مذاکرات ایران و ۱+ ۵ برای رسیدن به راهکاری جامع در مذاکرات هسته‌ای، در حالی از سه‌شنبه ۲۳ مهرماه غیررسمی و با برگزاری دیدارهای چندجانبه به میزبانی وین از سر گرفته شد و از پنجشنبه ۲۵ مهر رسما آغاز خواهد شد، که تا پایان دوره چهار ماهه تمدید مذاکرات، زمان چندان طولانی نمانده است.
به گزارش «تابناک»، دور تازه مذاکرات گسترده با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالش‌های پیش آمده بر سر برنامه هسته‌ای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد و سرانجام پس از شش دور مذاکرات سخت و نفس‌گیر که آخرین دور آن، هفده روز در جریان بود، مذاکرات، چهار ماه تا سوم آذرماه تمدید شد تا در این مدت مذاکرات به لحنی جدی در خصوص نقاط اختلاف میان طرفین صورت پذیرید.
این مذاکرات در سفر اخیر رئیس‌جمهور و وزیر امورخارجه کشورمان به نیویورک و در حاشیه اجلاس سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل نیز پی گرفته شد؛ اما پس از دور هفتم مذاکرات، همچنان برخی اختلافات پابرجا ماند که مهم‌ترین آن‌ها در خصوص تعداد سانتریفیوژ‌ها و برخی جزئیات دیگر بود تا در نهایت مذاکرات برای ارائه راه‌حل‌های منطقی و دستیابی به توافق معقول، دوباره در پایتخت اتریش از سر گرفته شود.
در همین راستا، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در رأس تیم مذاکره کننده هسته‌ای متشکل از سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر خارجه، حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمان‌های سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیرکل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای برای هشتمین دوره مذاکرات با شش قدرت جهانی، صبح روز سه‌شنبه ۲۲ مهرماه وارد وین شدند تا با ورود دیگر هیأت‌ها، مذاکرات از سر گرفته شود.
وزیر خارجه ایران امروز در آغاز ورود به وین در جمع خبرنگاران با بیان اینکه رایزنی‌ها در وین می‌تواند راه را برای رسیدن به توافق نهایی هموار‌تر کند، یادآور شد: «همان طور که رئیس‌جمهوری کشورمان مطرح کرد در مورد اصل موضوعات تفاهم کلی وجود دارد، اما آنچه در چند دور اخیر در موردش بحث و گفت‌وگو شده، در مورد جزئیات است، مواردی مانند حجم غنی‌سازی، نحوه و زمان‌بندی رفع تحریم‌ها که بسیار با اهمیت و حیاتی هستند. ما امیدواریم طرف مقابل با پذیرفتن واقعیاتی که در صحنه منطقه‌ای و بین‌المللی است و هم واقعیات برنامه هسته‌ای که ایران دارای یک برنامه پیشرفته صلح آمیز هسته‌ای است، بتواند به یک راه حل دست پیدا کند که به نفع همه است و ما تمام تلاش خود را به کار خواهیم برد که از این چند روز مذاکره در وین برای حل مشکلات بهترین استفاده را ببریم».
در نخستین روز از دور هشتم مذاکرات ایران و ۱+ ۵، دو نشست سه جانبه میان سید عباس عراقچی، مجید تخت روانچی معاونان وزیر خارجه ایران، ویلیام برنز قائم مقام و وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا و هلگا اشمیت معاون کا‌ترین اشتون برگزار شد و سپس، شام کاری کا‌ترین اشتون و محمدجوادظریف برگزار و در همین زمان اعلام شد، دور هشتم مذاکرات ایران با شش کشور چین، روسیه، آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان از روز پنجشنبه آغاز می‌شود.
در روز چهارشنبه شاهد سه دور مذاکرات سه جانبه ـ مجموعاً به طول بیش از شش ساعت ـ میان محمدجوادظریف، کا‌ترین اشتون و جان کری بودیم و در نهایت وزیر امورخارجه آمریکا صبح امروز، وین را به مقصد واشنگتن ترک کرد تا از امروز مذاکرات ۵+۱ با حضور مقامات شش کشور و ایران برگزار شود. در این مرحله هیأت آمریکایی را ویلیام برنز معاون ارشد وزیر امورخارجه آمریکا و وندی شرمن دیگر معاون کری، سرپرستی می‌کنند.
