پس از هجوم گروه تروریستی داعش از مرزهای شرقی سوریه به خاک عراق و تسلط بر برخی نقاط این کشور، این پرسش پیش آمد که این گروه تروریستی به همراه دیگر متحدانشان در این محدوده جغرافیایی چگونه عمل میکنند؛ پرسشی که «خبرنگار» تابناک» برای بررسی آن، پیش از اوج گیری درگیریهای عراق و همزمان با انتخابات سوریه به دمشق و حلب رفت و مدل نظامی این گروههای چندملیتی تکفیری را بررسی کرد.
به گزارش «تابناک»، کشور سوریه از چندین سال پیش درگیر یک جنگ تمام عیار است؛ جنگی که مدتها طول کشید تا چهره واقعیاش را نمایان سازد و بتوان پی برد که جلو اسد و دولت مستقر سوریه، چه جنایتکارانی صف کشیدهاند و چگونه در جنگ متوحشانه ترین اعمال را به سادگی انجام میدهند و به عنوان مواد تبلیغاتیشان مورد بهره برداری قرار میدهند. تندروترین این گروهها، گروه تکفیری «داعش» یا همان «دولت اسلامی عراق و شام / الدولة الاسلامیة فی العراق والشام» بود.
این سازمان در سال ۲۰۰۴ به عنوان گروهی وفادار به القاعده اعلام موجودیت کرد و به القاعده
عراق مشهور و در دو سال به سازمانی فراگیر برای گروههای شورشی عراق به
نام دولت اسلامی عراق تبدیل شد؛ سازمان تروریستی که علاوه بر نیروهای سلفی و
وهابی، بسیاری از نیروهای بعثی نیز جذبش شدند و بدنه نظامیاش را تقویت
کردند.
ابومُصعَب الزرقاوی یا همان أحمد فاضل النزال الخلایله،
نخستین فرمانده این گروه تروریستی در هفتم ژوئن ۲۰۰۶ در هشت کیلومتری
شمال شهر بعقوبه در شمال بغداد، پایتخت عراق کشته شد. پس از او ابوحمزه
المهاجر یا ابوایوب المصری، مسئولیت فرماندهی شورشیان سنی و تروریستهای
خارجی در عراق را بر عهده گرفت. ابوحمزه نخست از اعضای اخوان المسلمین بود و
در سال ۱۹۸۲ به جهاد اسلامی مصر پیوست و از سال ۱۹۹۹ به افغانستان رفت و
از متخصصان تهیه مواد منفجره شد.
دومین فرمانده این گروه تروریستی
در عراق چندین سال به توسعه داعش و همچنین طراحی حملات علیه نیروهای
آمریکایی پرداخت و سپس در حمله مشترک نیروهای عراقی و آمریکایی در سال ۲۰۱۰
به همراه ابوعمر البغدادی به قتل رسید. ابوعمر البغدادی را نیز در مقام
فرماندهی داعش برشمرده بودند؛ اما بر پایه برخی تحلیلها، چنین شخصیتی نبود
و ابوعمر البغدادی تنها یک افسر ارتش بعث عراق و در این دوران
فرمانده اصلی همان ابوحمزه المهاجر بوده است.
ابوبکر البغدادی یا
ابوبکر، محمّد بن احمد بن عثمان از سال 2010 سومین فرمانده این گروه
تروریستی شد و رادیکالترین مواضع را در میان گروههای تکفیری در پیش
گرفت، چنان که حتی به تروریستهای القاعده نیز در تسویه حسابها رحم نکرد و
وحشتانگیزترین رفتار ممکن به نام اعضای این گروه متوحش ثبت شد.
در
دوران ابوبکر البغدادی، این گروه وارد جنگ در سوریه شد و سپس در عراق به
جای انجام عملیاتهای تروریستی محدود نظیر بمبگذاری و حملات انتحاری،
اقدام به تهاجمهای علنیتر به قصد تصرف برخی مناطق و تشکیل «دولت عراق و
شام» کرد. اوج این اقدامات را در روزهای گذشته در عراق دیدیم که شاید بتوان
سریعترین پیشروی یک نیروی تروریستی تلقیاش کرد؛ نیرویی که ظاهراً از
آموزش نظامی کلاسیک بیبهره بود، ولی به شدت در جنگ سریع و خشن عمل میکند.
«تابناک» پیش از این به بررسی تاکتیکهای نظامی این گروه پرداخت، ولی آنچه اکنون به تاکتیک اصلی این گروه در سوریه و عراق شناسایی شده، استفاده از جنگ روانی و حتی شیوههای سینمایی برای گسترش ترس و وحشت و همچنین وسیع جلوه دادن قلمروش است؛ موضوعی که فرانس 24 نیز به آن پرداخته و حتی برخی از فیلمهای آنها را با فیلمهای مشهور هالیوود مقایسه کردهاند.
این گروهکهای تروریستی ضمن اشغال برخی گذرگاهها و جادهها، اقدام به چند کشتار کرده و سپس فیلمهای تهیه شده از این کشتارها را با تدوین با نرم افزارهای پیشرفته نظیر افترافکت، به گونه ای درمی آورند که بر مخاطب تأثیرگذار باشد و در این زمینه از ابزارهای بسیار پیشرفته و به روز نظیر هگزاکوپتر که شبکههای بزرگ خبری نظیر بی بی سی نیز از آنها استفاده میکنند، بهره برداری میکنند.
بدین ترتیب با گرفتن یک گذرگاه و کشتار چند ساعته و سپس انتشار برخی فیلمها از چنین حملاتی، این گروههای تکفیری ادعای سقوط یک منطقه را میکنند و با اندک نفراتی کنترل یک منطقه را به دست میگیرند. به همین دلیل در روزهای اخیر، پیشروی نیروهای مردمی و ارتش عراق در برخی نقاط به سادگی بوده، چرا که شمار اعضای گروه در عراق بسیار ناچیز است و تمرکز این عده بر اشغال نقاط حساس نظیر جادهها، نیروگاهها و مراکز نظامی بوده و به علت محدودیت نفرات اساساً توان اشغال وسیع عراق را ندارند.
تحلیلگران گفتهاند شاید در نگاه اول تصور کنید یکی از فیلمهای در نوبت اکران فصل تابستان هالیوود را میبینید و حقیقاً برخی صحنهها نظیر حمله به مقر یک مسئول عراقی ـ که ظاهراً تقلیدی از فیلم «سی دقیقه نیمه شب» ساخته کاترین بیگلو است ـ یعنی داستان حمله به مخفیگاه بن لادن بر پایه اسناد سی آی ای است.