زنانی که ازدواج با آنان حرام است

زنانی که ازدواج با آنان حرام است

(مسأله 2384) ازدواج با زنهايي كه مثل مادر و خواهر و مادر زن با انسان محرم هستند حرام است1.

1- زنجانی: حرام و باطل است.

*****

خوئي، سيستاني، مكارم، صافي،وحید: مسأله- ازدواج با زنهايي كه با انسان محرم هستند مثل مادر و خواهر و دختر و عمه و خاله و دختر برادر و دختر خواهر و مادر زن، (مكارم: و زن پدر و دختر زن) حرام است.(مکارم:وشرح آن در مسایل آینده خواهد آمد)

مظاهری:مسأله- ازدواج با كسانى كه با انسان محرم هستند حرام است.

(مسأله 2385) اگر كسي زني را براي خود عقد نمايد، اگر چه با او نزديكي نكند، مادر و مادر مادر آن زن و مادر پدر او هر چه بالا روند به آن مرد محرم مي شوند1.

1- مكارم: ولي دختر زن و نوه دختري و پسري آن زن در صورتي به آن مرد حرام مي شوند كه با آن زن نزديكي كرده باشد.

*****

مظاهری:مساله-- مادر و جدّه پدرى و مادرى هرچه بالا روند، و دختر و نوه دخترى و پسرى هرچه پايين آيند، خواهر، دختر خواهر و دختر برادر، هرچه پايين آيند و عمّه و خاله و عمّه و خاله پدر و مادر هرچه بالا روند و زنِ پسر و زن پدر و مادر زن هرچه بالا رود و دختر زن پس از نزديكى با مادرش، و نوه پسرى و دخترى آن زن به مرد محرم مى‏باشند.

(مسأله 2386) اگر زني را عقد كند و با او نزديكي نمايد، دختر و نوه دختري و پسري آن زن هر چه پايين روند، چه در وقت عقد باشند يا بعداً به دنيا بيايند، به آن مرد محرم مي شوند.

مكارم، مظاهری: رجوع كنيد به ذيل مسأله 2385.

(مسأله 2387) اگر با زني كه براي خود عقد كرده نزديكي هم نكرده باشد، تا وقتي كه آن زن در عقد اوست نمي تواند با دختر او1 ازدواج كند2.

1- زنجاني: با دختر و نوه دختري و پسري آن زن هر چه پايين روند...

2- خوئي، تبريزي، سيستاني: بنابراحتياط واجب با دختر او ازدواج نكند.

مكارم، مظاهری: رجوع كنيد به ذيل مسأله 2385.

(مسأله 2388) عمه و خاله پدر1 و عمه و خاله پدر پدر و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر هر چه بالا روند، به انسان محرمند.

1- صافي: عمه و خاله خود شخص و عمه و خاله پدر...

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 2385.

*****

خوئي، سيستاني، وحید: مسأله- عمه و خاله انسان و عمه و خاله پدر و عمه و خاله پدر پدر يا مادر پدر و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر، يا پدر مادر، هر چه بالا روند، به انسان محرمند.

زنجاني: مسأله- عمه و خاله پدر يا مادر و عمه و خاله پدر بزرگ پدري يا مادري و عمه و خاله مادر بزرگ پدري يا مادري، هر چه بالا روند به انسان محرمند.

(مسأله 2389) پدر و جدّ شوهر، هر چه بالا روند و پسر و نوه پسري و دختري او هر چه پايين آيند1، چه در موقع عقد باشند، يا بعداً به دنيا بيايند به زن او محرم هستند.

1- زنجاني: خواه در موقع عقد يا وقتي كه زن او بوده، باشند، يا بعداً به دنيا بيايند، به زن او محرم هستند.

*****

مظاهری: مسأله- پدر و جدّ هر چه بالا روند، پسر، نوه دخترى و پسرى هرچه پايين آيند، برادر و پسر برادر و پسر خواهر، هرچه پايين آيند، عمو و دايى و عمو و دايى پدر و مادر هرچه بالا روند و پدر و جدّ شوهر هرچه بالا روند و پسر و نوه پسرى و دخترى شوهر هرچه پايين آيند و داماد و شوهر مادر بعد از نزديكى با مادر، به زن محرم مى‏باشند.

مسأله اختصاصی

مظاهری: مسأله 1941- اگر با زنى كه براى خود عقد كرده نزديكى نكرده باشد، تا وقتى كه آن زن در عقد اوست نمى‏تواند با دختر او ازدواج كند، گرچه محرم او نيست.

(مسأله 2390) اگر زني را براي خود عقد كند، دائمه باشد يا صيغه، تا وقتي آن زن در عقد اوست نمي تواند با خواهر آن زن ازدواج نمايد1.

1- سبحانی: و در ازدواج موقت اگر مدت زن تمام شود یا به وی ببخشند تا عده او به پایان نرسد نمی تواند با خواهر او ازدواج کند .

(مسأله 2391) اگر زن خود را به ترتيبي كه در كتاب طلاق1 گفته مي شود طلاق رجعي دهد، در بين عدّه نمي تواند خواهر او را عقد نمايد2، بلكه در عدّه طلاق بائن هم كه بعداً بيان مي شود، احتياط مستحبّ آن است كه از ازدواج با خواهر او خودداري نمايد3.

این مسأله در رساله آيت الله بهجت نیست.

1- زنجاني: در فصل طلاق مسأله [2522]...

2- اراكي: و اگر عقد انقطاعي باشد و مدّت تمام شود، احتياط مستحبّ آن است كه قبل از انقضاء عدّه نمي تواند با خواهر او ازدواج كند. [پايان مسأله]

گلپايگاني، صافي: و اگر زني را متعه كرده باشد و مدّت او را بخشيده يا تمام شده باشد در عدّه او بنابر احتياط لازم نبايد خواهر او را بگيرد...

خوئي، تبريزي، سيستاني: ولي در عدّه طلاق بائن مي تواند با خواهر او ازدواج نمايد و در عدّه متعه احتياط واجب آن است كه ازدواج نكند.

وحید: و همچنین ـ بنابر احتیاط واجب ـ در صورتى كه در عدّه متعه باشد ، ولى در عدّه طلاق بائن مى تواند با خواهر او ازدواج نماید.

زنجاني: ولي در عدّه طلاق بائن (كه بعداً بيان مي شود) مي تواند عقد كند، ولي احتياط مستحبّ آن است كه در عدّه متعه از ازدواج با خواهر او خودداري نمايد.

3- نوري: و اگر زني را متعه كرده باشد و مدت او را بخشيده يا تمام شده باشد، بنابر أقوي در عدّه او مي تواند با خواهر او بطور دوام يا موقّت ازدواج كند.

فاضل: و احتياط واجب اين است كه در عدّه متعه با خواهر آن زن كه او را متعه كرده بوده است، ازدواج نكند.

*****

مكارم: مسأله- بعد از طلاق، مادام كه [زن] در عدّه است، در صورتي كه عدّه رجعي باشد (كه شرح آن در كتاب طلاق خواهد آمد)، نمي تواند خواهر او را بگيرد و احتياط مستحب آن است كه در عدّه طلاق بائن كه شرح آن خواهد آمد با او ازدواج نكند، همچنين در عدّه متعه خواه بعد از تمام شدن مدّت باشد و يا بخشيدن مدّت.

مظاهری: مسأله- اگر زن را طلاق رجعى دهد، در بين عدّه نمى‏تواند خواهر او را عقد نمايد.

(مسأله 2392) انسان نمي تواند بدون اجازه زن خود با خواهر زاده و برادر زاده او ازدواج كند ولي اگر بدون اجازه زنش آنان را عقد نمايد و بعداً زن بگويد به آن عقد راضي هستم اشكال ندارد1.

1- گلپايگاني، صافي: لكن احتياط مستحبّ مؤكّد آن است كه دوباره او را عقد نمايد.

