چند سالی است که با گسترش فضای مجازی و بالا رفتن کیفیت دوربین‌های تلفن همراه، این امر به یکی از رسانه‌های گسترده تبدیل شده است. هر روز فیلم‌های زیادی در این فضا منتشر می‌شود و برخی از آنها آنقدر در میان مردم بازخورد دارد که به نقل محافل در شبکه‌های مجازی تبدیل می‌شود. یکی از این فیلم‌ها مربوط به اتفاقات چند روز پیش در مقابل دانشگاه آزاد سوهانک و حاشیه برخورد گشت ارشاد با یک دختر در مقابل دانشگاه بود.
به گزارش روزنامه آرمان، این ویدئو که در آن ماشین گشت ارشاد در دانشگاه آزاد به طرف دختری که به سپر آن چسبیده حرکت می‌کند، باعث شد تا واکنش‌هایی نسبت به آن صورت بگیرد. محمدرضا عارف، نماینده مردم تهران در مجلس یکی از این افراد بود و در حساب توئیتری خود از حرمت دانشگاه و دانشجو گفت، او در توئیتش نوشت: حرمت دانشگاه و دانشجو نباید به بهانه‌های واهی مورد خدشه قرار بگیرد. هنوز تبعات شکسته‌شدن قداست دانشگاه در دهه‌های گذشته از یادها نرفته است. نیروی انتظامی تحت عنوان گشت ارشاد یا هر عنوان دیگری حق برخورد با دانشجویان در حریم دانشگاه را ندارد.
با این حال باید گفت که گشت ارشاد، مقوله‌ای است که با مسائل روزانه زنان و دختران پیوند دارد. هرچند وقت یکبار فیلم‌هایی از برخورد آنها با زنان یا دختران در فضای مجازی منتشر می‌شود که اظهارنظرهای متفاوتی در پی دارد. اظهارنظرهایی که عده‌ای آن را برحق و برای جلوگیری از بی‌بندوباری مثبت ارزیابی می‌کنند و عده‌ای دیگر آن را نقض حقوق شهروندی و دخالت در زندگی شخصی افراد می‌دانند. رئیس پلیس پایتخت نیز درباره انتشار این ویدئو واکنش نشان داده و گفت: حضور گشت ارشاد در دانشگاه به خواست مردم بوده و در لحظه اتفاق راننده ما به محض دیدن آن دخترخانم، پایش را روی ترمز گذاشت. به گزارش تسنیم، حسین رحیمی معتقد است: انتشار این فیلم در فضای مجاز به صورت کامل نبوده و بخشی از آن فیلم را پخش کردند. او افزود: بدون تردید اگر همه فیلم انتشار داده می‌شد، حالا سر موضوع دیگری بحث می‌کردیم. یکی از وظایف نیروی انتظامی برخورد با کسانی است که امنیت اخلاقی جامعه را به مخاطره می‌اندازند. اگر بخواهند با جوسازی ما را از برخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی دور کنند، کوتاه نمی‌آییم، یکی از وظایف نیروی انتظامی برخورد با کسانی است که امنیت اخلاقی جامعه را به مخاطره می‌اندازند و در این مسیر محکم گام برمی‌داریم.
یکی از دانشجویان در توضیح این اتفاق به ایرنا گفته است: حدود ساعت 11، 12 بود که وقتی تعدادی از دانشجوها می‌خواستند از دانشگاه بیرون بروند، گشت ارشاد به چندتن به‌خاطر پوشش تذکر می‌دهد و این کار باعث درگیری لفظی میان گشت ارشاد و دانشجوها می‌شود. ماموران هم دانشجوها را تهدید به بازداشت می‌کنند و این حرف باعث عصبانی‌شدن دانشجوها می‌شود. گشت ارشاد یکی از دخترها را به داخل ون برده بود که یکی دیگر از دخترها او را از ون بیرون آورد و همه برایش سوت و دست زدند، اما دوباره ماموران گشت ارشاد او را می‌گیرند. ون گشت ارشاد هم که می‌آید از میان شلوغی‌ها رد شود همان دختر می‌آید و جلوی ماشین می‌ایستد. البته دانشگاه هم از آن دختر عذرخواهی کرده است.
تلفن‌های همراهی که واقعیت را نمی‌گویند
با این وجود، همواره شاهد این امر بوده‌ایم که در چند سال گذشته بسیاری از این ویدئوها در فضای مجازی منتشر شده و هر بار پلیس درباره آن توضیحاتی را ارائه داده است. از اینرو پلیس در اکثر شهرهای کشور سعی دارد که از این اقدامات شبهه برانگیز تا حدودی خودداری کند و بیشتر اتفاقات را به دادگاه‌ها و تعیین و تکلیف قانونی بکشاند. رئیس یکی از کلانتری‌های شرق تهران در این باره می‌گوید: نمی‌توانیم با افراد خاطی در جامعه برخورد کنیم. برخی از مردم سعی دارند تا برخوردی از ما می‌بینند آن چیزی که خودشان می‌خواهند را از ویدئو خارج و در فضای مجازی منتشر کنند. این اتفاق دست پلیس را برای برخورد با ناهنجاری‌های جامعه تا حدودی می‌بندد. کار ما بازدارندگی از وقوع جرم است و برخورد با متهم و مجرم بر عهده دادگاه است.
