صالحی: موفقیت سانتریفیوژهای IR۸ فراتر از انتظار بود

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه تحقیق و توسعه در سازمان انرژی اتمی با قدرت ادامه دارد، افزود: در آزمایش سانتریفیوژهای IR۸ گاز UF۶ به آن تزریق شد که موفقیت آن فراتر از انتظار ما بود.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در برنامه نگاه یک شبکه یک سیما با بیان اینکه امسال حدود 40 تن، معادل 60 درصد کل اورانیوم استخراج و تولید شده سال‌های گذشته، اورانیوم تولید خواهیم کرد، گفت: اکتشاف و استخراج راهبردی‌ترین بخش صنعت هسته‌ای کشورمان و بیشترین تلاش ما برای تولید اورانیوم طبیعی در داخل است.

وی گفت: اگر این کار را انجام ندهیم در آینده زیر فشار کشورهای دیگر خواهیم بود.

صالحی با بیان اینکه کل کیک زرد وارداتی در سال‌های گذشته 550 تن بود، افزود: پس از برجام حدود 360 تن کیک زرد وارد شده است، البته انگلیس در کمیته خرید و در لحظات آخر مانع اجرای توافقنامه خرید 900 تن کیک زرد دیگر از قزاقستان شد. آنها در کمیته خرید گفتند ایران نیازی به این میزان کیک زرد ندارد در حالی که ما باید نیازمان را تشخیص دهیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه یک رآکتور هزار مگاواتی دستکم 200 تن اورانیوم طبیعی در سال نیاز دارد، افزود: ذخیره هزار تنی ذخیره جدی نیست و حداکثر می‌تواند چهار سال نیروگاه بوشهر را تأمین کند.

وی افزود: مسئله ممانعت انگلیس در کمیته خرید برجام به وسیله وزارت امور خارجه کشورمان به جد در حال پیگیری است. بر اساس برجام ما نیازهایمان را در کمیته خرید مطرح می‌کنیم، اما تضمین نشده که هر چه ما اعلام کردیم آنها با آن موافقت کنند و می‌توانند به بهانه‌های مختلف مانع خرید ما شوند.

صالحی گفت: با توجه به آغاز ساخت دو نیروگاه جدید در 10 سال آینده، سالانه به 600 تن اورانیوم برای فعالیت این سه رآکتور نیاز داریم. بر این اساس، باید به طرف مقابل نشان دهیم خود اتکا هستیم تا آنها در پی بهانه جویی نباشند.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه با موافقت رهبر معظم انقلاب اسلامی تاکنون بیش از 70 درصد کل مساحت کشور برای اورانیوم اکتشاف هوایی شده است و نقاط امیدوار کننده‌ای را شناسایی و کشف کرده‌ایم، اظهار داشت: بر خلاف تصوری که داشتیم کشورمان در معادن اورانیوم فقیر نیست و در چند سال آینده می‌توانیم نیازهای خود را برآورده کنیم.

وی با اشاره به اینکه در روز ملی فناوری هسته ای سه طرح در قزوین، البرز و یزد به بهره برداری و از حدود 40 دستاورد رونمایی می‌شود، ادامه داد: شتابگر پیشرفته‌ای که طراحی و ساخت آن حدود 8 ماه زمان برده و اگر می‌خواستیم آن را از خارج بخریم حدود 70 میلیارد تومان باید هزینه می‌کردیم در قزوین ساخته شد. این شتابگر تحول علمی در قزوین ایجاد و برای بخش کشاورزی و سلامت، خدمات مناسبی را ارائه می‌کند.

رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: حدود چند 10 میلیارد تومان نیز برای تولید رادیوداروهای FDG و تجهیزات پزشکی پت برای عکسبرداری در البرز هزینه و همه ملاحظات و استانداردهای بین‌المللی در آن رعایت شده است. در ساغند یزد نیز طرحی درباره جداسازی سنگ‌های پرعیار اورانیوم از کم عیار برای کاهش هزینه تولید کیک زرد اجرا شده است.

وی با بیان اینکه فناوری هسته‌ای رشد خوبی دارد، افزود: در روز ملی فناوری 50 درصد بیش از سال گذشته طرح رونمایی می‌شود. از جمله دستاوردهایی که در این روز رونمایی می‌شود سانتریفیوژ پیشرفته برای وزارت نفت و طرح بهینه سازی و ارتقای سوخت رآکتور تهران است.

