دولت ترامپ به منظور ترمیم روابط مخدوشش با ترکیه به آنکارا اعلام کرد که نیروهای کرد را که ستون فقرات در کمپین آمریکا در مبارزه با داعش در سوریه هستند، مهار میکند.
به گزارش ایسنا، به نقل از روزنامه والاستریت ژورنال، یک مقام ارشد ترکیه اعلام کرد: اولین گام در این مساله خروج کردها از شهر سوریه منبج و جایگزینی آنها در شرق رودخانه فرات است. این شهر نزدیک به ۲۵ مایلی مرز ترکیه به یک شهر سمبلیک رقابتی و نافذ در شمال سوریه میان آمریکا، ترکیه و قدرتهای منطقهای دیگر تبدیل شده است.
اگر آمریکا این خواسته را قبول کند، دولت ترکیه را راضی خواهد کرد و وعدهای که ابتدا از سوی دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا مبنی بر نگه داشتن نیروهای کرد در شرق رود فرات داده شده بود را عملی میکند. در سال ۲۰۱۶ کردها برای رهایی منبج از داعش کمک کرده و از آن زمان تاکنون در آنجا حضور دارند.
اما ترکیه نشان داده است که هیچ تحملی درباره هرگونه توسعه و گسترش نفوذ و حضور گروههای نظامی و سیاسی کرد در سوریه به خصوص در امتداد مرزهای خود با سوریه ندارند. ترکیه آنها را تروریست و همدست با شبه نظامیان کرد در داخل این کشور یعنی حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) میداند.
با این حال مقامات آمریکایی هیچگونه جدول زمانی برای خروج کردها از منبج به شرق فرات ندادهاند و همچنین اعلام نکردهاند که چگونه این نقل مکان انجام خواهد شد. این مقامات گفتهاند که این مساله در نشست گروههای کاری مقامات ترکیه و آمریکا مورد گفتوگو قرار گرفته است که اولین جلسه آن در روز پنجشنبه و جمعه در واشنگتن برگزار شد.
البته این بهبود نسبی روابط میان دو کشور برای آمریکا هزینههایی به همراه داشت. نیروهای کرد متحد آمریکا اعلام کردند که آنها از خط مقدم جبهههای مبارزه با داعش در جنوب سوریه برای پیوستن به جنگ علیه ترکیه در شمال این کشور خارج میشوند. این در حالی است که آمریکا تنها توجهش در منطقه مبارزه با داعش بوده و نیروهای کرد موثرترین شرکای آنها در مبارزه علیه این شبهنظامیان بودهاند.
در ابتدا فرماندهان آمریکایی در میدان نبرد و در نزدیکی منبج هشدار دادند که صدها نیروی آمریکایی را برای دفاع از کردها در برابر هرگونه حمله از سوی سربازان ترکیه اعزام خواهند کرد هنگامیکه فرماندهان نظامی آمریکا در منطقه در جمع خبرنگارانشان از کردها تمجید کرده و وعده دادند که اگر حملهای از سوی ترکیه انجام گیرد، در کنار آنها مبارزه میکنند، مقامات ترکیه بسیار خشمگین شدند.
هرگونه درگیری میان این دو عضو ناتو میتواند فاجعه آمیز باشد
روابط دو کشور مسیر رو به پایین در چند سال گذشته بر اساس سیاستها و مواضع این کشور از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه داشتهاند. اما در چند ماه اخیر این تنشها میان دو کشور افزایش یافته است. همچنین علاوه بر کردها روابط دیپلماتیک دو کشور بعد از کودتای ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ دچار تنش شده است. از یک سو رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه احساسات ضد آمریکایی در کشور میپروراند و از سوی دیگر سیاستگذاران آمریکایی احتمال اعمال تحریم علیه ترکیه در پاسخ به سیاستهای فزاینده و مستبدانه اردوغان را مطرح میکنند.
مقامات آمریکایی و ترکیه که نخواستند نامشان فاش شود، اعلام میکنند: با این حال احتمال انجام توافق درباره منبج دستکم به مدت موقت باعث کاهش تنشها شده است.
