سردر باغ ملی تهران که قرار است به زودی بازسازی آن پایان یافته و آماده بازدید گردشگران نوروزی شود، بر اثر ساخت و ساز یک برج در حریمش، با تهدیدی جدید مواجه شده است.
به گزارش «تابناک»؛ عمارت قجری بازمانده در قلب تهران که حدود دو دهه پیش در زمره میراث ملی کشورمان به ثبت رسیده و از چندی پیش، بازسازی آن در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفته، در معرض تهدیدی قرار گرفته که چهره آن را مخدوش می‌کند.
ماجرا از این قرار است که در ضلع جنوبی این بنا، برجی در حال بالا رفتن است که از هم اکنون سایه اسکلت آن، بر سر سردر باغ ملی افتاده و لذت دیدن یکی از ناب ترین بخش های تهران قدیم را مخدوش کرده است؛ برجی که اگر پا در مجموعه قجری باقی مانده در شمال این سردر بگذارید، خود را به رخ هر بیننده‌ای خواهد کشید و اصطلاحا، توی ذوق خواهد زد.
دو تصویر از سردر باغ ملی پیش و پس از برج سازی در حریم آن
منظور از باغ ملی، مجموعه بی نظیری از ساختمان‌ها و بافت شهری تاریخی بر جای مانده از تهرانِ قدیم است که روزگاری میدان مشق نظام بوده و اتفاقات فراوانی در کانون آن رقم خورده است، به ویژه پس از آنکه به دستور ناصرالدین شاه، دروازه معروف به «سردر باغ ملی» را در جنوب آن بنا کردند تا شاه بر فراز آن قرار گرفته و تماشاچی اتفاقاتی شود که قرار بود در میدان رخ دهد. مثل اعدام میرزا رضا کرمانی که با کشتن ناصرالدین شاه در این میدان رقم خورد!
البته کاربری این مجموعه در حال حاضر بسیار متفاوت از گذشته است؛ آنقدر که در بخشی از این محدوده قجری، وزارت خارجه کشورمان مستقر شده و با پذیرایی از نشست‌های مهم و میهمانان خارجی در سازه های زیبای این مجموعه، حتی برای دیپلمات های ارشد خارجی نیز دلبری می‌کند. چیزی شبیه شهری قدیمی که در بطن آن زندگی مدرن و امروزی در جریان است.
این در حالی است که هنوز دیدن دروازه جنوبی میدان مشق برای آنهایی که از خیابان امام خمینی (ره) در جنوب این محدوده تردد دارند، یادآور خاطرات دور پایتخت است. چیزی شبیه حس نوستالژیک یا حتی قیاس زندگی ساده تر گذشته با دنیای مدرن و شلوغ امروزی، همراه با دود، سر و صدا و چالش های فراوان. تصویری که برای لحظه ای به گذشته پرتابمان می‌کند و موجب فراموشی موضوعاتی مانند بی قوارگی کلانشهر تهران می‌شود.
دو تصویر ماهواره ای از گذشته و حال از محل قرار گرفتن سردر باغ ملی (که با دایره قرمز رنگ مشخص شده) و برج نوظهور (که با فلش مشخص شده است) وضعیتی که ظاهرا قرار نیست تداوم چندانی بیابد، چون برج واقع در پایین دست باغ ملی، در حال اوج گرفتن است و دیر نیست زمانی که به مانند دیگر سازه های قد برافراشته در گوشه و کنار تهران، خود را در چشم رهگذران چون خار تثبیت نماید. سازه‌ای که حریم بصری سردر باغ ملی را مخدوش می‌نماید؛ اما ظاهرا از دید متولیان میراث فرهنگی و گردشگری اهمیتی ندارد.
ماجرا هنگامی عجیب تر می‌شود که بدانیم از سردر باغ ملی تا یکی از ساختمان های سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور ـ که امثال "پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در آن واقع است ـ چند ده قدم بیشتر راه نیست و بی اطلاعی مدیران این سازمان از مخدوش شدن حریم بصری این اثر ثبت ملی شده، حدسی نادرست به نظر می‌رسد.
دردناک تر اینکه بدانیم در پرونده ثبت جهانی کاخ گلستان در زمره میراث بشری، همگان به وضوح به اهمیت حفظ حریم بصری چنین آثاری پی بردند و اکنون پذیرفته نیست که واقع شدن برج بلندمرتبه مقابل سردر باغ ملی در جنوب خیابان امام خمینی (ره) را اتفاقی معمولی و بلااشکال تصور کنیم؛ رویدادی که بیش از هر چیز، کوتاهی مسئولان سازمان میراث فرهنگی در حفظ آثار ملی را نشان می‌دهد.
در پایان گفتنی است، «تابناک» در روزهای آتی درباره برجی که حریم این اثر را مخدوش کرده و خواهد کرد، مطالبی منتشر خواهد نمود تا مشخص شود که مخدوش کردن حریم بصری این اثر ملی کشورمان توسط چه افراد و نهادهایی و چگونه در حال انجام است.
