طولاني شدن جنگ داخلي سوريه باعث افزايش آوارگان سوري شده است؛ آوارگاني كه با دستي خالي و پايي پياده به كشورهاي همجوار پناه ميبرند و در اين مسير با مشكلات بسياري رو به رو هستند. زماني هم كه وارد منطقه امني مي شوند و از خطر جنگ و ويراني نجاتمييابند، سرآغاز دردسرهاي جديدي چون بحث اقامت و امنيت و سلامت رواني و بهداشتي و ... اين افراد خواهد بود.
به گزارش قانون، ادامه جنگ داخلي سوریه و فرار جنگ زدگان این كشور به كشورهای مجاور از جمله اردن، تركیه وعراق، مسائل ومشكلات اجتماعی وبهداشتی زیادی را به همراه داشته است. از جمله این مشكلات مسئله تجاوز به زنان ودختران سوریهای از جانب جوانان اردنی، تركیهای و عراقي است. برای مثال در اردن، جوانان این كشور در مرزها منتظر دختران و زنان سوریهای هستند تا به محض ورود به داخل اردن ، با پرداخت مبلغی آنان را به اصطلاح صیغه كنند كه در اصطلاح عربی به آن «زواج الستره» گفته می شود.
در مهاجرت سوریها، حالات تجاوز و زورگیری زنان و دختران سوری نیز بسیار مشاهده شده است. این مسائل در تركیه نیز به وفور مشاهده شده است و در اردن نيز خانواده مهاجران برای فرار از تجاوز به دختران خود با ازدواج موقت آنان با پسران اردنی موافقت میكنند. مسائل بهداشتی و وجود بیماری ها نیز یكی دیگر از مشكلات آنهاست. از طرفي هم تجاوز و خيانت يكي از عوامل مهم در فروپاشي زندگي خانوادگي افراد آسيب ديده است. زناني كه به آنها تجاوز ميشود از سوي همسر و حتي خانواده خود نيزطرد ميشوند.
خانم بیان عزیزی، دانشآموخته حقوق و علوم سیاسی دانشگاه صلاحالدین اربیل در اقلیم کردستان عراق، جامعه مدنی و حقوق بشر را تدریس کردهاست. این دانشآموخته کارشناس ارشد حقوق بینالملل همچنین مدیر بخش زنان بنیاد بینالمللی ژیان است که در امور مداوای قربانیان خشونت و بهبود وضعیت حقوق بشر در کردستان عراق فعالیت می کند. او همچنين مسئول پروژه تحقیقی – پژوهشی بررسی وتحلیل خشونت علیه آوارگان کردهای سوری در اقلیم کردستان عراق نيز بوده است.براين اساس او گزينه مناسبي بود تا براي ما از آمار تجاوزها به زنان آواره سوري در اقليم كردستان و شرايط زندگي در كمپها بگويد.
نتايج نااميدكننده بود
اين فعال حقوق زنان در رابطه با پروژه تحقيقاتي انجام شده توضيح داد: این پروژه با حمایت نهادهای مختلف سازمان ملل و انجمن نروژی پناهندگان، دانشگاه صلاحالدین و همچنین بنیاد بینالمللی واروین برای زنان در اقلیم کردستان انجام شد؛ بزرگترین پروژه تحقیقی درباره خشونت علیه آوارگان زن کرد سوریه در خاورمیانه که بیش از 1835 نمونه را در سه شهر و کمپ آوارگان دومیز در بر می گرفت.
عزيزي در پاسخ به اين سوال كه وضعيت زنان در پايان اين تحقيق چگونه ارزيابي شد، گفت: به عنوان مسئول پروژه می توانم بگویم نتایج حاصل از این تحقیق ناامید کننده و فاجعه آمیز بود.
تجاوز به 63 درصد از زنان آواره در كردستان
وي در بيان آمارها تصريح كرد: بیش از 63 درصد زنان آواره اظهارداشتند که در اقلیم کردستان مورد تهدید، خشونت جنسی، آزار و اذیت و تجاوز قرارگرفته اند، بیش از 53 درصد مهاجمان کارمندهای نهادهای بین المللی حافظ حقوق بشر یا نهادهای رسمی مسئول رسیدگی به امور پناهندگان، مدیران محل کار و رانندگان تاکسی بودهاند.
تجاوز به زنان متاهل
اين حقوقدان تاكيد كرد: بیش از 48 درصد از زنان متاهل بودند. عزيزي همچنين در پاسخ به اين سوال كه نگاه مردان به همسرانشان بعد از تجاوز چگونه است، گفت: من فکر می کنم این مقوله در تعریف شناخته شده از خیانت جای نمی گیرد. ممکن است مردان خانواده آن را در شمار مقوله خيانت بدانند اما قبل از خیانت ، تجاوز و تهدید صورت گرفته است. در پدیده مهاجرت، آوارگی و پناهندگی اولین مصدوم بنیان خانواده و رشتههای پیوند خانوادگی و عاطفی است. مردان و زنان و قبل از آنان کودکان در اثر شوک و جابهجايی اجباری و تهدید زندگی انواع خشونتها و کمبودها را تجربه می کنند.
باندهای فحشا و ازدواج اجباری کودکان زیر 15 سال
وي ادامه داد: زنان از چندین کانال مختلف مورد تهدید و خشونت قرار میگیرند و در وضعیت نابسامان قانونی، اجتماعی و خانوادگی ناشی از پناهندگی و آوارگی نه از حقوق خود آگاهند و نه توانايی دفاع از خود را دارند. آنهابارها مورد تهدید قرار گرفتهاند که اگر این خشونت جنسی را آشکار کنند به قتل می رسند یا به مردان خانواده شان اطلاع داده خواهد شد که این زنان با میل خود رابطه فرازناشويی برقرارکردهاند. وجود باندهای فحشا و ازدواج اجباری کودکان زیر 15 سال در داخل کمپ های آوارگان سوریه پیامد این وضعیت غیر انسانی است که متاسفانه دامن آوارگان شنگال را هم خواهد گرفت.