اراكي: هر چند بعداً زن بگويد به آن عقد راضي هستم، كفايت نمي كند و نياز به عقد مجدّد دارد.

خوئي، تبريزي، سيستاني: بعداً زن اجازه نمايد اشكال ندارد.

بهجت: بنابر أقرب اشكال ندارد.

نوري: آن عقد صحيح و نافذ مي شود.

سبحانی: و احتیاط موکد این است که عقد را تجدید کند .

(مسأله 2393) اگر زن بفهمد شوهرش برادر زاده يا خواهر زاده او را عقد كرده1 و حرفي نزند2، چنانچه بعداً رضايت ندهد عقد آنان باطل است3، بلكه اگر از حرف نزدنش معلوم باشد كه باطناً راضي بوده احتياط واجب آن است كه شوهرش از برادر زاده او جدا شود مگر آن كه اجازه دهد.

این مسأله در رساله آيات عظام :مكارم ، مظاهری و بهجت نیست.

1- اراكي: و حرفي نزد، اكتفا به آن عقد اشكال دارد. و همچنين است سكوت قبل از عقد. [پايان مسأله]

2- وحید: و حرف نزدنش كاشف از رضایت او نباشد ، چنانچه بعد رضایت ندهد عقد آنان باطل است.

3- خوئي، گلپايگاني، تبريزي، صافي، نوري، زنجاني: [پایان مسأله]

سيستاني: چنانچه بعداً رضايت بدهد عقد صحيح است، و اگر رضايت ندهد عقد آنان باطل است. [پايان مسأله]

سبحانی: ولى اگر از حرف نزدنش معلوم باشد كه باطناً راضى بوده شوهرش نمى تواند از برادرزاده او جدا شود مگر آن كه او را طلاق دهد.

(مسأله 2394) اگر انسان پيش از آن كه دختر عمه يا دختر خاله خود را بگيرد با مادر آنان زنا كند، ديگر نمي تواند1 با آنان ازدواج نمايد2.

این مسأله در رساله آيات عظام: مكارم و سبحانی نیست.

1- بهجت: بنابر أحوط...

2- مظاهری: ولی اگر بعد از ازدواج با انان با مادرشان زنا کند آنها بر او حرام نمی شوند.

*****

اراكي: مسأله- اگر انسان پيش از آن كه دختر خاله خود را بگيرد با مادر او زنا كند، ديگر نمي تواند با او ازدواج نماید. و حرام ابدي مي شود و اگر پيش از آن كه دختر عمه خود را عقد كند با مادر او زنا كند بنابر احتياط واجب نمي تواند با او ازدواج نمايد.

.خوئي، تبريزي، صافي، وحید: و بنابر احتياط واجب دختر عمه نيز اين حكم را دارد.

سيستاني: مسأله- اگر انسان با خاله يا عمه خود قبل از عقد دختر او زنا كند، ديگر بنابر احتياط واجب نمي تواند با دختر او ازدواج نمايد.

زنجاني: مسأله- اگر انسان پيش از آنكه زني را بگيرد، با مادر وي زنا كند، ديگر نمي تواند با آن زن ازدواج كند، اين حكم اختصاص به ازدواج با دختر خاله، در صورت زنا با مادر وي ندارد بلكه در غير اين صورت هم مي آيد.

(مسأله 2395) اگر با دختر عمه يا دختر خاله خود ازدواج نمايد1 و پيش از آن كه با آنان نزديكي كند با مادرشان زنا نمايد عقد آنان اشكال ندارد2.

این مسأله در رساله آيات عظام: اراكي، مكارم و سبحانی نیست.

1- خوئي: و پس از نزديكي با آنان با مادرشان زنا كند موجب جدايي آنها نمي شود و همچنين است حكم اگر پيش از آن كه با آنان نزديكي كند با مادرشان زنا نمايد، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه در اين صورت از ايشان به طلاق دادن جدا شود.

سيستاني: سپس بعد از نزديكي يا قبل از آن با مادرش زنا كند، موجب جدايي آنها نمي شود.

2- گلپايگاني، فاضل، صافي: احتياط واجب آن است كه از ايشان (صافي: به طلاق دادن) جدا شود.

تبريزي: احتياط مستحبّ آن است كه از ايشان به طلاق دادن جدا شود، و امّا اگر زنا كردن با مادرشان پس از نزديكي با خودشان باشد موجب جدايي آنها نمي شود.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 2394.

*****

زنجاني: مسأله- اگر زني را عقد نمايد و با او نزديكي كند، بعد با مادر او زنا كند، آن زن بر او حرام نمي شود و اگر زني را عقد نمايد پيش از نزديكي با وي، با مادر او زنا كند، آن زن به او حرام نمي شود، هر چند احتياط استحبابي در آن است كه با طلاق و مانند آن، از آن زن جدا شود.

وحید: مسأله- اگر با دختر عمّه یا دختر خاله خود ازدواج نماید و پس از نزدیكى با آنان با مادرشان زنا كند موجب جدایى آنها نمى شود ، ولى اگر پیش از آن كه با آنان نزدیكى كند با مادرشان زنا نماید ، احتیاط واجب آن است كه از ایشان به طلاق جدا شود.

(مسأله 2396) اگر با زني غير از عمه و خاله خود زنا كند، احتياط واجب آن است كه با دختر او ازدواج نكند1، ولي اگر زني را عقد نمايد و با او نزديكي كند بعد با مادر او زنا كند، آن زن بر او حرام نمي شود2 و همچنين است اگر پيش از آن كه با او نزديكي كند با مادر او زنا نمايد3، ولي در اين صورت احتياط مستحبّ آن است كه از آن زن جدا شود.

این مسأله در رساله آيت الله مكارم نیست.

1- گلپايگاني: بلكه حرمت آن خالي از قوّت نيست...

اراكي: احتياط مستحبّ آن است كه با دختر و مادر او ازدواج نكند...

بهجت: بنابر أظهر مي تواند با دختر او ازدواج نمايد، ولي احتياط در عدم ازدواج است...

2- گلپايگاني، صافي: و امّا اگر بعد از عقد و پيش از آن كه با او نزديكي كند با مادر او زنا نمايد احتياط واجب آن است كه آن زن را طلاق دهد و ديگر هم او را نگيرد.

فاضل: ولي اگر او را طلاق بدهد و بعداً دوباره بخواهد با او ازدواج كند اشكال دارد و نيز اگر پيش از آن كه با او نزديكي كند با مادر او زنا نمايد احتياط واجب آن است كه از آن زن جدا شود.

3- اراكي، بهجت: [پایان مسأله]

زنجاني: رجوع كنيد به ذيل مسأله 2395.

*****

خوئي، تبريزي: مسأله- اگر با زني غير از عمه و خاله خود زنا كند، أحوط و اولي آن است (تبريزي: اولي آن است) كه با دختر او ازدواج نكند، بلكه اگر زني را عقد نمايد و پيش از آن كه با او نزديكي كند با مادر او زنا كند بهتر آن است كه از آن زن جدا شود ولي اگر با او نزديكي كند و بعد با مادر او زنا نمايد، بي شبهه (تبريزي: بلاشك) لازم نيست از آن جدا شود.

سيستاني: مسأله- اگر با زني غير از عمه و خاله خود زنا كند، احتياط مستحبّ آن است كه با دختر او ازدواج نكند.

وحید: مسأله- اگر با زنى غیر از عمّه و خاله خود زنا كند ، احتیاط مستحبّ آن است كه با دختر او ازدواج نكند ، و اگر زنى را عقد نماید و پیش از آن كه با او نزدیكى كند با مادر او زنا كند ، احتیاط واجب آن است كه به طلاق از آن زن جدا شود ، ولى اگر با او نزدیكى كند و بعد با مادر او زنا نماید ، لازم نیست از آن زن جدا شود.

