انتقاد دوباره اردوغان به خروج آمریکا از برجام، توافق عربستان و امارات بر سر جزیره یمنی، رایزنی پمپئو با همتایان آلمانی، انگلیسی و فرانسوی درباره ایران، فراخواندن سفرای ترکیه از واشنگتن و تل آویو و نامه ظریف به موگرینی از جمله مهم ترین و آخرین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به دستور ترامپ به وزرای خزانه داری، خارجه و انرژی آمریکا برای تحریم نفتی ایران نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به موجب تعهداتش ذیل قوانین این کشور، امکان کاهش خریداری نفت از ایران را به اطلاع وزرای خزانهداری، خارجه و انرژی رساند.
در بیانیه ترامپ آمده است: «به موجب اختیارات محول به من در قانون اساسی و قوانین ایالات متحده آمریکا، اینجانب بعد از بررسی دقیق گزارشهای تقدیم شده به کنگره توسط اداره اطلاعات انرژی و سایر عوامل مربوط نظیر وضعیت اقتصاد جهانی، افزایش تولید نفت توسط کشورهای معین، ظرفیت اضافی در جهان برای تولید نفت خام و میزان دسترسپذیری ذخایر راهبردی انرژی، وفق بند 1245(d)(4)(B) و (C) قانون اختیارات دفاع ملی برای سال مالی 2012، قانون عمومی شماره 81-112 و همگام با تصمیمهای قبلی اعلام میدارم که میزان عرضه نفت خام و فرآوردههای نفتی کشورهای غیر از ایران به اندازهای است که میتوان حجم خریداری نفت و محصولات نفتی از ایران توسط مؤسسات مالی یا با واسطه آنها را به نحو محسوس کاهش داد».
لحن بیانیه ترامپ، مشابه بیانیههایی است که قبل از حصول توافق موقت ژنو و برجام صادر شده است.
ترامپ روز سهشنبه 18 اردیبهشتماه آمریکا را از توافق هستهای موسوم به برجام خارج و اعلام کرد تحریمها علیه این کشور را ظرف دورههای 90 و 180 روزه از سر خواهد گرفت.
انتقاد دوباره اردوغان نسبت به خروج آمریکا از برجام
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، با انتقاد دوباره نسبت به خروج آمریکا از برجام گفت: با خروج آمریکا از توافق هسته ای با ایران، منطقه وارد دوره سختی خواهد شد.
اردوغان در گفت و گو با شبکه بی.بی.سی، امضای برجام در دوره اوباما را گامی در جهت برقراری صلح دانست و افزود: خروج آمریکا از برجام، اقدامی ناامیدکننده است.
وی تأکید کرد: ما خواهان برقراری صلح در منطقه هستیم و هر گامی خلاف این جهت را مخاطره آمیز می دانیم و به همین دلیل، اقدام به خروج از برجام را تأیید نمی کنیم.
وی خواستار استمرار قراردادهای امضا شده بین المللی شد و ادامه داد: با امضای برجام اقدامی شکل گرفت و بنابراین باید حفظ می شد.
اردوغان افزود: طرف های دیگر برجام، تصمیم آمریکا را نمی پذیرند و این روند وارد مسیر مطلوبی نشده است و اگر گامی در جهت برقراری صلح برداشته نشود، آینده خاورمیانه دچار خطر خواهد شد.
وی با بیان این که آمریکا، فرانسه و برخی کشورها با سلاح هسته ای جهان را تهدید می کنند افزود: آنها خود تسلیحات هسته ای دارند؛ اما دسترسی دیگر کشورها به این تسلیحات را تهدید می دانند، در حالی که این نوع نگرش، اصلی ترین تهدید برای صلح جهانی است.
توافق عربستان و امارات بر سر جزیره یمنی
«احمد بن دغر»، نخست وزیر دولت مستعفی یمن دوشنبه اعلام کرد: «بحران» بین دولت مستعفی مستقر در جزیره سقطری و دولت امارات پس از توافق دو طرف درباره بازگشت اوضاع جزیره به قبل از استقرار نیروهای اماراتی به پایان رسیده است.
یک منبع وابسته به دولت مستعفی یمن اعلام کرد، «در پی حصول این توافق، بن دغر و هیأت همراه او جزیره سقطری را به مقصد عدن ترک کردند.»
بن دغر نخست وزیر دولت مستعفی یمن در صفحه فیسبوک خود نوشت: توافق حاصل شد و سقطری به وضعیت قبلی خود بازگشت. بحران جزیره که نزدیک بود باعث شکاف بین صفوف ائتلاف شود، به پایان رسید.»
توافق بین امارات و دولت مستعفی یمن بر سر جزیره سقطری پس از ورود روز گذشته نظامیان سعودی به جزیره صورت گرفته است.
امارات اخیرا صدها نظامی را در بخشهای حیاتی این جزیره چون فرودگاه، بنادر و مقرهای دولتی مستقر کرده است. این کشور یکی از ستونهای اصلی ائتلاف عربستان در نبرد علیه حوثیهای یمن است .
این در حالی است که «هاشم سعد السقطری»، استاندار «سقطری» نیز چند روز قبل اقدامهای امارات را محکوم کرد و از دولت مستعفی یمن برای مشروعیت بخشیدن به اشغالگری امارات در کشور انتقاد کرد.
وی در گفتوگو با خبرگزاری رسمی یمن «سبأ» اظهار داشت: «حضور نیروهای اماراتی در جزایر سقطری، نقض آشکار کلیه قوانین و مقررات بینالمللی و به منزله دخالت آشکار در امور کشورهای دیگر است.»
