علت احتیاط ایرباس در فروش هواپیما چیست؟

علاوه بر این، مساله فاینانس موضوع دیگری است که این شرکت هواپیماساز درصدد است آن را با دقت ویژه‌ای پیگیری کند تا مشکلی برای طرفین قرارداد پیش نیاید.

به گزارش دنیای اقتصاد، تاکنون از ۱۰۰فروند هواپیمای سفارشی، ۳فروند هواپیما تحویل ایران شده است.موضوع تامین مالی هواپیماهای خریداری شده ازسوی ایران‌ایر از ایرباس، احتمالا تحویل این هواپیماها را با تاخیر مواجه خواهد کرد؛ چراکه طرف فرانسوی در حال بررسی فاینانس در قرارداد خود با ایرانی‌ها است و گفته باید این موضوع با دقت زیادی دنبال شود. از سوی دیگر موضوع پیش‌پرداخت‌های سفارش نیز از دیگر مواردی است که تاخیر در تحویل هواپیما به ایران را به دنبال خواهد داشت.

چراکه مقامات ایرباس عنوان کرده‌اند تا زمانی که ایران پیش‌پرداخت‌های سفارش خود را تکمیل نکند، ایرباس در ساخت و تولید هواپیما برای ایران محتاطانه عمل خواهد کرد. از سویی در نشست کارگروه مشترک حمل‌‌و‌نقل ایران و فرانسه نیز که عصر دوشنبه برگزار شد، بخشی از تبادل نظرات حاضران، در مورد قراردادهای خرید هواپیماهای ایرباس و ATR و نحوه اجرای آن بود. البته مقامات مسوول ایرانی چندی پیش در مورد پشت صحنه فاینانس‌ها، مطالبی را عنوان کردند که حکایت از مذاکرات ایران با فاینانسورهای خارجی داشت.

هرچند بر اساس قراردادهای خرید هواپیما از سه شرکت ایرباس، بوئینگ و ATR، بخشی از رقم قرارداد ازسوی شرکت سازنده هواپیما فاینانس می‌شود؛ اما ایرانی‌ها قصد دارند فاینانس را با سود کمتر و دوره بازپرداخت طولانی‌تر انجام دهند. به گفته آنها، فاینانس شرکت‌های سازنده هواپیما با دوره بازپرداخت ۱۰ سال و سود بیشتر انجام می‌شود. اصغر فخریه‌کاشان، قائم‌‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل، در این باره می‌گوید: انجام فاینانس در خرید هواپیماها از کمپانی، گران‌تر از گرفتن فاینانس از بازار است. آنچه کمپانی‌ها به‌عنوان فاینانس در قرارداد اعلام می‌کنند به معنای اختصاصی بودن آنها برای خود کمپانی است.

به همین دلیل از فاینانس بازار گران‌تر است؛ این در حالی است که ایران به فاینانس بیش از ۱۰ سال نیاز دارد و به دنبال فاینانس با مدت زمان بیشتری تا ۱۲، ۱۵ و ۱۸ سال است. از سویی مناقصه‌ای نیز در خصوص فاینانس هواپیماهای برجامی میان شرکت‌های متقاضی برگزار شد و براساس آمارها ۵ شرکت‌ در میان شرکت‌های فاینانسور قرار گرفتند؛ اما به‌دلیل بروز تهدیدات جدید در فضای بین‌المللی، این تعداد به دو شرکت کاهش پیدا کرد که به‌رغم مشکلات قرار است تا پایان سال‌جاری قراردادهای نهایی با آنها به نتیجه برسد.

یکی از این دو شرکت برای انجام فاینانس، شرکت اروپایی و دیگری از چین خواهد بود. خرید هواپیماهای نو پس از برجام و سفر رئیس جمهوری ایران به فرانسه در بهمن ماه سال ۹۴ کلید خورد. ایرباس نخستین شرکت هواپیماساز بود که پیش‌دستی کرد و قرارداد فروش ۱۰۰ فروند هواپیما را با ایران‌ایر بست. بر این اساس، ۴۶فروند هواپیما از خانواده A۳۲۰، ۳۸ فروند هواپیما از خانواده A۳۳۰ و ۱۶ فروند هواپیما از خانواده A۳۵۰ توسط ایران‌ایر از این شرکت هواپیماساز فرانسوی خریداری شد.

تاکنون ۳ فروند هواپیمای ایرباس به ایران تحویل داده شده و قرار بر این بود که علاوه بر این هواپیماها، ۴ فروند هواپیمای ایرباس ۳۲۰ تا پایان سال ۲۰۱۷ و ۵ فروند هواپیمای ۳۲۱ ایرباس نیز در سال ۲۰۱۸ به ایران تحویل داده شود. نخستین هواپیمای ایرباس مدل A۳۲۱، بیست و سوم دی ماه ۱۳۹۵ به تهران وارد شد. دومین فروند با مدل ۳۳۰ سری ۲۰۰ نیز بیست و یکم اسفندماه همان سال در فرودگاه مهرآباد بر زمین نشست و پنجم فروردین ۹۶ هم سومین هواپیمای ایرباس ۳۳۰ سری ۲۰۰ به ایران‌ایر تحویل داده شد.

