میان آمریکا و ترکیه اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد که یکی از آن‌ها ناامیدی آمریکا از روند امور داخلی ترکیه است؛ موضوعی که با برکناری احمد داود اوغلو از نخست وزیری، به نظر می رسد وارد فاز جدیدی شود. با وجود این، بحران سوریه و به ویژه نقش گروه های کرد در جنگ با داعش، کانون تنش کنونی بین دو کشور شده است.
به گزارش «تابناک»، عدم توافق آمریکا و ترکیه بر سر بحران سوریه، نشان دهنده اختلافات اساسی و عمیق‌تر دو کشور در زمینه هدف و استراتژی است. از آغاز بحران سوریه، ترکیه حامی گروه‌های مخالف دولت بشار اسد در داخل سوریه بوده است. در واقع برکنار کردن بشار اسد به صورت یک ضرورت استراتژیک برای دولت ترکیه درآمده و تنها راهی است که به باور ترکیه، می تواند ثبات را به سوریه بازگرداند.
مسأله مهم دیگر آنکه ترکیه بیشتر از داعش و سایر گروه های تروریستی در سوریه، به مسأله کردها اهمیت داده و نیز به لزوم مبارزه با آن ها به عنوان «گروه های تروریستی» اهمیت می دهد. شبه نظامیان کرد با پشتیبانی ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده، در مبارزه با داعش در سوریه تا حدودی موفق بودند. با این حال، این موضوع برای ترکیه بسیار هشدار دهنده بود، زیرا سرگرم مقابله با گروه های کرد در داخل است و از آن بیم دارد که هرگونه موفقیت گروه های کرد در سوریه، سبب ترغیب تمایلات جدایی طلبانه در بین کردهای ترکیه شود.
به همین دلیل، دشمنی و مخالفت ترکیه در قبال همکاری آمریکا و کردهای سوریه در مقابله با داعش موجب تنش در روابط ترکیه آمریکا شده است.
چند ماه پیش، با بازدید برت مک گورک، نماینده جدید آمریکا در ائتلاف ضد داعش از نیروهای کرد سوری در شمال سوریه و واکنش رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه به این بازدید، تنش‌ها در روابط دو کشور را عیان کرد.
اردوغان در آن زمان طی اظهاراتی این اقدام مک گورک را محکوم و عنوان کرده بود: «وی درست در زمان مذاکرات ژنو به کوبانی سفر کرده و از یک ژنرال کرد پلاک هدیه گرفته است. ما چگونه می‌توانیم به شما اعتماد کنیم؟ آیا این ما هستیم که متحد شماییم یا تروریست‌های کوبانی؟».
در همین زمینه، حضور نیروهای ویژه آمریکا با آرم و لباس «یگان های مدافع خلق» کرد در حمله مشترک آن ها به رقه، واکنش شدید وزیر خارجه ترکیه را به همراه داشته است. این حملات پس از آن شروع شد که ژنرال جوزف وتل، فرمانده ستاد مرکزی نیروهای امریکایی در خاورمیانه به صورت محرمانه از سوریه و منطقه عین العرب دیدار کرد.
مولود چاووش اوغلو، وزیر امورخارجه ترکیه در یک نشست مشترک مطبوعاتی پس از اجلاس بررسی برنامه کمک به کشورهای توسعه نیافته که از سوی سازمان ملل متحد و به میزبانی ترکیه در هتل تایتانیک بلک شهر آنتالیا برگزار شد، در رابطه با وجود نشان و آرم نیروهای مدافع خلق کرد بر یونیفورم نظامیان آمریکا در سوریه گفت: «استفاده این نمادها توسط سربازان آمریکایی به عنوان یکی از کشورهای مهم در مبارزه با تروریسم و از متحدین ما، غیرقابل قبول است».
وی افزود: «اوباما و کری در گفت وگوی تلفنی به رئیس جمهور ما گفتند، حزب اتحاد دموکراتیک و یگان های مدافع خلق گروه‌های قابل اعتماد نبوده و در مبارزه با تروریسم در کنار ترکیه هستند. حال نشان و آرم این دو گروه تروریستی را به بهانه ایجاد امنیت خود بر لباس چسبانده اند».