۱۶:۳۵ ـ آسوشیتدپرس به نقل از دیپلمات‌هایی که خواسته‌اند نا‌شناس بمانند گزارش داد، ایران در حال بررسی پیشنهاد جایگزین آمریکاست که در ازای کاهش ذخیره اورانیوم غنی شده بخش زیادی از زیرساخت هسته‌ای ایران حفظ می‌شود. این پیشنهاد جایگزین در مقابل کاهش ذخیره اورانیوم غنی شده برای راکتور، تعداد بیشتری سانتریفیوژ برای ایران پیش بینی می‌کند.
به گفته دیپلمات‌ها، ایران به تازگی وارد مذاکراتی با مسکو شده تا بخشی از اورانیوم با غنای پایین را به این کشور منتقل کند. ایران با خواسته آمریکا برای کاهش ۱۰ هزار سانتریفیوژ فعال فعلی به چند هزار دستگاه محدود مخالفت کرده است.
۱۵:۵۵ ـ هشتمین دور مذاکرات ایران و ۱+ ۵ درباره راه‌حل جامع هسته‌ای در وین پایان یافت و محمدجوادظریف و تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان تا ساعتی دیگر به تهران باز می‌گردند.
۱۳:۵۲ ـ نشست کار‌شناسی ایران با سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) برگزار شد.
۱۳:۴۱ ـ پس از پایان نشست عمومی هشتمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای ایران و ۱+ ۵، لحظاتی پیش سیدعباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای و نماینده چین در گروه ۱+ ۵ لحظاتی پیش در وین به گفت‌وگو پرداختند.
۱۳:۲۶ ـ «محمدجوادظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست با خبرنگاران ایرانی تاکید کرد: گفت‌وگوهای بسیار جدی در مورد موضوعات مختلف در نشست‌های ایران و ۱+۵ کماکان باقی مانده است. مذاکرات دیروز بسیار سخت و فشرده بود. صحبت‌های بسیار جدی در مورد موضوعات مختلف همچنان در بحث ما مانده است.
ظریف افزود: از زمانی که مذاکرات نیویورک شروع شد و در این دور در وین ادامه یافت، به جای اینکه طرفین صرفا مشکلات را بررسی کنند، در خصوص دستیابی به راه حل گفت‌وگو کردند. صحبت از راه حل به این معنا نیست که طرفین بخواهند از مواضع قبلی خودشان در واقع کوتاه بیایند یا عدول کنند، بلکه این نکته است که همواره اعلام کرده‌ایم که برنامه هسته‌ای ایران صرفا صلح آمیز است و از حقوق مردم ایران صرف نظر نخواهیم کرد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به برگزاری نشست جمع بندی تحولات دو روز اخیر گفت: به زودی نشست کار‌شناسی در خصوص بررسی موضوعات مورد اختلاف تشکیل می‌شود. قرار است امروز بعداز ظهر جمع بندی از اجلاس این دوره صورت گیرد و پس از آن اعضای ۱+ ۵ برای جمع بندی کلی موضوعات نشستی برگزار خواهند کرد. هفته آینده یا هفته بعد از آن هم قرار است جلسه کار‌شناسی در خصوص بررسی موضوعات مورد اختلاف تشکیل شود. همچنین سه یا چهار هفته بعد جلسه‌ای با حضور وزیران امور خارجه ایران، آمریکا و خانم اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار خواهد شد. مکان برگزاری نشست سه جانبه و کار‌شناسان هنوز مشخص نیست اما در مکانی غیر از شهر وین خواهد بود.
وزیر امور خارجه ایران در نشست با خبرنگاران ایرانی در وین تأکید کرد: تحریم‌های ضد ایران بی‌تأثیر بوده و مانع روانی که باید طرف مقابل از آن عبور کند، همین موضوع تحریم‌هاست. برای اینکه هر دو هدف به دست آید به طور قطع راه‌ها و روش‌های متفاوتی وجود دارد که از این طریق می‌توان از صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران اطمینان حاصل کرد. از بهترین نشانه‌هایی که برای این کار می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد واقعیت‌های تاریخی است.
ظریف با بیان اینکه در دوازده سال گذشته که بیشترین موارد بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران صورت گرفته هیچ نشانه‌ای از انحراف برنامه هسته‌ای ایران دیده نشده است، گفت: در مذاکرات هسته‌ای نیز سرگرم گفت‌وگو درباره این روش‌ها و دیدگاه‌ها و پیشنهادات مختلف موجود در این زمینه هستیم. در دور جدید گفت‌وگوهای هسته‌ای همه طرف‌ها بر این اعتقادند که پیشرفت‌هایی صورت گرفته و جریان مذاکرات رو به جلوست. پس از مذاکرات نیویورک نیز اعتقاد بر این بود که در مذاکرات هسته‌ای حرکت به سمت جلو بوده هر چند که این حرکت کند است.
