باید فضا را برای فعالیت دیپلمات‌ها باز کرد

کشورهای اروپایی همواره این ‌اندازه اهمیت داشته‌اند که دستگاه‌های دخیل در سیاست خارجی، بتوانند برای توازن قوا از آنان در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی به نفع منافع ملی ایرانیان بهره گیرند؛ اما با وجود استعداد این کشورها، برخی از سازمان‌های تروریستی و منحله مانند سازمان منافقین بیشتر از دیپلمات‌های ایرانی در میان سیاستمداران اروپایی نفوذ دارند. در این باره باید گفت،‌ نفوذ نداشتن دیپلمات‌های ایران و ارکان و افراد غیر‌رسمی سیاست خارجی ایران در اروپا، دلایل بسیاری دارد.

«تابناک» درصدد است ‌با سلسله مطالبی درباره این موضوع‌ با کارشناسان ‌گفت‌و‌گو کند تا شاید ‌راهکاری در این زمینه بیابد! در این باره با دکتر احمد شوهانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم و بحث را با این پرسش آغاز کردیم که چرا سی‌و‌چهار سال‌ پس از انقلاب اسلامی‌ و علی رغم ظرفیت ها و قابلیت های کشور، دیپلماسی خارجی کشور آنگونه که باید تاثیر گذار نبوده و چرا دیپلمات های ما  آنگونه که باید نتوانسته اند نقشی سازنده در ارتقای روابط با اتحادیه اروپا داشته باشند.

دکتر شوهانی گفت: شاید کمتر کشوری ظرفیت لابی گری ایرانیان را در اروپا و امریکا داشته باشد. بخشی از این نکته که دیپلماتهای ما نمی توانند ظرفیت رایزنی داشته باشند به این موضوع برمی گردد که دیپلمات های ما یا نخواسته اند و یا نتوانسته اند لابی گری کنند و بخشی نیز مربوط به نوع نگاهی است که کشورهای اروپایی نسبت به ما داشته اند. بعضا نگاه و رویکرد اروپا به ما تقابلی بوده و شاید تلاش هایی که دیپلمات های ما داشته اند، نتیجه نداشته است.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس افزود: از سوی دیگر ما نتوانسته ایم روی گروه های واسط کار کنیم. مثلا نتوانسته ایم در ساختارهای جوامع اروپایی که بر افکار عمومی و ارکان قدرت تاثیرگذارند از جمله در رسانه ها و "ان.جی.او" ها ورود کنیم. اگر این اجازه را نداده اند که مستقیما به پارلمان هایشان ورود کنیم اما می توانسته ایم در رسانه های آنها ورود کنیم و مقاله، مصاحبه و سخنرانی داشته باشیم و روشنگری کنیم و مباحث واقعی کشور را به آنها منتقل کنیم. در این قسمت ضعیف عمل کرده ایم.

وی با اشاره به این نکته که تعداد کثیری از ایرانیان در امریکا و اروپا ساکن هستند که مخالف جمهوری اسلامی نیستند، گفت: از این ظرفیت هم نتوانسته ایم استفاده کنیم. از ظرفیت سرمایه داران ایرانی خارج از کشور نتوانسته ایم استفاده کنیم. ایرانیانی که در دانشگاه ها و سیستم های سیاسی و حزبی دارای جایگاه هستند، می توانستند پل های ارتباطی ما باشند. ما باید این کار را بکنیم وگرنه مخالفین جمهوری اسلامی و لابی صهیونیستی این کار را می کنند. گروهک منافقین این کار را کرده و با سیاه نمایی نگاه آنها را نسبت به ما مخدوش کرده است.

شوهانی افزود: ما در کشورهای خارجی رایزن فرهنگی و اقتصادی داریم، سفیر داریم اما مشخص نیست اینها چه کار می کنند. بخشی از وظایف اینها همین کارها است. نیاز نیست این مسائل رسمی و تشریفاتی باشد. این اقدامات معمولا غیرمستقیم و غیر رسمی است. کار سفارتخانه های ایران این است که بر روی ارکان قدرت ها کار کنند اما متاسفانه خوب کار نکرده اند.

نمابنده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این موضوع که باید فضا را برای فعالیت دیپلمات ها باز کرد، گفت:  در این مساله کوتاهی شده است. بیشتر دیپلمات های ما می خواهند قواعد و آیین نامه های دیپلماتیک را لحاظ کنند در حالی که دنیای امروز دنیای متکثری است. اگر با مدیر یک نشریه شناخته شده کار کنیم می تواند خیلی تاثیر گذار باشد. دعوت های غیر رسمی خیلی می تواند تاثیرگذار باشد. لازم نیست حتما با سناتورها و مقامات لابی کرد. بعضی مواقع لازم است از طریق افرادی که بر اینها تاثیرگذار هستند اقدامی انجام شود. به عنوان مثال احزابی که در آن فعالیت می کنند و یا نشریه ای که مطالعه می کند. می توان بر روی پل های ارتباطی این افراد کار کرد.

وی افزود: شاید دیپلماتهای ما نخواسته اند خارج از قاعده حرکت کنند و بیشتر به دنبال برگزاری جلسات با مقامات بوده اند. حال انکه این مقامات عضو احزاب، تشکل ها و جمعیت هایی هستند. روی این موضوعات باید بیشتر کار شود که به نفع کشور است. باید از ظرفیت های موجوداستفاده کنیم؛ کاری که اعراب و صهیونیست ها می کنند و تاثیر گذار هستند. استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور از لحاظ اقتصادی و سیاسی بسیار می تواند تاثیرگذار باشد.

دکتر شوهانی با بیان اینکه سطح روابط ما با کشورهای اروپای در سطح پایینی است، گفت: همان گونه که در کشور ما برقراری ارتباط با برخی کشورها مخالفینی دارد، در سایر کشورها نیز همین گونه است. این کار ایراد ندارد اگر با سایر مقامات تاثیرگذار نیز چنین ارتباط هایی برقرار شود. دانشمندان و ورزشکاران می توانند تاثیر گذار باشند. از همه ظرفیت ها باید استفاده شود. اگر بتوانیم با بالاترین سطوح ارتباط داشته باشیم خوب است اما اگر چنین امکانی وجود ندارد باید از نقطه ای آغاز کنیم تا در نهایت اعتماد ایجاد شود و سطح روابط بالاتر برود. هنوز این اعتماد به وجود نیامده و باید در این جهت تلاش کرد.