چند سال پس از واگذاری ساخت ۳۱۵ واگن مترو به چینی‌ها برای تسویه حساب پول حاصل از صادرات نفت، مذاکره با هندی‌ها برای احداث یک شبکه ریلی در کشورمان آغاز شده و مقامات این کشور هفته آینده به این منظور به ایران سفر می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، تحریم‌های اقتصادی کشور در سال‌های اخیر شرایطی را به‌وجود آورده تا بخش اعظم درآمدهای فروش نفت در بانک‌های کشورهای خریدار بلوکه شود. دشواری‌های ناشی از عدم وصول درآمدهای نفتی نیز روند توسعه زیرساخت‌های عمرانی کشور به‌ویژه در حوزه حمل‌نقل را با موانع جدی روبرو ساخت.
از سوی دیگر این وضعیت بخش تولید تجهیزات مربوط به حملونقل مانند ادوات ریلی را نیز با چالش‌هایی مواجه ساخت که فعالان این بخش از آن به نام «خود تحریمی» یاد می‌کنند. تحریم‌های داخلی که به موازات تحریم‌های بین‌المللی، تولیدکنندگان ایرانی را با شرایط اسفباری مواجه کرد. در این بین چین به‌عنوان یکی از مشتریان بزرگ نفت ایران نشان داده برای تسویه پول نفت ایده‌های جالبی دارد.
در سال‌های اخیر واگذاری ساخت 315 واگن مترو به شرکتی چینی،اعتراض تولیدکنندگان داخلی را به‌دنبال داشت، اعتراضی که رویانیان مدیرعامل وقت شرکت مادر تخصصی حمل و نقل ریلی کشور مهرماه 90 دلیل واگذاری را این‌گونه توضیح داد:« با قرارداد 315 دستگاه واگنی که با شرکت بوژان چین منعقد شده است در تلاشیم بتوانیم 60درصد واگن‌ها را برای شهرهای اصفهان، تبریز و شیراز بومی‌سازی کنیم که این قرارداد اگرچه از دو سال پیش تنظیم شده بود اما اکنون محور ساخت را شرکت‌های داخلی قرار داده‌ایم.»
این در حالی بود که دو سال بعد دلیل واقعی واگذاری قرارداد مذکور به چینی‌ها اعلام شد.
معاون توسعه حملونقل ستاد مدیریت حملونقل و سوخت شهریور سال گذشته پس از مدت‌ها دلیل واگذاری ساخت 315 واگن مترو به چینی‌ها را طلب‌های ناشی از فروش نفت ایران به این کشور اعلام کرد.
امیرجعفرپور در این‌باره گفته بود: «واقعیت این است که پول خیلی زیادی از فروش نفت به چینی‌ها داشتیم و چینی ها واگذاری این پول به صورت نقدی را ممکن نمی‌دانستند. آنها پرداخت این پول را به خرید تجهیزات حتی به قیمت‌های بیش از قیمت‌های منطقه‌ای منوط کرده بودند. بنابراین یکی از دلایل اصلی خرید 315 واگن بتوانیم پولمان را برگردانیم چون آنجا بلوکه شده است و سود آن را هم چینی‌ها مصرف می‌کنند.»
وی تصریح کرده بود:«کشور از این فرصت باید استفاده می‌کرد. چینی‌ها حتی پیشنهاد ساخت 5 هزار کیلومتر شبکه ریلی درون‌شهری را داشتند که چون قیمت‌ها نسبتا بالا بود با آن موافقت نشد. استفاده از منابع مالی که در چین بلوکه شده و قابل استفاده در کشور نیست، ناقص توان داخلی نیست.»
معاون توسعه حملونقل ستاد مدیریت حملونقل و سوخت این را هم گفت که «اگر دولت جدید در حمل و نقل ریلی اراده سرمایه‌گذاری و حمایت جدی چه در ساخت شبکه اعم از دورن و برون‌شهر و حومه و چه در ناوگان چه در توسعه و رفع گلوگاه فعلی داشته باشد قطعا می‌توان وضع بهتر از این باشد و بضاعت خیلی خوبی در ایران در ساخت انواع تجهیزات وجود دارد.»
جعفرپور در حالی با خوشبینی خاصی به استفاده از ظرفیت‌های داخلی تولید تجهیزات ریلی از سوی دولت یازدهم امیدوار بود که اواسط هفته گذشته پایگاه اینترنتی ایندین اکسپرس خبری را منتشر کرد که خاطرات واگذاری ساخت واگن‌های مترو سه کلانشهر ایران را زنده کرد.
دوشنبه گذشته این پایگاه اینترنتی به نقل از منابع هندی اعلام کرد بزرگترین کارخانه فولاد سازی هند قرار است به زودی یک موافقتنامه نهایی برای تامین 7.5 میلیارد روپیه فولاد مورد نیاز برای احداث یک شبکه ریلی در ایران به امضا برساند. این شبکه ریلی به طول بیش از 15 هزار کیلومتر، بنادر اصلی ایران را به مراکز تولیدی این کشور متصل خواهد کرد.
یک مقام ارشد وزارت بازرگانی هند گفت، شرکت اس تی سی از طریق انعقاد موافقتنامه با همتای ایرانی اش، وظیفه فراهم کردن زمینه برای صادرات فولاد هند به ایران را عهده دار شده است.
وی افزود: «ایران به حدود 3 میلیون تن فولاد نیاز دارد و رئیس شرکت اس تی سی این هفته برای نهایی کردن تشریفات به تهران سفر خواهد کرد.»
یکی از مقامات وزارت بازرگانی هند گفت، صادرکنندگان هندی برای کمک به مکانیزم پرداخت به روپیه، از بانک «یو سی او» استفاده می کنند. تسهیل مکانیزم پرداخت موجب رسیدن رقم صادرات هند به ایران به بیش از 550 میلیون دلار شده است که حدود 8 برابر چند سال قبل است.
به گزارش تسنیم، در حالی مسئولان دولت یازدهم مقدمات خرید ریل از هند را فراهم می‌کند که تولیدکنندگان داخلی اوایل دهه هفتاد شمسی به فناوری تولید ریل دست یافتند. در سال‌های ابتدایی دهه هفتاد ذوب‌آهن اصفهان توانست ریل U33 (مناسب برای سرعت زیر 160 کیلومتر در ساعت) را به تولید انبوه برساند، هرچند این توانمندی از سوی مدیران وقت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران چندان مورد توجه قرار نگرفت.
حال با گذشت حدود 20 سال، کارخانه‌های فولاد کشور از جمله ذوب‌آهن در مسیر تولید ریل UIC60 (مناسب برای سرعت بالای 160 کیلومتر در ساعت) حرکت می‌کنند و دراین راستا مذاکراتی برای ورود فناوری از کشورهای صاحب تکنولوژی انجام شده است.
بر خلاف خوشبینی معاون توسعه حملونقل ستاد مدیریت حملونقل و سوخت مذاکره با هندی‌ها برای احداث شبکه ریلی نشان می‌دهد که دولت یازدهم اعتقادی به توانمندی‌های داخلی در حوزه صنعت حملونقل ریلی ندارد. در حالی شدت تحریم‌های بین‌المللی رو به کاهش است که فعالان حوزه ریلی کشور مانند سابق با تحریم‌های داخلی مواجه هستند و این‌باره هندی‌ها کار چند سال پیش چینی‌ها را تکرار می‌کنند.