سبحانی: مسأله- اگر با زنى زنا كند، نمى تواند با دختر او ازدواج كند، و اگر زنى را عقد نمايد و با او نزديكى كند بعد با مادر او زنا كند، آن زن بر او حرام نمى شود و اگر پيش از آن كه با او نزديكى كند با مادر او زنا نمايد، احتياط واجب آن است كه از آن زن به وسيله طلاق جدا شود.

مظاهری: مسأله- اگر با زنى غير از عمّه و خاله خود زنا كند، مكروه است با دختر يا مادر او ازدواج نمايد، امّا اگر او را عقد نمايد و بعد با مادر يا دختر او زنا كند آن زن بر او حرام نمى‏شود.

مسأئل اختصاصي

زنجاني: مسأله 2405- اگر كسي با زني كه با وي ازدواج نكرده، از روي اشتباه يا عمد نزديكي كند، آن زن بر پدر و پسر او حرام خواهد شد. ولي اگر كسي با زن پدر يا زن پسر بعد از نزديكي كردن شوهر نزديكي كند آن زن بر شوهرش حرام نخواهد شد، و اگر پسر قبل از نزديكي كردن پدر با زن او نزديكي كند، زن بر پدر حرام خواهد شد، و بنابر احتياط واجب اگر پدر با زن پسر قبل از نزديكي كردن پسر نزديكي كند، آن زن بر پسر حرام خواهد شد.

مظاهری: مسأله 1947- مرد شيعه مى‏تواند با زن سنّى ازدواج كند و همچنين زن شيعه مى‏تواند به عقد سنّى درآيد ولى سزاوار نيست كه اين كار عملى شود.

(مسأله 2397) زن مسلمان نمي تواند به عقد كافر1 در آيد2، مرد مسلمان هم نمي تواند با زنهاي كافره غير كتابيه به طور دائم3 ازدواج كند4 و به احتياط واجب ازدواج دائم با زنهاي كافره اهل كتاب نيز جايز نيست ولي صيغه كردن زنهاي اهل كتاب و مانند يهود و نصاري مانعي ندارد.

1- اراكي: چه مشرك و چه اهل كتاب...

2-سبحانی: ولى مرد مسلمان مى تواند با زن هاى كافر به طور موقت ازدواج كند.

3- اراكي: يا موقّت...

4- مظاهری: ، ولى صيغه كردن زنهاى اهل كتاب مانند يهود و نصارى و مجوس، مانعى ندارد.

*****

گلپايگاني، صافي: مسأله- زن مسلمان نمي تواند به عقد كافر درآيد، مرد مسلمان هم نمي تواند با زن كافره غير اهل كتاب ازدواج نمايد ولي متعه كردن زن اهل كتاب مانند يهود و نصاري مانعي ندارد. بلكه جواز ازدواج آنان به طور دوام نيز خالي از قوت نيست ولي در صورت تمكّن از ازدواج مسلمه كراهت شديده دارد، بلكه در اين صورت احتياط ترك نشود.

. خوئي، تبريزي: و بنابر احتياط استحبابي عقد دائمي با آنها ننمايد و بعضي از فرق از قبيل خوارج و غلات و نواصب كه خود را مسلمان مي دانند در حكم كفّارند، و مرد و زن مسلمان نمي توانند با آنها به طور دائم يا انقطاع ازدواج نمايند.

.وحید: و بنابر احتیاط مستحبّ ازدواج دائم با آنها ننماید. ولی نمی تواند با زن های اهل کتاب بدون رضایت زن مسلمان خود ازدواج دائم یا موقت نماید.

و بعضى از فرقه ها ـ از قبیل خوارج و غلات و نواصب ـ كه خودرا مسلمان مى دانند و در حكم كفّارند ، مرد و زن مسلمان نمى توانند با آنها به طور دائم یا موقّت ازدواج نمایند.

. نوري: بلكه ازدواج آنها بطور دوام نيز بنابر أقوي جايز است ولي اين احتياط ترك نشود كه در صورتي اقدام به ازدواج به طور دوام با آنها بكند كه متمكن از ازدواج با زن مسلمان نباشد.

فاضل: مسأله- زن مسلمان نمي تواند به عقد كافر در آيد، مرد مسلمان هم نمي تواند با زنهاي كافره به طور دائم ازدواج كند، حتّي اگر يهوديه يا نصرانيّه باشند بنابر احتياط واجب؛ ولي صيغه كردن زنهاي يهودي و نصراني مانعي ندارد.[و] کسی که زن مسلمان دارد نباید زن یهودی و نصرانی را صیغه نماید.

مكارم: مسأله- زن مسلمان نمي تواند به عقد كافر در آيد، همچنين مرد مسلمان نمي تواند بنابر احتياط با زن كافر ازدواج دائم كند ولي ازدواج موقت با زنان اهل كتاب مانند يهود و نصاري مانعي ندارد.

بهجت: مسأله- زن مسلمان، نمي تواند با مرد غير مسلمان ازدواج نمايد و مرد مسلمان هم نمي تواند با زنان كافري كه اهل كتاب نيستند ازدواج كند، ولي با زناني كه يهودي و يا نصراني باشند، موقّتاً به صورت صيغه مي تواند ازدواج نمايد.

زنجاني: مسأله- زن مسلمان نمي تواند به عقد مرد كافر درآيد، مرد مسلمان هم نمي تواند با غير اهل كتاب و مجوس ازدواج كند، نه به صورت ازدواج دائم و نه به صورت ازدواج موّقت و ظاهراً ازدواج دائم يا موقّت با زن يهودي و نصراني باطل نيست بلكه مكروه و مخالف احتياط استحبابي است بويژه ازدواج دائم.

ازدواج با زن مجوس به صورت دائم صحيح نيست و به صورت موقّت، مكروه و مخالف احتياط استحبابي است و در صورتي كه مرد و زن كافر با يكديگر ازدواج كنند و سپس شوهر مسلمان شود و زن وي بر دين مسيحيّت يا يهوديّت يا مجوسيّت باقي بماند ازدواج باطل نمي گردد، در مورد اسلام زن يا شوهر احكام چندي وجود دارد كه در كتب مفصّل فقهي آمده است.

سيستاني: مسأله- زن مسلمان نمي تواند به عقد كافر درآيد، چه دائم باشد چه موقّت، چه كافر كتابي باشد چه غير كتابي، مرد مسلمان هم نمي تواند با زنهاي كافره غير اهل كتاب ازدواج كند، ولي صيغه كردن زنهايي كه يهودي يا نصراني هستند مانعي ندارد، و بنابراحتياط لازم عقد دائمي با آنها ننمايد؛ و امّا زن مجوسيّه، بنابر احتياط واجب حتّي بطور موقت نيز نبايد مسلمان با او ازدواج نمايد، و بعضي از فرق از قبيل نواصب كه خود را مسلمان مي دانند و در حكم كفارند، مرد و زن مسلمان نمي توانند با آنها به طور دائم يا موقّت ازدواج نمايند، و همچنين مرتد.

(مسأله 2398) اگر با زني كه در عدّه طلاق رجعي است زنا كند آن زن1 بر او حرام مي شود2 و اگر با زني كه در عدّه متعه، يا طلاق بائن، يا عدّه وفات است زنا كند، بعداً مي تواند او را عقد نمايد، (اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه با او ازدواج نكند3) و معناي طلاق رجعي و طلاق بائن و عدّه متعه و عدّه وفات در احكام طلاق گفته خواهد شد.

1- خوئي، وحید: بنابراحتياط...

صافي: بنابر احتياط واجب...

2- تبريزي: آن زن بنابر أظهر بر او حرام نمي شود...

بهجت: و اگر با زني كه در عدّه طلاق بائن، يا عدّه وفات است زنا كند، بعداً مي تواند او را عقد نمايد. [پايان مسأله]

3- وحید: بعدا می تواند او را عقد نماید...

