اعلام عوامل سقوط آنتونوف ۱۴۰

سازمان هواپیمایی کشوری همزمان با سالگرد سقوط آنتونوف ۱۴۰ هواپیمایی سپاهان اعلام کرد: عملکرد نامناسب سیستم کنترل موتور، عملکرد خلبان و وزن بیش از حد هواپیما از جمله عوامل سقوط آنتونوف ۱۴۰ بوده است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، همزمان با سالگرد سقوط هواپیمایی آنتونوف 140 هواپیمایی سپاهان محمد شهبازی مسئول بررسی سانحه به تشریح آخرین نتایج بررسی سانحه ایران 140 پرداخت و گفت: طبق ماده 31 آئین نامه بررسی سوانح و حوادث هوایی (غیرنظامی) مصوب سال 1390 هیات وزیران، سازمان هواپیمایی کشوری باید در سالگرد سانحه نسبت به تهیه گزارش نهایی یا گزارش موقت اقدام کند.

وی، افزود: به دنبال وقوع سانحه هواپیمای آنتونف 140 در مردادماه سال گذشته، سازمان هواپیمایی کشوری با تشکیل تیم بررسی سانحه، متشکل از 11 کارگروه از متخصصین مجرب اقدام به بررسی این سانحه کرد.

شهبازی گفت: به موازات بررسی این سانحه توسط تیم مذکور برابر الزامات بین المللی مندرج در ضمیمه شماره 13 پیمان شیکاگو، سازمان هواپیمایی کشوری ضمن اطلاع رسانی به سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری(ایکائو) و کشورهای ذیربط تمهیدات لازم را جهت حضور نمایندگان کمیسیون بررسی سانحه کشورهای مشترک المنافع، شرکت آنتونف (طراح هواپیما)، شرکت موتورسیچ و پروگرس (طراح و سازنده موتور هواپیما)، شرکت طراح سیستم کنترل موتور و شرکت طراح ملخ هواپیما فراهم کرد.

وی خاطرنشان کرد: بنابراین آنها نیز در بررسی سانحه مذکور مشارکت کردند و در بررسی این سانحه همچنین از توان و امکانات تعدادی از شرکت های داخلی و متخصصین صنعت هوایی کشور از جمله متخصصان شرکت هسا، شرکت طراحی و ساخت موتورهای توربینی، شرکت پارس و ... بهره گرفته شد.

مسئول بررسی سانحه هواپیمای آنتونف 140 تصریح کرد: پس از بررسی های اولیه؛ گزارش مقدماتی بررسی سانحه در 37 صفحه اول آبان‌ماه سال گذشته تهیه و به مبادی مربوطه ارسال شد و پس از آن تیم بررسی سانحه نسبت به تکمیل بررسی ها به منظور مشخص کردن زوایای مختلف این سانحه اقدام کرد.

شهبازی افزود: در این فرآیند بقایای لاشه هواپیما مورد بررسی‌های دقیق کارشناسی قرار گرفت و برخی از قطعات به کارگاه‌ها و آزمایشگاه های داخلی جهت انجام آزمایش‌های مختلف ارسال شد. موتور سمت راست، واحد کنترل سوخت( FCU)، توزیع کننده سوخت و قطعات دیگر به‌طور کامل باز شده و مورد بررسی های فنی  و تحلیلی قرار گرفت.

وی ادامه داد: بررسی سایر مستندات، مدارک هواپیما،  شواهد عینی و همچنین اطلاعات جعبه های سیاه هواپیما و مکالمه‌های مراقبت پرواز به‌صورت موشکافانه توسط متخصصان داخلی بررسی شد و همچنین فرآیند و نحوه عملیات نجات، اطلاعات هواشناسی و غیره مورد بررسی و ارزیابی کارشناسی قرار گرفت.

مسئول بررسی سانحه هواپیمای آنتونف 140 یادآورشد: در مراحل مختلف کارشناسان خارجی با سفر به ایران ضمن بازدید از لاشه هواپیما و بررسی  اطلاعات FDR و CVR (جعبه‌های سیاه) هواپیما در امر بررسی این سانحه مشارکت کردند.

