فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله)
دست دادن
١ – دست دادن با نامحرم از باب ضرورت
سؤال: دست دادن زنان غیرمسلمان با مردان و بلعکس در اروپا هنگام ملاقات ویا مراسم های رسمی ویا غیر رسمی و روزمره اعم از دکتر رفتن با همسایه و.... بعنوان احترام به یگدیگر محسوب شده و امری متداول و مبادی آداب و نشانه نزاکت بشمار می آید، که رعایت این مهم در نوع نگاه و تداوم مراودات اجتماعی بسیار حایز اهمیت بوده و تاثیری بسزا دارد واز دیگر سو نیز عدم رعایت آن علاوه بر ایجاد ضرر و زیان مادی با توجه به این امر که ما شیعیان خلاف این امر عمل می نماییم موجبات وهن و توهین به فرد مقابل را فراهم و خود را بعنوان یک شیعه مسلمان فردی بی ادب و بی توجه به موازین عرفی و اخلاقی معرفی مینماییم وهمچنین موجب وهن به شیعه، اسلام و دین را فراهم مینماییم . تاثیر منفی این رویه تا به ان اندازه است که حتی علاوه بر ناراحتی شدید فرد مقابل دربرخی مواقع موجب به گریه افتادن فرد خصوصا دربانوان گردیده چرا که این نوع برخورد را شدیدا تبعیض آمیز میدانند و درمواقع زیادی نیز فرض بر همجنس بازبودن چنین فردی میدانند .لازم به توضیح است که برای حقیر این موضوع به کرات رخ داده و علاوه بر توضیح با زبان لکن متاسفانه این مشکل کماکان بقوت خود باقی است . لذا از آن مرجع محترم کمال تشکر را دارم چنانچه راه حلی در این خصوص ارایه فرمایند واگر همچنان برحرمت آن تاکید دارند موجب امتنان است دقیقا علل شرعیه و فقهی و قرآنی و سنت و معصومین (علیهم السلام) را ذکر نمایند. باتشکر
جواب: دست دادن با زن نامحرم جائز نیست و اگر آنها را با فرهنگ اسلام آشنا کنیم مشکل حل خواهد شد ولی اگر واقعاً در جائی ضرورت قطعی حاصل شود، از باب ضرورت و به مقدار ضرورت مانعی ندارد.
٢ – دست دادن از روی لباس
سؤال: آیا دست دادن از روى لباس با نامحرم اشکال دارد؟
جواب: تماس از روى لباس بدون قصد ریبه و تلذّذ اشکالى ندارد.
٣ – دست دادن با نامحرم با دستکش
سؤال: دست دادن زن با مرد نامحرم با دستکش چه حکمى دارد؟
جواب: بهتر ترک این کار است مگر در موارد ضرورت.
٤ – دست دادن با افراد سالخورده
سؤال: دست دادن با فرد سالخورده از جنس مخالف چه حکمی دارد ؟ مثلا با پسری با پیر زن دست بدهد یا دختری با پیر مرد ؟
جواب: اینکار جایز نیست .
٥ – حرمت دست دادن زن و مرد نامحرم حتی در بین فامیل
سؤال: در منطقه ما رسم بر این است که گاه زن عمو دست پسر برادر شوهر خود را می‌گیرد و او را می‌بوسد، یا زن برادر و خواهر زن نیز خود را با برادر شوهر و شوهر خواهر محرم حساب می‌کنند، و دست دادن، خصوصآ بوسیدن سر و دست به هنگام بازگشت از سفر و ایّام عید شدیدآ رایج و مرسوم گردیده، و هر چه تذکّر داده می‌شود نمی‌پذیرند، بلکه گاهی ناراحت می‌شوند، تکلیف ما چیست؟ اگر موجب قطع صله رحم شود چه حکمی دارد؟
جواب: این گونه کارها حرام و خلاف شرع است، و نتیجه ناآگاهی بعضی از مردم می‌باشد. وظیفه شما آن است که با زبان خوش امر به معروف و نهی از منکر کنید، و اگر صله رحم بدون آن میسّر نیست، صله رحم را ترک کنید.
٦ – دست دادن زن و مرد نامحرم
سؤال: دست دادن زن و مرد نامحرم با یکدیگر چه حکمی دارد ؟ آیا حدیثی در این رابطه است؟
جواب: این کار به اتفاق تمام علمای اسلام حرام است و از ضروریات دین شمرده می شود و احادیث متعددی در مورد آن در کتاب وسائل الشیعه، ج 14، ص 151 وجود دارد
