مذاکرات
ایران و ۱+۵ برای رسیدن به راهکاری جامع در مذاکرات هستهای، در حالی از
امروز سهشنبه 27 آبانماه به طور غیررسمی از سر گرفته شد که تا سوم آذر، آخرین روز تعیین شده برای مذاکرات زمانی، شش روز باقی است؛ شش روز سخت که آمریکاییها با خوشبینی دربارهاش سخن میگویند.
به گزارش «تابناک»؛ دور تازه مذاکرات گسترده با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع
چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال
گذشته (1392) در وین از سر گرفته شد و سرانجام پس از شش دور مذاکرات سخت و نفسگیر
که آخرین دور آن، هفده روز در جریان به طول انجامید، مذاکرات برای مدت چهار ماه تا سوم
آذرماه تمدید شد تا در این مدت مذاکرات با لحنی جدی در خصوص نقاط اختلاف
میان طرفین صورت پذیرید.
این مذاکرات در سفر رئیسجمهور و
وزیرامورخارجه کشورمان به نیویورک و در حاشیه اجلاس سالیانه مجمع عمومی
سازمان ملل نیز پی گرفته شد؛ اما پس از دور هفتم مذاکرات، همچنان برخی
اختلافات پابرجا ماند که مهمترین آنها در خصوص تعداد سانتریفیوژها و
برخی جزئیات دیگر بود تا در نهایت مذاکرات برای ارائه راهحلهای منطقی و
دستیابی به توافق معقول، دوباره در پایتخت اتریش از سر گرفته شود.
در
دور هشتم مذاکرات که 22 تا 24 مهرماه در وین برگزار شد، درباره برخی جزئیات دیدگاههای نزدیکی حاصل آمد اما همچنان برخی اختلافات پابرجا ماند و سپس در دور نهم مذاکرات که 18 تا 20 آبان ماه به میزبانی عمان برگزار شد که پس از این مذاکرات، ارزیابی برخی رسانهها از دست یافتنیتر شدن توافق حکایت داشت؛ توافقی که احتمال وقوعش در دهمین دور مذاکرات که از امروز (سه شنبه) 27 آبان ماه در وین کلید میخورد و در فاصله شش روز تا پایان مذاکرات، بیش از هر زمان دیگری است.
00:18 بامداد چهارشنبه- «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه روز سهشنبه در پایان اولین روز از مذاکرات هستهای ایران و گروه موسوم به 1+5، گفت از زمان آخرین دور گفتوگوها که در شهر مسقط مان برگزار شد، هیچ پیشرفتی در مذاکرات صورت نگرفته است.
نماینده ارشد روسیه در مذاکرات هستهای با این حال، گفت: «ما تا رسیدن به توافقی دائمی بر سر برنامه هستهای ایران، تنها نیم گام فاصله داریم.»
به نوشته پایگاه خبری «اسپوتنیک»، وی در ادامه گفت «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه تنها در صورتی به محل برگزاری دور تازه مذاکرات هستهای سفر میکند که گفتوگوها شاهد پیشرفت باشد. پیش از این هم یک منبع دیپلماتیک گفته بود حضور آقای لاوروف در وین، پایتخت اتریش، به روند پیشرفت مذاکرات بستگی دارد
23:38- روزنامه آمریکای والاستریت ژورنال در تحلیلی از مذاکرات وین نوشت که راکتور اراک دیگر مانع رسیدن به توافق نیست.
22:46- فاکس نیوز گزارش داد، جان بولتون سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل گفت که توافقی میان ایران و 1+5 تا هفته آینده در وین حاصل نمیشود. وی درباره مذاکرات هستهای میان ایران و گروه 1+5 گفت: معتقدم که در ضربالاجل هفته آینده، توافقی درباره توانایی هستهای ایران حاصل نخواهد شد. برای متوقف کردن ایران از دستیابی به توانایی هستهای باید با اسرائیل گفتوگو شود.
21:41- از فردا چهارشنبه مذاکرات اصلی کارشناسی میان ایران و نمایندگان ۵+۱ در هتل کوبورگ وین برگزار میشود.
21:15- رابرت منندز سناتور دموکرات ایالت نیوجرسی آمریکا که رئیس کمیته روابط
خارجی سنای این کشور است در مصاحبه با شبکه خبری "انبیسی" آمریکا گفت که
درباره حصول توافق میان ایران و گروه 1+5 که بتواند از آن حمایت کند،
خوشبین نیست. توافق هستهای نهایی با ایران حساس است
چون وی و "مارک کرک" سناتور جمهوریخواه ایلینوی، تاکید کردهاند که در
صورتی که توافق احتمالی برنامه هستهای ایران را از بین نبرد، به کمک کنگره
اقدام قاطعی انجام خواهد داد.
منندز در ادامه گفت: ایران هستهای
تهدیدی برای منافع ملی و امنیتی آمریکا به شمار میآید. این تهدیدی برای
تمامی متحدان ما در منطقه است. کشورها در سرتاسر منطقه به وی گفتهاند که در پاسخ به توسعه برنامه هستهای
ایران، برنامه هستهای خود را پیگیری خواهند کرد و البته اسرائیل، متحد ما
با تهدید موجودیت مواجه خواهد شد.
رابرت منندز گفت: بنابراین
واقعیت این است که در راستای منافع ملی و امنیتی خود میتوان اجازه این کار
را به ایران داد و من نگران هستم محکی که پیشتر درباره وضعیت مذاکرات
اعلام کردیم به ایرانیها نزدیکتر و نزدیکتر میشود البته من خوشبین
نیستم که توافق تا 24 نوامبر حاصل شود.
21:08- چنگ جینگیه سفیر چین در آژانس بین المللی انرژی اتمی این ادعا را که کشورش تمایلی به لغو تحریم ها علیه ایران ندارد، رد کرد و گفت: پکن برای کاستن اختلافات میان ایران و 1+5 در تلاش است.
