پس از آنکه ساعتی پیش مشخص شد توافق ژنو میان وزیر امور خارجه ایران و وزرای خارجه روسیه، چین، آمریکا و سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس از سیام دی ماه جنبه اجرایی خواهد گرفت و طرفین بخشی از آن را بلافاصله پس از توافق و بخشی دیگر را در بازه زمانی شش ماهه انجام خواهند داد، سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران و مذاکرهکننده ارشد کشورمان با ۵+۱ امشب در یک نشست خبری، جزئیات نحوه اجرای این توافق را از سوی دو طرف تشریح نمود.
به گزارش «تابناک» به نقل از خبرگزاریها، سیدعباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد ایران با ۱+۵ یکشنبه شب در نشست خبری درباره توافق به دست آمده، یادآور شد: نحوه و سازوکار اجرای توافق در مذاکرات طولانی و فشرده بررسی شد و غیر از چند مورد خاص که درباره آنها هم مذاکراتی در ژنو داشتهایم، به راهحلهایی رسیدیم و راهحلها به پایتختها منتقل شد و امروز مطلع شدیم شش کشور با راهحلهای پیشنهادی موافقت کردند و این راهحلها در ایران از سوی مراجع ذیربط بررسی و موافقتشان را اعلام کردند و این موافقت در تماسی اعلام شد.
او با بیان اینکه گفتوگوهایش با خانم اشمید برای انجام آخرین هماهنگیها نسبت به نهایی کردن زمان و نحوه اجرای گام نخست توافق ژنو تا دقایقی پیش ادامه داشته است، خاطرنشان کرد: امروز در نهایت توافقی بین ما و ۱+۵ درباره نحوه اجرای گام اول از برنامه اقدام مشترک نهایی شد و دو طرف به برداشت واحدی از نحوه اجرای توافق رسیدند که در بیستم ژانویه (سیام دی ۱۳۹۲) گام نخست از توافقنامه انشاءالله اجرایی خواهد شد.
وی افزود: مواردی که اجرای این توافق و نحوه اجرای آن در مذاکرات فشرده کارشناسی بین دو طرف که از سوی ما توسط بعیدینژاد رهبری میشد و در مذاکرات طولانی و فشردهای نهایی شده بود، بررسی شد. غیر از چند مورد خاص که هفته گذشته درباره آنها جلسهای در ژنو با خانم اشمید داشتیم، بقیه موارد بررسی شده بود. درباره موارد اختلافی به راهحلهایی رسیدیم که به پایتختهای شش کشور منتقل شد و ما این موارد را به تهران منتقل کردیم. امروز مطلع شدیم که شش کشور با راهحلهای پیشنهادی موافقت کردند و آن را پذیرفتند و از سوی دیگر در ایران نیز نهادهای مربوطه این راهحل را بررسی و ارزیابی و در نهایت موافقتشان را اعلام کردند.
عراقچی گفت: این موافقت در تماس بین من و خانم اشمید اعلام شد. ما توافق کردیم در بیستم ژانویه گام اول از توافقنامه ژنو اجرایی شود. امیدواریم شروع خوبی برای اجرای توافق ژنو باشد. پس از اینکه این گام اول اجرایی شد، در فاصله کوتاهی، دوباره تماسهایمان را برای آغاز مذاکرات مربوط به گام پایانی و راهحل آن از سر خواهیم گرفت.
این عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای ایران همچنین در پاسخ به پرسش ایسنا درباره اینکه آیا ایران هم میتواند از بیستم ژانویه پولهای مربوط به صادرات و واردات خود را برداشت کند، گفت: از بیستم ژانویه گام اول توافقنامه ژنو اجرا میشود. بنا بر گام اول ایران و ۱+۵ هر کدام تعهداتی را قبول کردند. همه این تعهدات در یک روز شروع به اجرا شدن میکند. همه تحریمهایی که آنها قرار است تعلیق کنند و در متن توافقنامه آمده است، از بیستم ژانویه تعلیق خواهد شد و اقداماتی که قرار است ما در رابطه با تعلیق ۲۰ درصد انجام دهیم و اقداماتی که قبول کردیم انجام نشود و جلوتر نرود، از روز بیستم ژانویه اجرایی خواهد شد؛ به جز یک مورد از هر دو طرف و آن یک مورد هم از سوی آنها مربوط میشود به پرداخت ۴.۲ میلیارد دلار از داراییهای ایران در خارج از کشور و آزاد شدن آنها و از سوی ما تبدیل مواد غنی شده ۲۰ درصد به اکسید یا رقیقسازی آن. این کار از طرف ما و آن اقدام از سوی آنها در یک دوره زمانی شش ماهه صورت خواهد گرفت که در شش نوبت این کار انجام میشود؛ نوبتهایی که ممکن است کم و زیاد هم بشود.