چاووش اوغلو با کنایه به آمریکایی ها ادامه داد: «اگر اینطور است، پس به آمریکا پیشنهاد می‌کنیم موقعی که به مناطق دیگر سوریه می‌روند نمادهای داعش، القاعده و النصره را بر تن داشته باشند و وقتی هم که به آفریقا می‌روند، از نشان بوکوحرام استفاده کنند».
وزیر امور خارجه ترکیه تأکید کرد: «ما یگان های مدافع خلق و حزب دموکراتیک را جدا از این گروه های تروریستی ندانسته و به کسانی که عکس آن اقدام می‌کنند، می گوییم این یک استاندارد دوگانه و دورویی است».
وزارت دفاع آمریکا در رابطه با انتشار تصاویر نظامیان آمریکا که در حین عملیات مشترک با کردها در سوریه از نشان آن ها در لباس‌های خود استفاده کردند، اعلام نمود: «نیروهای عملیات ویژه در گذشته نیز از نماد و نشان های مربوط به هویت شرکای عملیاتی خود استفاده کرده‌اند».
لازم به ذکر است، ارتش آمریکا گفته که با حملات هوایی از ائتلاف نیروهای دموکراتیک سوریه برای بازپس گیری رقه حمایت خواهد کرد؛ اما انتشار تصاویری از حضور نظامیان آمریکا در خط مقدم درگیری ها و قرار گرفتن آن ها در کنار نیروهای کرد، خشم مقامات ترکیه را برانگیخت.
ترکیه نگران قدرت‌گیری کردها در شمال سوریه است. این کشور می‌گوید، رابطه نزدیکی میان حزب کردهای سوریه و حزب کارگران کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک) وجود دارد و به همین دلیل از گسترش مناطق تحت کنترل این گروه در نزدیکی مرزهای خود نگران است.
یگان های مدافع خلق با پشتیبانی هوایی آمریکا، کنترل ۲۶ هزار کیلومتر مربع از جمله نواری ۴۰۰ کیلومتری در کنار مرز ترکیه را به دست گرفته اند و طبق گزارش هایی، آمریکایی ها مقادیر قابل توجهی وسایل نقلیه مانند زره پوش‌های مدرن، سلاح‌های سنگین مانند توپ، خمپاره و راکت انداز را در اختیار کردها قرار داده اند که این مسأله، نگرانی مقامات ترکیه را دوچندان کرده است.
حال پرسش اینجاست که آمریکا قرار است تا کجا از کردها حمایت کند و آیا پیوندهای خود با ترکیه را قربانی همکاری با کردها در سوریه می کند؟
گالیا لیندنستراول، کارشناس مسائل ترکیه معتقد است، اگر آمریکا این تنش را به سمت آرامش مدیریت کند و تصمیم بگیرد در کنار ترکیه بماند، کردها را به سمت روس‌ها سوق داده و به همین دلیل تلاش دارد در محیط میدانی سوریه، کردها را از روسیه دور نگه دارد و با پشتیبانی از آن ها، کردها را برای خود نگه دارد.
بدین ترتیب، آمریکایی ها تلاش دارند با حمایت از کردها در سوریه به عنوان نیرویی که هم اکنون نقش مهمی را در تحولات سوریه ایفا می کند، جایگاه استواری را در سوریه به مانند روس ها در این کشور داشته باشند و به نظر می رسد، تا زمانی که تکلیف داعش در سوریه مشخص نشود، روابط تنش زای آمریکا و ترکیه ادامه پیدا خواهد کرد.
گفتنی است، در همین راستا و در ادامه تنش ها میان آنکارا و واشنگتن در قبال سوریه، صبح امروز اعلام شد که نیروهای ارتش ترکیه پس از ورود به سوریه، یک روستا را در منطقه مرزی این کشور اشغال و ساکنین آن را اخراج کرده اند. به این ترتیب، به نظر می رسد ترکیه حتی آماده است، جهت حفظ «خطوط قرمز» خود در سوریه و جلوگیری از قدرت یابی کردها، حتی در این کشور اقدام نظامی کند.
هرچند تا پیش از این، ترکیه چندین بار از داخل خاک خود و از مناطق مرزی اقدام به هدف قرار دادن مواضعی که آن را مواضع داعش می خواند، کرده است، این نخستین بار است که گزارشی از فعالیت نظامی جدی ترکیه در داخل خاک سوریه منتشر می شود؛ بنابراین، شاید بتوان واقعه امروز صبح را آغاز مداخله مستقیم نظامی ترکیه در خاک سوریه قلمداد کرد.
