بازار سهام همان طور که در آخرین گزارش سال 94 پیش بینی شده بود ورودی توفانی اما نوسانی به سال 1395 داشت.
در 5 روز معاملاتی نوروز 95 شاخص بورس از ارتفاع 80.219 تا 81.480 واحد خود را بالا کشید و 1.57 درصد جهش را به خود دید و شاخص فرابورس موسوم به آیفکس هم از 805 تا 814 واحد معادل 1.11 درصد رشد کرد.
ارزش معاملات کل هفته در دو بازار بورس و فرابورس هم معادل 1.965 میلیارد تومان رقم خورد،حال آن که سهم معاملات خرد ( بدون معاملات بلوکی و اوراق مشارکت ) از این کیک دو هزار میلیارد تومانی معادل 1.434 میلیارد تومان بود که این آمار برای 5 روز نوروزی حتی در مقایسه با هفته های کاری و جدی سال 94 یک رکورد معنا دار به شمار می رود.
اما از فردا روزهای جدی معاملاتی بازار سهام آغاز می شود و جامعه 7 میلیون نفری سهامداری با هزار امید و آرزو وارد سال 95 می شود.سالی که به سال رویایی بازار سرمایه مشهور شده است.
عموم سرمایه گذاران 1395 را به دلایلی همچون توقف و کنترل سفته بازی در بازار طلا و سکه،عدم رشد تورمی مسکن(به اعتقاد فعالان این بازار و رئیس اتحادیه مشاورین املاک)،رشد اقتصادی پیش بینی شده 5 درصدی،بهبود تدریجی قیمت نفت و کومودیتی ها و از همه مهمتر به قرارداد رسیدن همه تفاهمات و توافقات با خارجی ها و مشخص شدن اثرات مالی آن در صورت های مالی بنگاه های اقتصادی سال بورس می دانند.
حتی خوش بین های بازار سرمایه بازدهی بیش از 100 درصدی بورس در سال 92 را قابل مقایسه با بازدهی امسال نمی دانند و در شبکه های اجتماعی دائما عددهای خیره کننده ای از رشدهای پیش روی بازار سهام به چشم می خورد.
نگارنده نیز موافق فرضیه رشد بورس در سال جاری است، اما این رشد قطعا فراگیر و مربوط به همه شرکت های بورسی نخواهد بود و قطعا مثل سال 92 رشد دسته جمعی همه شرکت ها و حتی شرکت هایی که مزیت نسبی ندارند را شاهد نخواهیم بود،چرا که بازار 95 کوله باری از تجربیات سال های سخت 93 و نه ماهه اول 94 را دارد،زمانی که سهام شرکت های با بنیاد به مراتب کمتر از شرکت های بدون بنیاد افت کرد.
در واقع رشدی که در شبکه های اجتماعی برای سال جاری از آن صحبت می شود حتی بالاتر از 100 درصد سال 92 شدنی و در دسترس است و حتی بخش عمده ای از این رشد مربوط به شرکت هایی است که معاملاتشان بر روی شاخص اثرگذار است و اصطلاحا شاخص ساز هستند.اما شرکت هایی که امیدی به بهبود شرایط آن ها نیست و اصطلاحا رخداد بنیادی خاصی ندارند از این رشد بی بهره خواهند بود.
این دو گروه برنده 95 خواهند بود...
به اعتقاد نگارنده دوگروه از سرمایه گذاران برنده بورس 95 خواهند بود،نخست گروهی که به دنبال سهم های بنیادی می روند و می توانند درست تشخیص دهند که تحولات عمیق اتفاق افتاده در فضای اقتصادی کشور کدام صنعت و شرکت را متحول می کند و گروه دوم آن هایی خواهند بود که «بازی خوان» حرفه ای هستند.
تکلیف گروه اول مشخص است،سهم بنیادی را برای بلندمدت می خرند و آن سهم بنیادی رشد می کند.صنعت پتروشیمی ،واسطه گری های مالی ،حمل و نقلی ها و تجهیزاتی ها از جمله این صنایع هستند.اما گروه دوم خود به دو دسته تقسیم می شوند افرادی که با اطلاعات نهانی بازی صنایع و شرکت های رشدی را می توانند بخوانند و دسته دیگر آن هایی که بازی خوانی حرفه ای می کنند.
