شهردار تهران ششم اسفندماه به چین میرود. توسعه شبکه مترو و اتوبوسرانی از جمله مباحثی، است که در این سفر که به دعوت شهردار پکن انجام خواهد شد به آن پرداخته خواهد شد.
به نوشته آرمان، در سالهای اخیر که ساخت شبکه مترو تهران بهدلیل مسائل مالی با مشکل روبهرو شده بود، ارتباط گستردهای با کشور چین برای همکاری در زمینه ساخت مترو شکل گرفت و سفر قالیباف در هفته آینده نیز در راستای ادامه موارد همکاری قبلی خواهد بود. در همین حال معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران از حرکت حمل و نقل شهری پایتخت در مسیر اقتصاد مقاومتی و عملیاتی شدن این سیاستها و پیادهسازی آنها خبر داده است.
سیدجعفر تشکریهاشمی گفته است: نقشه راه شهر تهران در حوزه حمل و نقل و ترافیک با محوریت رشد بهرهوری، تقویت ناوگان و توانمندسازی نیروی انسانی و با هدف بهکارگیری کامل ظرفیتها و قابلیتهای موجود تدوین شده است. به گفته او در ناوگان حمل و نقل عمومی، ارتقای کیفی و کمی خدمات مورد توجه قرار گرفته و سعی شده تا با مدیریت و برنامهریزی صحیح، نسبت به اصلاح الگوهای موجود اقدام شود. تشکریهاشمی با بیان اینکه با شناسایی و بهکارگیری ظرفیتهای موجود در راستای دسترسی به حداکثر توان ممکن در حوزه حمل و نقل و ترافیک گام بر میداریم، تصریح کرد: به این منظور با رصد و پایش لحظه به لحظه برنامههای خود، هوشمندسازی فعالیتها و فعالسازی پروژههای این حوزه را مورد توجه ویژه قرار خواهیم داد.
نگاهی به مترو تهراناولین خط مترو تهران از سال 77 شروع به کار کرد اما، مطالعات اجتماعی، اقتصادی و ترافیکی شهر تهران از دهه 50 شروع شده بود. مترو تهران در 5 خط فعال است و گفته میشود روزانه حدود چهار میلیون نفر را جابهجا میکند. این درحالی است که اولین خط مترو شانگهای سال 1993 (1371) به بهرهبرداری رسید و از آن زمان تا کنون با سرعت بالایی در حال پیشرفت است و تبدیل به یکی از سریعترین خطوط حمل و نقل مترو در جهان شده است. متروی شانگهای 14خط و 329 ایستگاه دارد و با طول 538 کیلومتر یکی از طویلترین خطوط مترو در جهان است. این مترو رتبه سوم از لحاظ جابهجایی مسافر در جهان را دارد و تنها در روز 31 دسامبر 2013 نزدیک به 9 میلیون نفر را جابهجا کرده است.
مترو پکن نیز با ۸ خط و به وسعت ۲۰۰کیلومتر و با ۱۲۳ ایستگاه و روزانه حدود چهار میلیون نفر را جابهجا میکند. برخلاف اظهارنظرهای معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، انتقاداتی به توسعه کمی و کیفی متروی تهران میشود. شهرداری تهران در گسترش خطوط مترو از مصوبه طرح جامع تهران عقب است. علاوه بر این، از نظر کیفی و مطالعات ترافیکی نیز انتقاد فراوانی به فضاهای مترو وارد است. این درحالی است که آلودگی هوای کلانشهرها امروزه یکی از مهمترین مشکلات زیستمحیطی کشور است و به گفته کارشناسان تنها راه برونرفت از این بحران توسعه حملونقل عمومی و تخصیص اعتبارات به این حوزه است.
به گفته محمد حقانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران مهمترین مصلحت ملی جلوگیری از آلودگی هواست و استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی باید جایگزین وسیله نقلیه شخصی عموما تکسرنشین شود. با این وجود شهرداری اعتبارات حمل و نقل عمومی را خرج پروژههای سواره محوری مانند پل صدر و تونل نیایش کرده است که با سیاست توجه همگانی به حمل و نقل عمومی برای مقابله با آلودگی هوا هماهنگ نیست.