این مقام چینی سه شنبه شب به وقت محلی در جمع خبرنگاران رسانه های خارجی در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه چین تمایلی به لغو تحریم ها علیه ایران ندارد، نمی دانم از کجا به این نظر رسیده اید. ما همیشه با ایران همکاری کرده ایم. ما همواره طرفدار راه حل جامع بوده ایم که بر دو محور که یکی جلب اعتماد درباره ماهیت برنامه صلح آمیز هسته ای ایران است و دیگری حق قانونی و مشروع ایران در استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای.
20:59- برخی از خبرنگاران آلمانی در وین از سفر وزیر خارجه این کشور به اتریش در یکشنبه شب خبر میدهند. «اشتاین مایر» که در حال حاضر در مسکو به سر میبرد قرار است به آفریقا سفر کند و گفته میشود که این سفر را کوتاه کرده و برای حضور در دهمین دور مذاکرات جامع هستهای یکشنبه شب به اتریش میآید. در حال حاضر هانس دیتر لوکاس نماینده آلمان در گروه 1+5 در وین به سر میبرد.
20:09- ریانوستی گزارش داد، یک منبع آگاه دیپلماتیک امروز سه شنبه در خصوص سفر سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه به وین تصریح کرد که این بستگی به نتایج مذاکرات دارد. اگر یک سند سیاسی آماده شود شانس آمدن لاوروف به وین وجود دارد.
19:18- سباستین کورس وزیر امور خارجه اتریش در گفتگو با خبرگزاری APA اتریش برای موفقیت در مناقشات اتمی ایران با غرب ابراز امیدواری کرده و اظهار داشت: این می تواند شروعی برای یک تحول مثبت ایران باشد. من افتخار می کنم که این دور مذاکرات هستهای ایران با 1+5 در وین برگزار میشود. اتریش و وین می توانند دوباره به عنوان مکان گفتگوها خود را نشان دهند. من برای یک نتیجه مثبت این مذاکرات سخت قبل از پایان موعد مقرر در 24 نوامبر امیدوارم.
18:20- زمانی که خبرنگاران از مصاحبه با وزیر خارجه ایران در مقابل نمایندگی ایران در وین به سمت چادر می آمدند، رگبار پاییزی وین آغاز شد. با این حال صحنه بازگشت خبرنگاران به چادر به اندازه صدای باران که بر روی چادر می آمد و ضبط صدا را دچار مشکل می کرد، جذاب نبود. خبرنگاران رسانه های صوتی و تصویری که قصد داشتند پلاتو ضبط کنند، ناچار برای دقایقی کار خود را متوقف کردند اما در این میان، آنها که می خواستند به گزارش های خود رنگ و جلایی بدهند زیر همان سر و صدای به ضبط پلاتو ادامه دادند. بارش باران تا ساعت ها ادامه یافت و خبرنگاران ایرانی که عادت چندانی به هوای بارانی نداشتند هر لحظه انتظار بارش قطرات باران از سقف یا جاری شدن آب در کف چادر را داشتند.
18:10- معاونان وزیر خارجه کشورمان پس از مذاکره با طرف آمریکایی، یک دور مذاکره نیز یک دور نشست دوجانبه با هیئت چینی برگزار کردند. همچنین مذاکره ﺳﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ایران ﺑﺎ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ و اﺗﺤﺎﺩﻳﻪ اروپا ﺑﺮﮔﺰاﺭ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ.
17:50- روزنامه گاردین روز سه شنبه ارائه طرح مکتوب از سوی آمریکا به ایران در مذاکرات مسقط را تائید کرد و در این زمینه گزارش داد، «طی مذاکرات عمان در ماه جاری اختلافات درباره نکات اصلی پس از اینکه طرح مکتوبی از سوی 5+1 به ایران ارائه شد، تشدید شد.
براساس گزارش این روزنامه انگلیسی، 5+1 در طرح خود به ایران پیشنهاد داده که تحریمها در یک دوره کوتاه مدت و به شکل محدود تخفیف مییابد مگر آنکه تهران بپذیرد حجم بیشتری از ظرفیت غنی سازی اورانیوم خود را کاهش دهد.
پیش از این هم منابع ایرانی اعلام کرده بودند که آمریکا در مذاکرات مسقط سندی 8 صفحه ای به ایران ارائه و در آن خواسته هایی مطرح کرده اند که «بازگشت برنامه هسته ای به نقطه صفر» به شمار می آید. یک مقام ارشد آمریکایی روز گذشته در واکنش به این خبر، مدعی شده بود که هیچ طرحی روی کاغذ به ایران ارائه نشده، اما تائید کرده بود که واشنگتن در مذاکره عمان موضع خود را با جزئیات شرح داده است.
17:42- مذاکرات امروز در سطح کارشناسی و دو جانبه بین معاونین خواهد بود که مذاکرات کارشناسی در هتل کوبرگ وین آغاز شده است.
17:40- سید عباس عراقچی معاون ظریف نیز پس از صرف ناهار کاری در جمع خبرنگاران گفت: ایدهها و پیشنهادات زیادی را همواره ارائه کردهایم که اگر بخواهد رفع نگرانی شود این ایدهها کفایت میکند.
17:15- محمدجوادظریف وزیر امورخارجه کشورمان بعد از ناهار کاری با کاترین اشتون گفت: «بحث خوبی داشتیم. پیشرفت مذاکرات به اراده سیاسی طرف مقابل بستگی دارد»
17:13- ایتارتاس گزارش داد، سرگئی لاوروف و فرانک والتر اشتاینمایر، وزیران امور خارجه روسیه و آلمان قرار است روز سهشنبه ضمن دیدار با یکدیگر در مسکو درباره مذاکرات هستهای ایران گفتوگو کنند.
