فضیلت حج

فضیلت حج [1]

حجّ يکي از ارکان دين مقدس اسلام و از فرائض مهمّ الهي است و داراي فضيلت فراوان و پاداش بسيار مهمّي است و در ميان عبادات اسلامي از لحاظ جامعيّت ، جايگاه والايي دارد

عبادتي است هم بدني ، هم مالي ، هم جسمي ، هم رواني ، هم فکري و فرهنگي و هم سياسي و اجتماعي و موجب پديد آمدن ارتباط و وحدت و الفت و هماهنگي ميان همة مسلمانان روي زمين است و اذا هيچ عَمَلي جاي آن را نمي گيرد . بر ما مسلمانان لازم است به فلسفة اين فريضة اسلامي ، توجّه کنيم ودر راه تأمين هدف مقدس اسلام گام برداريم .

در زمان حضرت رسول اکرم (صلّي اللّه عليه و آله وسلّم ) شخصي که نسبت به انجام حجّ کوتاهي کرده و از انجام آن محروم گرديده بود ، از آن حضرت تقاضا کرد که او را به انجام عمل نيکي که جايگزين حجّ باشد راهنمايي نمايد . حضرتش در پاسـخ فرمودند : « اگر انبوهي از طلا به اندازة کوه ابو قبيس را هم در راه خدا انفاق کني باز هم به ثواب و فضيلتي که حجّاج در راه خدا نائل گرديده اند ، نائل نخواهي شد »

در عظمت و فضيلت اين فريضة الهي و اين عبادت بزرگ اسلامي همين اندازه کافي است وسيلة باريافتن بندگان به پيشگاه با عظمت پروردگار جهان و نزول بر درِ خانة ذات ذوالجلال و مهمان او گرديدن است ، پروردگار کريمي که مهمانان خود را گرامي مي دارد و نظر لطف بر آنها مي افکند .

حضرت صادق ( عليه السّلام ) فرمودند : «رهسپاران حجّ و عمره ، باريابندگان به پيشگاه با عظمت خداوند مي باشند ، هر گاه سوال کنند خداوند به آنها عطا مي کند ، دعا کنند خداوند اجابت مي نمايد ، شفاعت نمايند خداوند شفاعت آنها را مي پذيرد و اگر سکوت کنند و چيزي هم نگويند خداوند به آنها ثواب مي دهد و بجاي هر درهمي که در اين راه خرج کرده اند هزار هزار درهم به آنها عنايت مي کند .

حضرت رسول اکرم (صلّي الله عليه و آله وسلّم ) فرمودند : « سه دسته به پيشگاه خداوند بار مي يابند

1- بجا آورندگان حجّ

2-کساني که براي انجام عمره رهسپار مکّه مي گردند .

3- جهادگراني که به منظور انجام جهاد در راه خدا به حرکت در مي آيند .

خداوند آنها را دعوت نموده و اجابت نموده اند اينها از خداوند مسألت کردند خداوند نيز آنچه را که اينها عنايت فرمود . »

از آنجا که اين عمل به اين درجه از اهميّت است ، خداوند عظيم در قرآن کريم با تعبيري که از جهاتي مشتمل بر تأکيد است ، فرمودند : « وَ ِللهِ عَلَي النّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ اِلَيْهِ سَبيلاً (‌آيه 97 ورة آل عمران ) . يعني : بر کساني که استطاعت زيارت خانة خدا را دارند از جانب خداوند لازم گرديده است که به انجام اين وظيفه قيام کنند ؛ بعد ازآن فرمود :

وَ مَنْ کَفَرَ فَاِنَّ الله غَنِيٌّ عَنِ الْعالَمينَ کساني که کفر ورزيده ، از انجام اين وظيفة مهمّ سرباز زنند ، خداوند از جهانيان بي نياز است .

حضرت صادق (عليه السّلام ) د رتفسير آية 72 از سورة اسراء« وَ مَنْ کان في هذِهِ اَعْمي فَهُوَ في اْلأخِرَهِ اَعْمي وَ اَضَلُّ سَبيلاً »يعني کسي که در اين دنيا نابينا است درآخرت نيز نابينا و گمراه ترين مردم خواهد بود ، فرمودند : « منظور کساني است که با داشتن قدرت و استطاعت اداي حجّ ، آن را به تأخير مي اندازند تا مرگ آنها فرا مي رسد .

و نيز حضرتش فرمود : «کسي که از دنيا مي رود و حجّ خانةخدا را با داشتن استطاعت مالي با اينکه مانعي از قبيل کار بسيار ضروري ويا مرض شديد يا جلوگيري حکومت وقت … در ميان نيست ،بجا نياورد درهنگام مرگ درزمرة يهود يا نصارا از دنيا مي رود »

در احاديث متعدّدي که از پيشوايان معصوم (سلام الله عليهم ) صادر گرديده است ،امده است که :«دين اسلام بر 5پايه استوار شده است .نماز ،زکوه،حجّ،روزه ولايت اهلبيت (عليهم السّلام ) .

همانطور که گروهي از احاديث ،کساني که با داشتن استطاعت وامکانات در انجام اين فريضةالهي مسامحه ميکنند را ،مورد انتقاد قرار ميدهد ،گروه ديگري از اثار نيک وپاداشها وفضيلت هاي عمل به اين وظيفه سخن مي گويند . مفاد ومضمون انها اين است :

« افرادي که براي انجام حجّ رهسپار مکّه وتوفيق انجام ان را يافته اند به اين چند فضيلت نائل مي گردند :

1-گناهان انها امرزيده شده مانند روزي که از مادر متولد شده اند ،پاکيزه مي گردند .

2-بهشت بر انها واجب مي شود .

3-انها چون گذشته هاي خودرا اصلاح نموده اند ،پس از بازگشت اعمال خود را از سر بگيرند .

4- خانواده واموال انها در کَنَفِ عنايت خداوند محفوظ است .

بسيار شايسته ومستحبّ است که مسلمانان مخصوصاًاشنايان ، مسافر حجّ را با تکريم بدرقه کنند ودرموقع مراجعت از حجّ نيز با توقير واحترم انان را مورد استقبال قرار دهند که حضرت باقر (عليه السّلام ) فرمودند:« در توقير واحترام کساني که اعمال حجّ يا عمره را انجام داده اند ،بکوشيد .»

حضرت سجّاد (عليه السّلام )مي فرمودند :« اي کساني که به حجّ رهسپار نشده ايد ،به افرادي که به حجّ مشرف شده اند بشارت بدهيد وبا انها مصافحه کنيد وانان را مورد تعظيم وتکريم قرار بدهيد تا در اجر وثواب با انها شريک باشيد .»

حضرت رسول اکرم (صلّي الله عليه واله وسلّم ) در بارةکساني که از مکّه بازگشته بودند با اين عبارات دعا مي کردند : « قَبِلَ اللهُ مِنْکَ وَ اَخْلَفَ عَلَيْکَ نَفَقَتَکَ وَ غَفَرَ ذَنْبَکَ » يعني:خداوند اعمال تورا قبول بفرمايد وعوض انچه را که خرج کردي به تو عنايت کند و گناهانت را بيامرزد .

1] این توضیحات در رساله آیت الله نوری آمده است.