فساد اقتصادی در جامعه به مرحله ای رسیده است که حتی صدای رئیس سازمان بازرسی کل کشور را نیز درآورده و قاضی سراج از سخت بودن کار سالم اقتصادی در جامعه می گوید. آمارها نشان می دهد که در سال های اخیر این عارضه در جامعه ما در حال رشد بوده و وضعیت ما در گزارش های جهانی و داخلی سال به سال بدتر شده است و حتی در بین 25 کشور رقیب در چشم انداز 1404، ایران در شاخص فساد رتبه پانزدهم را دارد و بدتر از پاکستان می باشد.
به گزارش تابناک اقتصادی، در دین مبین اسلام و قوانین کشورمان، فساد اقتصادی به شدت تقبیح شده و مجازات های سنگینی برای آن در نظر گرفته شده است. اما در سال های اخیر گویا این امر به موضوعی طبیعی در جامعه تبدیل شده است و نمودهای آن را در جامعه به وفور به چشم می بینیم. کار به جایی رسیده است که قاضی سراج رئیس سازمان بازرسی کل کشور که بازوی نظارتی قوه قضائیه محسوب می شود در مصاحبه ای به تازگی عنوان نموده است که کار کردن فعالان اقتصادی سالم، در فضای کنونی اقتصاد ایران بسیار سخت است.
موریانه های فساد به جان پایه های اقتصاد سالم افتاده است و هر روز این موریانه ها پیش روی های چشمگیری را دارند. گواه این موضوع آمارها و گزارش های داخلی و خارجی است که از روند پیش روی فساد در ایران طی سال های اخیر سخن می گویند و حتی کار به جایی رسیده است که کشورمان در رتبه بندی های بین المللی بالاتر از پاکستان قرار دارد. در زیر دو نمودار از گزارش های داخلی و خارجی تهیه شده است که روند فساد در ایران را طی سال های اخیر نشان می دهد. نمودار اول مربوط به گزارش های پایش محیط کسب و کار مرکز پژوهش هاست و نمودار دوم مربوط به گزارش های شاخص ادراک فساد سازمان شفافیت بین المللی است.
در نمودار(1) ارزیابی فعالان اقتصادی از مولفه وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی نشان داده شده است. عدد این مولفه بین 1 به عنوان بهترین ارزیابی و 10 به عنوان بدترین ارزیابی است. همان گونه که ملاحظه می شود طی سال های اخیر روند نمره صعودی بوده و به 10 نزدیکتر شده و این یعنی در دیدگاه فعالان اقتصادی اوضاع مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی بدتر شده است.
در نمودار (2) روند شاخص ادراک فساد ایران طی سال های 2003 تا 2016 نشان داده شده است. در این شاخص 1 بدترین نمره و 100 بهترین نمره می باشد. همان گونه که ملاحظه می شود طی این سال ها وضعیت فساد در ایران بدتر شده است و رتبه ایران نیز بالاتر رفته است.
نمودار (3) جایگاه ایران را در بین کشورهای رقیب در چشم انداز سال 1404 در شاخص اداراک فساد (2016) نشان می دهد. همان گونه که ملاحظه می شود ایران در بین 25 کشور رقیب با نمره 30 در جایگاه پانزدهم قرار دارد. حتی جایگاه کشورمان در شاخص ادارک فساد بدتر از پاکستان است. کشورهایی که بدین لحاظ پایین تر از کشور ما قرار دارند، عمدتاً کشورهای جنگ زده هستند. در شاخص ادارک فساد امارات با نمره 66، جایگاه بیست و چهارم در دنیا و اول در کشورهای رقیب را داراست. بعد از آن، اسرائیل و قطر به ترتیب با نمره های 64 و 61 جایگاه های بیست و هشتم و سی و یکم در دنیا را به خود اختصاص داده اند.
ادامه روند کنونی فساد اقتصادی در ایران باعث خواهد شد، فعالان اقتصادی که به صورت سالم فعالیت می کردند از چرخه رقابت خارج شوند و یا به اجبار تن به فعالیت ناسالم بدهند تا از چرخه رقابت خارج نشوند. باید هر چه سریعتر جلوی روند رو به رشد فساد اقتصادی در کشور گرفته شود و برای این کار نیاز است که همه سازمان ها و نهادهای مرتبط با این موضوع وارد عمل شوند.