16:22- یک دیپلمات ارشد غربی به خبرگزاری رویترز گفته است: «مذاکرات به سختی پیش میرود... ایرانیها یک اینچ هم عقب نمیروند. فقط 10 روز تا ضربالاجل فاصله داریم و هنوز اختلاف بسیار زیادی داریم.»
16:00- «جان کری» وزیر خارجه آمریکا بامداد روز سهشنبه برای دیدار با مقامات انگلیسی و همچنین مسئولان چند کشور عربی، وارد لندن شد.
بنابر اعلام وزارت خارجه آمریکا، «یوسف بن علوی» وزیر خارجه عمان از جمله مقامات خارجی است که آقای کری در این سفر با وی دیدار خواهد کرد. هرچند واشنگتن موضوع این دیدار را اعلام نکرده، اما سفر اخیر آقای بن علوی به تهران، گمانهزنیهایی را در رابطه با احتمال ارتباط این نشست با مذاکرات هستهای، مطرح کرده است.
وزیران خارجه آمریکا و عمان هفته گذشته نیز زمانی که هواپیمای آقای کری به بهانه سوختگیری در فرودگاه مسقط به زمین نشست، دیداری یک ساعته داشتند.
15:55- یک منبع آگاه هیات مذاکره کننده آمریکا در مصاحبه با ریانوستی تصریح کرد که جان کری وزیر خارجه ایالات متحده اواخر هفته جاری احتمالا چهارشنبه به وین سفر خواهد کرد.
15:51- هیات مذاکره کننده انگلیس دقایقی پیش برای مذاکرات هستهای وارد وین شد.
15:40- روزنامه لس آنجلس تایمز آمریکایی در گزارشی نوشت که اگرچه به پایان مهلت مذاکرات نزدیک شده ایم اما احتمال حصول توافق به صورت غیرمنتظره وجود دارد. پایان دادن به نزاع برنامه هسته ای ایران میتواند روابط خصمانه تهران و غرب را تسهیل کند و علاوه بر رفع یکی از قریبالوقوعترین تهدیدات امنیتی یک پیروزی دیپلماتیک برای «باراک اوباما» رئیسجمهور آمریکا را رقم بزند. پایان دادن به نزاع برنامه هسته ای ایران میتواند روابط خصمانه تهران و غرب را تسهیل کند و علاوه بر رفع یکی از قریبالوقوعترین تهدیدات امنیتی یک پیروزی دیپلماتیک برای «باراک اوباما» رئیسجمهور آمریکا را رقم بزند.
لسآنجلس تایمز سپس ادامه داد که یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا روز دوشنبه (دیروز) درباره مذاکرات گفت: «ما شکافهایی داریم که باید آنها را برطرف کنیم. ما هنوز نمیدانیم که بتوانیم چنین کاری را بکنیم یا خیر».
اوباما شانس پیروزی در مذاکرات نهایی هستهای با ایران را ۵۰ درصد یا کمتر میداند و بسیاری از مقامات این هفت کشور که در مذاکرات هستهای حضور دارند، میگویند که محتملترین نتیجه توافق بر سر ادامه مذاکرات هستهای است که در این صورت گرچه برنامه هستهای ایران تحت کنترل قرار میگیرد اما همچنان یک خطر بالقوه وجود خواهد داشت. هنوز شانس این وجود دارد مذاکرهکنندگان هستهای به توافق برسند و این تنها میتواند به واسطه این مسئله باشد که شکست در مذاکرات مشکلاتی را برجای خواهد گذاشت که آنها مجبور به حل آنها خواهند شد.
یک مقام غربی که خواست نامش فاش نشود، با اشاره به اینکه گروه ۱+۵ و ایران هنوز ممکن است نیمهشب ۲۴ نوامبر، اعلام توافق جامع کنند، زیرا اعضای گروه مذاکرات هستهای سال گذشته میلادی، در ساعات پایانی مذاکرات خود، اعلام توافق موقت هستهای کردند، اعلام کرد: «هنوز ممکن است که یک سورپریز نیمهشبی (دقیقه آخری) رخ دهد.»
15:36- محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و کاترین اشتون هماهنگ کننده گروه 1+5 دقایقی پیش بر سر میز ناهار در محل دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمان های بین المللی در شهر وین به گفت وگو پرداختند.
15:33- خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده است که آمریکا تنها 4500 سانتریفیوژ ایران را میپذیرد. اسوشیتدپرس به نقل از برخی از کارشناسان مدعی شده است که هماکنون نقطه گریز ایران، یعنی مدت زمانی که ایران نیاز دارد تا بتواند به تسلیحات هستهای دست پیدا کند، ۳ماه است و آمریکا و سایر کشورهای ۵+۱ درصدد هستند که این فاصله زمانی را طولانیتر کنند.
بنابر این گزارش در آغاز مذاکرات طرف آمریکایی تنها با برخورداری ایران از ۱۵۰۰ سانتریفیوژ موافق بوده است، اما هم اکنون و پس از پیشرفتهای حاصله آمریکا با ۴هزار و ۵۰۰ سانتریفیوژ نیز موافقت کرده است، مشروط به اینکه ایران امتیازات دیگری واگذار کند. یکی از امتیازات مورد نظر آمریکا، کاهش ذخائر گاز اورانیوم ایران است. این گاز در آغاز مراحل غنیسازی به سانتریفیوژها تزریق میشود. کاهش ذخائر گازی یکی دیگر از روشهاییست که میتواند نقطه گریز هستهای یک کشور را بالا ببرد.