وزیر خارجه ایران با تأکید بر اینکه اعتقاد دارم همه این موانع باید با یک دیدگاه واقع بینانه قابل عبور باشد، تصریح کرد: با توجه به اینکه بیش از ۴۰ روز به پایان مهلت نمانده و با توجه به اینکه کسی در میان مذاکره کنندگان تمدید را خیلی کار مناسبی نمی‌بییند و ما هم این دیدگاه را داریم و فکر می‌کنیم که ضرورتی ندارد که اصلا راجع به تمدید فکر بکنیم. لذا آنچه که نیاز است با توجه به همه این واقعیات اینکه ما به سمت راه حل حرکت و از برخی موانع روانی عبور کنیم و واقعا هم فرصت کم است و نیاز دارد شتاب حرکت ما قدری بیشتر شود.
ظریف افزود: اگر یک موضوع از موضوعات مورد اختلاف مانده باشد و روی آن توافق نکنیم، توافق ما صفر درصد است، چون در ژنو اعلام کردیم که هیچ چیز مورد توافق قرار نمی‌گیرد تا اینکه همه چیز مورد توافق قرار بگیرد. مردم ایران در برابر فشار همیشه نشان داده‌اند که مقاومت می‌کنند. آنچه پاسخ می‌دهد برای حل موضوع، انتخاب مسیر احترام به ایران است.
وزیر خارجه ایران در پاسخ به اینکه طرف روسی گفته است که بحث اراک هنوز هم نیاز به مذاکره دارد، گفت: همه بحث‌ها نیاز به مذاکره دارد، یعنی ما به سمت طرح راه حل‌های مختلف پیش رفتیم ولی روی راه حل مشخصی برای هیچ کدام از این موارد توافق صورت نگرفته است. یکی از موضوعاتی که قرار است کار کار‌شناسی صورت گیرد همین بحث است که بتوانیم به نتیجه برسیم و تصمیم گیری کنیم.
۱۳:۲۴ ـ نشست عمومی هشتمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای به ریاست محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کا‌ترین اشتون نماینده اتحادیه اروپا در گروه ۱+ ۵ و با حضور هیأت‌های مذاکره کننده ایران و شش کشور لحظاتی پیش پایان یافت.
۱۲:۳۰ ـ ایسنا در مطلبی با اشاره به زبان بدن مجمدجوادظریف، کا‌ترین اشتون و جان کری در نشست سه جانبه روز گذشته نوشته بود: در معدود عکس‌هایی که از دیدار عصر روز چهارشنبه جان کری و محمدجواد ظریف در وین به سرعت توسط عکاسان یا از طریق گوشی‌های همراه برخی از همراهان هیأت‌ها روی صفحات اجتماعی و خبری منتشر شد، این زبان بدن ظریف و کری هستند که حرف‌های زیادی برای گفتن داشتند. هر چند نمی‌توان از تصاویر انتشار یافته نتیجه‌گیری کامل و دقیق داشت و نسخه مذاکرات این دوره را با آن پیچید، ولی می‌توان گفت که فضای حاکم بر مذاکرات میان دو طرف مهم مذاکرات هسته‌ای، بیش از گذشته و همچنان «سخت» و «فشرده» است.
رفتار مقامات و دیپلمات‌های عالی رتبه کشور‌ها چه دوست و چه دشمن در دیدارهای دوجانبه، چندجانبه و هر کجا باشد، همواره از مسائل بحث‌برانگیز است. چگونه نشستن، برخاستن، دست دادن، خندیدن، نخندیدن، ایستادن جزء به جزء زیر ذره‌بین دو طرف است و این رفتار‌ها حرف‌هایی در خود دارد که بیش از هر کس دیپلمات و مقام طرف مقابل آن را می‌شنود و می‌فهمد و از آن برداشت خاص خود را دارد. دستان گره‌کرده، پا روی پای انداختن و لبخندهای تلخ سیاسی حاکی از دشواری مذاکراتی است که هر یک از وزیران خارجه پیش رو دارند... .
... می‌توان از معدود عکس‌های منتشره از دیدار روز چهارشنبه ظریف و کری این استنباط را داشت که ایران و آمریکا آماده‌اند تا اقداماتی را برای حل مسأله هسته‌ای انجام دهند، اما هر کار بسته به اقدام طرف مقابل است. دستان بسته کری، دستان بسته و گره‌خورده ظریف را به دنبال دارد و با باز شدن گره دستان یک طرف، گره از دستان طرف دیگر باز می‌شود. این رفتار نشان می‌دهد دو طرف تمایلی به برداشتن گام‌های یک‌جانبه و یک طرفه ندارند و این یعنی چشم در برابر چشم.
