مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی تأیید کرد، جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود در چارچوب توافقنامه هسته ای که سال 2015 با قدرت های بزرگ امضا نمود، کاملا عمل کرده است.«یوکیا آمانو» در حالی این مسأله را عنوان کرد که احتمالا «دونالد ترامپ» موضع متفاوتی از او در خصوص برجام در پیش گیرد. این درحالی است که پیشتر آژانس اعلام کرده بود: «به هیچ عنوان در یتأید و یا عدم تأیید اقدامات ایران درباره برجام تحت تأثیر فشارهای سیاسی قرار نخواهد گرفت.»
به گزارش «تابناک»؛ طرف های مذاکره کننده با ایران در عقد قرارداد توافق هسته ای (برجام) همگی مطابق با گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، نظرشان انجام اقدامات ایران بر اساس توافق مذکور است و البته هیچ یک هم تمایلی به برهم زدن این قرارداد بین المللی ندارند و حتی با وجود مطرح کردن مسائل حاشیه ای اخیر از سوی آمریکایی ها موضع آنها در قبال برجام بازهم پایبندی به این قرارداد بین المللی و ادامه آن است.
حتی «آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل متحد و «فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در کنار سران و مقامات برخی کشورها از «دونالد ترامپ» رئیس جمهور و دیگر مقامات آمریکایی خواسته اند به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به عنوان یک تعهد و قرارداد بین المللی پایبند بمانند و مطابق با ساز و کارهای قانونی پیش بینی شده هر یک از طرفین به تعهداتشان عمل کنند و در واقع از سنگ اندازی در راه برجام اجتناب ورزند.
با این حال، روزنامه صهیونیستی جروزالم پست از نقش فعال لابی ایپک برای تأثیرگذاری بر سخنرانی روز پنجشنبه ترامپ درباره ایران، خبر داد و نوشت: منابع نزدیک به بحث‌های مربوط به برجام در آمریکا گفتند در چند ماه گذشته کمیته امور عمومی آمریکا و اسرائیل (ایپک)، نقشی فعال را در تدوین راهبرد جامع دولت ترامپ در قبال ایران ایفا کرده و این نقش این هفته در سخنرانی دونالد ترامپ آشکار خواهد شد.
ایپک که بزرگترین سازمان لابی گری و طرفداری از اسرائیل در آمریکاست، به طور خاص توصیه‌ای به دونالد ترامپ درباره راهبرد ایران نداشته است، اما ایپک که در سال دوهزار و پانزده به شدت مخالف برجام بود، با رایزنی در دولت ترامپ تلاش کرده است شروط کلی در راهبرد آمریکا در قبال ایران را تعیین کند و بگوید که دولت ترامپ باید به برجام به دید بخشی از رویکرد گسترده‌تر در قبال جمهوری اسلامی ایران بنگرد.
این در حالی است که آسوشیتدپرس پیشتر از واشنگتن خبر داده بود که مقامات دولت سابق باراک اوباما رئیس جمهور پیشین آمریکا که در میانجیگری برای دستیابی به موافقتنامه هسته ای ایران نقشی مهم داشتند، قصد دارند گزارشی را درمورد امتیازهای این موافقتنامه بین المللی در اختیار دموکرات های کنگره قرار دهند.
این نشست محرمانه قرار بوده دیشب (چهارشنبه شب) و در حالی برگزار شود که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا آماده می شود تصمیم خود را در مورد موافقتنامه هسته ای اعلام کند. تصمیم رئیس جمهور آمریکا که پیش بینی می شود از تایید موافقتنامه هسته ای ایران خودداری کند، می تواند باعث برهم خوردن این موافقتنامه شود.
قرار بر این بوده که «جان کری» وزیر امور خارجه سابق آمریکا، «ارنست مونیز» وزیر انرژی سابق آمریکا و «وندی شرمن» مذاکره کننده ارشد آمریکا در مذاکرات هسته ای با ایران از جمله مقامات دولت سابق هستند که قرار بود در نشست با دموکرات های کنگره حضور پیدا کنند.