15:20- یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان خبر منتشره در روزنامه آساهی ژاپن به نقل از یکی از مسئولان دولتی کشورمان در خصوص برخی تصمیمات جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با آینده مذاکرات با گروه ١+٥ را فاقد صحت دانست و آن را تکذیب کرد و افزود: با توجه به حساسیت موجود در شرایط جاری مذاکرات برخی رسانهها در حوزه خبر سازیهای کاملاً کذب و مبتنی بر گمانه زنیهای ناصحیح فعال شدهاند و از این رو لازم است رسانههای کشورمان با دقت مراقب اینگونه خبر سازیها بوده و مانع اثرگذاری این دسته از رسانهها بر افکار عمومی کشورمان باشند.
15:10- روزنامه ژاپنی آساهی شیمبون ژاپن گزارش کرد که ایران با تمدید مذاکرات تا اول فروردین سال ۱۳۹۴ موافقت کرده است. این خبر در حالی منتشر میشود که مذاکرات ایرات و گروه ۱+۵ از امروز در وین پایتخت اتریش آغاز شده است و دو طرف تاکید کردهاند که فعلا درباره تمدید مذاکرات هیچ گونه بحثی انجام نشده است.
15:00- نشریه واشینگتن اگزمینر، وابسته به طیف محافظه کاران آمریکا در تحلیلی
درباره مذاکرات هسته ای ایران نوشت: باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا تلاش
زیادی برای دستیابی به توافق هسته ای با ایران انجام داده است. این مساله
تبدیل به یکی از اولویت های وی در سیاست خارجی و میراث وی برای دوران ریاست
جمهوری شده است. منتقدین معتقدند که وی در این زمینه ریسک زیادی انجام
داده است. منتقدین رویکرد دولت آمریکا معتقدند که اوباما منافع حیاتی
ایالات متحده را برای رسیدن به توافق قربانی کرده است. آنها معتقدند که
اوباما با استفاده از رویکرد نیکسون در قبال چین به دنبال پایان 35 سال
خصومت و ایجاد رابطه حسنه با ایران است تا در کنار ریچارد نیکسون که در سال
1972 درها را رو به چین باز کرد، قرار بگیرد.
چادر محل اقامت خبرنگاران در مقابل هتل کوبورک 14:52- در حالی که رژیم صهیونیستی تنها دارنده تسلیحات هستهای در خاورمیانه
است، آیپک که بزرگترین لابی صهیونیستی در آمریکا به شمار میآید در
یادداشتی مداخلهجویانه با تکیه بر این ادعا که ایران در فعالیتهای
هستهایاش به دنبال دستیابی به ظرفیت تولید سلاح هستهای است شش شرط را
برای یک توافق مناسب با ایران تعیین کرد.
بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی آیپک این شروط عبارتند از:
1- ایران باید تأسیسات آب سنگین اراک را برچیند یا اینکه آن را به یک
راکتور آب سبک تبدیل کند تا هیچ راهی برای تبدیل پلوتونیوم به یک سلاح
هستهای نداشته باشد.
2- ایران باید زیربنای سانتریفیوژهای خود را برچیند بهگونهای که هیچ راهی
برای استفاده از اورانیوم برای ساخت سلاح هستهای نداشته باشد.
3- بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید اجازه دسترسی به هر یک از نقاط تأسیسات هستهای ایران را داشته باشند.
4- ایران باید بهطور کامل تلاشهای گذشته خود برای مجهز شدن به سلاح هستهای را توضیح دهد.
5- کاهش تحریمها علیه ایران باید به صورت مرحله به مرحله انجام شود تا اطمینان حاصل شود که ایران به تعهدات خود پایبند است.
6- توافقی که بتواند موجب محدود شدن برنامه هستهای ایران شود باید برای چندین دهه و نه چند سال ادامه داشته باشد.
این لابی صهیونیستی همچنین تهدید کرده است که اگر هر یک از این شروط در
هرگونه توافق هستهای با ایران وجود نداشته باشد از نفوذ و قدرت خود در
کنگره برای اعمال تحریم علیه ایران استفاده میکند.
14:48- خبرگزاری فرانسه گزارش، اولین نشست میان تمام طرفهای
مذاکرهکننده امروز بعدازظهر برگزار خواهد شد. انتظار میرود وزیران امور
خارجه 1+5 شامل جان کری اواخر هفته جاری به این مذاکرات بپیوندد.
غرب از ایران میخواهد تا ظرفیت غنیسازی و تعداد سانتریفیوژهایش را کاهش
دهد تا اطمینان یابد که این کشور به دنبال دستیابی به ظرفیت تولید سلاح
هستهای نیست. این در حالی است که ایران تاکید میکند فعالیتهای
هستهایاش ماهیت کاملا صلحآمیز دارد.
یک دیپلمات غربی در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه یادآور شد: دیگر مساله مورد
اختلاف در این مذاکرات مدت زمان توافق و سرعت لغو تحریمها علیه ایران است
موضوعی که انتظارات ایران در آن بسیار بالاست. آنها همه چیز را یکجا میخواهند و این خواسته واقعبینانه نیست.
رابرت آینهورن، دیپلمات پیشین آمریکایی در حوزه منع اشاعه که هماکنون به عنوان کارشناس در اندیشکده بروکینگز فعالیت میکند در گفتوگو با
این خبرگزاری تمدید مذاکرات هستهای را محتمل دانست و اظهار کرد: تقریبا
هیچ امکانی برای این که یک توافق کامل تا 24 نوامبر به دست آید وجود ندارد. من فکر میکنم آنها روی تمدید مذاکرات برای چند ماه دیگر توافق
کنند.
همچنین کلسی داون پورت، عضو انجمن کنترل تسلیحات آمریکا به خبرگزاری
فرانسه، گفت: با توجه به سرمایه سیاسی بزرگی که هر دو طرف مذاکرهکننده
انجام دادهاند ترک میز مذاکرات و تخریب این فرصت تاریخی اقدامی احمقانه
خواهد بود.