بازی خوانی در زمستان 94 در مورد خودرویی ها در بورس تهران اتفاق افتاد و آن هایی که توانستند بازی دولت در صنعت خودرو را درک کنند و البته به تحول شگرف این صنعت در دوران پساتحریم واقف شدند،در عید 95 با 400 درصد سود به خانه های خود رفتند.«بازی خوانی» به این معنی است که:
اولا بر اساس متغیرهای تحلیلی این درک به وجود بیاید که در رشد اقتصادی 5 درصدی چه صنایعی محکوم به رشد هستند و البته سرعت رشد کدام صنایع بالاتر از بقیه است یا این که چه صنایعی و شرکت هایی با رخدادهای مهمی همچون تجدید ارزیابی،افزایش سرمایه،ورود سرمایه گذار خارجی و از این قبیل رخدادها مواجه است
و ثانیا این که از ورود و خروج حقوقی ها،نوع تغییرات قیمت سهام و نوسان های سهم یا اتفاقاتی از این دست بتوان این تشخیص را داد که تحولاتی در راه است.در تحولات صنعت خودرو به ویژه سایپا تا مدت ها بعد از شروع حرکت سهم از 9 دی 94(قیمت حدود 90 تومان) حتی حرفه ای های بورس نتوانستند درست تشخیص بدهند که به واقع چه تحولاتی در راه است و در صنعت خودرو چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است و حتی خیلی از حرفه ای ها زمانی به طوفان خودرویی ها پیوستند که برخی از این شرکت ها 200 درصد رشد را به خود دیده بودند!
خیلی از خبرگان و حتی تحلیل گران در زمان آغاز رشد سهام خودرویی رفتار بازار در قبال این صنعت را غیرمنطقی ارزیابی می کردند اما غافل از این که از مدت ها قبل برای صنعت خودرو در جهت نمایش تاثیرات توافق برجام برنامه ریزی شده بود.
تاجایی که بلافاصله پس از امضای نهایی برجام توافقات اولیه با کمپانی های معروف و بزرگ اروپایی برای سرمایه گذاری مشترک در خودرویی ها انجام گرفت و مدیریت سایپا مامور آماده سازی این گروه معظم خودروسازی برای مشارکت با خارجی ها شد.اما برای تحقق این مهم لازم بود که ویترین سایپا درست چیده شود و زیان انباشته حدود 1200 میلیارد تومانی شرکت از بین برود.
سایپا توانست در هماهنگی کامل با وزیر صنعت،معدن و تجارت با روش تجدید ارزیابی دارایی ها اولا به یک شرکت 4 هزار میلیارد تومانی به لحاظ سرمایه تبدیل شود و هم به یک شرکت سودده.در واقع هر چند اتفاق رخ داده در گروه سایپا در نگاه اول بازی با اعداد و ارقام بود اما در عمل یک روش موفق در چابک سازی یک شرکت معظم به شمار می رفت،اتفاق مهمی که بازار سرمایه آن را به موقع درک کرد و نسبت به آن واکنش نشان داد،مدلی که در دنیا هم برای نجات کمپانی ها از آن استفاده می شود.
درباره ایران خودرو هم این اعتقاد وجود دارد که راه سایپا را خواهد رفت،البته ارزش این سهم هم از زمستان گذشته تاکنون حدودا سه برابر شده است.
در یک کلام باید گفت بازی خوان هایی که در زمستان سرد 94 بازی سهام خودرویی ها خواندند در بورس 95 هم می توانند موفق تر عمل کنند،بازی خوان هایی که این بار از رشد اساسی بانک ها حرف می زنند.
اما بازی خوانی کار حرفه ای هاست و آن ها که کار بازی خوانی را بلدند.برای غیرحرفه ای ها و آن ها که فرصت لازم برای رصد لحظه ای تحولات بازار سهام را ندارند،سرمایه گذاری از طریق صندوق های سرمایه گذاری همچنان پیشنهاد ماست.
