در هفتههای اخیر و در بحبوحه درگیری روسیه و غرب بر سر اوکراین، یکی از مهمترین مسائلی که به عنوان استدلالی از سوی روسیه در بیان ضرورت مداخله در بحران اوکراین مطرح شده، تأکید بر حقوق انحصاری مسکو در محیط ژئوپلیتیکی پیرامون خود بوده است. به فاصله اندکی پس از این موضوع، اکنون چین نیز ضمن پیوستن به مدل روسی، مواضع جالبی در حوزه پیرامونی خود در پیش گرفته است.
به گزارش «تابناک»، دولت چین، کره شمالی را «خط قرمز» خود اعلام کرده و گفته، چین اجازه وقوع جنگ یا ناآرامی در شبه جزیره کره را نخواهد داد؛ البته چین بر اهمیت غیرهستهای شدن این شبه جزیره نیز تأکید کرده است.
خبرگزاری «رویترز» ضمن انتشار این خبر اشاره میکند که چین همواره مهمترین حاملی دیپلماتیک و اقتصادی کره شمالی نقش آفرینی کرده است؛ هرچند در پی سه آزمایش هستهای این کشور، دولت چین انتقادهایی را متوجه آن کرده است.
به هر حال، به نوشته این خبرگزاری، «وانگ یی»، وزیر خارجه چین اظهار داشته: «شبه جزیره کره دقیقاً در مجاورت چین قرار دارد. ما خط قرمزی داریم و آن، جلوگیری از وقوع جنگ یا بیثباتی در شبه جزیره کره است».
وی ضمن دعوت از همه طرفها به «شکیبایی»، افزوده صلح پایدار و واقعی تنها از طریق غیرهستهای شدن به دست میآید.
وانگ در ادامه اظهارات خود گفته: «تقابل، تنها تنش به همراه خواهد داشت و جنگ، تنها به فاجعه منجر میشود. گفتوگو کردن بهتر از نکردن است و بهتر است که این کار زودتر انجام پذیرد».
اما سخنان وزیر خارجه چین از آن جهت جالب توجه است که در نقطه دیگری از جهان، یعنی اوکراین، روسیه و غرب بر سر یک «خط قرمز» مشابه که از سوی مسکو برای حوزه پیرامونی خود ترسیم شده، درگیر جدیترین تقابل میان خود از زمان جنگ سرد تاکنون هستند.
گفتنی است، به فاصله اندکی پس از فروپاشی اتحاد شوروی در سال ۱۹۹۱، دولت روسیه با درک تلاش غرب برای نفوذ به حوزه سابق شوروی و محدود کردن فضای حیاتی دولت جدید روسیه و همچنین ضمن احساس خطر از سرایت ناامنی و بیثباتی از مناطق پیرامونی به سرزمین اصلی فدراسیون روسیه، سرزمینهای سابق شوروی را منطقه «خارج نزدیک» خوانده و بر حق انحصاری روسیه برای مداخله در این سرزمینها در صورت لزوم تأکید کرد.
از سوی دیگر و باز هم در یک مشابهت جالب، دولت روسیه برای اطمینان یافتن هرچه بیشتر از ثبات محیط پیرامونی خود، از همان آغاز بر «غیرهستهای کردن» این منطقه تأکید کرد که در نتیجه آن، دو کشور قزاقستان و اوکراین به عنوان بخشهای هستهای شوروی سابق، تدریجی اقدام به انتقال یا امحای تسلیحات هستهای موجود در خاک خود کردند.
به هر حال، به نظر میرسد این بار چین ضمن احساس خطر از راهبرد کلی آمریکا برای نفوذ در مناطق پیرامونی قدرتهای بزرگ برای ضربه زدن به آنها و پیاده کردن سیاست «مهار»، کره شمالی را «خط قرمز» خود خوانده و در عین حال، برای کاهش حساسیتها و شاید بهانههای غرب، خود بر ضرورت غیرهستهای شدن کره شمالی تأکید میکند. آیا میتوان در آینده انتظار مداخلهای از جنس اوکراین را از سوی چین در کره شمالی داشت؟!