ممکن است بخشی از این افزایش تقاضا برای خدمات، مربوط به آگاهی بیشتر مردم و تغییر رفتار آنها در جستجو برای کمک باشد، ولی به عنوان یک متخصص پزشکی اجتماعی به خود اجازه نمیدهم که تا این حد خوشبینانه به موضوع نگاه کنم؛ کما اینکه تغییرات سریع در الگوی انتقال بیماری ایدز به سمت رفتار جنسی نیز باید بسیار زودتر از اینها جدی گرفته میشد و مسئولین کشور را به فکر وادار میکرد.
برای پیشگیری از این بیماری چه باید کرد؟
وی به بیان راهکارهای خود برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری پرداخته و میگوید: قدم اول برای کنترل این بیماری مثل مقابله با بسیاری از تهدیدکنندههای سلامت، ایجاد آگاهی است. تشویق به خویشتنداری جنسی و همچنین داشتن تعهد به زندگی زناشویی، اگرچه لازم است، ولی قطعاً کافی نیست.
آذین بیان میکند: وقتی که ضایعات فعال وجود دارند باید حتیالمقدور از تماس جنسی پرهیز شود، چون احتمال سرایت بیشتر است. در سایر مواقع استفاده از کاندوم تا حدی احتمال انتقال را کمتر میکند، ولی باید توجه داشت که این کار به اندازه آنچه در مورد بیماری ایدز گفته میشود محافظتکننده نیست، چون ضایعات پوستی در زگیلهای تناسلی گسترش بیشتری دارند، کمااینکه از دستکاری و خراشیدن ضایعات باید اجتناب کرد؛ چراکه علاوه بر تسریع انتقال بیماری، میتواند موجب ایجاد عفونتهای ثانویه شود.
این متخصص پزشکی اجتماعی با بیان اینکه کشورهای پیشرفته واکسن مؤثری را برای پیشگیری از ابتلای افراد به این بیماری ساختهاند، خاطرنشان میکند: برای مقابله با ویروس پاپیلومای انسانی واکسنهای مؤثری ساخته شده است. در کشورهای پیشرفته اغلب توصیه میشود همه پسران و دختران بالای 10 تا 12 سال در برابر این ویروس واکسینه شوند؛ اما شرایط اپیدمیولوژیک و ابهامهای موجود و همچنین ملاحظات اجرایی و اقتصادی در کشور، فعلاً برای توجیه چنین مداخلهای کافی نیست، اما شهروندان حق دارند تا به این واکسن دسترسی داشته باشند.
وی در پایان تأکید میکند: توصیه میکنم که زنان و به ویژه افراد تماسیافته با ویروس حتماً مسئله غربالگری سرطان دهانه رحم یعنی انجام پاپ اسمیر را بسیار جدی بگیرند.