بارگذاری در شهر تهران تنها برای 6 میلیون نفر اندیشید شده است! تهران امروزی 15 میلیون جمعیت دارد. این شهر که از سه بخش کوهستانی، کوهپایه و دشت تشکیل شده است، جمعیت را از شمال در خود جای داده و تا جنوبی ترین نقطه در بستر خود پذیرفته است. علاوه بر تمرکز جمعیت در مرکز شهر تهران، جمعیت زیادی در حاشیه این شهر زندگی میکنند. مردمی که به گفته کارشناسان از استانهای مختلف کشور برای زندگی بهتر به سمت تهران سرازیر شدهاند و در گوشه و کنار این شهر به زندگی خود ادامه میدهند.
به گزارش ابتکار، روز گذشته رضا تقی پور، سخنگوی شورای شهر تهران از تدوین طرح توزیع جمعیت عادلانه در شهر تهران با همکاری استانداری و مدیریت شهری خبر داد. در جلسه روز یکشنبه شورای شهر تهران ترکی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران گزارش کاملی از آمار و ارقام جمعیتی شهر تهران ارائه کرد. از نکات مهمی که باید در ارتباط با جمعیت شهر تهران عنوان کرد، این است که عدم توزیع عادلانه جمعیت در شهر تهران باعث به وجود آوردن مشکلاتی در بخش های مختلف شده است. شاید ترافیک و آلودگی و پدیده حاشیه نشینی از مهمترین آن ها باشد.
این طرح که با نام توزیع جمعیت عادلانه در شهر تهران در مرحله تدوین قرار دارد، به منظور بررسی موضوع راهکارهای چابک سازی و تسهیل در گردش امور شهروندان با توجه به افزایش کانونهای جمعیتی محدوده جنوب تهران نوشته میشود.
هرچند در سال های دورتر و در دهههای 60 و 70 محدودیت هایی برای شماره گذاری خودروهای پلاک شهرستان، اجاره اماکن و سکونت در شهر تهران وجود داشت اما در حال حاضر این قید و بندها از بین رفته است. در اوایل دهه هفتاد اگر فردی قصد مهاجرت به شهر تهران را داشت، باید با مراجعه به سازمان مسکن و شهرسازی آن زمان نسبت به دریافت تاییدیه برای سکونت در شهر اقدام میکرد، که همین مسئله یک عامل بازدارنده برای مهاجرت از شهرستانها به تهران بود. اما در 20 سال اخیر چنین موضوعی در شهر تهران دیده نشده است و قانون ها از بین رفته است. در سال 91 نعمت اله ترکی گفته بود : « با کنترل واحدهایی که برای اسکان، استقرار پیدا میکنند، کلیه املاکیها و سازمان املاک میتوانند هر گونه خرید و فروش ملک را در سامانهای ثبت کنند تا مشخص شود کسی که میخواهد در تهران ساکن شود، شهروند تهران است که اگر این طور باشد میتواند سکونت یابد در غیر این صورت این کار صورت نپذیرد.»
ترکی همچنین روز گذشته در صحن شورای شهر عنوان کرده بود: « بر اساس سرشماری نفوس و مسکن در سال ۹۵، رشد جمعیت استان تهران از سال ۹۰ تا ۹۵ معادل یک میلیون نفر بوده است، یعنی سالی ۲۰۰ هزار نفر که عمده این افزایش نیز به واسطه مهاجرت می باشد نه زاد و ولد. در چنین شرایطی با توجه به اینکه در طول سالیان گذشته و بر اساس قانون تقسیمات کشوری همواره شاهد کاهش گستره استان تهران و در مقابل آن افزایش تراکم جمعیتی در آن بوده ایم باید نگران باشیم.»
ترکی در ارتباط با تراکم در سطح شهر تهران گفته بود: «افزایش سهم شهرنشینان کشور از حدود ۳۲ درصد در سال ۳۵ به بیش از ۷۰ درصد در سال ۹۰ یکی از رخداد های بنیادین عرصه سازمان فضایی کشور بوده است. استقرار بیش از ۱۷ درصد از جمعیت ایران در کمتر از یک درصد مساحت کشور(استان تهران) ضمن ایجاد انباشتگی جمعیتی موجب افزایش تراکم جمعیت به بیش از ۹۰۰ نفر در استان تهران شده که موید شکاف های ساختاری توزیع جمعیت در پهنه سرزمین دارد.»