*****

اراكي: مسأله- اگر با زن شوهر دار يا زني كه در عدّه طلاق رجعي است زنا كند بنابر احتياط واجب آن زن بر او حرام ابدي مي شود و اگر با زني كه در عدّه متعه (عقد غير دائم) يا طلاق بائن يا عدّه وفات است زنا كند، اين احتياط لازم نيست.

فاضل: مسأله- اگر با زني كه در عدّه طلاق است زنا كند باعث حرمت ابدي نمي شود، لذا مي تواند بعد از گذشت عدّه با او ازدواج كند هر چند احتياط در ترك اين ازدواج است و اگر زنی را که در عده است عقد كند (چه موقّت، چه دائم) هر چند اين عقد باطل است ولي باعث حرمت ابدي مي شود.

سيستاني: مسأله- اگر با زني كه در عدّه طلاق رجعي است زنا كند، آن زن بنابر احتياط واجب بر او حرام مي شود، و اگر در عدّه متعه ياطلاق بائن، يا عدّه وفات يا عدّه وطي شبهه باشد بعداً مي تواند او را عقد نمايد؛ و معناي طلاق رجعي و طلاق بائن و عدّه متعه و عدّه وفات و عدّه وطي شبهه در احكام طلاق گفته خواهد شد.

زنجانی: مسأله- زنای با زن شوهر دار موجب حرمت ابدی نمی شود و همچنین اگر با زنی که در عده است زنا کند ان زن بر او حرام ابدی نمی شود- خواه عده طلاق رجعی باشد یا طلاق بائن یا عده وفات یا عده متعه یا غیر آن –لذا بعد از عده می تواند با او ازدواج کند البته اگر این کار در عده طلاق رجعی رخ داده احتیاط مستحب موکد آن است که دیگر با این زن ازدواج ننماید.

مكارم: مسأله- اگر با زني كه در عدّه ديگري است زنا كند آن زن بر او حرام مي شود، خواه طلاق رجعي باشد يا غير رجعي بنابر احتياط واجب.

مظاهری:مساله- اگر با زنى كه در عدّه طلاق رجعى است زنا كند، آن زن بر او حرام ابدى مى‏شود، ولى اگر با زنى كه در عدّه متعه، يا طلاق بائن، يا عدّه وفات است يا شوهر دارد، زنا كند، بعداً مى‏تواند او را عقد نمايد، گرچه مطلقاً پرهيز از اين ازدواج سزاوار است.

(مسأله 2399) اگر با زن بي شوهري كه در عدّه نيست زنا كند، بعداً مي تواند آن زن را بريا خود عقد نمايد1، ولي احتياط مستحبّ2 آن است كه صبر كند تا آن زن حيض ببيند بعد او را عقد نمايد3، بلكه احتياط مزبور حتي الامكان نبايد ترك شود و همچنين است اگر ديگري بخواهد آن زن را عقد كند.

1- بهجت: بنابر أظهر مكروه است كه بعداً آن زن را براي خود عقد نمايد، بلكه احتياط مستحبّ آن است كه با او ازدواج ننمايد، مگر اين كه زن از كار خود توبه نموده باشد.

وحید: ولى احتیاط واجب آن است كه از ازدواج با زنى كه زنا دادن او علنى است خوددارى كند ، مگر بعد از معلوم شدن توبه آن زن ، و احتیاط واجب آن است كه صبر كند تا آن زن حیض ببیند ، بعد اورا عقد نماید ، و اگر دیگرى بخواهد آن زن را عقد كند این احتیاط مستحبّ است.

مظاهری: ولى بهتر است كه صبر كند تا آن زن حيض ببيند، و همچنين است اگر ديگرى بخواهد آن زن را عقد كند.

2- خوئي، تبريزي: احتياط واجب...

3- مكارم: [پایان مسأله]

اراكي، گلپايگاني، صافي، نوری، سبحانی: و همچنين است اگر ديگري بخواهد آن زن را عقد كند.

خوئي، تبريزي: و اگر ديگري بخواهد آن زن را عقد كند اين احتياط، مستحبّ است.

*****

سيستاني: مسأله- اگر با زن بي شوهري كه در عدّه نيست زنا كند بنابراحتياط واجب نمي تواند پيش از آن كه او توبه كند با او ازدواج نمايد، ولي شخص ديگري اگر بخواهد با آن زن پيش از توبه كردنش ازدواج كند اشكالي ندارد، مگر در صورتي كه آن زن مشهور به زنا باشد كه بنابراحتياط واجب ازدواج با او قبل از توبه اش جايز نيست و همچنين است ازدواج با مرد مشهور به زنا قبل از آن كه توبه كند و احتياط مستحبّ آن است كه اگر شخص بخواهد با زن زناكار ازدواج كند صبر نمايد تا آن زن حيض ببيند بعد او را به عقد خود در آورد، خواه خود با او زنا كرده باشد يا ديگري.

فاضل: مسأله- اگر با زني زنا كند، بعداً مي تواند آن زن را براي خود عقد نمايد، ولي احتياط واجب آن است كه صبر كند تا آن زن حيض ببيند، بعد او را عقد كند و همچنين است اگر ديگري بخواهد آن زن را عقد نمايد.

زنجانی: مسأله- ازدواج دائم با زنی که زنا کرده جایز نیست –خواه زن معروف به زنا باشد یا خیر خود این مرد با او زنا کرده باشد یا دیگری- مکر اینکه از راهی مثلا با توبه خود زن یا حفاظت مرد اطمینان حاصل شود که دیگر زنا نخواهد کرد ولی در هر حال اگر ازدواج کند ازدواج صحیح است البته مرد باید صبر کند تا زن حیض ببیند و اگر باردار است بنابراحتیاط واجب وضع حمل نماید.

ازدواج موقت با زنی که زنا کرده است جایز و صحیح است ولی مستحب بلکه مطابق احتیاط استحبابی است که تا زمانی که اطمینان به تکرار نشدن این عمل حاصل نشده با او ازدواج موقت نیز نکند.

(مسأله 2400) اگر زني را كه در عدّه ديگري است1 براي خود عقد كند، چنانچه مرد و زن، يا يكي از آنان بدانند 2كه عدّه زن تمام نشده و بدانند عقد كردن زن در عدّه حرام است آن زن بر او حرام مي شود،3 اگر چه مرد بعد از عقد با آن زن نزديكي نكرده باشد4.

1- مظاهری: یا شوهر دارد...

2- سبحانی: کار حرامی انجام می دهند یعنی بدانند که ...

3- خوئي، تبريزي، سيستاني، وحید، مظاهری: حرام ابدي مي شود...

4- سيستاني: و اگر هر دو جاهل باشند به اصل عدّه يا به حرمت ازدواج در آن، عقد باطل است، پس اگر نزديكي كرده باشند حرام ابدي است و گرنه حرام نيست و مي توانند پس از پايان عدّه دوباره عقد كنند.

مكارم: آن زن بر او حرام ابدي مي شود، خواه با او نزديكي كرده باشد يا نه.

مظاهری: ولى چنانچه هيچ كدام نمى‏دانسته‏اند، در صورتى كه مرد با او نزديكى كرده باشد، آن زن بر او حرام مى‏شود.

*****

زنجانی: مسأله- ازدواج موقت یا دائم با زنی که در عده دیگری است حرام و باطل است و اگر زنی را که در عده دیگری است برای خود عقد کند در سه صورت آن زن بر او حرام ابدی می شود اگر چه بعد از عقد نزدیکی نکرده باشند:

1- هنگام عقد هر دو یا یکی از انها بدانند که زن در عده دیگری است. و عقد کردن زن در عده دیگری حرام است.

2- هنگام عقد این امر برای هر دو یا یکی از انها از یکی از طرق شرعی –مانند شهادت دو مرد عادل یا گزارش های بسیار اطمینان بخش- ثابت شده باشد .

