در فاصله کمتر از یک ماه تا آغاز رسمی سیوچهارمین جشنواره فیلم فجر، فرم برگزاری برنامههای جشنواره دچار تغییر محسوسی شده که فضای پرفشار و پرتنشی را که در دورههای پیشین جشنواره به واسطه تراکم وقایع رخ میداد، با تغییر محسوسی مواجه خواهد نمود و آن هم تفکیک نشستهای خبری فیلمهای سینمایی از اکرانهای جشنواره است که فرم حرفهای تری به جشنواره خواهد داد.
به گزارش «تابناک»، جشنواره فیلم فجر در دورههای گذشته و مشخصاً در چند دورهای که به میزبانی برج میلاد برگزار شده و این مجموعه عنوان کاخ جشنواره را به خود اختصاص داده، با حواشی فراوانی روبه رو بوده که عمدتاً به ظرفیت کاخ جشنواره مرتبط میشود؛ کاخی که با 1700 صندلی، ظرفیت مفیدش برای تماشای فیلمهای سینمایی روی پرده عریض از 1200 نفر فزونی نمییابد و بنابراین منطق ایجاب میکند، متناسب با این ظرفیت در نظر گرفته شود.
در دورههای پیشین با این ایده که برای گروهی از فیلمها، طیف وسیعی حضور نمییابد و تنها برای برخی فیلمها استقبال گستردهای صورت میپذیرد و با این هدف که کم جمعیت بودن سالن اصلی کاخ جشنواره به کمرونقی این رویداد تعبیر نشود، چندین برابر ظرفیت صندلیهای کاخ کارت ورود صادر میشد و همین مسأله نه تنها در زمان اکران فیلمهای مهم چالشزا میشد، بلکه در سایر بخشها نیز کاخ جشنواره توان پاسخگویی این جمعیت را نداشت.
نتیجه این سبک رونق بخشی به جشنواره، اعتراض گروهی از خبرنگاران بود که علیرغم نقش مؤثر در پوشش این رویداد فرهنگی، هیچگاه فرصت حضور بر روی صندلیهای کاخ جشنواره و تماشای بدون دغدغه آنچه در ویترین سینمای ایران عرضه میشد را نداشتند و حتی گاهی برخی خبرنگاران به نشانه اعتراض به اقداماتی نظیر نشستن در مقابل پرده سالن اصلی کاخ جشنواره پرداختند که همه برنامهریزیها و تلاشها را تحت الشعاع قرار داد.
تداخل زمانی برنامههای جشنواره از دیگر چالشهای کاخ جشنواره در ادوار پیشین است که در اغلب اوقات به تداخل زمانی فرش قرمز و اکران فیلمها با نشستهای خبری همراه میشد و خبرنگارانی که برای تفریح به کاخ جشنواره نمیآمدند، مجبور بودند بین تماشا و ارزیابی فیلمها و پوشش نشستهای خبری، یکی را انتخاب کنند و به همین دلیل، برخی مراسم فرش قرمز فیلمها نیز با پوشش محدود خبری همراه میشد.
سالن جنبی کوچک میزبان نشستهای خبری نیز با حضور گسترده اشخاص غیرحرفهای در حوزه اطلاع رسانی همراه بود که با هندی کم و تلفن همراه، اقدام به ضبط بخشهایی از نشست میکردند و عملاً امکان پوشش حرفهای نشست را از رسانههای آنلاین نیز سلب کرده بودند و عملاً کارکرد نشستهای پرسش و پاسخ را محدود کرده بودند.
نتیجه حضور این طیف غیرحرفهای از خبرنگاران نیز محتاط شدن مسئولان برگزاری نشستهای پرسش و پاسخ بود و بر خلاف معمول نشستهای خبری در همه جشنواره های معتبر دنیا ـ که امکان طرح پرسش مستقیم از طریق میکروفن وجود دارد ـ به دلیل نگرانی از پرسشهای غیرمعمول این طیف و جلوگیری از به حاشیه کشیده شدن نشستهای خبری، شیوه پرسش و پاسخ برنامههای دانشجویی در پیش گرفته شد و سؤالات مکتوب جمعآوری، گزینش و از سینماگران حاضر در نشستهای خبری پرسیده میشد.