ترکی گفته بود : « در حال حاضر جمعیت روستایی استان تهران ۶ درصد در مقابل ۹۴ درصد جمعیت شهرنشین است حال انکه در آمار کشوری جمعیت روستایی بالغ بر ۲۶ درصد است. این آمار ها نشان می دهد در تهران دیگر روستایی باقی نمانده است و همین امر نیز سبب توزیع نامتوازن جمعیت و کوچ به سمت تهران شده است. این در حالی است که ما مدام شاهد تبدیل شدن روستاها به شهر ها بر اساس قوانین در طول سالیان گذشته بودیم. به طوریکه از سال ۸۹ به موجب قانون و با تشخیص فرماندار روستاهای در حریم شهر ها می توانند به شهر تغییر وضعیت دهند که این امر نیز یکی از معضلات موجود است.»
توپو گرافی هر تهران نشان می دهد که در طی دهههای اخیر توسعه فیزیکی تهران عمدتاً در منطقه کوهپایه و دشت در دامنههای جنوبی البرز صورت گرفته است و بخش های جنوبی شهر در دشت وسیع و همواری رشد کرده است. ارتفاعات شمالی و شرقی، توسعه شهر را در این سمت با محدودیت مواجه کرده و شرایط جغرافیایی خاص بیابانی جنوب و بالابودن سطح آبهای زیرزمینی نیز توسعه را در این منطقه محدود کرده است. به همین دلیل بخش غربی شهر به واسطه برخورداری از شرایط نسبتاً مساعد جغرافیایی، مناسب ترین محدوده برای توسعه تلقی می شود. همچنین براساس اطلاعات موجود در دو ناحیه از 117 نواحی شهر تهران (یک ناحیه در منطقه 9 و ناحیه دیگر در منطقه 19) کیفیت زندگی در شرایط بسیار نامطلوب طبقه بندی شده و 6 ناحیه دیگر (دو ناحیه در منتهی الیه غربی شهر و در مناطق 21 و22، دو ناحیه در مرکز شهر و در منطقه 12، یک ناحیه در منطقه 9 و یک ناحیه در غرب منطقه 18) نیز دارای کیفیت زندگی نامناسبی تشخیص داده شده اند.
اما این موضوع که دروازهای نمادین در شهر قرار داده شود و ورود و خروج ها کنترل شود نیز مسئله ای است که از سال 91 بر سر زبان ها افتاده اما همچنان خبری از آن نیست.
سخنگوی شورای شهر تهران در اظهارات دیروز خود گفته بود: تلاش میکنیم با کنترل ورود و خروج به تهران با ارائه مدارک و شناسنامه از سوی افراد، ورود و خروج به تهران را با هدف ایجاد محدودیت برای مهاجرت به تهران کنترل کنیم.
وی با رد این موضوع که عبور و مرور گذرنامه ای می شود، گفت: اساسا نه به عنوان گذرنامه اما میتوان تحت عنوان کارت مجوز سکونت مورد بررسی قرار گیرد؛ که این موضوع می تواند در کل کشور اجرایی شود.
طرح توزیع جمعیت عادلانه در پایتخت که هنوز به تصویب شورای شهر نرسیده است، بیشتر حول اعطای کارت مجوز سکونت خواهد بود. با توجه به این موضوع که در بسیاری از کشورها، قبل از اینکه یک شهروند در شهری ساکن شود با مراجعه به پلیس مجوز سکونت دریافت میکند در تهران نیز با توجه به انفجار جمعیتی باید این طرح اجرایی شود.
با توجه به سرشماری اخیر کشور آمارهای کاملی از نفوس و مسکن در اختیار دولت قرار دارد در نتجه این موضوع می تواند در ارائه هرچه بهتر طرح توزیع جمعیت در تهران کار ساز باشد. باید دید این طرح چه روزی به مرحله اجرا در خواهد آمد و آیا این موضوع موجب مهاجرت معکوس در تهران می شود؟ شهری که می گویند از لحاظ محیط زیستی مکان مناسبی برای زیستن نیست.