نشست مشترک چند روز گذشته آغاز شد و قرار است در پایتختهای دو کشور در ماههای آینده ادامه یابد و مذاکرات درباره مسائل مختلف از جمله تصمیم ترکیه برای خرید سیستم موشکی از روسیه است.
یک مقام ترکیه اعلام کرد: آمریکاییها اکنون نگرانیهای ما را بیشتر درک میکنند. به خصوص پس از سفر رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا به ترکیه و دیدارهای مکمستر مشاور امنیت ملی و جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا با مقامهای ترکیه.
یک مقام ارشد ترامپ درباره روابط دو کشور و همچنین همکاریهای آمریکا با کردها گفت: بیشتر سهم نزدیکی و عادی سازی روابط با ترکیه بستگی به مساله کردها دارد.
در مقابل اگر آمریکا به وعده خود مبنی بر پاکسازی منبج از کردها عمل کند، ترکیه نیز به جنگندههای آمریکایی اجازه میدهد که از پایگاه هوایی اینجرلیک برای مبارزه با مواضع داعش در سوریه استفاده کنند.
این مقام آمریکا با اشاره به این مساله میگوید: این موضوع برای ما فریبنده است زیرا ما با این افراد سالهایی را با هم گذراندهایم به خصوص سربازان آمریکایی ما روابط عمیق و شخصی ایجاد کردهاند و هیچکس نمیخواهد این روابط را حذف کند اما مقامات و دیپلماتهای نظامی آمریکا که میخواهند مشارکت با ترکیه در اولویت قرار گیرد تصمیم گرفتهاند که دیگر اعتراضات متحد مهم خود را نادیده نگیرند.
ترکیه در حال حاضر پایان تحمل خود از حضور نیروهای کرد در امتداد مرزهایش را نشان داده است. در ماه ژانویه اردوغان عملیاتی را علیه نیروهای کرد در عفرین شمال غربی سوریه آغاز کرد.
از دیگر مسائلی که باعث تنش میان آنکارا و واشنگتن شده است میتوان به درخواست چندین باره و اصرار ترکیه برای استرداد فتح الله گولن، روحانی در تبعید و مخالف اردوغان اشاره کرد. از سوی دیگر قانونگذاران آمریکایی روز به روز صبر خود را در برابر سرکوبهای گسترده اردوغان علیه مخالفان، خبرنگاران و دیگران بعد از کودتای ۲۰۱۶ از دست دادهاند. در ماه مه پلیس آمریکا اعلام کرد در مقابل اقامتگاه سفیر ترکیه در واشنگتن، محافظان شخصی اردوغان به معترضان ضد اردوغان حمله کرده و این مساله خشم بسیاری ایجاد کرد.
برخی از قانونگذاران آمریکایی از دولت ترامپ خواستهاند که تحریمهایی علیه دولت ترکیه اعمال شود.
در همین راستا سناتور جیمز لنکفورد، با درخواست اعمال این تحریمها، به پرونده اندرو برونسان، کشیش کارولینای شمالی زندانی در ترکیه و سرکان گالج، شهروند آمریکایی و دانشمند ناسا که ماه گذشته توسط دادگاه ترکیه به اتهام تروریسم به هفت سال و نیم حبس محکوم شد را مطرح کرد.
وی در بیانیهای گفت: چنین اقداماتی از سوی یک متحد در ناتو بیسابقه بوده است.
همچنین برخی از قانونگذاران اعلام کردهاند، باید بخشی از لایحه هزینههای وزارت خارجه برای جلوگیری از ورود مقامات ترکیه که مسؤول بازداشتهای غیرقانونی شهروندان آمریکا شناخته میشوند، اختصاص یابد.
در این میان نیکولاس دنفورد، یک تحلیلگر امور ترکیه اعلام کرد: تنشهای موجود تلاشهای انجام شده برای اهداف مشترک دو کشور در سوریه را نیز تهدید میکند. در واقع توجه منحصر و تک بعدی ترکیه به مبارزان کرد باعث شده است که حضور این کشور در مبارزه علیه داعش کاهش یابد و همچنین موضع آنکارا برای پایان درگیریها در سوریه نیز کاهش یافته و نقش ترکیه در دستیابی به توافق صلح در راستای تامین منافعش کمرنگ شود.