بر اساس گزارش رسانه ها، «ژرار آرو» سفیر فرانسه، «کیم داروچ» سفیر انگلیس و «پیتر ویتنگ» سفیر آلمان نیز قرار بوده در این نشست که هنوز جزئیات آن به بیرون درز نکرده است، حضور داشته باشند. این سه کشور اروپایی ( فرانسه، انگلیس و آلمان) از طرف های امضا کننده موافقتنامه هسته ای ایران هستند.
با این حال سخنان و موضع گیری های رئیس جمهو و برخی مقامات دولت آمریکا حکایت از این دارد که ترامپ اقدامات ایران درباره برجام را تأیید نخواهد کرد. با وجود این، برخی هم در ایران هستند که مخالفت های جدی با برجام دارند و خیلی هم از این اقدام رئیس جمهور آمریکا و حتی خروج این کشور از برجام که در نهایت آن را بی اثر خواهد کرد، ناراحت نخواهند شد.
اما «دونالد ترامپ» رئیس جمهور و «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا اظهاراتی در خصوص برجام و اثرات آن داشته اند که پاسخ قابل توجهی به انتقادات برخی منتقدان برجام در داخل محسوب می شود. این در حالی است که موافقان آمریکایی برجام هم از این باب که این قرارداد بین المللی منافع آنچنانی برای آنها ایجاد کرده است به بحث درباره لزوم ماندن در برجام نمی پردازند؛ بلکه از این نگاه به موضوع می نگرند که خروج آمریکا از برجام و عدم عمل به تعهداتش در منظر بین المللی و در بین افکار عمومی دنیا آنها را به بدعهدی و عدم پایبندی به قراردادها شهره خواهند شد که این موضوع هم می تواند برای منتقدان برجام موضوع قابل تاملی باشد که در انجام انتقاداتشان کمی منصف تر باشند.
اخیرا «ترامپ» در گفت و گوی با فاکس نیوز از امتیازاتی که به ایران در جریان برجام داده شده انتقاد کرده و گفته آمریکا از این قرارداد هیچ چیزی به دست نیاورده است. خبرنگار فاکس نیوز از ترامپ پرسیده: بیل کلینتون هنگامی که با پدر کیم جونگ اون رئیس جمهوری فعلی کره شمالی توافق امضا کرد گفت: این توافق به سود مردم آمریکاست. اما اینطور نبود. به نظر می رسد رئیس جمهور اوباما نیز اشتباه مشابهی را با امضای توافق هسته ای با ایران مرتکب شده است. گزارش هایی وجود دارد که شما از تأیید این توافق خودداری خواهید کرد. برخی گزارش ها حاکی از آن است که شما توافق هسته ای ایران را تأیید نخواهید کرد. علاوه بر این می توانید به کلی از توافق خارج شوید. جان بولتون پیشنهاد کرده است آمریکا از توافق هسته ای خارج شود. شما چرا می خواهید صرفا تأیید خود را از این توافقنامه بردارید. چرا آن را از بین نمی برید؟
ترامپ پاسخ داده است: می توانیم هر دو کار را انجام دهیم. می توانیم ابتدا تأیید خود را از آن برداریم و ... من دقیقا می دانم چه کاری انجام خواهم داد اما نمی خواهم امشب آن را فاش کنم. البته به زودی آن را اعلام خواهم کرد. این یکی از توافقنامه هایی است که با ناتوانی بسیاری تنظیم شده است.
رئیس جمهور آمریکا گفته: 150 میلیارد دلار پرداخت شد و ما چیزی به دست نیاوریم. آنها می توانند بسیار سریع به سلاح هسته ای دست پیدا کنند. حالا به این فکر کنید. یک میلیارد و هفتصد میلیون دلار پول نقد. آیا می دانید چند هواپیما باید این مقدار پول را بار بزنند؟ چه کسی اجازه داشته این همه پول تهیه کند و چه کسانی آن را منتقل کردند. این بدترین توافق است.