خبرگزاری فرانسه همچنین گزارش داد: اما مقامات تاکید میکنند که تمرکز آنها روی ضربالاجل 24 نوامبر قرار دارد.
14:30- نشریه آمریکایی نیوزویک در گزارشی تحلیلی به نقش لابیهای صهیونیستی در کنگره آمریکا و موانعی که کنگره در راه توافق هستهای با ایران ایجاد میکند، پرداخته است.
به نوشته نیوزویک نمایندگان حامی رژیم اسرائیل، بویژه نمایندگان کنگره جدید با برخورداری ایران از سانتریفیوژهای غنیسازی طی چند دهه آتی مخالفند و از طرف دیگر با تمدید مذاکرات نیز موافق نیستند. این نمایندگان اوباما و دولت آن را متهم به عدم واقعبینی میکنند.
بر اساس این گزارش مخالفتها و انتقادات شدید کنگره از سیاست خارجی اوباما، به طور قطع با واکنش وی رو به رو خواهد شد و به احتمال زیاد رئیس جمهور به وتوی قوانینی خواهد پرداخت که کنگره در زمینه مذاکره و توافق با ایران به امضاء میرساند، اما ترکیب کنگره جدید این امکان را فراهم میآورد که کنگره وتوی رئیس جمهور را باطل کند. کنگره جمهوریخواه براحتی میتواند با کسب دو سوم اکثریت آراء در سنا و مجلس نمایندگان وتوی رئیس جمهور را بیاثر کند.
بنابر این گزارش مخالفت بخشهایی از کنگره به نادیده گرفتن توافق با ایران به عنوان پیروزی بزرگ اوباما در سیاست خارجی محدود میشود، اما بخشهای دیگری از کنگره به ویژه نمایندگان حامی اسرائیل در سنا از احتمال توافق بد با ایران اظهار نگرانی کرده و هم صدا با نتانیاهو توافق بد را به عنوان تهدیدی وجودی خواندهاند.
نیوزویک در ادامه به بیانیه مشترک « مارک کرک» و « رابرت منندز» سناتورهای آمریکایی که در دوازدهم نوامبر منتشر شد، اشاره میکند. بر طبق این بیانیه تنها توافقی خوب توصیف شده بود که بتواند به کلی برنامه هستهای ایران را متوقف کند و احتمال هرگونه انحراف آن به سوی تسلیحات را از میان ببرد. این دو سناتور هشدار داده بودند که در صورتی که توافق با ایران محدودیتهای لازم را روی برنامه هستهای ایران اعمال نکند و شفافیت مورد نظر در مورد برنامه هستهای ایران حاصل نگردد، کنگره همانند گذشته به طور جدی وارد عمل خواهد شد.
منندز و کرک از مهمترین چهرههای طراح نظام تحریمها علیه ایران هستند. در اویل سال جاری این دو سناتور لایحهای را طراحی کردند که به موجب آن در صورت عدم توافق با ایران تا پایان مهلت مقرر و یا در صورت عدم توقف توانمندی غنیسازی ایران در توافق هستهای، تحریمهای بیشتری به طور خودکار بر ایران اعمال خواهد شد. اگر چه با وساطت «هری رید» رهبر اکثریت سنا این طرح در صحن علنی سنا برای رایگیری مطرح نشد،اما با تغییر ترکیب کنگره اوضاع به گونه دیگری پیش خواهد رفت و « میچ مککونل» رهبر احتمالی اکثریت سنای جدید با به رای گذاشتن این لایحه موافقت خواهد کرد. لابی آیپک نیز با اعمال فشار بر قانونگذاران، شانس تصویب آن را بالا خواهد برد.
بدین ترتیب مشاهده میگردد که توافق با ایران از پیچیدگیهای بسیاری برخوردار است. این توافق تنها به نظر دولتهایی که سر میز مذاکرات حاضر میشوند، محدود نمیشود،به عبارتی هرگونه توافق با ایران قبل از امضاء در واشنگتن و کنگره قربانی شده است.
14:15- جولیان بورگر، سردبیر دیپلماتیک گاردین این تصویر را توئیت کرده و در توضیح آن نوشته است: چادر محل اقامت خبرنگاران مذاکرات هسته ای ایران در میدانی که به یاد پدر صهیونیسم مدرن، تئودور هرتزل نامگذاری شده است.
14:10- یکی از مسئولان وزارت خارجه اتریش به خبرگزاری ایرنا گفت که این بار حدود 300 خبرنگار و تصویربردار برای پوشش خبری مذاکرات ایران و 1+5 ثبت نام کرده اند. وی گفت که این رقم به مراتب بیشتر از دوره های گذشته است.
13:50- شنیدههای خبرنگار «تابناک» حکایت از آن دارد که وزیر امورخارجه کشورمان به شدت دچار سرماخوردگی شده است. در واقع سرماخوردگی وی از نوع صحبت کردنش در بدو ورد به وین با خبرنگاران مشخص بود.
13:30- علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان درباره مهمترین مسائل روز با المیادین گفت و گو داشته که مهمترین بخش مذاکرات درباره مسائل هستهای به این شرح است:
- راه کنترل برنامه هسته ای ایران بر اساس ادبیات آنها و جلوگیری از رشد جهشی آن که در ذات دانشمندان هسته ای کشور ما است، تحریمها نیست بلکه مذاکرات است. طبعا تحریمها بدون تاثیر نیست و بر مردم ایران فشار وارد می کند اما تحریم بر روی اقدامات برنامه ریزی شده در برنامه صنعت صلح آمیز توسعه یافته هسته ای جمهوری اسلامی ایران تاثیر ندارد. برای همین آنها بر میز مذاکرات نشستند و درباره مسائل گفتگو کردند و دو طرف مسیری را طی کردند و حتی جمهوری اسلامی ملاحظاتی درباره این توافق داشت اما تا این لحظه در چارچوب آن به آن پایبند بوده است و این مسیر منتقدانی در داخل نیز دارد که آدمهای کم قدرتی هم نیستند. این مسیر ادامه پیدا کرد تا تبدیل به یک موضوع پایدار و یک توافق جامع بشود. طبیعتا ما اهدافی داریم و آنها نیز اهدافی دارند و هر دو طرف برای دستیابی به اهداف خود تلاش می کنند. اهداف ما روشن است چرا که پادمانی وجود دارد که ما در چارچوب آن اهدافمان را بیان کرده ایم و به آن عمل کردیم و فراتر از آن نه چیزی را می خواهیم و نه می پذیریم که آن را تحمیل کنند.