نگاهی به بازدهی یکسال اخیر صندوق های در سهام
بازدهی یکسال اخیر صندوق ها در جدول فوق با رنگ بنفش مشخص شده است،همان طور که می بینید صندوق ها در یکسال اخیر بازدهی خوبی داشته اند و حال آن که اگر بازدهی بورس 95 را رویایی می دانیم،سودآوری صندوق ها به مراتب می تواند بالاتر از این اعداد و ارقام باشد.
بورس 94 چگونه تمام شد؟
بازار سال 1394 در حالی با بازدهی 28 درصدی به پایان رسید که در این سال پرفراز و نشیب بورس تهران پدیده هایی را به خود دید و سرمایه گذاران برخی تک سهم ها به معنی واقعی کلمه «میلیاردر» شدند.
یکی از پدیده های بزرگ سال 94 بازار حرکت شاخص ابزار پزشکی با تک سهمی به کنتور سازی ایران بود که با رشد بیش از 7 برابری بیشترین بازدهی در سال 94 را به ثبت رساند.دلیل این رشد قرارداد سودساز شرکت با اصناف برای تولید و فروش 201 هزار صندوق فروشگاهی است.
اما شاخص خودرو نیز با تخته گاز تمام نشدنی در دو ماه آخر سال توانست رشد 3 رقمی را به ثبت رسانده و در رده دوم قرار بگیرد، خودرویی ها در این سال بیش از 115 درصد بازدهی داشته اند،بماند که رشد برخی از سهم ها در این گروه از مرز 300 درصد هم عبور کرده است.همچنین گروه رایانه نیز به مدد رشد قیمتی لیدر گروه یعنی خدمات انفورماتیک سومین پله بیشترین بازدهی مثبت را نصیب خود نموده است.اما در بازار 94 کمتر گروهی بازدهی منفی داشت و صنعت تایرسازی همچنان بیشترین زیان را نصیب سهامداران خود با ثبت بیش از 21 درصد زیان داشته است.
جدول زیر روایتگر سود و زیان سرمایه گذاران در 39 صنعت بورسی است در سال 94 و همچنین مقایسه با تغییرات سال های 93 و 92 است.
دو دروغ سیزده بورسی جالب!
تعطیلات نوروز 95 با دو دروغ سیزده جالب بورسی به پایان رسید دروغی که شمار زیادی از فعالان بازار سهام آن ها را باور کرده و از اثرات آن در شبکه های مجازی صحبت می کردند.
اولین دروغ سیزده توسط سایت خبری بورس نیوز منتشر شد.روز گذشته فعالان بازار سهام روی خروجی این سایت پربیننده با این خبر شوکه کننده مواجه شدند که ساعت معاملات بورس تا ساعت 17 افزایش می یابد و پنجشنبه ها هم بورس از این به بعد باز است.
در متن این خبر آمده بود «همانطور که مطلع هستید پس از اجرای برجام سیل سرمایه گذاران خارجی به کشور روان شده است و خیلی از آن ها قصد سرمایه گذاری بلند مدت در کشورمان دارند و در پی خرید سهام شرکت های بورس تهران هستند لذا لزوم هماهنگی روزها و ساعتهای معاملاتی بورس تهران با سایر بورس های جهان مشهود است.
در همین راستا اردشیر ساعتچی مشاور امور بین الملل بورس تهران به خبرنگار بورس نیوز گفت : در پی رفت و آمد خارجی ها و جلسات مکرری که آن ها با مسوولان و هیات مدیره بورس تهران داشتند یکی از عوامل بازدارنده برای سرمایه گذاری در بورس تهران را عدم فعالیت این بورس در روزهای پنج شنبه و جمعه دانستند از سوی دیگر زمان کم معاملات را به جهت کشف قیمت عادلانه مورد انتقاد قرار دارند .لذا هیات مدیره بورس تهران پس از بحث فراوان مقرر کرد که از 15 فروردین ساعت معاملات تا 17 افزایش یابد البته این الگو از بورس کالا و معاملات آتی سکه طلا برداشته شده است به همین دلیل بازگشایی بورس اوراق بهادار در روز پنج شنبه نیز مورد تصویب قرار گرفت .»
