پس از افزایش سقف وام‌های خرد که در جلسه 15 اردیبهشت ماه امسال شورای پول و اعتبار به تصویب رسید، متقاضیان و بانک‌ها منتظر ابلاغ شیوه نامه پرداخت این نوع تسهیلات بودند که سرانجام روزگذشته توسط بانک مرکزی به شبکه بانکی و مؤسسات اعتباری توسعه، عسکریه و کوثر ابلاغ شد.
به گزارش ایران، بنابر مصوبه شورای پول و اعتبار بجز وام جایگزینی خودروهای فرسوده (20 میلیون تومان) و وام جعاله مسکن (10 میلیون تومان) که با همان ارقام قبلی پرداخت خواهد شد، سقف سه نوع وام شامل خرید خودرو، خرید کالا و کارت اعتباری برپایه عقد مرابحه(فروش اقساطی) به ترتیب به مبلغ 15، 8 و 5 میلیون تومان افزایش یافت. در این شیوه‌نامه که با همکاری بانک مرکزی و وزارت صنعت،معدن و تجارت تدوین شده علاوه بر جزئیات وام خرید خودرو و کالا مراحل و شرایط دریافت آن نیز تشریح شده است.
شیوه نامه وام خرید خودرو تولید داخلبراساس اعلام بانک مرکزی وام خرید خودرو برپایه عقد فروش اقساطی و با مدت بازپرداخت حداکثر 5 سال با اقساط مساوی قابل پرداخت است که نرخ سود آن نیز مطابق با عقود مبادله‌ای یعنی 21 درصد تعیین شده است.برای دریافت این وام ارائه پیش‌فاکتور خرید خودرو با توجه به فهرست انواع خودروهای تولید داخل اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت ضروری است. همچنین صدور چک به میزان مبلغ پیش فاکتور در وجه شرکت تولیدکننده (مبلغ واریزی شامل مبلغ پیش‌پرداخت که از سوی متقاضی بابت بهای خودرو نزد بانک تودیع می‌شود به علاوه مبلغ تسهیلات به میزان 60 درصد قیمت تمام شده خودرو و حداکثر تا مبلغ 150میلیون ریال) از شروط دیگر وام خرید خودرو است. البته سقف وام برای خودروهای فرسوده معادل 80 درصد قیمت تمام شده خودرو و حداکثر تا مبلغ 200میلیون ریال تعیین شده است.درخصوص وثایق مورد نیاز که باید از سوی متقاضی وام به بانک ارائه شود بانک مرکزی نوع این وثایق را به تشخیص بانک پرداخت کننده وام گذاشته است. علاوه براین بانک باید از توان مالی متقاضی تسهیلات در بازپرداخت اقساط نیز اطمینان حاصل کند. ارائه تسهیلات بابت طرح جایگزینی خودروهای فرسوده هم منوط به ارائه گواهی اسقاط و استعلام از سامانه ستاد حمل و نقل سوخت شده است.
روش اجرایی پرداخت وام خرید خودرومتقاضی پس از مراجعه به بانک و احراز شرایط کافی جهت دریافت تسهیلات خودرو که برعهده بانک گذاشته شده است باید در ابتدا به یکی از نمایندگی‌های مجاز خودروسازان تولید داخل مراجعه و پس از دریافت پیش‌فاکتور آن را به بانک عامل ارائه کند. بانک عامل نیز با توجه به ارزش خودرو و با رعایت سقف فردی حداکثر به میزان 60 درصد قیمت خودرو تا مبلغ 150 میلیون ریال نسبت به اخذ پیش‌پرداخت از متقاضی به ازای مابه‌التفاوت مبلغ پیش فاکتور اقدام می‌کند. در واقع متقاضی دریافت وام باید مابه التفاوت مبلغ وام و مبلغ خودرو را به حساب بانک واریزکند. البته کل مبلغ بهای خودرو صرفاً به حساب خودروساز واریز می‌شود و امکان پرداخت مستقیم آن به متقاضی وجود ندارد. در پایان نیز ارائه رسید پرداخت به متقاضی جهت ارائه به نمایندگی‌های مجاز و انجام اقدام‌های مقتضی جهت تحویل خودرو انجام خواهد شد.
روش پرداخت وام خرید کالای بادوام تولید داخلوام خرید کالا با سقف 80 میلیون ریال نیز مانند خودرو با عقد فروش اقساطی و با نرخ سود مبادله‌ای 21 درصد پرداخت می‌شود که البته مدت بازپرداخت آن با اقساط مساوی سه‌ساله است. برای دریافت این نوع وام مراجعه متقاضی به بانک و کسب موافقت اولیه جهت تشکیل پرونده و همچنین ارائه وثایقی که برعهده بانک گذاشته شده، الزامی است. ضمن اینکه بانک باید از توان مالی متقاضی تسهیلات در بازپرداخت اقساط مطمئن شود.