- متاسفانه طرف مقابل تحت تاثیر بعضی روابط قدرت در داخل خودش و همچنین برخی فشارهای منطقه ای مانند رژیم صهیونیستی است و می بینید که واکنش نتانیاهو پیرامون مذاکرات عمان و مسقط چه چیزی است. آنها تحت تاثیر تمامی اینها و برخی از کشورهای منطقه ای قادر به تصمیم گیری جدی نیستند ، یعنی باور دارند در مذاکرات که این حق ، حقی طبیعی است و این موضوع از نظر فنی موضوع دشواری نیست. اراک یک معمای پیچیده فنی نیست که قابل حل نباشد. تحقیق و توسعه موضوع پیچیده ای نیست ، حیات صنعت هسته ای ایران منوط به داشتن تحقیق و توسعه است.
- این دو مسئله هم درحال حاضر به عنوان محور یا درگاه اصلی مذاکرات مطرح است و بقیه مسائل نیز هنوز مطرح است، مسائل را نمی توان تنها به این دو موضوع محدود کرد. تحریم یک تحریم ظالمانه است، تحریمهای یک جانبه یا تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل مبنای حقوقی ندارد و تحریمها به طور قطع باید لغو شود در غیر این صورت مذاکره ای که به این مسئله ختم نشود مشخص است که مذاکره باطل و بی نتیجه ای خواهد بود و نمی تواند خواسته های کشور ما را برآورده کند و حتی تعهدات و قولهایی که غربیها در آغاز مذاکرات داده بودند به شکل پیام یا در همان مذاکراتی که گفتم علنی نبود ، بر اساس لغو تحریمها بود. این تناقض دارد چرا که اگر تحریمها لغو نشود آن چه گفتند با آنچه انجام می دهند مغایرت خواهد داشت و به طور قطع صداقت آنها را زیر سوال می برد. امیدوار هستیم که این مسیر ، مسیر منطقی باشد و عاقبت خوش خیمی پیدا بکند.
- به طور کلی برنامه هسته ای ایران ادامه دارد ، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اخیرا توافقی با روسیه برای ساخت رئاکتورهای بیشتر در بوشهر امضا کرد و همواره شما و دیگر مسئولان ایرانی تاکید می کنید همه فعالیتهای هسته ای از چرخه سوخت هسته ای تا همه فعالیتهای دیگر ادامه پیدا خواهد کرد و هیچ تاسیسات هسته ای متوقف یا بسته نخواهد شد اما سوالی که مطرح می شود در خلال توافق هسته ای با روسیه است، روسیه سوخت هسته ای لازم برای این رئاکتورها را که احداث خواهد شد تامین خواهد کرد؟ آیا ایران نمی خواهد سوخت تولید کند؟
- نه اصلا چنین چیزی نیست. ما اصرار داریم و روی این اصرار خود ایستاده ایم. حتی سوخت نیروگاه هسته ای بوشهر را ما باید تامین کنیم. یکی از نیازهای ما در ارتباط با طی همه مراحل غنی سازی از سنگ معدن تا غنی سازی اورانیوم سه و نیم یا پنج درصدی و تبدیل آنها به سوخت همین است. این روند و فن آوری آن را در اختیار داریم و طبیعی است که بابت این مسئله هزینه اضافی نمی پردازیم. لذا اگر ما در چرخه تجارت جهانی مواد هسته ای قرار بگیریم این موضوع به شکلهای مختلف قابل حل است. اما این توانمندی برای این فراهم شده است که ما بتوانیم نیاز داخلی خود از جمله نیروگاه بوشهر را تامین کنیم. اینکه چگونه تقسیم کار می شود این بحث دیگری است اما همه باید بدانند ما نیازمند فن آوری هسته ای هستیم.
- (شما از موضع آمریکا درباره مذاکرات و فشارهایی که برخی لابی های داخل آمریکا وارد می کنند اشاره کردید اما ملاحظه می کنیم رئیس جمهور آمریکا نامه ای برای رهبر معظم ایران ارسال کرد و برخی از بخشهای آن در رسانه های آمریکایی و خارجی به طور کلی درز پیدا کرد ، آیا این نامه به مسئله هسته ای پرداخت و به طور کلی چه چیزی در آن آمده بود؟) بله درون نامه بحثهای سه یا چهارگانه ای وجود دارد اما بیشتر آنها درباره برنامه هسته ای است. پاسخ شفافی هم به این نامه داده شد. واقعیت این است که این مسئله را جمهوری اسلامی به اشکال مختلف بیان کرده و در عمل نیز ثابت کرده است ، ما به دنبال یک صنعت هسته ای کاریکاتوری یا یک صنعت هسته ای نمایشی نیستیم. ما به دنبال آبرو و یک حیات نباتی در صنعت هسته ای نیستیم چون صاحب فن آوری آن هستیم. لذا به گونه ای به این نامه پاسخ داده شد که بر این قدرت ایران تاکید می کند. اگر بر اساس آنچه در نامه آمده آنها به دنبال هدفی برای تاثیر فرصت طلبانه در فضای داخل ایران نباشند و اهداف ادعایی نداشته باشند به طور قطع بر اساس کلمات مکتوب و پاسخ روشن ما حتما می توان به توافق رسید. اما اگر در نامه مطلبی بیان شود ، در مذاکرات خصوصی مطالب دیگری بیان شود و در مذاکرات رسمی و یا در سمینار آیپک ، در مصاحبه با یک رسانه رژیم صهیونیستی مطالب دیگری گفته شود و همه اینها در تدوین شماره بندهای یک توافق با هم هماهنگی نداشته باشند این مسئله ای نامناسب است. یا مثلا زمانی که نامه ارسال می شود ، هواپیمایی بدون سرنشین ارسال شود یا در خرید فن آوری پیشرفته از خارج به صورتی فنی کارشکنی حساب شده می شود یا ویروس ارسال می شود ، اینها فایده ای ندارد. اگر بیانات نسبتا غیر آشکار و برخی کلمات این نامه و پاسخ ما مبنای تصمیم گیری باشد و تحلیل بدی از ایران وجود نداشته باشد که مثلا ایران تحت فشار است درحالی که ایران به هیچ وجه تحت فشار قرار ندارد و تاثیر بدی از طرف دیگران وجود نداشته باشد می توان به نتیجه رسید.
