پیکان تراز تجاری به سمت حمایت از تولیدات خارجی

تراز تجاری از جمله شاخص های مهم اقتصادی است که نسبت صادرات به واردات را نشان می دهد. اگر صادرات بیشتر باشد تراز تجاری مثبت است و اگر واردات بیشتر باشد تراز تجاری منفی است. در سال 96 کفه واردات سنگین تر از صادرات بوده و به نوعی می توان گفت پیکان تراز تجاری به سمت حمایت از تولیدات خارجی بوده است.

به گزارش تابناک اقتصادی، رهبر انقلاب در سخنان ابتدای سال خود، سال 97 را با نام سال "حمایت از کالای ایرانی" نامگذاری کردند و در دیدار نوروزی خود با مردم که همه ساله در حرم امام رضا (ع) انجام می شود عنوان داشتند که الزاماتی هم این حمایت دارد که اگر این الزامات رعایت نشود، این حمایت انجام نمی گیرد. یکی از این الزامات، مدیریت جدی واردات از سوی دولت است. دولتی ها باید به طور جدی واردات را مدیریت کنند. اجناسی که در داخل تولید می شود و یا قابل تولید شدن است، باید حتماً از خارج وارد نشود.

حالا پرسشی که در این بین و با توجه به صحبت های رهبری مطرح می شود این است که آیا در سال های اخیر این واردات از سوی دولت مدیریت شده است؟

برای پاسخ به این پرسش باید به فهرست واردات انجام شده در سال های اخیر رجوع کنیم. فهرستی که نشان می دهد تا حدودی در این سال ها واردات توسط دولت مدیریت نشده است، چرا که فهرست کالاهای وارد شده در این مدت خبر از واردات کالاهای غیرضروری چون، سنگ پا، کود انسانی، آدامس، تخمه، سنجاق و ... می دهد و همین واردات غیرضرور به نوعی توانسته بر تراز تجاری نیز اثرگذار باشد و در سال های اخیر آن را منفی تر کند.

تراز تجاری یکی از شاخص های مهم کلان اقتصادی است که نسبت صادرات به واردات را نشان می دهد. اگر صادرات بیشتر باشد تراز مثبت است و اگر واردات بیشتر باشد تراز منفی است. نمودار زیر وضعیت تراز تجاری را در پنج سال اخیر نشان می دهد. همان گونه که ملاحظه می شود در پنج سال اخیر به جز سال 1394 که تراز تجاری مثبت بوده است در باقی سال ها تراز تجاری منفی است و به نوعی می توان گفت پیکان تراز تجاری به سمت تولیدات خارجی بوده است.

طبق گزارش اخیر گمرک جمهوری اسلامی ایران در دوازده ماهه سال 96، میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور بالغ بر 132300 هزار تن و به ارزش 46.931 میلیون دلار بوده و این در حالی است که در این مدت میزان واردات کشور، 38736 هزار تن و به ارزش 54302 میلیون دلار بوده است. همین بیشتر بودن ارزش واردات از صادرات باعث شده است تراز تجاری سال 96 به منفی 7.3 میلیارد دلار برسد.

البته باید در همین جا به این نکته اشاره نمود که اگر این واردات، عمدتاً واردات کالاهای واسطه ای و سرمایه ای می بود ایرادی بر منفی بودن تراز تجاری نمی توان وارد کرد چرا که این کالاها در چرخاندن چرخ تولید داخلی موثرند اما برخی کارشناسان برخلاف مسئولین دولتی معتقدند که واردات انجام شده بیشتر مربوط به کالاهای مصرفی است، آن هم کالاهای مصرفی که در داخل نیز تولید می شوند (مانند تخمه که در سنقر کرمانشاه تولید می شود و واردات بی رویه آن از چین و آمریکا باعث عدم فروش این محصول و ناامیدی کشاورزان این منطقه شده است) و این بر ضد تولید داخلی است و باعث منفی شدن تراز تجاری، خروج ارز از کشور، ناامید شدن تولیدکنندگان داخلی و بیکاری می شود.