3- هنگام عقد هر دو یا یکی از انها بدانند که این زن سابقا در عده بوده و پایان یافتن عده او مشکوک بوده و خلاف آن ثابت نشده باشد.

(مسأله 2401) اگر زني را براي خود عقد كند و بعد معلوم شود كه در عدّه بوده1 چنانچه هيچ كدام نمي دانسته اند زن در عدّه است و 2نمي دانسته اند كه عقد كردن زن در عدّه حرام است، در صورتي كه مرد با او3 نزديكي كرده باشد، آن زن بر او حرام مي شود4.

1- گلپايگاني، صافي: در صورتي كه با او نزديكي كرده باشد، آن زن بر او حرام مي شود اگر چه هيچكدام نمي دانسته اند كه زن در عدّه است و نمي دانسته اند عقد كردن زن در عدّه حرام است.

2- بهجت: و يا اينكه...

3- بهجت: در زمان عدّه...

4- نوري: حرام ابدي مي شود.

بهجت: و اگر نزديكي كردن بعد از زمان عدّه بوده، عقد باطل است، ولي زن بر او حرام نمي شود، بلكه مي تواند بعداً زن را عقد نمايد.

سبحانی: و در غير اين صورت مى توانند صبر كنند، پس از خروج از عده، مجدداً عقد كنند.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 2400.

*****

خوئي، تبريزي، سيستاني، وحید: مسأله- اگر زني را كه در عدّه ديگري است براي خود عقد كند و با او نزديكي كند، آن زن بر او حرام ابدي مي شود اگر چه نمي دانسته كه آن زن در عدّه است يا نمي دانسته كه عقد زن درعدّه حرام است.

مكارم: مسأله- هرگاه زني را كه در عدّه ديگري است براي خود عقد كند چنانچه مرد و زن يا يكي از آنان بدانند زن در عدّه است و نيز بداند عقد كردن زن در عده حرام است آن زن بر او حرام ابدي می شود، خواه با او نزديكي كرده باشد يا نه، ولي اگر هيچكدام نمي دانسته اند زن در عدّه است، يا نمي دانسته اند عقد كردن زن در عدّه حرام است، اگر با هم نزديكي كرده باشند، زن بر او حرام مي شود و اگر نزديكي نكرده باشند حرام نمي شود. در مواردی که عقد را وکیل خوانده حرمت ابدی حاصل نمی شود.

زنجانی: مسأله- اگر زنی را که در عده دیگری است برای خود عقد کند و در عده با او نزدیکی کند ان زن بر او حرام ابدی می شود اگر چه هر دو یا یکی از انها در این کار شرعا معذور باشند مثلا به جهت ناآگاهی از این امر بدان اقدام کرده باشند.

(مسأله 2402) اگر انسان بداند زني شوهر دارد1 و با او ازدواج كند2، بايد از او جدا شود و بعداً هم نمي تواند او را براي خود عقد كند3.

1- خوئي، تبريزي: و ازدواج با او حرام است...

2- فاضل: اين عقد باطل است و بايد از او جدا شود و بعداً هم او را براي خود عقد نكند و اگر نداند كه زن شوهر دارد و با او ازدواج كند، عقد باطل است و اگر با او همبستر نشده باشد، موجب حرمت ابدي نمي شود.

3- اراكي: و اگر نداند چنين عقدي باطل است، چنانچه با او نزديكي كرده است احتياط واجب آن است كه ديگر با او ازدواج نكند.

بهجت: مگر اين كه نداند زن شوهر دارد و با او هم نزديكي نكرده باشد، كه در اين صورت فقط عقد باطل است، ولي بعد از طلاق او و تمام شدن ايام عده، ازدواج با آن زن، بنابرأظهر مانعي ندارد.

خوئي، تبريزي، سيستاني، نوري: بعداً هم نبايد او را براي خود عقد كند، و همچنين است (سيستاني: بنابر احتياط واجب) اگر نداند كه آن زن شوهر دارد ولي بعد از ازدواج با او نزديكي كرده باشد.

مكارم: بعداً هم بنابراحتياط واجب نمي تواند با او ازدواج كند هر چند با او نزديكي نكرده باشد.

سبحانی: هر چند با او نزديكى نكرده باشد.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 2400.

*****

گلپايگاني، صافي: مسأله- اگر انسان بداند زني شوهر دارد و با او ازدواج كند، چه با او نزديكي كرده باشد يا نه، واجب است فوراً از او جدا شود و بعداً هم او را براي خود عقد نكند و چنانچه نداند كه شوهر دارد و با او ازدواج كند پس اگر دخول واقع شود آن زن بر او حرام ابدي مي شود و اگر پيش از دخول متوجه شد واجب است از او جدا شود ولي بعداً مي تواند او را براي خود عقد كند.

زنجانی: مسأله- ازدواج با زن شوهر دار حرام و باطل است و اگر مردی با زن شوهر دار ازدواج کند در چند صورت آن زن براو حرام ابدی می شود :

1- هنگام عقد زن و مرد بدانند که زن شوهر دار است و ازدواج آنها حرام است.

2- هنگام عقد از یکی از راههای شرعی -مانند شهادت دو مرد عادل یا گزارش های اطمینان بخش – این امر اثبات شده باشد.

3- هنگام عقد هر دو بدانند که این زن سابقا شوهر داشته و الان در شوهر دار بودن او شک داشته و خلاف آن ثابت نشده باشد. در این سه صورت که زن و شوهر بدون عذر شرعی ازدواج کرده اند بر یکدیگر حرام ابدی می گردند . هر چند دخول نکرده باشند.

4- هنگام عقد فقط مرد بداند که زن شوهر دارد و ازدواج با او حرام است .

5- هنگام عقد از یکی از راههای شرعی این امر فقط برای مرد اثبات شده باشد .

6- هنگام عقد فقط مرد بداند که این زن قبلا شوهر داشته ولی نسبت به هنگام ازدواج شک داشته وخلاف آن ثابت نشده باشد .(تذکر این نکته مناسب است که چنانچه زن به مردی که از شوهر داشتن یا نداشتن او بی خبر است بگوید که شوهر ندارم در صورتی که مرد احتمال بدهد که این زن از اموری اطلاع دارد که ان مرد از آنها بی اطلاع است گفته زن برای او معتبر است ولی اگر مرد بداند که زن بیش از آن مقداری که مرد از ان مطلع است اطلاع بیشتری ندارد گفته او برای مرد معتبر نیست.) در این سه صورت که تنها مرد بدون عذر شرعی ازدواج کرده اگر بعد از عقد دخول کرده باشد این زن بر او حرام ابدی می شود . در غیر این چند صورت ازدواج با زن شوهر دار هر چند باطل است لیکن باعث حرمت ابدی نمی شود.

وحید: مسأله- اگر انسان بداند زنى شوهر دارد و ازدواج با او حرام است و با او ازدواج كند ، باید از او جدا شود و بر او حرام ابدى مى شود ، و همچنین است اگر نداند كه آن زن شوهر دارد ولى بعد از ازدواج با او نزدیكى كرده باشد.

مسائل اختصاصي

مكارم: مسأله 2049- اگر با زن شوهر دار (نعوذ بالله) زنا كند آن زن براي هميشه بر او حرام مي شود يعني اگر از شوهرش طلاق بگيرد نمي تواند با او ازدواج نمايد(بنابراحتیاط).

مكارم: مسأله 2055- هرگاه كسي با زن شوهر داري (نعوذ بالله) زنا كند، براي توبه كردن لازم نيست به آن مرد بگويد، بلكه بايد در پيشگاه خدا توبه حقيقي كند.

فاضل: مسأله 2518- احتياط واجب آن است كه با زني كه مشهوره به زانيه بوده، قبل از اينكه توبه اش معلوم بشود، ازدواج نكند.