- (این اولین نامه نبوده است؟) بله، این اولین نامه نبوده است ، اوباما نامه نگاریهای متعددی انجام داده است که برخی از آنها را پاسخ گرفته و برخی را پاسخ نگرفته است. این بار پاسخ ارسال شد و همانگونه که گفتم بیشتر این نامه مربوط به مسئله هسته ای بود اما جمهوری اسلامی ایران به صورت شفاف گفته است که اینها پشتوانه ای قویتر از این صحبتها و ضامن همه اقدامات ما در خفا و آشکار است. همچنین بازرسیهایی که صورت گرفته و نیاتی که اعلام کرده ایم ، ضمن اینکه دوری جستیم از اتهامات برای دستیابی به سلاح هسته ای اینها مواضع ایران را مشخص می کند. اما می خواهیم صنعت صلح آمیز هسته ای پیشرفته ، غیر کاریکاتوری ، غیر نمایشی و غیر صنعت هسته ای با حیات نباتی داشته باشیم و در کشور داریم و از آن حمایت می کنیم. انشا الله با قبول این واقعیت که مسئله ای در چارچوب پادمان است مشکل هسته ای قابل حل خواهد بود و تحریمها به صورت جهشی قابل لغو خواهد بود و اگر از این مرحله عبور کنیم روشن خواهد شد که جمهوری اسلامی ایران با قدرت صنعتی و با موقعیت خاص ژئوپلیتیک ، توانایی تاثیرگذاری و بازیگری قوی در مسائل حاد منطقه ای را دارد و می تواند رفاه بهتری برای منطقه تامین کند.
- در سال دو هزار شما به عربستان سعودی سفر کردید و گفتید من عرب هستم همه تعجب کردند و پشت سر شما پلی برای نزدیکی بیشتر با سعودیها ایجاد شد. همچنین شما مدال افتخار عبدالعزیز السعود را از طرف ملک عبدالله بن عبدالعزیز که در آن زمان ولیعهد بود دریافت کردید ، به طور مشخص در این زمان به روابط با عربستان سعودی چگونه نگاه می کنید؟
- برخلاف نیتها و اهداف ، وضع روابط ما با دولت موثر و دارای تاریخ غنی عربستان سعودی از سطح و وزنی که می خواهیم برخوردار نیست و علت آن ناشی از تلخی حوادثی است که اگر به ریشه های آن بازگردیم می شود اثبات کرد که بخش سنگینی از این مسئولیت به خاطر اقدامات طرف مقابل بوده است. خیلی تمایل داشتیم که دوستان از چارچوب ذهنی غیرواقع بینانه درباره منطقه خارج بشوند و در کنار هم بتوانیم از مسائلی که متاسفانه اکثرا در مناطق عربی و مناطق سنی که دولت سعودی مدعی دفاع از آنها است رخ داده است جلوگیری کنیم. اما واقعیت این است که امروز در برآوردهای سازمان ملل متحد گفته می شود که برای بازسازی منطقه ای که در آن قرار داریم یعنی عراق ، سوریه و غزه مبلغی معادل هفتصد میلیارد دلار هزینه مورد نیاز است. نگاه کنید در غزه که ما مدافع آن بودیم ، هستیم و خواهیم بود که سنی هم هستند تروریسم دولتی صهیونیسم دوست دارد این خرابی وجود داشته باشد. در عراق منطقه ای که منهدم شده است منطقه سنیها است توسط چه کسانی؟ توسط داعش که مورد حمایت برخی دولتها است. در سوریه نیز همین طور است ، مناطقی که منهدم شده است مناطق سنی نشین است آن نیز توسط کسانی منهدم شده است که روزی برخی از آنها به اسم معارضین معتدل شرط بسته بودند که در یک ماه نظام سوریه سقوط خواهد کرد ، امروز داعش آنجا بیشترین سرزمین را در اختیار دارد. واقعیت این است که تلاش و کوشش منفی که در منطقه صورت گرفته است به نام دفاع اما به کام هزینه کردن دلارهای نفتی به نفع غرب است.
13:20- وال استریت ژورنال گزارش داد، فیلیپ هاموند وزیر امور خارجه انگلیس در آستانه برگزاری دور جدید مذاکرات ایران و گروه 1+5 گفت: مذاکره کنندگان در هفتههای گذشته مقدار کمی انعطاف از خود نشان دادهاند. ما بسیار مایلیم تا برای دستیابی به توافق تلاش کنیم اما نه به هر قیمتی. اگر ایرانیها میخواهند قادر باشیم به یک توافق برسیم باید گامهای چشمگیر بیشتری بردارند.