صالحی با بیان اینکه سوخت جدید رآکتور تهران استفاده‌های بسیاری دارد و شارژ نوترونی را افزایش می‌دهد که این امکان آزمایش‌های جدید را فراهم خواهد کرد، گفت: سوخت رآکتور تهران به اندازه کافی تأمین شده و هر ماه پنج کیلو از اورانیوم 20 درصد غنی شده را به مجتمع‌های سوخت تبدیل می‌کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه تحقیق و توسعه در سازمان انرژی اتمی با قدرت ادامه دارد، افزود: در آزمایش سانتریفیوژهای IR8 گاز UF6 به آن تزریق شد که موفقیت آن فراتر از انتظار ما بود.

وی گفت: دانشمندان ما در سانتریفیوژهای IR6 پایه سوزن در روغن را برای روتور حذف کرده و به جای آن یاتاقان جدیدی را ساخته‌اند که روز ملی فناوری از آن رونمایی می‌شود.

صالحی با بیان اینکه سه سال آزمایش مکانیکی روی سانتریفیوژ IR8 انجام شده است، افزود: آزمایش تزریق گاز UF6 نیز دو سال زمان می‌برد و سپس آبشارهای این سانتریفیوژ تولید می‌شود. ایجاد زنجیره IR8 حدود 10 سال زمان می‌برد و ربطی به محدودیت‌های برجام ندارد.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره طرح گداخت هسته‌ای نیز گفت: منبع این انرژی، آب دریاست و میزان سوخت نیروگاه‌های هسته ای را بسیار کاهش می‌دهد. مولکول دوتریوم که منبع گداخت هسته‌ای است در طرح آب سنگین ما به جای H2O تولید می‌شود. به عنوان نمونه، اکنون نیروگاه بوشهر سالی 30 تن اورانیوم غنی شده نیاز دارد و اگر قرار بود این میزان انرژی از سوخت فسیلی تأمین شود 11 میلیون بشکه نفت در سال نیاز بود، اما با فناوری گداخت هسته‌ای نیروگاه بوشهر سالانه 100 کیلوگرم دوتریوم نیاز دارد.

صالحی با بیان اینکه ایران می‌تواند عضو پیوسته یا وابسته طرح گداخت هسته‌ای (ایتر) باشد، افزود: اگر عضو پیوسته باشیم سالانه باید بیش از 100 میلیون دلار برای حق عضویت بپردازیم و اکنون تقاضای عضویت وابسته به این طرح را داده‌ایم. البته تاکنون عضویت وابسته ما به طرح گداخت هسته‌ای قطعی نشده، اما تفاهمنامه امضا شده و در حال پیگیری قطعیت عضویت ایران به این طرح هستیم. با توجه به شرایط، حدود پنج سال دیگر می‌توانیم عضو پیوسته پروژه ایتر باشیم.

وی در بخش دیگری از مصاحبه خود با بیان اینکه سانتریفیوژهای IR2M و IR4 و IR6 در شرایط خوبی هستند و در آنها به تولید انبوه رسیده‌ایم، گفت: می‌توانیم IR8 را نیز تولید انبوه کنیم، اما ممکن است با تخریب زیاد روبرو شویم.

معاون رئیس جمهور ادامه داد: اگر مسئولان نظام اسلامی اراده کنند که طرف 1+5 خدشه‌ای به برجام وارد کرده، امکان سریع بازگشت پذیری را داریم. البته فعالیت‌های ما بر اساس هزینه-فایده است و نمی‌خواهیم تولید برق هسته‌ای کشورمان گرانتر از برق هسته‌ای جهان باشد. اگر کمیته نظارت بر برجام تشخیص دهد که 1+5 نقض عهدی کرده و جمهوری اسلامی ایران باید اقدام کند، برگشت پذیری ما در فناوری هسته‌ای به گونه‌ای است که آنها متحیر خواهند شد.

وی درباره طرح پیشرفت نیز گفت: در این طرح مولد حرارت در موتور شناورهای سطحی و زیرسطحی به جای سوخت فسیلی اورانیوم خواهد بود. امکان سنجی‌های اولیه به تفصیل انجام شده و گزارش آن به محضر رهبر معظم انقلاب چند هفته پیش ارائه شده است. این گزارش به رئیس جمهور نیز داده شده و در آن حجم پیشران، سوخت آن، غنای سوخت و نوع کشتی‌هایی که از پیشران استفاده می‌کنند، آورده شده است. اکنون در حال طراحی رآکتور و تأسیسات جانبی آن هستیم.