بنابراین وعده تحویل سایر هواپیماهای توافق شده برای تحویل در سال ۲۰۱۷ (تحویل ۴ فروند هواپیمای ایرباس ۳۲۰) محقق نشده است. حال آنچه از سوی مقامات ایرباس عنوان می‌شود، حاکی از مسائلی است که در تامین مالی هواپیماها وجود دارد، به‌گونه‌ای که مدیر فروش شرکت هواپیماسازی ایرباس برآورد کرده است که تحویل هواپیماهای ایرباسی که در قراردادهای پسابرجامی با ایران منعقد شده بود، ممکن است با تاخیر انجام شود. جان لیهای، مدیر ارشد فروش شرکت هواپیماسازی ایرباس ضمن اشاره به قرارداد تحویل ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس به ایران‌ایر، در این خصوص اظهار کرد: من فکر می‌کنم تحویل این تعداد هواپیما در قراردادهای صورت گرفته انجام خواهد شد، اما نه لزوما طبق همان زمان مقرر بلکه با تاخیر تحویل ایرلاین‌های ایرانی داده خواهد شد.

به گزارش «رویترز»، وی افزود: ما باید دقت ویژه‌ای به فاینانس این قرارداد داشته باشیم که مشکلی برای طرفین قرارداد پیش نیاید و ایران هم موظف خواهد بود پیش‌پرداخت‌های سفارش مقرر شده در قرارداد را بپردازد. جان لیهای همچنین گفت: تا زمانی که ایران پیش‌پرداخت‌های سفارش خود را تکمیل نکند، ایرباس در ساخت و تولید هواپیما برای ایران محتاطانه عمل خواهد کرد. بر اساس این گزارش به نقل از منابع آگاه، بوئینگ نیز سیاست و عملکرد مشابهی را در پیش گرفته است و تا زمان پیش‌پرداخت سفارش از سوی ایران کاری از پیش نخواهد برد.

هر ایرلاین در هر کشوری که باشد موظف است پیش از آغاز تولید هواپیما، پیش‌پرداخت‌های سفارش را بپردازد تا عملا تولید هواپیما آغاز شود؛ بنابراین پیش‌بینی می‌شود تحویل این هواپیماها تنها با اندکی تاخیر از مدت زمان مقرر آن در قرارداد، انجام خواهد گرفت. شرکت هواپیماسازی ایرباس تاکید کرده است که همواره قصد دارد به همکاری با شرکت هواپیمایی ایران‌ایر و سایر مقامات مربوطه ایرانی ادامه داده و به قرارداد خود با ایران که پس از توافق‌نامه هسته‌ای برجام صورت گرفت، پایبند خواهد ماند.

رویترز در ادامه نوشته است: «پس از توافق‌نامه برجام، ایرباس و بوئینگ به عنوان غول‌های هواپیماسازی جهان با فروش و تحویل ۱۸۰ فروند هواپیمای جدید به ایران‌ایر موافقت کرده بودند؛ اما این امر مستلزم ماندن ایالات‌متحده آمریکا در توافق برجام است؛ چراکه بسیاری از قطعات موجود و به‌کار رفته در هواپیماها ساخت این کشور هستند و از آن سو نیز بانک‌های اروپایی تحت تاثیر فشارهای آمریکا در صورت لغو یا خروج این کشور از توافق‌نامه هسته‌ای برجام، قادر نخواهند بود با ایران مبادلات تجاری انجام داده یا با مشکلات متعددی مواجه می‌شوند.» شرکت بوئینگ نیز تاکنون قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما به ایران‌ایر را به امضا رسانده و قرارداد فروش ۳۰ فروند هواپیمای دیگر از این شرکت نیز با یک ایرلاین دیگر (شرکت هواپیمایی آسمان)، امضا شده است. این شرکت آمریکایی اعلام کرده که موظف است از قوانین کشورش تبعیت کند. اما تاکنون هیچ کدام از این قراردادها (ایران‌ایر و آسمان) را در فهرست سفارش‌های تکمیلی خود نگنجانده است.

یکی از سخنگویان این شرکت عنوان کرد: ما از اظهارات دولت آمریکا در خصوص ایران آگاه و مطلع بوده و هم اکنون درحال بررسی هرگونه تاثیری که این اظهارات بر روابط و قراردادهای ما با شرکت‌های ایرانی می‌تواند داشته باشد، هستیم. این موارد در حالی عنوان می‌شود که رئیس جمهوری آمریکا، چند روز پیش تداوم تعلیق تحریم‌های ایران را تمدید کرد. اما سنگ اندازی دولت دونالد ترامپ و احتمال خروج آمریکا از برجام شک و شبهاتی را برای تحویل و ورود هواپیماهای جدید به ایران ایجاد کرده است.