آسیب‌شناسی از یک جریان به‌بهانه یک اتفاق
یک جامعه شناس درباره فیلم دانشگاه سوهانک که در فضای مجازی منتشر شده به «آرمان» می‌گوید: من نیز فیلم مربوط به دانشگاه سوهانک را در فضای مجازی دیده‌ام. در این ویدئو چند نکته قابل تأمل وجود دارد، اولین نکته بحث حضور پلیس در محیط دانشگاه است که هم در فیلم و هم در پرس‌و‌جوهای ما مشخص شد که پلیس در بیرون از دانشگاه حضور داشته و به وظیفه ذاتی و سازمان خود عمل کرده است. اما نکته بعد در حرکت راننده خودروی است که در آن زمان حضور پلیس در بیرون و داخل دانشگاه و اینکه فیلم کامل منتشر شده یا نه، تفاوتی ندارد. حرکت آن راننده اشتباه و بدون توجیه است. او قطعا کار درستی را انجام نداده و در برخورد با آن خانم باعث شده اینقدر در مورد این ویدئو بحث به وجود بیاید.
بهرام بیات می‌افزاید: در روزگار ما که جامعه شیشه‌ای شده و باید نیروهای پلیس حرفه‌ای‌تر عمل کنند، اینگونه برخوردها می‌تواند به اعتبار پلیس لطمه وارد نماید و بهانه را دست افرادی که قصد دارند، این نهادها را زیر سوال ببرند، بدهد. امروزه با این حجم از تکنولوژی باید همه سازمان‌ها و نیروهای‌شان حرفه‌ای عمل کنند و گرنه دچار مشکل می‌شوند. واقعیت این است که متولیان اگر احساس کنند که عملکردشان در کیفیت و آبروی سازمان تاثیرگذار است، قطعا دیگر نظیر این اتفاقات رخ نمی‌دهد و نکته مثبت شبکه‌های اجتماعی در عصرحاضر این است. آنها وقتی می‌دانند که مردم ناظر بر رویدادها و عملکردشان در رسانه‌ها و فضای مجازی هستند، نیروها و کارمندان‌شان را توجیه و آموزش می‌دهند و نتیجه رفتار آنها در جامعه به‌شکل گسترده‌ای منعکس می‌شود. خود پلیس به‌دلیل نوع فعالیت اجتماعی‌اش بیش از هر سازمان دیگری، درگیر این موضوع است و خود این سازمان می‌داند که عملکرد اشتباهی نیروهایش به شدت به سرمایه اجتماعی پلیس ضربه وارد می‌کند. از آن طرف اگر عملکرد آنها درست باشد باعث افزایش سرمایه اجتماعی آنها خواهد شد. چند وقت پیش و در فیلمی که منتشر شد دیدیم فردی که با قمه به کلانتری حمله کرده بود با واکنش پلیس مواجه و هیچ فردی در جامعه تیراندازی پلیس را کاری نادرست ندانست.
بیات معتقد است: شیشه‌ای شدن جامعه و زیر ذربین بودن سازمان‌ها و نهادها توسط مردم امر منفی نیست. او اظهار می‌کند: البته این بحث نیز وجود دارد که برخی با غرض‌ورزی و خط گرفتن از رسانه‌های ضد انقلاب، اول و آخر فیلمی را می‌زنند و با انتشار آن در فضای مجازی به تشویش اذهان عمومی پرداخته و به اعتبار یک سازمان خدشه وارد کنند، آن زمان است که خود پلیس فتا می‌تواند با این افراد برخورد جدی کند. بنده بر این باورم که شیشه‌ای شدن دنیا باعث می‌شود که ادارات و سازمان‌ها عملکردشان را اصلاح کنند. البته ناگفته نماند که اگر این امر به یک رویه تبدیل شود، آن زمان پلیس نمی‌تواند در انجام وظیفه خود موفق و به نوعی دستش بسته می‌شود. این اتفاقات باعث می‌شود که پلیس به نوعی نتواند وظایف خود در جامعه به درستی انجام و با مجرمان برخورد کند. درحقیقت برخی از مجرمان با این روش برای خود سپر می‌سازند. این یک حقیقت است که اگر ما رسانه‌ها و فضای مجازی را کنترل نکنیم، این امر به جامعه لطمه وارد می‌کند. بنده معتقدم رفتار و عملکرد پلیس و سازمان‌های دیگر نسبت به چندسال گذشته بهتر و پیشرفته‌تر شده است.
گشت کار ناشیانه ای انجام داده 