صالحی گفت: البته طرح پیشران، هزینه بر و زمان بر است که کمیته این طرح و شرکت‌هایی روی آن کار می‌کنند. از نظر فنی، طرح پیشران خلاف برجام نیست و این رآکتور با غناهای مختلف سوخت می‌تواند طراحی و ساخته شود. میزان غنای سوخت به نیاز سفارش دهنده بستگی دارد و این پیشران را نمی‌توان روی هر شناوری نصب کرد.

وی افزود: به عنوان نمونه، اکنون زیردریایی که دستکم سایز قرار گرفتن این پیشران را روی خود داشته باشد در کشور وجود ندارد.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: برای بکارگیری پیشران‌های هسته‌ای باید کار جمعی و هماهنگی با نیروی دریایی برای ساخت شناورهایی که بتوان از این پیشران در آنها استفاده کرد انجام شود.

صالحی افزود: برای اجرای این طرح به دلیل استفاده دوگانه از این پیشران‌ها به دستور رئیس جمهور نیاز داریم.

وی گفت: بر اساس برجام فقط دو کار را تا 10 سال آینده نمی‌توانیم انجام دهیم که شامل تولید نکردن فلز اورانیوم و فلز پلوتونیوم است. البته در گذشته فلز اورانیوم را تولید کرده‌ایم و روش ساخت آن را می‌دانیم. فلز تولید شده اورانیوم برای جلوگیری از تشعشعات استفاده می‌شود اما نیازی به آن نداریم زیرا جایگزین‌های دیگر برای آن وجود دارد.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه باید در پی ساخت رآکتورهای کوچک باشیم، امضای تفاهمنامه با مجارستان را در این جهت اعلام و اضافه کرد: رآکتورهای بزرگ آب بسیاری برای خنک شدن نیاز دارند و باید کنار دریا ساخته شوند. با توجه به اینکه برق تولید شده به وسیله این رآکتورها با شبکه انتقال، تلفات نیرو و تلفات انرژی دارد باید رآکتورهای کوچک در مرکز کشور بسازیم. اکنون صنعت ما ظرفیت ساخت قطعات رآکتور کوچک را دارد.

صالحی با بیان اینکه ساخت رآکتور هزار مگاواتی پنج میلیارد دلار هزینه دارد، گفت: قیمت رآکتور 100 مگاواتی اگر به تولید انبوه برسد بسیار پایین تر است. اگر در زمینه ساخت رآکتورهای کوچک فعال شویم، زمینه برای صادرات آنها وجود دارد. در موضوع هسته‌ای با جمهوری چک و مجارستان قرارداد امضا کرده‌ایم و با اسلواکی و فرانسه کار می‌کنیم.

صالحی افزود: ایران پس از برجام عضو یورو اتم شد و بر این اساس، کشورها می‌توانند با ایران در زمینه هسته‌ای کار کنند.

وی گفت: در رآکتور اراک هیچ مشکلی برای بازطراحی وجود ندارد و اکنون این کار در حال اجراست.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه دو مرحله از بازطراحی رآکتور اراک انجام شده، افزود: بازطراحی این رآکتور را متخصصان کشورمان با دانش بومی انجام می‌دهند و فقط با ارائه نقشه‌های بازطراحی به کشورهای 1+5، آنها این نقشه‌ها را تأیید می‌کنند. مهر تأیید 1+5 بر نقشه‌های بازطراحی رآکتور اراک، فنی است.

رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: تأمین بودجه بازطراحی رآکتور اراک در برجام در حد توصیه بود و ما درگیر این مسئله نشدیم و کار خود را جلو می‌بریم. در قرارداد با چین نیز بحث مالی وجود داشت که چینی‌ها در این زمینه نیز قیمت را کاهش داده‌اند و در هفته‌های آینده قرارداد بازطراحی رآکتور اراک با چینی‌ها نهایی می‌شود.

وی درباره ساخت بیمارستان هسته‌ای در کشورمان نیز گفت: هفته‌های آینده طرف اتریشی برای کلنگ زنی ساخت این بیمارستان وارد کشورمان می‌شود.این بیمارستان در غرب آسیا بی نظیر است و در تجهیزات پزشکی کشور تحول اساسی ایجاد می‌کند. از زمان آغاز به کار ساخت این بیمارستان، چهار سال تا اتمام آن زمان نیاز است. مجری ساخت این بیمارستان هم نیروی انسانی تربیت و هم تجهیزات را نصب می‌کند.

صالحی افزود: از صندوق توسعه ملی 60 میلیون دلار برای تولید رادیوداروها در تهران وام گرفته‌ایم و اگر GMP در ایران کامل شود، تولید کننده مهم رادیوداروها در جهان خواهیم شد. البته اکنون به چند کشور رادیودارو صادر می‌کنیم.