سرپرست امور مجلس وزارت دادگستری: پرداخت تفاضل دیه فقط در اجرای قصاص محاسبه میشود.
محمدعلی اسفنانی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما درباره نحوه پرداخت تفاضل دیه برای اجرای احکام قصاص افزود: در برخی پرونده هایی که اخیرا مورد رسیدگی قرار گرفته است موضوع تفاضل دیه یا به عبارتی نصف دیه مطرح شد که این شائبه در جامعه ایجاد شده است که تفاضل دیه برای اجرای حکم اعدام و قصاص پرداخت میشود؛ این در حالی است که پرداخت تفاضل دیه فقط شامل اجرای حکم قصاص قتل عمد میشود.
وی گفت: اعدام و قصاص دو حکم مجزا هستند و برای اجرای حکم اعدام مجرمان مواد مخدر، مجرمان سابقه دار و مجرمان مفسد فی الارض تفاضل دیه پرداخت نمیشود.
اسفنانی با اشاره به پرونده قاتل آتنا افزود: این متهم به علت تعرض به اعدام و برای قتل نفس به قصاص محکوم شده بود که در چنین پرونده هایی اعدام در راس مجازات قرار میگیرد و متهم اعدام میشود، بنابراین تفاضل دیه مطرح نیست.
اسفنانی ادامه داد: قصاص حقی است که برای اولیای دم تعیین شده است و اگر قتل عمدی صورت بگیرد خانواده مقتول میتوانند درخواست قصاص کنند که در چنین شرایطی باید اختلاف دیه را به خانواده فرد محکوم به قصاص پرداخت کنند.
سرپرست امور مجلس وزارت دادگستری درباره شرایط پرداخت تفاضل دیه گفت: در آیات قرآن قصاص نفس در برابر نفس مطرح شده است، یعنی باید برای قصاص برابری وجود داشته باشد، در چنین شرایطی اگر یک مرد قاتل، مرد دیگری را به عمد بکشد و خانواده مقتول درخواست قصاص کنند باید تفاضل دیه به خانواده فردی که قصاص میشود پرداخت و سپس حکم اجرا شود.
وی افزود: همین قانون درباره قتل یک زن به دست مردی دیگر هم مصداق دارد و برای قصاص مرد، خانواده زن مقتوله باید تفاضل دیه یعنی نصف دیه را به ورثه قاتل پرداخت کنند.
این حقوقدان با بیان این که در برخی از احکام قصاص تفاضل دیه شرایط دیگری دارد گفت: براساس ماده ۳۸۲ قانون مجازات اسلامی اگر زن مسلمانی به عمد کشته شود قاتل وی مشمول قصاص میشود و اولیای دم باید پیش از قصاص تفاضل دیه را بدهند.
وی گفت: در ماده ۳۸۲ همچنین آمده است که اگر زنی مردی را بکشد، چون اینجا برابری از حیث پرداخت دیه مطرح نیست، اولیای دم میتوانند تقاضای قصاص کنند بدون این که دیه پرداخت شود.
اسفنانی با اشاره به این که شرایط دیگری نیز برای پرداخت تفاضل دیه وجود دارد گفت: اگر دو نفر با مشارکت هم فرد دیگری را به قتل برسانند در این شرایط هم مساله برابری نفس مطرح میشود و از آنجایی که دو نفر به صورت مشترک فرد دیگری را کشته اند، اگر خانواده مقتول درخواست قصاص هر دو نفر را داشته باشند باید تفاضل دیه هر دو متهم را به خانواده آنها پرداخت کنند تا حکم قصاص اجرا شود.
وی گفت: بر اساس قانون اگر فردی دو یا چند نفر را به صورت عمدی به قتل برساند اینجا هر کدام از اولیای دم میتوانند تقاضای قصاص بدهند و اگر برخی از قصاص صرف نظر کنند سایر افراد شاکی میتوانند تقاضای قصاص را به مرجع قانونی ارائه کنند و حکم اجرا میشود.
این حقوقدان تاکید کرد: پرداخت تفاضل دیه فقط به قصاص در قتلهای عمدی اختصاص دارد و قانون درباره قتلهای غیر عمد پیش بینیهای دیگری را در نظر گرفته است.
اسفنانی افزود: بر اساس قانون بیمه شخص ثالث در صورتی که حوادث رانندگی منجر به قتل غیرعمد شود پرداخت دیه زن و مرد مساوی است و مبلغ آن توسط صندوق بیمه پرداخت میشود.