هاموند همچنین گفت که طرفهای مذاکره کننده در هفتههای گذشته یک مقدار بیشتری که البته جزیی نیز بود از خود انعطاف نشان دادهاند که ثابت میکند علاوه براین مذاکره کنندگان نباید دور نمای دستیابی به توافق را ضایع کنند. او تاکید کرد که ما در مسیر دستیابی به یک توافق تلاش میکنیم، اگر اصلا چنین چیزی ممکن باشد.
13:10- محمدجواد ظریف، رییس تیم مذاکره کننده هستهای ایران پس از ورود به وین
در فرودگاه این شهر در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوال مبنی بر این که با
توجه به نقش عمان در میانجیگری میان ایران و آمریکا، آیا یوسف بن علوی در
سفر غیررسمی خود به تهران حامل پیامی از سوی آمریکاییها بود و درباره
مذاکرات هستهای نیز با وی مذاکره شد؟ گفت: ما از نقش دولت عمان به عنوان
همسایه خوب ایران که دیدگاههایش را منتقل و تبادل نظر کرده است، استقبال
کردهایم.
وزیر امور خارجه همچنین درباره این مرحله از مذاکرات گفت: وارد مرحله آخر
مذاکرات شدیم. فکر میکنم همانطور که از ابتدا گفتیم در صورتی که طرف
مقابل اراده سیاسی برای رسیدن به راه حل داشته باشد، پیشنهادهای متعددی
برای این که اطمینان حاصل شود، برنامه هستهای ایران صلحآمیز است، وجود
دارد و مطرح شده است. این پیشنهادها میتواند یک راهحل و یا راهحلهای متعدد
بسیار مناسبی را ارائه دهد. لذا هنوز این امکان هست؛ در صورتی که طرف مقابل
اراده سیاسی را برای اتخاذ تصمیم سخت داشته باشد و ارائه خط قرمزهای
بیمعنا که برای خوشامد گروههای فشار است، کمکی نه به حل مشکل میکند و نه
کمکی به منع اشاعه.
وی تصریح کرد: اطمینان میدهم اگر بتوانیم به راهحلی برسیم که منافع کشور و
مردم را لحاظ کند به توافق میرسیم. اگر بر اثر زیادهخواهی طرف مقابل،
راهحل به دست نیاید، دنیا متوجه شده است که جمهوری اسلامی ایران به دنبال
راهحل، تفاهم و تعامل سازنده است و از حقوق و عزت و سربلندی کشور دست
برنمیدارد.
وزیر امور خارجه اظهار کرد: آن چه برای این هفته لازم است این است که با
اعتماد به نفس، همه گروهها و افراد کاری کنند که با نشان دادن همدلی و
وحدت ملی نتیجه هر چه باشد چه توافق باشد و چه ایستادگی در برابر
زیادهخواهی، روز سوم آذر انشاءالله پیروزی ملی در رسیدن به اهدافی باشد
که از این مذاکرات به دنبال آن بودیم؛ توافق در صورتی که توافق امکانپذیر
باشد و نشان دادن عزم ایران برای پیگیری حقوقش بر اساس اصول تعامل و همکاری
و مقاومت در برابر زیادهخواهی.
او در پاسخ به سوالی درباره موارد اختلافی و نیز این که آیا اجلاس در سطح
وزیران خارجه برگزار خواهد شد؟ گفت: بر اساس توافق تا زمانی که روی همه
موضوعات توافق نشده باشد، روی هیچ موضوعی توافق نشده است. همه موضوعات مورد
اختلاف است اما بحث اصلی که مدتها وقت همه ما را گرفته، حدود غنیسازی
یعنی میزان و نحوه اوج گرفتن غنیسازی به سمت تامین نیازهای صنعتی و سوخت
نیروگاه بوشهر بوده است نه اصل غنیسازی. در مورد تحریمها نیز گرایشی در
کشورهای غربی به ویژه مقامات آمریکایی بوده که فکر میکنند تحریمها
برایشان منفعتی داشته و راهحل است که لذا تحریمها هم مورد اختلاف است.
13:05- هاآرتص گزارش داده است که با این حال، ارزیابی جامعه اطلاعاتی و وزارت خارجه اسرائیل این است که طرفین مذاکرات را برای چند ماه دیگر تمدید میکنند.
یک مقام ارشد رژیمصهیونیستی میگوید: تلآویو تصور میکند که ایران و 6 کشور تلاش خواهند کرد تا روز سوم آذر به توافقی کلی که موضوعات مورد تفاهم را جمعبندی میکند، دست یابند و سپس مذاکره برای حل موضوعات باقیمانده را چند ماه دیگر تمدید کنند. اختلافات بسیار زیاد است. اگر تغییر چشمگیری در موضع یکی از طرفین صورت نگیرد، توافقی صورت نمیگیرد.»
13:00- جان کری، وزیر خارجه آمریکا در آستانه دیدار و گفت وگو با فیلیپ هاموند، همتای انگلیسی خود گفت: به طور قطع هفته بسیار مهمی را در مذاکرات ایران داریم. امیدواریم که به آن نقطه برسیم اما نمی توانیم هیچ پیش بینی کنیم. لازم است که ایران با تمام تلاش ممکن با ما همکاری کند تا به جهان ثابت کند که برنامه صلح آمیز هسته ای دارد.
12:54- خبرگزاری آلمان گزارش داد، وندی شرمن رئیس تیم مذاکرهکننده آمریکا در مذاکرات هستهای ایران و ۱+۵ در وین اظهار داشت: «هماکنون زمان آن رسیده است که کار را تمام کنیم.»
سخنان وی در حالی مطرح شده که این مذاکرات دور آخر گفتگوهای ایران و غرب در راستای توافق ژنو است. گزارش ها از حضور قطعی و برنامه ریزی شده جان کری وزیر امورخارجه آمریکا در این مرحله از مذاکرات حاکی است.