او یادآور شده: ما چیزی به دست نیاوردیم. من این را از مدتها قبل گفته ام. هنگام توافق در مورد قرارداد هسته ای افرادی را دیدیم که در خیابان های ایران فریاد می زدند و می رقصیدند. باید به شما بگویم که شاید آن تجمع ها ساختگی و نمایشی باشد زیرا مردم ایران ملت بزرگی هستند که آزادی و روابط دوستانه با ما می خواهند. من به این سخنان اعتقاد دارم. اما این افراد در خیابان ها رقصیدند و شعار مرگ بر آمریکا سر دادند.
ترامپ تأکید کرده: در این میان دولت اوباما با همه خواسته های ایران در چارچوب توافقنامه موافقت کرد. اکنون باید منتظر شویم ببینیم چه اتفاقی رخ خواهد داد. البته برخی حدس می زنند که چه اتفاقی رخ خواهد داد اما باید صبر کنیم و ببینیم. این قرارداد بسیار بد است.
من امشب چیزی بر خلاف آنچه طی دو سال قبل گفته ام نمی گویم. این توافقنامه مایه شرمساری بسیار وحشتناکی برای کشور ماست. ما این توافق را از موضع ضعف امضا کردیم در حالی که در آن زمان قدرت بسیار زیادی داشتیم.
وزیر خارجه آمریکا آمریکا نیز نه مثل ترامپ، اما یکی از منتقدان برجام است. او در همین زمینه اعلام کرد که کاخ سفید با توافق هسته‌ای ایران مشکلات قابل توجهی دارد.
«رکس تیلرسون» در آخرین اظهار نظر خود پیرامون برجام گفته که راهکارهای متفاوتی را در اختیار رئیس جمهور آمریکا برای چگونگی ادامه برجام و نحوه برخورد آمریکا با آن ارائه کرده است. او پس از پایان نشست خود با وزرای خارجه کشورهای 1+5 و ایران گفت که آمریکا با توافق هسته ای ایران مشکلات چشمگیری دارد.
تیلرسون در پاسخ به اینکه آیا این توافق با ایران به اعتبار آمریکا در برابر کره شمالی صدمه می زند، گفت: ماهیت توافق ها قرار است متفاوت باشد. وی همچنین گفت که ترزا می، نخست وزیر انگلیس از ترامپ در مورد تصمیم وی در مورد برجام پرسیده، اما ترامپ از پاسخ به او خودداری کرده است.
او مدعی شد که ایران در برجام انتظارات را برای دستیابی به یک منطقه امن و با ثبات تر برآورده نکرده است. وزیر خارجه آمریکا همچنین در واکنش به این جمله «حسن روحانی» مبنی بر اینکه هیچ تغییری در توافق هسته‌ای ایجاد نخواهد شد، گفت: "هرگز نگو هرگز".
تیلرسون اذعان کرد که ایران از لحاظ فنی به برجام پایبند بوده است. وی در ادعاهایی خصمانه گفت: ایران با انجام آزمایش های موشکی بالستیک امنیت آمریکا و منطقه را با خطر روبه‌رو کرده است.
هرچند سخنان ترامپ و تیلرسون را می توان در راستای بهره گیری آمریکا از رویکردی برای تخریب یک قرارداد بین المللی و برای کسب احتمالی امتیازات بیشتر ارزیابی کرد، در هر حال بیان این مسأله که آمریکا در موضع ضعف تصمیم گیری کرده است، هیچ امتیازی از برجام نگرفته، اذعان به بازگشت پول های ایران، تأیید اقدامات فنی جمهوری اسلامی در راستای عمل به برجام، یادکردن از این توافق به عنوان یک توافق بد و ... همه و همه نشان می دهد، موضوع نه آن طوری است که برخی مخالفان داخلی می گویند که همه چیز را داده ایم و نه آن شکلی است که برخی خارجی ها مدعی آن هستند که ایان مجبور به انجام مذاکره بوده است.
