تحولات در شمال سوریه وارد مرحله و وضعیت حساسی شده است؛ از یک سو، ارتش سوریه در حال پیشروی به سمت ادلب و عقب راندن تروریست های احرار الشام و فتح الشام در این منطقه است و از سوی دیگر، ترکیه تهدید کرده که به زودی ممکن است به نیروهای کرد در عفرین حمله کند.
به گزارش تابناک، استان ادلب پس از آنکه با ایجاد چهارمین منطقه کاهش تنش در این ناحیه بر اساس توافق ایران، روسیه و ترکیه وضعیت نسبتا آرامی را تجربه کرد، بار دیگر وضعیت جنگی به خود گرفته است؛ به طوری که، ترکیه در مورد پیشروی های ارتش سوریه در این استان به ایران و روسیه هشدار داده است.
نیروهای ارتش سوریه از روز ۲۵ دسامبر (چهارم دی ماه) عملیات تهاجمی خود بر ضد تروریست های مسلح، رئیس در استان ادلب را آغاز کردند. ادلب تنها استان سوریه است که کل آن تحت کنترل مخالفان رژیم قرار دارد.
پس از آغاز عملیات ارتش سوریه، ترکیه از ایران و روسیه خواست ضمن اعمال فشار به سوریه عملیات نظامی نیروهای دولتی این کشور در استان ادلب را متوقف کنند.
آنکارا عملیات نیروهای دولتی سوریه در استان ادلب را خلاف توافق بین المللی برای کاهش تنش در این استان می داند. مولود چاووش اغلو، وزیر خارجه ترکیه روز چهارشنبه اظهار داشت: «ایران و روسیه باید به تعهدات خود در سوریه عمل کنند.»
او همچنین تاکید کرد که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در صورت ادامه عملیات ارتش سوریه با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه تماس خواهد گرفت تا او «در صورت لزوم» در این امر دخالت کند.
برخی از تحلیل گران و ناظران بر این باورند که سخنان وزیر خارجه ترکیه را می توان نشانه ای از افزایش تنش بین شرکت کنندگان در روند مذاکرات آستانه دانست.
از سوی دیگر، نخست‌وزیر ترکیه با بیان اینکه حمله به ادلب موج جدیدی از مهاجرت‌ها را ایجاد خواهد کرد، از ایران و روسیه خواست تا به مقامات سوریه درباره این حملات هشدار دهند.
همچنین، وزارت خارجه ترکیه سه شنبه شب سفرای روسیه و ایران را برای ابلاغ مراتب اعتراض آنکارا به عملیات نیروهای دولتی سوریه در استان ادلب به این وزارتخانه احضار کرده بود.
لازه به ذکر است، ترکیه از ماه اکتبر (مهر ماه) در چارچوب توافق صلح آستانه عملیات نظامی در استان ادلب را آغاز کرده است. بنا به توافق صلح آستانه استان ادلب یکی از مناطق «کاهش تنش» در سوریه است. ترکیه ناظران نظامی خود را برای نظارت بر روند «کاهش تنش» در این استان مستقر کرده است.
چالش های ترکیه
ترکیه اکنون در استان ادلب با سه چالش عمده روبرو است:
نخست: تقابل و یا تعامل با گروه تحریر الشام(النصره سابق)؛ یکی از مهم ترین چالش های پیش روی ترکیه برای در اختیار گرفتن کنترل استان ادلب سوریه و اجرای طرح ایجاد «منطقه بدون تنش» در این استان، گروه «تحریرالشام» است. از آنجا که این گروه نیروی غالب در استان ادلب است، آنکارا باید به ناچار یا با این گروه به مذاکره بپردازد و یا وارد رویارویی مستقیم نظامی با جنگجویان «تحریرالشام» شود. امری که می تواند در نهایت هزینه سنگینی برای ترکیه به همراه داشته باشد.
دوم: پیش روی ارتش سوریه؛ همانطور که اشاره شد، ترکیه به شدت مخالف عملیات ارتش سوریه در استان ادلب است و بهانه این مخالفت را نیز توافق آستانه میان روسیه، ترکیه و ایران می داند.
سوم: تقابل با کردها؛ از سوی دیگر، یکی از اصلی ترین نگرانی هایی که بابت عملیات ترکیه در استان ادلب ابراز شده است به احتمال رویارویی آنکارا با «یگان های مدافع خلق» بر می گردد. حضور نیروهای شاخه نظامی «حزب اتحاد دموکراتیک» سوریه در منطقه مرزی همواره یکی از دغدغه های آنکارا بوده است.
در همین زمینه، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه طی سخنانى در ششمین کنگره حزب عدالت و توسعه در استان الازیغ اظهار داشت: اقدامات تروریست‌ها در ترکیه را خنثى كرديم. به همين دليل می کوشند کریدور ترور در مرزهای جنوبی کشور (شمال سوریه) ایجاد کنند. با عملیات ادلب در حال نابودی بخش غربی این کریدور هستیم. اگر نیروهای کرد موجود در عفرین تسلیم نشوند، آن را بر سرشان خراب خواهیم کرد.
در همین زمینه، دکتر احمد قاسم خان کارشناس مسائل ترکیه و استاد روابط بین الملل در دانشگاه قادرهاس به سایت میدل ایست آی گفت: با توجه به حملات جدید دولت مرکزی سوریه به ادلب و ناامید شدن از روسیه، ممکن است ترکیه واکنش نشان داده و واکنش محتمل آن حمله به کانتون تحت کنترل کردها در شمال سوریه خواهد بود.
وی افزود: ترکیه نشان داده که غیرقابل پیش بینی است و ممکن است برای عملی کردن تنها هدف مهم خود در سوریه که شکست نیروهای کرد در مرزهایش است به کانتون عفرین حمله کرده و یک پیروزی را تقدیم به مردم ترکیه کند.
این استاد دانشگاه معتقد است ترکیه در حال حاضر نگران و منزوی شده است و در تاریخ ترکیه شاهد هستیم که این کشور هر وقت در انزوا بوده دست به یک اقدام غیرمنتظره زده است. این اقدام غیرمنتظره در حال حاضر می تواند حمله ارتش این کشور به عفرین تحت کنترل کردها باشد.
