چطور از کلیه‌ها مراقبت کنیم؟!

کارکرد کلیه:

کلیه‌ها 2نقش مهم را در بدن دارند؛ یکی تصفیه مواد زائد مانند اوره، کراتین، فسفات، سولفات‌ها و اسید اوریک و دیگری تنظیم تولید سلول‌های قرمز خون. علاوه بر این دو، تنظیم تعادل آب توسط کلیه‌ها صورت می‌گیرد و نتیجه آن تولید ادرار در نفرون‌های کلیه است. همچنین کلیه‌ها فرم غیرفعال ویتامین D را که از طریق روده‌ها از غذا جذب شده، به فرم فعال آن تبدیل می‌کنند.

آزمایش سالانه

به‌طور کلی با گذشت یک دهه از سن افراد 10سی‌سی از عملکرد کلیه‌ها کاسته می‌شود بنابراین افراد به‌ویژه افراد بالای 50سال باید سالانه یک‌بار آزمایش‌های لازم برای کنترل عملکرد کلیه‌های خود را انجام دهند. با انجام یک آزمایش ساده ادرار و کراتین می‌توان از بروز نارسایی‌های کلیه و ابتلا به بیماری‌های حاد کلیوی پیشگیری کرد.

نشانه‌های هشدار‌دهنده

اگر یکی از بیماری‌ها و نشانه‌های زیر را دارید بیشتر به فکر کلیه‌تان باشید: فشار خون بالا، پیدایش خون با پروتئین در ادرار، آزمایش کراتین خون (بالاتر از 1.2میلی‌گرم در دسی لیتر در زنان و 1.4میلی گرم در دسی لیتر در مردان)، تکرار ادرار به‌ویژه در شب، مشکل در ادرار کردن یا ادرار دردآور، تورم در چشم‌ها، دست‌ها و پاها به‌ویژه در کودکان و درد در قسمت پهلوها و زیر دنده‌‌ها.

انسداد کلیوی

یک دسته از بیماری‌های کلیوی، بیماری‌هایی هستند که باعث انسداد می‌شوند و ممکن است بیمار را دچار نارسایی کلیوی کنند. انسدادها می‌توانند منشأ داخلی یا خارجی داشته باشند مانند سنگ، لخته خون، فشار توده‌های شکمی و یا تومورها. انسداد اگر حاد باشد بیمار درد دارد اما اگر مزمن شود کلیه‌ها تخریب و نکروز می‌شوند و با وجود این بیمار درد ندارد ولی در آزمایش‌ها علائم آن مشهود است.

اختلالات عروقی کلیه:

اختلالات عروقی شایع‌ترین علت بیماری مزمن کلیوی است که عمدتاً به‌دلیل افزایش دیابت و فشارخون به‌وجود می‌آید. عوامل افزایش خطر در این دسته از بیماران سن بالای 60سال، سیگار، فشارخون بالا، دیابت شیرین، سابقه حملات ایسکمی گذرا (کاهش جریان خون یک اندام) است.

نارسایی حاد کلیه:

نارسایی کلیه به معنی کاهش شدید عملکرد کلیه‌است. نارسایی کلیوی 2نوع دارد؛ مزمن و حاد. علل مختلفی می‌توانند موجب نارسایی حاد کلیه شوند که به 3دسته علل پیش کلیوی (نرسیدن خون کافی به کلیه)، علل کلیوی (مانند گلومرولونفریت و نکروز توبولار حاد) و علل پس کلیوی (انسداد مجاری ادرار ناشی از سنگ کلیوی) تقسیم‌بندی می‌شوند. علائم اصلی این مشکل کاهش شدید حجم ادرار و افزایش سطح اوره و کراتین خون است.

مراقبت از کلیه:

حتما فعالیت بدنی داشته باشید و تناسب اندام خود را حفظ کنید. سطح قند خون و فشار خون را دائم کنترل کنید. از مصرف زیاد نمک که باعث افزایش فشار خون می‌شود، خودداری کنید. حتما از مایعات سالم به مقدار فراوان استفاده کنید. سیگار نکشید. به‌صورت خودسرانه و بی‌رویه از داروهای غیرنسخه‌ای استفاده نکنید.داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم) می‌تواند موجب ناراحتی‌های کلیوی جدی شود. پس از ابتلا به بیماری‌های کلیوی از میوه‌های کم پتاسیم مانند سیب، نارنگی، لیمو، گریپ‌فروت، انگور، گیلاس، توت‌فرنگی، هلو، آناناس، هندوانه، تمشک و زغال‌اخته مصرف کنید و از میوه‌های پرپتاسیم مانند موز، خرما، پرتقال، کیوی، گلابی، آلو، شلیل، زردآلو، طالبی، گرمک، خربزه و میوه‌های خشک کمتر مصرف کنید.