وی توضیح داد: شاید این کار ماهانه یا کمتر از آن باشد. قرار است آزادسازی ۴.۲ میلیارد دلار از داراییهای بلوکه شده ایران در هشت نوبت انجام شود که تاریخهای مختلف دارد که دقیقا یک ماهه نیستند، بلکه در کمتر از یک ماه فاصله زمانی این هشت پرداخت خواهد بود. از طرف ما هم کار اکسید نیمی از مواد ۲۰ درصد در شش ماه انجام خواهد شد. از طرف ما هم کار اکسید کردن نیمی از مواد ۲۰ درصد در شش ماه انجام خواهد شد. ما نیمی از ۱۹۶ کیلو اورانیوم را در شش ماه و نیم دیگر آن را در شش ماه اکسید میکنیم.
عراقچی گفت: هر سه هفته یک سیلندر به صورت رقیق شده درخواهد آمد که تعادل برقرار شود. در مقابل هم تمام تلاش و حرکت ما این بوده است که هر کاری که دو طرف انجام میدهند به صورت متعادل و متناسب باشد. هیچ طرفی هیچ کاری را زودتر یا دیرتر از دیگری انجام ندهد. تمام اقدامات در یک روز انجام میشود به جز این دو مورد که برای آن نیز ترتیباتی در نظر گرفته شده است. تا از تعادل و تناسب برخوردار باشد.
او همچنین در پاسخ به پرسش دیگر ایسنا درباره اینکه آیا در این مذاکرات درباره اجرای گام پایانی نیز توافقی انجام شد، گفت: ما هنوز در این باره صحبتی نداشتیم. بحثهای کلی انجام شده است که پس از شروع گام اول، در یک فاصله کوتاهی که شاید دو یا سه هفته بیشتر نباشد، مذاکرات گام پایانی را شروع کنیم، اما هنوز جزییات دقیق و صحبتهای جزیی درباره اینکه چه زمانی و چه مکانی این مذاکرات انجام شود، انجام نشده و در رایزنیهایی که بین دو طرف صورت میگیرد، این موضوع نهایی خواهد شد.
وی درباره موارد اختلافی دو طرف و راهحلهای آن نیز گفت: راهحلهای مطرح و پذیرفته شده تکنیکی و فنی هستند. مواردی که مورد اختلاف بود مربوط به نحوه برداشت و تفسیری بود که هر طرف از توافق ژنو داشت. اینکه از یک سند برداشتهای متفاوتی بوده، چندان عجیبی نیست. ممکن است از هر متنی برداشتهایی باشد؛ حتی درباره قانون اساسی که در نوشتن آن نیز دقتهای زیادی که برای صریح و شفاف بودن آن انجام میشود، تفسیرهای مختلفی وجود داشته باشد و مرجعی مشخص میشود که مرجع تفسیر قانون اساسی است. رسیدن به تفسیر مشترک کار مهمی است که ممکن است در بعضی بخشها این کار به آسانی صورت بگیرد و در قسمتهای دیگر دشواریهایی داشته باشد.
این مذاکره کننده ارشد ایران با ۱+۵ افزود: طبیعی است که هر طرف تلاش کند یک سند را در جهت خواستههای خود تفسیر کند. یکی از موارد اختلافی مربوط به بحث تحقیق و توسعه بود که ایران تأکید کرده که از نظر ما هیچ محدودیتی در توافق ژنو نسبت به امر تحقیق و توسعه وجود ندارد. طرف مقابل ما تفسیر متفاوتی در این باره میکرد و درباره نکاتی اصرار داشت. درباره مذاکراتی که انجام شد به توافقی در این زمینه نزدیک شدیم. این توافق و برداشت را در پایتختها بررسی کردیم و توانستیم در این زمینه هم به برداشت نزدیکتری برسیم. امیدواریم مذاکرات بیشتر و وسیعتر در مذاکرات مربوط به گام پایانی صورت بگیرد.