(مسأله 2403) زن شوهر دارد اگر زنا بدهد1 بر شوهر خود حرام نمي شود2 و چنانچه توبه نكند و بر عمل خود باقي باشد، بهتر است كه شوهر، او را طلاق دهد ولي بايد مهرش را بدهد3.

1- خوئي، سيستاني، نوري: بر مرد زنا كننده (خوئي: بنابر احتياط –سيستاني: بنابر احتياط واجب) حرام ابدي مي شود ولي...

تبریزی: بنابرمشهور بر مرد زنا کننده حرام ابدی می شود و این قول موافق احتیاط است ولی ...

2- اراكي: اگر چه توبه نكند و بر عمل خود باقي باشد. [پايان مسأله]

گلپايگاني، صافي: اگر مشهور به زانيه بودن شود احتياط لازم آن است كه شوهر، او را طلاق دهد و تا توبه نكند او را نگيرد ولي بايد مهرش را بدهد.

فاضل: و اگر مشهوره به زانيه بودن شود، احتياط واجب آن است كه شوهر، او را طلاق دهد ولي بايد مهرش را بدهد و اگر توبه كرد، مي تواند مجدّداً او را عقد كند.

3- مكارم: و اگر مشهور به زنا شود احتياط واجب طلاق دادن اوست.

وحید: ولى در هر صورت باید مهرش را بدهد.

*****

زنجانی: مسأله- زن شوهر دار اگر قبل از آنکه شوهر ش به او دخول کند به کسی زنا بدهد دیگر پرداخت مهریه بر شوهر ش واجب نیست و بنابراحتیاط واجب باید شوهر ش –احتیاطا- اورا طلاق بدهد واحکام محرم ابدی را نیز بر او بار کند.(یعنی دیگر از او تمتع نبرد و بعد از طلاق مجددا با او ازدواج ننماید) و اگر بعد از مباشرت با شوهر ش زنا بدهد به شوهرش حرام نمی شود ولی احتیاط مستحب ان است که شوهرش او را احتیاطا طلاق بدهد و احکام حرام ابدی را نیز بار کند. مخصوصا اگر زن توبه نکرده به عمل خویش اصرار بورزد ولی به هر حال مهریه او ساقط نمی شود.

(مسأله 2404) زني را كه طلاق داده اند و زني كه صيغه بوده و شوهرش مدّت او را بخشيده يا مدتش تمام شده، چنانچه بعد از مدّتي شوهر كند و بعد شك كند كه موقع عقد شوهر دوم عدّه شوهر اوّل تمام بوده يا نه1، بايد2 به شك خود اعتنا نكند.

اين مسأله در رساله آيات عظام مكارم و بهجت نیست.

1- اراكي: و يقين نداشته باشد كه هنگام عقد، غافل از تمام شدن عدّه بوده است...

گلپايگاني، صافي: شك كند كه موقع عقد شوهر دوم، عدّه شوهر اوّل تمام بوده يا از راه غفلت يا معصيت در عدّه شوهر كرده...

وحید: در صورتى كه در حال شكّ احتمال بدهد كه موقع عقد غافل از عدّه نبوده ، عقد شوهر دوم صحیح است ، و در غیر این صورت صحّت عقد محلّ اشكال است.

2- [كلمه «بايد» در رساله آيات عظام: خوئي، سيستاني و تبريزي نيست]

*****

زنجانی: مسأله- زنی که به جهتی مانند طلاق یا فسخ عقد یا انفساخ آن یا پایان یافتن یا بخشیدن مدت در عقد موقت از زوجیت شوهر خارج شده چنانچه بعد از مدتی شوهر کند و بعد شک کند که موقع عقد شوهر دوم عده شوهر اول تمام بوده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند.

(مسأله 2405) مادر و خواهر و دختر پسري كه لواط داده1 بر لواط كننده حرام است2 (اگر چه لواط كننده و لواط دهنده بالغ نباشند3 )ولي اگر گمان كند كه دخول شده، يا شك كند كه دخول شده يا نه، بر او حرام نمي شود.

1- اراكي: مادر و مادر بزرگ و خواهر و دختر و نوه پسري كه لواط داده...

2- مكارم: خواه لواط دهنده بالغ باشد يا نابالغ، ولي اگر لواط كننده نابالغ باشد حرام نمي شود، همچنين اگر شك داشته باشد كه دخول حاصل شده يا نه.

3- خوئي، تبريزي،صافی: (تبريزي: بنابراحتياط) بر لواط كننده در صورتي كه بالغ بوده حرام است...

[قسمت داخل پرانتز در رساله آیت الله مظاهری نیست.]

*****

فاضل: مسأله- اگر شخص بالغي با پسر نابالغي لواط كند، با احراز تحقّق دخول؛ مادر، خواهر و دختر پسر بر او حرام مي شود ولي اگر فاعل نابالغ باشد يا شك كند كه بالغ بوده بر او حرام نمي شود و چنانچه هر دو بالغ باشند، یا هر دو نابالغ باشند یا فاعل نابالغ و مفعول بالغ باشند بنابر احتیاط مستحب با هم ازدواج نکنند.

وحید:مساله- ـ مادر و خواهر و دختر پسرى كه لواط داده بر لواط كننده ـ در صورتى كه بالغ بوده ـ حرام است ، و همچنین بنابر احتیاط مادربزرگ و دختر دختر; و در صورتى كه لواط دهنده بالغ باشد یا لواط كننده بالغ نباشد ، اگر عقد واقع شد بنابر احتیاط واجب زن از مرد به طلاق جدا شود ، و همچنین در وقوع عقد بر مادربزرگ و دختر دختر ، و اگر گمان یا شكّ كند كه دخول شده بر او حرام نمى شود.

سيستاني: مسأله- مادر و خواهر و دختر پسري كه لواط داده، بر لواط كننده –در صورتي كه بالغ بوده- حرام مي شود، هر چند كمتر از ختنه گاه داخل شود؛ و همچنين است بنابراحتياط لازم اگر لواط دهنده مرد باشد و يا آن كه لواط كننده بالغ نباشد، ولي اگر گمان كند كه دخول شده يا شك كند كه دخول شده يا نه، بر او حرام نمي شود، و همچنين مادر و خواهر و دختر لواط كننده بر لواط دهنده حرام نيست.

زنجانی:مساله-اگر مردی با کودک یا نوجوانی که اوایل سن بلوغ است –العیاذ بالله-لواط کند نمی تواند بعداز آن باخواهر یا دختر –با واسطه یا بی واسطه-یا –مادر –با واسطه یا بی واسطه –آن شخص ازدواج نماید بلکه اگر با کسی که از اوایل سن بلوغ نیز گذشته است لواط کند بنا بر احتیاط این حکم جاری است واگر شخص در زمان کودکی لواط کرده باشد بنا براحتیا ط مستحب موکد از ازدواج با کسانی که ذکر شد اجتناب نماید در تمام صورتهای گذشته اگر شک دارد که به مقدار ختنه گاه دخول کرده یا خیر یا گمان کند که دخول کرده حرام ابدی نمی شود همچنانکه در هر صورت هیچکدام از بستگان لواط کننده بر لواط دهنده حرام ابدی نمی شود.

(مسأله 2406) اگر با مادر يا خواهر يا دختر كسي ازدواج نمايد وبعد از ازدواج1 با آن كس لواط كند آنها بر او حرام نمي شوند2.

1- گلپايگاني، صافي: و دخول به زوجه...

2- گلپايگاني، صافي: و اگر بعد از عقد و پيش از دخول لواط كند بنابراحتياط واجب آن زن بر او حرام مي شود.

تبريزي: مگر اينكه آن ازدواج به طلاق يا مانند آن در زمان لواط به هم بخورد و لواط كننده بخواهد دوباره با آنها ازدواج كند و در اين صورت احتياط واجب آن است كه با آنها ازدواج ننمايد.