دومین دروغ سیزده را پایگاه اطلاع رسانی و تحلیلی بورس 24 انتشار داد.این پایگاه خبری پرمخاطب در خبری نوشت:محمد فطانت رئیس سازمان بورس،عضو هیات وزیران شده و قرار شده با حضور مستمر در جلسات هیات دولت،ماموریت مهمی به نام عرضه سهام سه بانک ایرانی در بورس های اروپایی را دنبال کند!
جزئیات این خبر جالب هم به این شرح است:
«محمد فطانت که از آذرماه سال 93 به عنوان رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب و معرفی شده است،فرد نزدیکی به دولت به شمار می رود؛او توانست در خلال سفر اخیر حسن روحانی رئیس جمهور به جزیره کیش به پیشنهاد محمد رضا نعمت زاده وزیر صنعت،معدن و تجارت و عضو ارشد شورای عالی بورس با طی تشریفات قانونی از اول اردیبهشت 95 در تمام جلسات هیات وزیران شرکت کند.
این تصمیم مهم در نامه مورخه 95.1.11 به شماره الف/122/1378905 به محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور رسما ابلاغ شده است.در این ابلاغیه آمده که محمد فطانت رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به پیشنهاد محمد رضا نعمت زاده عضو شورای عالی بورس و موافقت رئیس جمهور می تواند از 95.2.1 در جلسات هیات دولت بدون حق رای شرکت کند.در این نامه مهم تصریح شده که حضور مستمر رئیس سازمان بورس در جلسات هیات دولت به دلیل اهمیت بازار سهام در معادلات اقتصادی کشور با جهان و جایگاهی است که برای این بازار در رشد اقتصادی 5 درصدی ،اقتصاد مقاومتی و برنامه ششم توسعه در نظر گرفته شده است.نکته قابل تامل این که در این تصمیم مهم اعلام شده که فطانت بدون حق رای در جلسات کابینه شرکت خواهد کرد، اما در موضوعات مرتبط با بازار سهام رای او در تصمیم گیری ها لحاظ خواهد شد.
ابوذر صالح نژاد معاون پارلمانی و امور دولت سازمان بورس و اوراق بهادار در این باره به خبرنگار بورس 24 توضیح داد:به دلیل اهمیت بازار سهام در معادلات خارجی پسابرجام و ضرورت در نظرگرفتن شرایط و ملاحظات بورس در تمام تصمیم گیری های اقتصادی و جلوگیری از تصمیماتی همچون نرخ گذاری 13 سنتی خوراک پتروشیمی ها در سال 92،در دی ماه سال گذشته همزمان با توافق برجام از طریق یکی از اعضای محترم کابینه و شورای عالی بورس به رئیس جمهور پیشنهاد شد که رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به شکل مستمر و بدون حق رای در جلسات کابینه حضور پیدا کند که با این تصمیم خوشبختانه در نخستیم روزهای کاری سال 95 موافقت شد.
وی در برابر این سوال که چگونه رئیس جمهور با چنین تصمیم مهمی براحتی موافقت کرده است،گفت:نقش بورس و شرکت های بورسی در معادلات خارجی به شدت با اهمیت شده است.در برنامه ای منسجم سه بانک صادرات ،ملت و تجارت در حال برنامه ریزی هستند که در اروپا شعبه برنند و بخشی از سهام این بانک ها در بورس های اروپایی عرضه شود.
بر این اساس جمع بندی شده که بانک صادرات در کانادا و بانک های ملت و تجارت در اتریش شعبه بزنند.از این رو پیگیری این برنامه ها و نظارت بر انجام این اقدامات مهم فردی را می طلبید که اختیارات وزیر را داشته باشد.از این جهت جایگاه رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در حد معاونت رئیس جمهور در دولت ارتقا پیدا کرد.
این مقام مسئول در برابر این سوال که آیا می توان به تشکیل وزارت بورس در آینده ای نزدیک امیدوار بود،گفت: «تشکیل وزارت به قانون مجزا نیاز دارد که شاید در کوتاه مدت قابل دسترس نباشد.»