او افزود: یکی از موارد اختلافی مربوط به بحث پرداختها و زمانبندی و دورهبندی عمل اکسید کردن و رقیقسازی بود که مذاکرات آن انجام شد. فرمولهایی پیدا شد که بر پایه آن مشخص کنیم در چه تاریخهایی چه میزانی و به چه صورتی این موارد را دنبال کنیم. اختلاف دیگری هم بود که درباره نحوه تفسیر و معنا کردن توافق ژنو بود که به هم نزدیک شد. راهحلهایی پیدا شد که پذیرفته شده است.
وی تأکید کرد: مهم این است که توافقی با نام برنامه اقدام مشترک از سوی دو طرف داریم. درباره نحوه اجرای آن نیز تفاهم و درک مشترکی داریم و اقدامات لازم هم از سوی دو طرف برای آمادهسازی اجرای آن صورت گرفته است.
عراقچی گفت: تماسهای لازم با بانکهای بینالمللی و طرف حساب ایران صورت گرفته است. تماسهایی نیز طرفهای آمریکایی و اروپایی برای تعلیق تحریمها انجام دادند و آمادگیهای لازم را دارند. ما هم با آژانس مذاکراتی درباره نحوه راستیآزمایی اقدامات ایران داشتهایم. هیأتهایی فنی و کارشناسی از سوی آژانس برای آمادهسازی مقدمات مربوط به اجرا به شکلی که در نهایت در بیستم ژانویه آماده باشیم به ایران خواهند آمد تا در بیستم ژانویه هر دو طرف واقعا آماده باشند که مجموعه اقداماتی که توافق کردیم را همزمان اجرا کنند.
عضو ارشد مذاکره کننده هستهای کشورمان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا متن مشخصی در رابطه با سازوکار اجرای توافق ژنو نوشته و قابل انتشار است، گفت: تفاهم درباره اجرای توافق، تفاهمی کلی است. از نظر ما یک توافق شفاهی و غیررسمی است که مربوط به جزییات فنی و تکنیکی اجرای برنامه اقدام مشترک میشود و از نظر ما قابل انتشار نیست.
او در پاسخ به اینکه گفته میشود متن موجود میان ایران و ۱+۵ درباره اجرای توافق سی صفحه است، بدون پاسخ به آن، اظهار کرد: منتشر کردن متن به دست آمده درباره اجرای توافق به معنای رسمیت دادن به آن است و از آنجا که توافق شفاهی (NONE PAPAR) است، انتشار آن ضرورتی ندارد.
عراقچی در پاسخ به اینکه شاید در روند اجرای توافق طرف مقابل خلاف تعهداتش عمل کند و تاریخها و ارقام جابجا شود، از این نظر بهتر نیست متن به دست آمده منتشر شود، گفت: این موارد قابل تفسیر نیست و مشخص است اگر به مشکلی در زمان اجرای توافق بربخوریم و یا تفاسیر مختلفی صورت گیرد، کمیسیون مشترکی که در چهارچوب توافق پیشبینی شده است، به این موارد رسیدگی و اختلافنظرها برای حل و فصل به آن ارجاع میشود.
وی در پاسخ به اینکه آیا غنیسازی ۲۰ درصد از روز بیستم ژانویه تعلیق خواهد شد، گفت: از همان روز بیستم ژانویه همه اقداماتی که ما باید انجام دهیم شروع میشود، به غیر از یک اقدام خاص (تبدیل مواد اورانیوم ۲۰ درصد غنیشده به اکسید اورانیوم و اورانیوم ۵ درصد) که مرحلهبندی میشود. تا آخرین لحظه نوزدهم ژانویه، غنیسازی ۲۰ درصد در ایران ادامه پیدا میکند و پس از آن تحت نظارت بازرسان آژانس تعلیق میشود. قبل از بیستم ژانویه بازرسان در ایران حضور خواهند داشت و مقدمات انجام کار را برای راستیآزمایی از ایران فراهم میکنند.