شهبازی گفت: در مرحله اخیر که نمایندگان کمسیون بررسی سانحه کشورهای مشترک‌المنافع، شرکت طراح سیستم کنترل موتور و شرکت طراح و سازنده ملخ هواپیما حضور داشتند، تیم بررسی سانحه یافته های خود در ارتباط با بررسی این سانحه، به‌خصوص گراف‌های تهیه شده از جعبه سیاه هواپیما را به تیم خارجی ارائه و اقدام به تبادل نظر با طرف‌های مذکور کرد.

وی افزود: تیم بررسی سانحه مشکلات مربوط به عملکرد هواپیما، موتور و سیستم های مختلف آنرا در این سانحه مطرح و نظر تیم خارجی را جویا شد که در این ارتباط تیم خارجی اظهارنظر در مورد برخی یافته های تیم بررسی سانحه را موکول به بررسی های تکمیلی کرد.  

مسئول بررسی سانحه هواپیمای آنتونف 140 افزود: تیمی متشکل از کارشناسان بررسی سانحه با سفر به کشور اوکراین و حضور در شرکت طراح هواپیما ضمن تبادل نظر با شرکت سازنده پیگیر دلایل برخی از اشکالات و عملکرد نامناسب هواپیما و سیستم کنترل موتور آن شد. همچنین به منظور انجام آزمایشات تکمیلی روی محفظه احتراق موتور هواپیما قطعه مذکور به آزمایشگاه پیشرفته  روسیه ارسال شد که در حال حاضر برخی از آزمایشات تحت نظارت کارشناسان تیم بررسی سانحه انجام و مقرر شده پس از تکمیل آزمایش‌ها گزارش تحلیلی آن تحویل تیم بررسی سانحه شود.

شهبازی گفت: تاکنون در مجموع بیش از 30 هزار نفر ساعت کار کارشناسی در ارتباط با این سانحه انجام شده که خلاصه نتایج این بررسی ها 23 خرداد امسال در قالب یک گزارشی تکمیلی در 72 صفحه تهیه و به مراجع ذی صلاح و مربوطه ارسال شده است.

وی، خاطرنشان کرد: در طول این مدت از نقطه نظرات متخصصان صنعت هوانوردی و شرکت های مختلف نیز در بررسی سانحه استفاده شد و حتی سناریوهای ارائه شده توسط آنها خصوصا  شرکت سازنده هواپیما (هسا) به دقت مورد بررسی های کارشناسی قرار گرفته است.

مسئول بررسی سانحه هواپیمای آنتونف 140 به تشریح سناریوهای مطرح شده پیرامون دلایل از دست رفتن موتور هواپیما پرداخت و گفت: طبق بررسی های انجام شده سناریوی ارائه شده مبنی بر این‌که جریان مغشوش ناشی از هواپیمای جلویی (wake turbulence) باعث از دست رفتن موتور این هواپیما شده در بررسی های دقیق کارشناسی تیم بررسی سازمان هواپیمایی کشوری رد شد و نظریه تیم بررسی سانحه سازمان نیز پس از ارائه به طرف‌های خارجی مورد تایید تیم کمیسیون بررسی سوانح کشورهای مشترک المنافع و شرکت آنتونوف نیز قرار گرفت.

شهبازی گفت: عملکرد سیستم کنترل الکترونیکی موتور هنگام از دست رفتن موتور نامناسب بوده و این موضوع تاثیر زیادی در وقوع این سانحه داشته است. عملکرد ناصحیح این سیستم باعث شده است، هشدار از دست رفتن موتور به شکل صحیح و به موقع به خلبانان پرواز داده نشود و از طرف دیگر ملخ این موتور نیز با تاخیر فدر(feather) شده است.

