یک بار دیگر موضوع حضور بازیکنان دوجنسه در فوتبال بانوان بر سر زبانها افتاد و این بار نه شایعات سال ۸۸، که سخنان رئیس کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال ایران، از حضور هفت بازیکن دوجنسه در فوتبال و فوتسال بانوان کشور خبر میدهد؛ هرچند هنوز مسئولان فدراسیون فوتبال در این باره موضع رسمی در پیش نگرفتهاند!
به گزارش «تابناک»، شهریورماه سال ۸۸ بود که برای نخستین بار، شایعه حضور چهار بازیکن دوجنسه در ترکیب تیم ملی فوتبال بانوان ایران بر سرزبانها افتاد و گفته شد، چهار بازیکن سابق تیم ملی ـ که هر یک صدایی بمتر یا فیزیکی درشتتر از برخی بازیکنان تیم ملی داشتند ـ خانم نبوده و مشکل جنسیتی دارند؛ ناگفته نماند این مسائل ژنتیکی برای درصدی از جمعیت هر کشور پدید میآید.
هرچند دامنه شایعات در آن زمان بسیار گسترده بود، فریده شجاعی، نائب رئیس فدراسیون فوتبال به شدت این موضوع را تکذیب کرد و درز این اخبار را نتیجه دشمنی رقبا و دشمنان فوتبال ایران دانست.
اما به رغم خوابیدن این شایعات، همواره این شائبه بوده که برخی تیمها در فوتبال و فوتسال بانوان از بازیکنان دوجنسه بهره میبرند و این در حالی است که بازکنان دوجنسه به دلیل شرایط فیزیکی متفاوت و بالا بودن هرمونهای مردانه، قدرت بیشتری نسبت به بانوان دارند و میتوانند کارآمدتر از دیگر بازیکنان باشند.
در این باره، چندی پیش، یکی از مربیان تیم فوتبال بانوان لیگ برتر ـ که نمیخواست نامش فاش شود ـ از این مسأله پرده برداشت و گفت: «ما با چند بازیکن از این دست به تفاهم رسیدیم، ولی وقتی دیدیم نمیتوانیم به دلیل برخی مشکلات از آنها استفاده کنیم، با وجود داشتن ضعف فنی در برخی پستها، این بازیکنان را به خدمت نگرفتیم، حال آن که برخی تیمها از این بازیکنان دوجنسه بهره میگیرند».
اکنون اما ماجرا رنگ و بوی دیگری دارد. این بار دکتر هاشمیان، رئیس کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال ایران اعلام کرد: «با آغاز اجرای دستورالعمل تعیین جنسیت، هفت فوتبالیست و فوتسالیست زن از حضور در مسابقات محروم شدهاند».
آقای هاشمیان به ایرنا گفت: «تمامی زنان فعال در لیگهای کشور، پیش از قرارداد باید در معاینات پزشکی شرکت کرده و پس از تکمیل فرم مخصوص توسط پزشک معتمد باشگاه و تأیید نهایی آن، اقدام به عقد قرارداد با باشگاه برای یک یا چند فصل کنند».
و پس از انتشار این خبر بود که موضعگیریهای فراوانی درباره حضور دوجنسهها در فوتبال بانوان شکل گرفت. زهره هراتیان، افسر کمیته ضد دوپینگ فیفا، به یکی از روزنامههای صبح امروز توضیحاتی داده که در آن میخوانیم: «
وقتی اسم دوجنسه بین بانوان مطرح میشود، همه فکر میکنند که پسری در بین دخترهاست؛ اما اینطور نیست. اینجا هیچ پسری وجود ندارد! بهتر است این طور برایتان توضیح دهم؛ طبق قانون ورزش، یک مسابقه قانونی در حالی برگزار میشود که تمام بازیکنان از نظر توان جسمی در یک سطح باشند. بر این اساس فیفا اساسنامه تعیین جنسیت را قرار داده و بالطبع در آسیا هم AFC کلیه فدراسیونهای تحت امر خود را موظف به اجرای این قوانین کرده است. اصل کلی این آییننامه هم این است که هر بازیکن فوتبال که برای حضور در مسابقات اعلام آمادگی میکند، باید مشخص شود که پسر است یا دختر. فدراسیون فوتبال ایران هم از سال ۸۹ این آییننامه را اجرایی کرده و مطابق آن همه چیز تحت کنترل قرار میگیرد».
احمدرضا براتی، کارشناس برجسته حقوقی فوتبال در گفتوگویی در این باره اظهار داشت: «بیشک رعایت فیرپلی در فوتبال مستلزم تعیین جنسیت است. از آنجا که اصل رقابت و بازی بر پایه برابری و تساوی است، باید در هر بازی و هر سطحی، چه مردان و چه زنان شرایط یکسان و برابری وجود داشته باشد. اگر برخی از بازیکنان به دلیل شرایط هرمونی از برتریهای برخوردارند، میبایست تا زمان تعیین تکلیف جنسیتشان بازی نکنند».
هاشمیان روز گذشته در توضیح سخنان خود گفت: «محرومیت این افراد مانند محرومیت دوپینگ نیست که زمان معینی داشته باشد، بلکه آنها به دلیل
«ابهام جنسیتی» محروم شدهاند. آنها با انجام برخی مداخلات پزشکی، میتوانند بازگردند. همان طور که سه یا چهار تن از آنها با انجام این کار به دنیای ورزش حرفهای بازگشتند».
با این حال و در حالی که فیفا در بند سوم آییننامه اجرایی خود، هر گونه تبعیض را به صراحت ممنوع کرده و چنین آورده که
«تبعیض به هر شکل علیه نژاد، رنگ پوست، مذهب، جنسیت، تفکر سیاسی، جهت گیری جنسیتی و غیره ممنوع است و متخلفان، محروم یا جریمه خواهند شد»، گویا تنها قانون مشخص و مدونی که در خصوص حضور دوجنسهها در ورزش وجود دارد، مربوط به قانونی است که IOC برای تغییر جنسیت وضع کرده که طی آن هر بازیکنی که جنسیت خود را تغییر دهد، طی ضوابط مشخصی که در این قانون آمده، میتواند در یکی از دو تیم بانوان یا آقایان بازی کنند.