وی در پاسخ به پرسش دیگر ایسنا مبنی بر اینکه در بخش تحقیق و توسعه در برخی از تحلیلها و اخبار آمده بود که ۱+۵ خواستار کنار گذاشته شدن نسلهای جدید و پیشرفته سانتریفیوژ ایران شده است، گفت: در زمان حاضر درباره سانتریفیوژهای موجود در بخش تحقیق و توسعه مشکلی نداریم و تمامی فعالیتها در این بخش توسط و یا در رابطه با سانتریفیوژهای جدید ادامه مییابد. از جمله سانتریفیوژ جدیدی که به تازگی توسط متخصصان کشور ساخته و به آژانس و افکار عمومی اعلام شده است.
معاون ظریف تأکید کرد: ما در بخش تحقیق و توسعه در چهارچوب توافق ژنو محدودیتی برای خود قائل نیستیم و در عمل هم این محدودیت را با توجه به ظرفیتهایی که داریم، نمیپذیریم.
عراقچی در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی بر اینکه گمانهزنیهایی درباره تغییرات در تیم مذاکرهکننده و افزوده شدن دو تن از دیپلماتهای پیشین ایران به تیم شنیده میشود، با رد این شایعات و اخبار اظهار کرد: این شایعات به هیچ وجه تأیید شده نیست و آقای ظریف هم این را اعلام کرده است. اما با شروع دور جدید مذاکرات، درباره گام نهایی، نیاز به سازماندهی جدید در بین تیم کارشناسی داریم که طبیعی است.
او گفت: در دور جدید مذاکرات موضوعات پیچیده گسترده و در ابعاد مختلف مربوط به تحریمها و یا فعالیتهای هستهای است و لازم است در هر یک از این حوزهها از جمله بانکی، مالی، نفتی، هستهای، فنی، حقوقی و غیره کارشناسان مربوطه را داشته باشیم.
این عضو ارشد مذاکره کننده هستهای کشورمان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه از بیستم ژانویه صادرات و واردات نفت ایران و فعالیتهای مرتبط با آن یعنی حمل و نقل و انتقال پول نفت به میزان ۲۰۰ هزار بشکه در روز امکانپذیر میشود، یا مدت زمانی طول میکشد تا این کار انجام شود، گفت: اگر قرار باشد این مسائل در مسیر کارهای بروکراتیک و اداری قرار بگیرد نقض توافق ژنو است. قرار است از بیستم ژانویه به بعد کشورهای خریدار نفت ایران، دیگر کاهش خرید نفت نداشته باشند و آمریکا به آنها برای کاهش خرید نفت از ایران فشار نیاورد.
وی ادامه داد: سطح فروش نفت ما در سطح فعلی حفظ میشود و کشورها دیگر الزامی برای کاهش خرید نفت از ایران ندارند. اگر این امر به درستی اجرا شود، توافق جلو میرود و اگر نه ما هم مجبور میشویم اقدام متقابل انجام دهیم.
عراقچی تأکید کرد: براساس توافق ژنو، تحریمهایی که کشورهای خریدار نفت ایران را ملزم میکند هر شش ماه ۲۰ درصد خرید خود از ایران را کاهش دهند، متوقف خواهد شد، یعنی آمریکا دیگر بیش به این کشورها فشار وارد نمیکند و سطح خرید نفت از ایران توسط کشورهای خریدار حفظ میشود و ما به سطح قبلی برنخواهیم گشت و از این سطح که در آن هستیم، پایینتر نخواهیم رفت.
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره سفر کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران گفت: یک دعوت باز در نخستین دیدار آقای ظریف با خانم اشتون در نیویورک از ایشان برای سفر به ایران صورت گرفته و این دعوت همچنان ادامه دارد. همچنین در دیدار هفته گذشته با خانم هلگا اشمید، این دعوت تکرار و تجدید شد؛ اما توافقی درباره زمان این سفر نشده است. خانم اشتون برای سفر به ایران ابراز علاقه کردهاند و نسبت به این دعوت برخورد مثبت داشتهاند اما هنوز برنامهای برای سفر ایشان تعیین نشده است.
علی عراقچی پس از این نشست خبری، با شبکه خبر نیز گفتوگوی مهمی داشت که فیلم هفده دقیقهای کامل آن را در «تابناک» مشاهده میکنید.
دانلود