سقطری یک مجمع الجزائر یمنی شامل شش جزیره و دارای جایگاه راهبردی ویژهای در اقیانوس هند، شاخ آفریقا و خلیج عدن است و امارات که اکنون بخشهای زیادی از سواحل و اراضی جزیره «سقطری» را تحت کنترل خود گرفته است، میخواهد این جزیره مهم یمن را به مرکز نفوذش در خلیج عدن و شاخ آفریقا مبدل کند.
رایزنی پمپئو با همتایان آلمانی، انگلیسی و فرانسوی درباره ایران
هیثر نوئرت، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، یک هفته پس از آنکه دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا از برجام خارج شد، اعلام کرد، مایک پمپئو وزیر امور خارجه این کشور طی روزهای اخیر با همتایان آلمانی، فرانسوی و انگلیسی خود درباره ایران رایزنی کرده است.
نوئرت در این بیانیه اعلام کرد: وزیر امور خارجه آمریکا بر این موضوع تأکید کرد که واشنگتن و متحدان اروپایی منافع مشترک مستحکمی در جلوگیری از توسعه حتی یک سلاح اتمی توسط ایران و مقابله با اقدامات بی ثبات کننده ایران در منطقه دارند.
پمپئو ابراز امیدواری کرده که امکان ادامه این همکاری مستحکم وجود داشته باشد.
ترکیه سفرای خود را از واشنگتن و تلآویو فراخواند
شبکه الجزیره گزارش داد، دولت آنکارا سفرای خود در واشنگتن و تل آویو را برای مشورت و رایزنی در زمینه انتقال سفارت آمریکا به قدس فراخواند.
براساس این گزارش، ترکیه این اقدام را به منظور همدردی با مردم فلسطین و همچنین تصمیم غیرقانونی دونالد ترامپ برای انتقال سفارت این کشور به قدس اشغالی انجام داده است.
آنکارا همچنین گفته، این اقدام به منظور مشورت و رایزنی با سفیران خود است.
دولت آمریکا پس در ادامه اقدامات خود علیه مردم فلسطین روز دوشنبه رسما سفارت خود را از تل آویو به قدس منتقل کرد؛ اقدامی که از هفته ها پیش مورد اعتراض کشورهای مختلف قرار گرفته است.
مردم فلسطین و غزه نیز از هفته ها پیش در اعتراض به این تصمیم قانونی تظاهرات موسوم به تظاهرات بازگشت برگزار کردند که اوج آن همزمان با مراسم نمایشی انتقال سفارت گرفت. در این تظاهرات که مثل همیشه با مشت آهنین نیروهای رژیم صهیونیستی مواجه شد، حدود 50 تن کشته و بیش از 1500 تن مجروح شدند.
نامه ظریف به موگرینی
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان پیش از عزیمت به بروکسل در نامه ای به فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مواضع کشورمان در خصوص برجام بعد از خروج آمریکا از آن را تشریح کرد.
ظریف بعد از خروج آمریکا از برجام از شنبه شب سفری به چین و روسیه و بلژیک آغاز کرد تا با سایر طرف های برجام بعد از خروج آمریکا از این توافق گفت وگو کند و قرار است فردا (سه شنبه) در بروکسل با موگرینی و وزرای خارجه سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) درباره تضمین های اروپا برای تأمین حقوق ملت ایران از برجام به رایزنی بنشیند. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در سفر به پکن و مسکو نیز با همتایان خود دیدار و گفت وگو کرده بود.
وزیر خارجه کشورمان همچنین به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل درباره خروج آمریکا از برجام نامه نوشت.
سهشنبه شب 18 اردیبهشت ماه سال جاری دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در اظهاراتی خروج این کشور از برجام را اعلام کرد و پس از آن سندی برای بازگرداندن تحریمهای هستهای علیه ایران امضا کرد و گفت، بالاترین سطح تحریمهای اقتصادی را اعمال خواهیم کرد.
حسن روحانی رئیس جمهوری ایران دقایقی بعد به این اظهارات ترامپ واکنش نشان داد و گفت: از این لحظه، توافق برجام بین ایران و پنج کشور است از این لحظه ١+٥، یک را از دست داده و در این شرایط ما باید منتظر آن باشیم که شش کشور بزرگ جهانی نسبت به این توافق چگونه عمل خواهند کرد.
رئیس جمهور کشورمان تأکید کرد: من به وزارت خارجه دستور دادم که ظرف چند هفته آینده با مذاکرات با کشورهای اروپایی و دو کشور بزرگ دیگر یعنی روسیه و چین رایزنیها، هماهنگیهای لازم و مذاکرات لازم را انجام دهند. اگر در پایان این مهلت و زمان کوتاه ما به این نتیجه رسیدیم که با همکاری پنج کشور میتوانیم، همه آنچه در برجام خواست ملت ایران بوده به دست آوریم به رغم میل آمریکا و رژیم صهیونیستی و تلاشهای آنها و حرفهای بینزاکت ترامپ برجام پایدار خواهد ماند و ما میتوانیم به نفع صلح و امنیت منطقه و جهان قدمهای خودمان را برداریم و اگر ببینیم منافع ما تضمین نخواهد شد، به زودی من با مردم ایران صحبت خواهم کرد و تصمیمات نظام را در آن شرایط به اطلاع مردم میرسانم.