۱۲:۱۶ ـ راش هالت، نماینده جمهوری خواه نیوجرزی در مقاله‌ای برای دیلی بیست نوشته است: باید از خبر‌ها در مورد دیدار روز امروز (پنج شنبه) دیپلمات‌های ۶ کشور برای رسیدن به توافق در ۲۴ نوامبر استقبال کند. با همه فرازو فرود‌ها، مذاکرات وین پایدار‌ترین مذاکرات مستقیم بین دو دولت در سی سال گذشته است. برخی در کنگره دست دیپلمات‌ها را با مطرح کردن شرایطی دشوار در مورد توافق نهایی بسته‌اند؛ اما مانند هر مذاکره‌ای، مسأله رسیدن به نتیجه مطلوب است و نه فقط کسب امتیاز.
به گفته این نماینده جمهوری خواه، تحریم‌های جدید علیه ایران در شرایط حاضر می‌تواند مذاکرات را با شکست روبه رو کند.
۱۲:۰۵ ـ حسین دهقانی سفیر و سرپرست نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد عصر روز چهارشنبه در کمیته خلع سلاح مجمع عمومی این سازمان گفت: جمهوری اسلامی ایران در عین احترام به تعهداتش، مصمم است حقوق هسته‌ای خود از جمله حق غنی سازی را به طور کامل اعمال نماید. این سیاست مبتنی بر یک برنامه ریزی بلندمدت برای تامین نیازهای کشور به انرژی است. برخی تلاش کرده‌اند در مورد تعهد ایران به عدم ساخت سلاح هسته‌ای تردید ایجاد کنند و برای اثبات اینکه آن‌ها در اشتباه‌اند، ایران طی یک سال گذشته برای رفع برخی شبهات وارد مذاکرات جدی با کشورهای گروه ۱+ ۵ شده است و مذاکره را تنها راه، حل و فصل اختلافات می‌داند.
دهقانی ادامه داد: کسانی که در مورد راه‌های دیگر فکر می‌کنند یا در یک اشتباه بزرگ‌اند و یا به دنبال اجرای طراحی‌های جنگ طلبانه خود هستند. یک توافق جامع به سود همه خواهد بود و لازم است طرف‌های مذاکره با جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت عمل کند و واقعیات موجود را در نظر بگیرد.
۱۲:۰۰ ـ سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه در مصاحبه‌ای با خبرگزاری ریانووستی گفت: نتایجی که از مذاکرات هسته‌ای بین ایران و گروه ۱+ ۵ حاصل می‌شوند، از موعدی که این توافق حاصل می‌شود، مهم‌تر هستند.
ریابکوف این اظهارات را پس از آن مطرح کرد که مقامات کشورهای طرف مذاکره در این گفت‌وگو‌ها، طی روزهای اخیر گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره احتمال تمدید مهلت مذاکرات هسته‌ای یا رسیدن به توافق در همان موعد ۲۴ نوامبر برابر با سوم آذرماه مطرح کردند.
این مقام وزارت خارجه روسیه تصریح کرد: ما هیچ گاه تلاش نکرده‌ایم بین فرایند‌ها و برخی معیارهای معین تناسب ایجاد کنیم. به هر حال، ما باید درباره جزئیات توافقی صحبت کنیم که رضایت تمامی طرف‌ها را جلب می‌کند، با دوام است و در معرض اقدامات بیرونی قرار نمی‌گیرد. با این دیدگاه نتایج این توافق بسیار مهم‌تر از تاریخ آن است.
معاون وزیر خارجه روسیه، به رغم این اظهارات تصریح کرد: هر بار که مهلت نهایی توافق بین ایران و گروه ۱+ ۵ تمدید می‌شود خطر شکست این گفت‌وگو‌ها نیز افزایش می‌یابد. آشکار است که هر بار تمدید این مذاکرات که در این مرحله درباره آن گفت‌وگو می‌شود از دفعه قبلی دشوار‌تر خواهد بود و خطر شسکت مذاکرات هم افزایش می‌یابد.
۱۱:۵۷ ـ احتمال دارد که هیأت‌های ایران و چین دیدار و گفت‌وگو کنند.
۱۱:۵۶ ـ «سید عباس عراقچی» و «سرگئی ریابکوف» معاونان وزرای خارجه ایران و روسیه از ساعت ۸:۳۰ صبح امروز به وقت محلی (۱۰:۰۰ به وقت تهران) در حال رایزنی هستند.