توسعه کمی و کیفی مترو مشکلات فراوانی دارددر همین زمینه یک کارشناس حمل و نقل و ترافیک در گفتوگو با آرمان با اشاره به اینکه برنامه ساخت و افتتاح خطوط ایستگاهها در سال جاری از برنامه مصوب عقب است، میگوید: علت عمده این عقب ماندن مشکلات اقتصادی است. بودجهای که سال 92 به مترو اختصاص داده شد، کافی نبود. به گفته علی وفقی اگر نگوییم سرعت توسعه مترو در سالهای اخیر متوقف شده اما، میتوان گفت که کاهش پیدا کرده است. بهنظر میرسد عدم همکاری دولت قبلی با شرکت مترو پیشرفت مناسب را متوقف کرده بود.
او ادامه میدهد: هنگامی که صبحت از بودجه میشود، تنها معنایش این نیست که مشکل بودجه تخصیص داده شده است، بلکه در سالهای اخیر بهدلیل نقص و ناکارآمدی مدیریت شهری از بودجه به شکل مناسبی استفاده نشده است. وفقی عنوان میکند: طبق برنامه مصوب تا سال 92 باید 2/16 کیلومتر از خط شش مترو احداث میشد که تا به حال 4/5 کیلومتر آن اجرا شده و هیچ بهرهبرداری نیز صورت نگرفته است. خط هفت نیز باید تا پایان سال جاری 22 کیلومتر احداث میشد که به 12 کیلومتر رسیده است. خط سه متر نیز تا سال 90 باید 8/32 کیلومتر آن احداث میشد که تا بهحال 5/18 کیلومتر آن احداث شده است. او درباره دیگر برنامههای انجام نشده ادامه میدهد: خط شش تا سال 87 از میدان هفت تیر تا میدان شهدا و از شهدا تا میدان آزادگان تا سال 90 باید احداث میشد. خط چهار تا سال 92، باید 9/35 کیلومتر احداث میشد که 22کیلومتر آن اجرا شده است.
به گفته این کارشناس حمل و نقل و ترافیک محیط داخلی ایستگاهها و طراحی آنها از لحاظ عمرانی و معماری مشکلاتی دارد. سال گذشته شاهد بارندگی و آبگرفتگی در ایستگاه خط چهار مترو بودیم که قاعدتا این مشکل باید بررسی میشد اما نشده است. او میافزاید: میتوان ابراز تگرانی کرد که چنین ایستگاههایی اگر در مقابل بارندگی زیاد مقاوم نیستند آیا در برابر زلزله یا سوانح سنگینتر میتوانند مقاومت کنند؟ وفقی با تاکید بر اینکه ظرفیت پیادهها در برخی ایستگاهها سنجیده نشده است، ادامه میدهد: بسیاری از ایستگاهها ظرفیت مسافر زیاد ندارند. در ایستگاه صادقیه مسافران 5 دقیقه در ترافیک پیاده میمانند، اگر در این شرایط سانحه رخ دهد به فاجعه منجر خواهد شد.
اختصاص اعتبار سه هزار میلیارد تومانی به متروهمچنین عضو کمیسیون عمران شورای شهر تهران در گفتوگو با آرمان میگوید: طبق برنامه هفت خط و حدود 350 کیلومتر باید احداث میشده که تا امروز 150 کیلومتر احداث شده در نتیجه کاملا از ظرفیتهای مترو حدود 45درصد توانستهایم استفاده کنیم. اسماعیل دوستی با بیان اینکه در هشت سال اخیر به مترو توجه زیادی نشد، میافزاید: بیشتر هزینههای شهرداری خرج احداث بزرگراهها، تونلها و پلها و سیر تقاطعهای غیرهمسطح شده است.
او با بیان اینکه افزایش بودجه برای مترو نداشتهایم، بیان میکند: اعتبارات خوبی از چینیها گرفته شد که اگر نبود شاید آنقدر پیشرفت نداشتیم. این عضو شورای شهر تهران ادامه میدهد: برای سال 93 شوار با هماهنگی شهرداری تصمیم گرفته اعتبارات عمرانی بیشتری را برای مترو در نظر گیرد. دوستی با اشاره به اینکه در سال آینده سه هزار میلیارد تومان اعتبار تامین خواهد شد، بیان میکند: دولت باید نسبت به تعهدات خود مبنی بر کمک 50درصدی به مترو عمل کند.