استاد روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی و تحلیگر مسائل سیاسی معتقد است که توافق ایران با شش کشور غربی بر سرپرونده هسته ای ،جایگاه ایران را در منطقه ارتقا و توازن قدرت را به نفع ایران تغییر داده است.
«سید جلال دهقانی فیروزآبادی» در گفت‌وگو با ایرنا در پاسخ به سوالی درباره توافق ایران با شش کشور غربی بر سربرنامه هسته ای و تاثیرآن بر روابط ایران با کشورهای منطقه گفت: برای توضیح تاثیرات توافق ژنو بر روابط ایران با کشورهای خاورمیانه لازم است که این کشورها را به چهار دسته کشورهای متخاصم، دوست ،رقابتی و کشورهایی با روابط خنثی و یا بی طرف تقسیم کرد.
وی با بیان اینکه تاثیرگذاری این رویداد بر هر کدام از این کشورها متفاوت است، افزود:«درباره کشورهای متخاصم منطقه مثل اسرائیل باید گفت که مذاکرات ایران و گروه شش (1+5) باعث شده که رژیم صهیونیستی نسبت به ایران موضع خصمانه تری هم در داخل و هم خارج از منطقه پیش بگیرد.»
توافق ژنو تبلیغات منفی علیه ایران را با شکست روبرو کرددهقانی فیروزآبادی خاطرنشان کرد: توافق ژنو تبلیغات منفی علیه ایران را با شکست روبرو کرد چرا که این توافق باعث شکست سیاست ها در بخش تبلیغات منفی علیه فعالیت های هسته ای ایران شد.
این استاد روابط بین الملل اضافه کرد: اما درمیان کشورهای رقیب شاهد برخوردهای متفاوتی هستیم به عنوان مثال کشورعربستان بعد از توافق ژنو رقابت خود با ایران را شدت بخشیده و حتی با برخی از کشورهای متخاصم همکاری هایی را در مسائل منطقه ای در راستای منافع خود و یا به خاطر تضعیف ایران انجام داده است.
وی عنوان کرد: به طور مشخص می توان به همکاری عربستان و رژیم صهیونیستی برای ایجاد توازن قوا در سوریه اشاره کرد.
ترکیه بعد ازمذاکرات مثبت ایران و کشورهای غربی خواهان افزایش همکاری هاستدهقانی فیروزآبادی، ترکیه را از دیگر کشورهای رقیب ایران در منطقه دانست و گفت: توافق بین ایران و شش کشور غربی باعث شد که این همسایه غربی از وضعیت تقابلی که در گذشته داشت ،خارج شده و همکاری ها و همگامی های خود با ایران را بیش از پیش گسترش دهد که سفر اردوغان به ایران در هفته های گذشته را نیز می توان درهمین راستا تعبیرکرد.
به عقیده این تحلیلگر مسائل سیاسی، به طورقطع توافق ایجاد شده و ارتقای جایگاه و موقعیت ایران در منطقه برای کشورهای دوست مثل سوریه و لبنان بیش از پیش می تواند تاثیرگذار باشد و همین امر باعث شده که شاهد استقبال آنها از روند پیش آمده باشیم.
وی ادامه داد: کشورهایی که در دسته چهارم خنثی یا بی طرف قرار دارند نیز از مذاکرات ایران و غرب استقبال کرده اند، چرا که رفع تحریم ها و تغییر رویکردها نسبت به برنامه هسته ای ایران زمینه های بیشتر همکاری را فراهم کرده است.
این استاد دانشگاه در پاسخ به سوال دیگری درباره دلایل نگرانی طرف های متخاصم مثل رژیم صهیونیستی از توافق ژنو توضیح داد: برخی از کشورها که اهداف مشترک دارند بعد از این اتفاق به خاطر احساس خطر و نگرانی و به منظور مقابله با ایران با یکدیگر همگام شده اند و این امر دلایل بسیاری دارد.
توافق ژنو رژیم صهیونیستی را خلع سلاح کردوی تصریح کرد: از جمله دلایل نگرانی این نیروهای متخاصم را باید در شکل گیری وجهه مثبت ایران بعد از توافق با شش کشور غربی دانست. چرا که این کار باعث خلع سلاح دشمنان منطقه ای شد.
این کارشناس مسائل بین الملل، کمرنگ شدن و یا از بین رفتن سیاست ایران هراسی و برجسته کردن تهدید ایران از سوی رژیم صهیونیستی را از دیگر تاثیرات توافق صورت گرفته دانست و افزود: صهیونیست ها تلاش می کردند با برجسته سازی تهدید ایران، این کشور را در انزوا قرار دهند و هژمونی خود را در منطقه با همکاری متحدانشان حفظ کنند. اما عادی شدن روابط ایران و اروپا جایگاه رژیم صهیونیستی را در منطقه تضعیف کرد و این باعث نگرانی و وحشت آنهاست.
افزایش قدرت چانه زنی ایران باعث ضربه به موقعیت رژیم صهیونیستی شددهقانی فیروزآبادی یادآور شد: با افزایش قدرت چانه زنی ایران درپی توافق با کشورهای غربی و ارتقای نقش و جایگاه این کشوردر منطقه، رژیم صهیونیستی بیش از همه ضربه خواهد خورد ،چرا که موازنه قدرت به نفع ایران برهم خواهد خورد.
وی افزود: «علاوه براین افزایش قدرت چانه زنی ایران، برهم خوردن موازنه قدرت به نفع ایران، کاهش نقش منطقه ای سایر کشورها باعث به خطر افتادن منافع عربستان سعودی می شود.عربستان کشوری است که به واسطه جایگاه این کشور در سیاست های راهبردی آمریکا، همیشه این کشور وضعیت حقوق بشر در عربستان را نادیده گرفته است.»
وی عنوان کرد: «بنابراین بیم از اعتراضات داخلی و توجه آمریکا با نقض حقوق بشر در عربستان این روزها بیش از پیش در میان مقامات این کشور دیده می شود.»
به گزارش ایرنا، توافق ژنو موسوم به برنامه اقدام مشترک نتیجه چهار دور مذاکرات ایران با 1+5، یک دور در نیویورک و سه دور در ژنو است.
گروه مذاکره کننده ایرانی بعد از این مذاکرات توانست سوم آذر 1392/ 22 نوامبر 2013 برای حل بحران غیرضروری هسته ای با طرف مقابل به راهکار 6 ماهه با عنوان «برنامه اقدام مشترک» دست یابد.
بر اساس این توافق ایران و 1+5 از تاریخ 20 ژانویه (30 دی) اقدامات مذکور در برنامه اقدام مشترک را به صورت متقابل، عملی و گام به گام برای 6 ماه اجرا می کنند تا در این مدت با ادامه مذاکرات، توافق جامع بین ایران و 1+5 حاصل شود.
بر مبنای توافق جامع که دورنمای آن در مذاکرات گام اول مشخص شده است، ایران می تواند به طور کامل از حقوق خود در بهره گیری از انرژی هسته ای با اهداف صلح آمیز بر اساس مواد مرتبط در معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای و با رعایت تعهدات خود طبق معاهده برخوردار شود.