وی با بیان اینکه بررسی های پارامترهای جعبه سیاه (FDR) توسط تیم بررسی سانحه از عملکرد غیر متعارف این سیستم در حین از دست رفتن موتور حکایت دارد افزود: بررسی های تکمیلی در این خصوص نشان داد که عملکرد نامناسب این سیستم می تواند دلیل از دست رفتن موتور باشد لذا پس از تکمیل بررسی ها، یافته های تیم بررسی سانحه در این خصوص به طرف های خارجی نیز منتقل شد.

مسئول بررسی سانحه هواپیمای آنتونف 140 گفت: براساس آزمایش های انجام شده روی محفظه احتراق موتور در داخل کشور وجود شکستگی در پوسته محفظه احتراق در اثر ضربه ناشی از سانحه ایجاد شده و وجود ترک در آن قبل از وقوع سانحه  تایید نشد با این وجود به پیشنهاد طرف خارجی و به منظور انجام آزمایش های تکمیلی، این قطعه به آزمایشگاه‌های مجهز کشور روسیه ارسال و مقرر شده است نتایج آن به زودی در اختیار تیم بررسی سانحه قرار گیرد.

شهبازی تصریح کرد: سایر مسائل مربوط به این سانحه از زمان بارگیری تا زمان سقوط و حتی سوابق و مستندات هواپیما، مربوط به قبل از بروز این سانحه به دقت توسط تیم بررسی سانحه تجزیه و تحلیل شده است که در گزارش نهایی ارائه خواهد شد.

وی گفت: عملکرد نامناسب سیستم کنترل موتور (SAO 2000) همزمان با از کار افتادن موتور سمت راست، حدود 2 ثانیه قبل از جدا شدن هواپیما از سطح باند دلیل بروز این سانحه بوده است. البته عوامل دیگری از جمله عدم رعایت دستورالعمل های مربوط به محاسبه وزن بار و مسافر(وزن برخاست بیش از حد مجاز هواپیما) وجود بادجانبی با مولفه باد پشت بالا ، دمای بالای هوا و سرعت تصمیم به برخاست( VR) کمتر از مقدار تعیین شده در کتاب هواپیما، عملکرد خلبانان و همچنین وزن بالای این هواپیما در بروز این سانحه موثر بوده اند.

وی با اشاره به تاثیرگذار بودن سوخت گیری بیش از مقدار مورد نیاز برای این پرواز در افزایش آتش سوزی بعد از برخورد هواپیما به زمین افزود: قرار بود شرکت آنتونوف ظرف ده روز پس از برگزاری جلسات کارشناسی اخیر گزارش خود را ارائه داده و به سوالات تیم بررسی سانحه پاسخ دهد و همچنین گروه دوم از کارشناسان تیم بررسی  به کشور اکراین اعزام شوند که تاکنون به دلیل عدم اعلام آمادگی شرکت آنتونوف این گروه اعزام نشده اند ولی برابر پیگیری‌های انجام شده مقرر است تیم مذکور به زودی به کشور اکراین اعزام شوند.

شهبازی، یادآور شد: پیش‌نویس گزارش نهایی با توجه به مقررات و الزامات بین المللی تهیه شده که پس از دریافت نتایج آزمایش های تکمیلی محفظه احتراق از روسیه، پاسخ سوالات تیم بررسی از طراح در خصوص عملکرد نامناسب موتور و سیستم های کنترل آن و نقطه نظرات شرکت آنتونوف، این گزارش تکمیل و به کشورهای مربوطه ارسال می شود.

وی تاکید کرد: کشور های مذکور حداکثر ظرف مدت 60 روز فرصت دارند که نظرات خود را به‌صورت مکتوب به تیم بررسی سانحه ارائه کنند و گزارش نهایی پس از دریافت این نقطه نظرات احتمالی تکمیل و برای  ایکائو و سایر مبادی مربوطه ارسال می شود.

مسئول بررسی سانحه هواپیمای آنتونف 140  پیش بینی کرد که  پیش نویس گزارش نهایی ظرف یک ماه و نیم آینده تهیه و برای کشورهای روسیه و اوکراین ارسال شود.