بهجت: بنابرأظهر آنان بر او حرام نمي شوند، گرچه احوط باطل كردن عقد است به سبب طلاق.

نوري: هرچند بعد از ازدواج دخول به زوجه صورت نگرفته باشد.

سبحانی: مگر اين كه زن را طلاق بدهد ، و بخواهد پس از خروج از عده مجدداً بگيرد، در اين صورت احتياط لازم اين است كه ازدواج نكند.

*****

خوئي: مسأله- اگر با مادر يا خواهر پسري ازدواج نمايد و بعد از ازدواج باآن پسر لواط كند آنها بر او حرام نمي شوند، مگر اين كه آن ازدواج به طلاق يا مانند آن به هم بخورد و لواط كننده بخواهد دوباره با آنها ازدواج كند، در اين صورت احتياط واجب آن است كه با آنها ازدواج ننمايد.

فاضل: مسأله- اگر با مادر يا خواهر يا دختر پسري ازدواج نمايد و بعد از ازدواج و دخول به زوجه با آن پسر لواط كند، آنان بر او حرام نمي شوند ولي اگر آنها را طلاق داد، بنابر احتياط واجب دو مرتبه آنها را عقد نكند و نيز اگر بعد از عقد و پيش از دخول لواط كند بنابراحتياط واجب آن زن بر او حرام مي شود.

وحید: مسأله- اگر با مادر یا خواهر پسرى ازدواج نماید و بعد از ازدواج با آن پسر لواط كند ، آنها بر او حرام نمى شوند ، هرچند احتیاط مستحبّ آن است كه از زن خود به طلاق جدا شود ، خصوصاً در صورتى كه خواهر آن پسر باشد ، و احتیاط واجب آن است كه اگر لواط كننده زن خودرا طلاق داده ، دوباره با او ازدواج نكند.

سيستاني: مسأله- اگر با زني ازدواج نمايد، و بعد از ازدواج با پدر يا برادر يا پسر او لواط كند، بنابر احتياط واجب آن زن بر او حرام مي شود.

زنجانی: مسأله- اگر مردی با زنی ازدواج نماید و بعد از ازدواج -العیاذ بالله – با یکی از بستگان همسرش که در مسأله قبل گذشت لواط کند چنانچه این کار با برادر زن باشد عقد انها باطل شده بر یکدیگر حرام ابدی می شوند و اگر با غیر او مثلا با پسر زن لواط کند باعث بطلان عقد و حرمت ابدی نمی شود بلی اگر به جهتی مانند طلاق عقد آنها به هم بخورد نمی توانند مجددا ازدواج نمایند و در هر حال اگر شک کنند به مقدار ختنه گاه دخول کرده یا خیر یا گمان کرده که دخول کرده حرام نمی شود.

(مسأله 2407) اگر كسي در حال احرام كه يكي از كارهاي حجّ1 است، با زني ازدواج نمايد عقد او باطل است2 و چنانچه مي دانسته كه زن گرفتن بر او حرام است، ديگر3 نمي تواند آن زن را4 عقد كند5.

1- مكارم، فاضل، تبريزي: يا عمره...

2- سيستاني: هر چند آن زن در حال احرام نباشد...

3- سيستاني: تا ابد...

4- گلپايگاني، صافي: براي خود...

5- اراكي: و حرام ابدي مي شود. و همچنين اگر نمي دانسته ولي بعد از عقد با او نزديكي كند، آن زن بر او حرام ابدي مي شود.

مكارم: خواه نزديكي كرده باشد يا نه.

مظاهری: و فرقى نمى‏كند كه هر دو در حال احرام باشند يا يكى از آنان.

سبحانی: رجوع کنید به ذیل مسأله 2408.

*****

زنجانی: مسأله- عقد ازدواج در حال احرام حج یا عمره حرام است و اگر مردی که در حال احرام است با زنی ازدواج نماید عقد انها باطل است هر چند ان زن در حال احرام نباشد و چنانچه در حال عقد می دانسته که در حال احرام است و زن گرفتن بر او حرام است این زن بر او حرام ابدی می شود خواه نزدیکی کرده باشد یا خیر و اگر در حالی که محرم بودن خود یا حرام بودن ازدواج در حال احرام را نمی دانسته عقد کرده هر چند عقد باطل است ولی آن زن حرام ابدی نمی شود اگر چه دخول کند ولی احتیاط مستحب ان است که در صورت دخول دیگر با او ازدواج ننماید.

وحید: مسأله- اگر كسى در حال احرام با زنى ازدواج نماید ، عقد او باطل است ، و اگر مى دانسته كه ازدواج كردن در حال احرام حرام است ، آن زن بر او حرام ابدى مى شود.

(مسأله 2408) اگر زني كه در حال احرام است با مردي كه در حال احرام نيست ازدواج كند عقد او باطل است1 و اگر زن مي دانسته كه ازدواج كردن در حال احرام حرام است احتياط واجب آن است كه بعداً با آن مرد ازدواج نكند2. بلكه خالي از قوّت نيست.

این مسأله در رساله آیت الله مكارم نیست.

1- اراكي: و اگر مي دانسته كه ازدواج كردن در حال احرام است و يا نمي دانسته ولي با او نزديكي كرده است، بنابراحتياط واجب آن زن بر او حرام ابدي مي شود.

سيستاني: اگر زني كه در حال احرام است با مردي ازدواج كند عقد او باطل است هر چند مرد در حال احرام نباشد...

2- بهجت: [پایان مسأله]

گلپايگاني، خوئي، تبريزي، صافي، نوري: بايد بعداً با آن مرد ازدواج نكند.

فاضل: واجب است كه بعداً با آن مرد ازدواج نكند.

سيستاني: تا ابد ازدواج نكند.

وحید: بنابر احتیاط آن مرد بر او حرام ابدى مى شود.

3- سبحانی: بايد با آن مرد ازدواج نكند. و همچنين است اگر مرد در حال احرام باشد، و زن در حال احرام نباشد.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 2407.

*****

زنجانی: مسأله- اگر زنی که در حال احرام است با مردی ازدواج کند عقد او باطل است هر چند ان مرد در حال احرام نباشد و چنانچه زن می دانسته که در حال احرام است و ازدواج بر او حرام است این مرد بر او حرام ابدی می شود هر چند هنوز دخول نکرده باشند والا حرام ابدی نمی شوند هر چند دخول کرده باشند ولی احتیاط مستحب ان است که در صورت دخول دیگر با او ازدواج نکند.

(مسأله 2409) اگر مرد طواف نساء را كه يكي از كارهاي حجّ است بجا نياورد، زنش كه بواسطه محرم شدن بر او حرام شده بود حلال نمي شود1 و نيز اگر زن طواف نساء نكند، شوهرش بر او حلال نمي شود2، ولي اگر بعداً طواف نساء را انجام دهند به يكديگر حلال مي شوند.

1- اراكي: تا طواف نساء را انجام دهد. [پايان مسأله]

2- گلپايگاني، صافي: شوهرش كه بواسطه احرام بر او حرام شده بود حلال نمي شود...

*****

خوئي، تبريزي: مسأله- اگر مرد طواف نساء را كه يكي از كارهاي حجّ است بجا نياورد، زنش و زنان ديگر بر او حرام مي شوند (تبريزي: ولي نكاح با زنش باطل نمي شود) و نيز اگر زن طواف نساء نكند شوهرش و مردان ديگر بر او حرام مي شوند ولي اگر بعداً طواف نساء را انجام دهند حلال مي شوند.

وحید:مساله- اگر مرد طواف نساءرا ـ كه یكى از كارهاى حجّ و عمره مفرده است ـ به جا نیاورد ، زنش و زنان دیگر كه به احرام بر او حرام شده بودند حلال نمى شوند ، و نیز اگر زن طواف نساء نكند مرد بر او حلال نمى شود ، ولى اگر بعد طواف نساءرا انجام دهند ، حلال مى شوند.