روش اجرایی دریافت وام خرید کالامتقاضی تسهیلات پس از مراجعه به بانک و احراز شرایط کافی جهت دریافت تسهیلات کالا با مراجعه به سامانه فروش واحدهای تولیدی یا مراکز فروش تأیید شده از طریق سایت وزارت صنعت، معدن و تجارت جهت انتخاب محصول اقدام می‌کند. بدیهی است چنانچه سایر تولیدکنندگان نیز معیارهای مورد نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت را رعایت کنند، اسامی آنها در فهرست شرکت‌های منتخب در سایت وزارتخانه مزبور درج می‌شود. مراجعه متقاضی به بانک و ارائه پیش فاکتور خرید محصول یا محصولات انتخاب شده و تأیید شده ازسوی تولید کننده گام بعدی برای دریافت این نوع وام است. در مرحله بعد بررسی مدارک و مستندات توسط بانک و واریز مبلغ تسهیلات صرفاً به حساب تولیدکننده که در پیش فاکتور مشخص شده است و ارائه رسید واریز وجه مذکور به متقاضی تسهیلات(مشتری) انجام خواهد شد. در پایان نیز ارائه رسید واریز وجه ازسوی مشتری به نمایندگی‌های فروش جهت دریافت کالای موردنظر باید انجام شود.
همه منتظر ابلاغ بخشنامهپس از آنکه شیوه نامه پرداخت تسهیلات خرد روی سایت بانک مرکزی قرار گرفت برای اطلاع از نحوه برخورد بانک‌ها به شعبه برخی از بانک‌ها شامل دولتی و خصوصی مراجعه کردیم. نکته مشترک تمام 9 بانکی که درخصوص پرداخت وام‌های خرد ازآنها سؤال شد، نرسیدن بخشنامه ابلاغی به دست شعب بانک‌هاست. هرچند تمام این بانک‌ها جزئیات پرداخت وام خرید خودرو و کالا را به ابلاغ بخشنامه از سوی سرپرستی بانک متبوع خود موکول کردند اما برخی از بانک‌ها اعلام کردند پرداخت این نوع تسهیلات دردستورکار آنها قرار ندارد. همچنین همان‌طوری که دریافت وثایق و اطمینان از توان متقاضی برای بازپرداخت اقساط برعهده بانک‌ها گذاشته شده است، برخی از بانک‌ها شرایط دشواری برای اعطای این نوع وام‌ها درنظر گرفته‌اند.
در این زمینه مسئول یکی از شعب بانک صادرات اعلام کرد اگر متقاضی وام نزد شعبه حساب داشته باشد باید معدل موجودی وی حداقل سه برابر مبلغ وام مورد تقاضا باشد در غیراین صورت 30 درصد از مبلغ وام در یک حساب جاری بدون دسته چک تا پایان آخرین قسط وام بلوکه خواهد شد.برخی از بانک‌ها مانند ملت، اقتصاد نوین، تجارت، رفاه کارگران و پاسارگاد نیز شرایط پرداخت وام‌های خرد را به ابلاغ بخشنامه داخلی منوط می‌کنند.
مسئول دایره اعتبارات یکی از شعب بانک ملی هم داشتن حساب را برای دریافت وام خرید کالا ضروری می‌داند. اما در میان این بانک‌ها مسئولان مربوط دریکی از شعب بانک‌های خصوصی کارآفرین و گردشگری اعلام کردند که پرداخت تسهیلات خرد به اشخاص در دستور کار آنها قرار ندارد.
با توجه به حجم بالای مطالبات معوق شبکه بانکی و تأکید بانک مرکزی براینکه بانک‌ها باید از توان پرداخت وام گیرندگان اطمینان حاصل کنند، به نظر می‌رسد متقاضیان وام با شرایط به نسبت دشواری روبه‌رو باشند. علاوه براینکه آنها باید ضامن یا ضامن‌های معتبری به بانک معرفی کنند بلکه باید وثایق لازم را نیز نزد بانک پرداخت کننده وام بسپارند.
بنطر بنده دولت باید فکر دیگری برای اقشار کم درآمد بکند وگر نه کسی که وضع مالی خوبی دارد سراغ اینجور مسائل نمی رود وکسانی مثل بنده هم که موجودی در بانک ندارند وشرایط سختی پیش پا دارند و .....این کار نشدنی است.