اگر پای سخن کسانی که سال هاست در کار معاملات سهم هستند و به اصطلاح عامه، بورس باز خوانده میشوند، بنشینیم، حکایت های فراوانی از سختی های ورود به این بازار برای آنهایی که آشنایی کاملی با بورس ندارند، خواهیم شنید؛ اما داستان زمانی پیچیده میشود که بدانیم ورود به این وادی تجارت در کشورمان، ریسکهای مهم دیگری هم دارد.
به گزارش «تابناک»، از جمله مشکلاتی که سهامداران در کشورمان با آن مواجه هستند، سرپیچی برخی از شرکتها از انجام تعهدات و وظایفشان است. موضوعی که میتواند یکی از ریسکهای منحصر به فرد این بازار در کشورمان به شمار آید و گاه به زمین خوردن و زیان دیدن شماری از سهام داران منجر شده و ایشان را گرفتار چرخه ای پیچیده و البته مبهم نماید.
«هادی.ن» یکی از این دست افراد است. فردی که از سال 83 با خرید شماری از سهام یک شرکت به واسطه پذیره نویسی در یکی از بانک های مشهور کشورمان، به همراه شمار زیادی از هموطنانمان به وادی پیچ در پیچ و عجیبی هدایت شده که راه خلاصی از آن مشخص نیست. داستانی که با خرید سهام شرکت کربنات کلسیم آهوان آغاز شده و به رغم گذشت دوازده سال، هنوز در پله نخست گیر افتاده است.
او در این باره میگوید: قرار بود این کارخانه سه سال بعد از پذیره نویسی به بهره برداری برسد و وعده پرداخت سودهای مقرری را هم درباره اش داده بودند؛ اما اکنون پس از گذشت دوازده سال حتی یک ریال سود پرداخت نشده و هیچ کس هم پاسخگو نیست.
البته نه هادی تنها فردی است که به این مشکل مبتلاست و نه این شرکت تنها شرکتی است که از پرداخت سود به سهامدارانش ـ که تاسیس کارخانه مرهون سرمایه گذاری ایشان است ـ طفره رفته و میرود و یک جست و جوی ساده اینترنتی ما را به موارد پرشمار مشابه از این دست میرساند؛ با این ملاحظه که در بسیاری از این پرونده ها تاخیر فراوان در احداث و بهره بردای کارخانه، گاه توقف عملیات عمرانی یا تولیدی، مشکلات حقوقی بسیار و موارد مشابه را میتوان سراغ گرفت که نتیجه تمامی شان، زیان دیدن سهامداران و سرمایه گذاران است.
اتفاقی که میتواند موجب کاهش رغبت سرمایه گذاران به مشارکت هایی از این دست شده و حتی به هدایت سرمایه این افراد به مسیرهای نامطلوب منجر شود. اتفاق شومی که اگر قرار باشد ریشه یابی و رسیدگی شود، بی شک شرکت هایی که در پرداخت حقوق حقه سهامدارانشان قصور و کوتاهی دارند هم در آن سهم خواهند داشت و شایسته مجازات خواهند بود.
این در حالی است که بسیاری از شرکت هایی که از پرداخت سود امتناع میکنند، در بازار بورس کشورمان هم حضور دارند و به نوعی با خرید و فروش سهامشان در این بازار رسمی و قانونی، هر روز بر اعتبارشان مهر صحه زده میشود و مهیای اسیر کردن شمار جدیدی از هموطنانمان هستند. موضوعی که در چند مقطع موجب شد، مسئولان بورس در این خصوص مورد سؤال قرار گیرند و تدابیری برای رفع مشکل ارائه کنند، که البته کمتر منجر به نتیجه و حل مشکل شد.
مثل دو سال پیش که مسئولان بورس از سهامدارانی که سود دریافت نکرده اند خواست با شکایت از این شرکت ها، فرایند قانونی مطالباتشان را طی کنند؛ اما مشکلاتی که بروز کرد، مانع از حل مشکل پرداخت نکردن سود شد. به دلایلی از جمله خالی بودن حساب برخی از این شرکت ها که نمیتوانست به احقاق حقوق سهامداران منجر شود، یا خالی بودن جای قانون های تنبیهی موثر در این خصوص که مانع از اعمال مجازات های بازدارنده در این خصوص برای شرکت های خاطی است.
در چنین فضایی جای تعجب ندارد که میبینیم برخی از هموطنانمان، سال هاست از دریافت سود قانونی و حقه خود محرومند و شرکت های متخلف بی هیچ گزندی به کار خود ادامه میدهند. اتفاقی که برای مثال زدن درباره آن، میتوان به پرداخت نشدن سود چند ساله سهام واگذار شده به برخی از اقشار مردم تحت عنوان «سهام عدالت» اشاره کرد و به موثر نبودن شکایت در این خصوص پی برد.
رویکردی که اگر به نتیجه منجر میشد، بی شک تمامی شرکت هایی که بخشی از سهامشان در قالب سهام عدالت به مردم واگذار شده، میبایست از فعالیت در بازار بورس و سهام منع شده و حتی با توجه به پیگیری های حقوقی و قضایی، در فعالیت روزمره شان هم دچار وقفه و مشکل شوند اما با کم کاری و کوتاهی مسئولان، تا کنون همه بار مشکلاتشان بر دوش مردم گذاشته شده است.
بر دوش مردمی که برخی شان سرمایه زندگی شان را در این مسیر گذاشته اند، بلکه در راستای توسعه و عمران صنایع و کارخانه های مختلف، سودی هم نصیب ایشان شود اما نه تنها این گونه نشده، بلکه به وضوح خود را بی حامی و پشتوانه میبینند و برای اثبات این موضوع، هر کدام میتوانند سالها کوتاهی مسئولان در پیگیری مطالباتشان را شاهد بیاورند؛ مثل معلم بازنشستهای که در سال 83 حاصل عمری تلاشش را به خرید سهام شرکت کربنات کلسیم اختصاص داده و حالا آرزو میکند، کاش پولش را در جای دیگری هزینه کرده و به امید سودی که هرگز رنگش را ندیده، ننشسته بود!