سيستاني: مسأله- اگر مرد يا زن طواف نساء را كه يكي از كارهاي حجّ و عمره مفرده است، بجا نياورند، استمتاع جنسي بر آنها حلال نمي شود تا طواف نساء را انجام دهد، ولي اگر ازدواج كند چنانچه با حلق يا تقصير از احرام خارج شده باشد، ازدواجش صحيح است، هر چند طواف نساء انجام نداده باشد.

زنجانی: مساله-تا مرد یازن طواف نساءرا یکی از مناسک حج وعمره مفرده وعمره قران است بجا نیاورند بهره گیری جنسی زن وشوهر از یکدیگر حلال نمی شود واگر بخواهند ازدواج کنند چنانچه با حلق یا تقصیر از احرام خارج شده باشند ازدواجشان صحیح است هرچند طواف نساءرا انجام نداده باشد .

مظاهری:مساله- اگر مرد يا زن طواف نساء را - كه يكى از كارهاى حجّ است - به جا نياورد، همسرش بر او حلال نمى‏شود، و نيز نمى‏تواند همسر ديگرى هم بگيرد، تا وقتى كه طواف نساء را انجام دهد.

(مسأله 2410) اگر كسي دختر نابالغي را براي خود عقد كند و پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود1، با او نزديكي و دخول كند2، چنانچه او را افضا نمايد هيچ وقت نبايد با او نزديكي كند3.

1- تبريزي: با او نزديكي كند، أظهر آن است كه بعد از بلوغ دختر، نزديكي با او حرام نيست ولي أحوط آن است كه او را طلاق دهد.

2- گلپايگاني، اراكي: احتياط واجب آن است كه تا آخر عمر از دخول به او خودداري نمايد.

3- بهجت: بنابر احتياط واجب، ديگر هيچ وقت نبايد با او نزديكي كند. ولي از زوجيّت او بدون طلاق بيرون نمي رود، در هر صورت تا وقتي هر دو زنده هستند نفقه زن بر مرد است و غير از مهر، ديه هم بر مرد واجب مي شود، و چنانچه افضاء نكرده باشد، هر چند مرتكب حرام شده، ولي بنابرأظهر آن زن بر او حرام نمي شود.

*****

خوئي: مسأله- نزديكي با دختري كه بالغ نشده حرام است ولي اگر كسي دختر نابالغي را براي خود عقد كند و پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود، با او نزديكي كند، أظهر آن است كه بعد از بلوغ دختر نزديكي با او حرام نيست اگر چه افضاء نموده باشد (معناي افضا در مسأله [2380] گذشت) ولي أحوط اين است كه او را طلاق دهد.

وحید:مساله- نزدیكى با دخترى كه عقد كرده تا بالغ نشده حرام است ، ولى اگر پیش از آن كه نُه سال دختر تمام شود با او نزدیكى كند بعد از بلوغ دختر نزدیكى با او حرام نیست اگرچه افضاء شده باشد ، ( معناى افضاء در مسأله «۲380» گذشت ).

مكارم: مسأله- هرگاه كسي دختر نابالغي را با اجازه وليّ او براي خود عقد كند پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود نزديكي كردن با او حرام است و بعد از نه سال نيز اگراستعداد جسماني ندارد اشكال دارد ولي در هر حال اگر نزديكي كند و او را افضاء نمايد آن زن بر او حرام نمي شود مخصوصاً اگر از طريق جراحي يا درمان خوب شود و به حال اصلي بازگردد، بنابراين در مسأله نزديكي با زن علاوه بر تمام شدن سن نه سال لازم است رشد جمساني براي نزديكي نيز داشته باشد و اگر بيم افضا و ناقص شدن زن باشد نزديكي با او اشكال دارد هر چند به سن بلوغ رسيده باشد.

سيستاني: مسأله- اگر كسي دختر نابالغي را براي خود عقد كند؛ حرام است پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود، با او نزديكي كند، ولي اگر نزديكي بكند، بعد از بلوغ دختر نزديكي با او حرام نيست اگر چه افضاء نموده باشد (معناي افضاء در مسأله [2380] گذشت) ولي در صورت افضاء بايد ديه او را بدهد كه ديه كشتن يك انسان است، و هميشه بايد مخارج زندگي او را بدهد حتي پس از طلاق بلكه بنابر احتياط واجب حتي اگر آن دختر پس از طلاق با ديگري ازدواج نمايد.

زنجانی: مسأله- پدر یا جد پدری می توانند در صورتی که برای دختر نابالغ مفسده نداشته باشد او را به عقد ازدواج درآورند و پس از ازدواج نزدیکی با همسر نابالغ جایز نیست ولی دیگر بهره گیری های جنسی اشکال ندارد. اگر مرد با همسر نابالغ خود نزدیکی کند این کار حرام عقد آنها را باطل نمی سازد و نزدیکی آنها پس از بالغ شدن همسر نیز حرام نمی گردد ولی اگر با این کار دختر افضا شود یعنی راه بول و حیض یا راه حیض و غائط او یکی شود باید ارش بپردازد یعنی خسارتی را که به همسر وارد کرده جبران کند و اگر پس از افضاء او را طلاق دهد به جای ارش باید دیه کامل بپردازد و در هر حال علاوه بر مهریه همسر باید تا پایان عمر نفقه او را نیز بپردازد. هر چند او را طلاق دهد و او نیز با شوهر دیگر ازدواج کند.

صافي: مسأله- اگر كسي دختر نابالغي را براي خود عقد كند، نبايد پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود، با او نزديكي و دخول كند، و اگر پيش از آنكه نه سالش تمام شود با او نزديكي كرد ظاهر اين است كه موجب حرمت نزديكي با او بعد از نه سال نمي شود اگر چه احتياط اين است كه تا آخر عمر خصوصاً اگر افضاء نموده باشد از دخول به او با رضايت او خودداري نمايد و الا او را طلاق دهد.

سبحانی: مسأله- اگر كسى دختر نابالغى را براى خود عقد كند، پيش از آن كه نه سال دختر تمام شود، نبايد با او نزديكى كند، و اگر نه سال او تمام شد و استعداد جسمانى براى نزديكى نداشته باشد نبايد با او نزديكى نمايد و اگر نزديكى انجام داد و او را «افضا» نمود هيچ وقت نبايد با او نزديكى كند.

(مسأله 2411) زني را كه سه مرتبه طلاق داده اند1 بر شوهرش حرام مي شود، ولي اگر با شرايطي كه در كتاب طلاق گفته مي شود با مرد ديگري ازدواج كند2، شوهر اوّل مي تواند 3دوباره او را براي خود عقد نمايد.

1- سيستاني: كه در ميان آنها دوباره رجوع يا عقد شده است...

گلپايگاني، زنجانی، صافي، وحید: زني (وحید: زن آزادی)كه شوهرش او را سه مرتبه طلاق داده...

2- گلپايگاني، خوئي، تبريزي، سيستاني، وحید، صافي: بعد از مرگ يا طلاق شوهر دوم و گذشتن مقدار عدّه او...

بهجت: آنگاه آن مرد او را طلاق دهد...

3- زنجانی: بعد از جدایی از شوهر دوم و گذشتن زمان عده او...

مظاهری: پس از طلاق شوهر دوم...

مسأله اختصاصي

بهجت: مسأله 1930- ازدواج دائم با زن پنجم براي كسي كه چهار زن دائم دارد، جايز نيست مگر آن كه بعضي از آنها را طلاق دهد كه اگر طلاق رجعي است بايد عدّه به سر آيد و اگر طلاق بائن است سرآمدن عدّه لازم نيست، اگر چه در زمان عدّه مكروه است و بلكه خلاف احتياط است.