البته بخشی از این حواشی نیز اجتناب ناپذیر بود و مسئولان جشنواره فیلم فجر با سیل وسیعی از درخواستها در ایام جشنواره برای حضور در این رویداد مواجه هستند که رد کردن هر درخواست به منزله نگارش مطالب و یادداشتهایی علیه کلیات و جزئیات جشنواره در وبلاگها و وبسایتهایی است که ترجیح داده میشد، حتی در این حد قلیل نیز برای جشنواره حاشیه ایجاد نشود و به همین دلیل، کارت جشنواره به همه تعلق میگیرد.
برگزاری نشستهای نقد و بررسی فیلمها در سالن اصلی و بر روی سن مشابه شکل فوق،
برای عکاسان، تصویربرداران و خبرنگاران ایدهآل ترین گزینه ممکن است
تداخل برنامههای جشنواره هم اتفاقی ناگزیر بود، زیرا حجم فیلمها آنچنان بالا بود که با وجود آغاز اکرانها از 10 صبح و استمرار تا پاسی از شب، همچنان این تداخل برنامهها محسوس بود. با این اوصاف، مسئولان جشنواره تنها باید تعداد فیلمهای راه یافته به جشنواره را کاهش میدادند تا تداخلها نیز کمتر شود و طبیعتاً چنین اتفاقی با مخالفت شدید سینماگران مواجه میشد.
مسئولان جشنواره سی و چهارم اما تدبیر دیگری پیش گرفتند که مشکلات دورههای گذشته را برطرف میکند. آن گونه که سید صادق موسوی، مدیر ارتباطات و اطلاع رسانی جشنواره فیلم فجر با هماهنگی محمدحیدری دبیر جشنواره برنامه ریزی کرده، نشستهای خبری، به جای آنکه بلافاصله پس از اکران هر فیلم و در حد فاصل اکران دو فیلم برگزار شود، صبح روز بعد از اکران فیلمها برگزار میشود.
در واقع اکران فیلمها به جای آنکه از ساعت 10 صبح آغاز شود، از ساعت 14 آغاز خواهد شد و در عوض، نشستهای خبری فیلمهای سینمایی در ساعات صبح برگزار میشود. مطابق با این روش، پس از اکران فیلمها در روز نخست جشنواره، در صبح روز دوم نشستهای پرسش و پاسخ فیلمهای روز نخست با حضور عوامل اصلی این فیلمها که با تشریفات معمول به کاخ جشنواره خواهند آمد، برگزار میشود.
سپس در عصر روز دوم جشنواره فیلمهای روز دوم اکران میشود و مجدداً در صبح روز سوم جشنواره، نشستهای پرسش و پاسخ فیلمهای به نمایش درآمده در روز دوم برقرار خواهد شد و این پروسه تا روز پایانی استمرار خواهد داشت و تنها روز پایانی به صورت استثناء، برنامههای جشنواره مطابق با رویه پیشین پیگیری خواهد شد.
به نظر میرسد این روش علاوه بر آنکه طیف محدود خبرنگاران حرفهای جشنواره را مشخص خواهد نمود، امکان برگزاری منسجمتر و رسیدن تداخل زمانی به حداقل ممکن را فراهم خواهد ساخت و علاوه بر این، فرصت برای ارزیابی فیلمها توسط منتقدان و خبرنگاران و طرح پرسشهای پختهتر را فراهم می آورد و همچنین کیفیت نشستهای خبری را که در دورههای اخیر قربانی شتاب زدگی این رویداد شدهاند، به صورت چشمگیری افزایش خواهد داد.
همچنین حضور گزیدهتر خبرنگاران و در نظر گرفتن ظرفیت پذیرش خبرنگاران ـ با اولویت رسانههای تأثیرگذار و پرمخاطب عمومی و تخصصی ـ و صدور کارت برای اهالی رسانه برابر با تعداد صندلیهای تخصیص یافته از ظرفیت کاخ جشنواره به اهالی رسانه، اتفاق مهم دیگری است که شأن اهالی رسانه را حفظ میکند و وقایع دوره پیشین را ـ که بخش وسیعی از چهرههای خبری تأثیرگذار، امکان تماشای فیلمها در شرایط استاندارد را نداشتند ـ غیرقابل تکرار خواهد نمود. با همه این تفاسیر، باید تا به صدا درآمدن زنگ جشنواره صبر کرد و روند اجرایی این رویه جدید را در عمل دید.