فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله)
آرایش زنان
١ – استعمال عطر توسط بانوان در خارج از منزل
سؤال:آیا براى زن جایز است که عطر بزند و از منزل بیرون رود؟
جواب: در روایات متعدّدى از این معنا نهى شده و ظاهر بعضى از آنها حرمت است.
٢ – منظور از آرایش ملایم در بانوان
سؤال:اخیراً در استفتاء جدید راجع به آرایش ملایم بانوان، حضرتعالی فرموده اید که آرایش ملایم صورت بانوان اشکال ندارد. مستدعی است با توجه به اینکه در جامعه درک و تفاسیر مختلفی از آرایش ملایم می شود لذا مصادیق و حریم شرعی آن معلوم شود. متاسفانه برخی برداشت های هدفمند در حال اشاعه است. ضمناً وقتی یک بانو با یک کرم سفید کننده یا رژ لب خیلی آرام آرایش می کند اگر این آرایش ملایم در معرض دید نامحرم قرار گیرد گناه دارد یا خیر؟ اصلاً موضوعیت آرایش ملایم چیست و حریم آن تا کجاست؟
جواب: منظور چیزی است که جلب توجه افراد را نکند.
٣ – حکم اپیلاسیون
سؤال:حکم اپیلاسیون عورت زن توسط خانم دیگر ی که این کار شغل اوست چیست؟
جواب: نگاه به عورت دیگری، خواه برای زائل کردن مو باشد یا چیز دیگر جایز نیست، ولی زایل کردن موهای زیر بغل و مانند آن، به وسیله ی هم جنس مانعی ندارد.
٤ – نگاه کردن به بانوانی که بر روی صورت خود تاتو کرده اند
سؤال:اخیراً برخى از بانوان نسبت به ابرو یا دور لب، عملیّات تاتو انجام مى دهند، (پر رنگ کردن دور ابرو و لب با خال کوبى) که طبعاً زینت تلقّى مى شود. و گاه پوشاندن آن نیز مقدور نمى باشد. لطفاً بفرمایید که این عمل مشمول آیه شریفه (وَ لا یُبْدینَ زینَتهنَّ) مى باشد، یا نه؟ نگاه به صورت چنین زنانى چه حکمى دارد؟
جواب: آیه (لا یُبْدینَ زینَتَهُنَّ) با توجّه به جمله «اِلاّ ما ظَهَرَ مِنْها» زینتهاى موجود در صورت و دستها تا مچ را شامل نمى شود. ولى اگر این زینت تند و زننده باشد، و منشأ مفاسدى شود، جایز نیست.
٥ – وضو و نماز با ناخن های لاک زده
سؤال:1- در مورد خانم‌ها یرای گرفتن وضو آیا علاوه بر این که ناخن های دست باید بدون لاک باشد ناخن های پا نیز باید بدون لاک باشد؟ یا فقط بدون لاک بودن ناخن انگشت کوچک پا صحیح است و برای وضو و نماز کفایت می‌کند؟
2- خانمی لاک ناخن‌های دست را پاک کرده و پس از چند روز متوجه شده که گوشه‌ی یکی از ناخن ها کمی لاک داشته و کامل پاک نبوده، آیا وضو و نمازهایی که در این مدت اقامه کرده صحیح است؟ و یا باید آنها را اعاده کند؟
جواب: 1ـ ناخن کوچک پا به تنهایی کفایت نمی کند ولی سایر انگشتان به تنهایی کافی است.
2ـ در فرض سوال وضو و نمازاش صحیح است ولی بعدا دقت کند که تکرار نشود.
٦ – کوتاه کردن موهای زائد دختران قبل از ازدواج
سؤال:اینجانب دختر 16 ساله اى هستم که مى خواستم نظر حضرتعالى را در مورد کوتاه نمودن موهاى زائد بدن قبل از ازدواج جویا شوم؛ زیرا مادرم من را از این کار منع مى کند، ولى دبیران دینى و قرآن در مدرسه همواره به کوتاه نمودن موهاى زائد سفارش مى کنند و مى گویند: «بلند بودن این موها باعث باطل شدن غسل مى گردد» حال وظیفه من چیست؟
جواب: کوتاه کردن موهاى زائد بدن نه تنها اشکالى ندارد، بلکه کار خوبى است؛ ولى بودن و نبودن آن ضررى براى غسل ندارد، امّا در مواردى که متعارف است دوشیزه ها موهاى زائد را از بین نمى برند (مانند اصلاح ابرو و صورت) بهتر است مراعات عرف و عادت را بکنند.
٧ – آرایش کردن زنی که خود را در معرض نامحرم قرار می دهد
سؤال:من آرایشگر بانوان هستم. سوال من این است که اگر من آرایش و پیرایشی به روی مشتریان خود انجام دهم و آن شخص خود را در محافل نامحرم ظاهر کند و مرتکب گنه شود، من هم در گناهش شریک هستم؟
پولی که از این راه به دست می آورم حرام است یا حلال؟
جواب: شما مسئولیتی ندارید و درآمدتان حلال است ولی سزاوار است با زبان خوب اگر احتمال تأثیر می دهید امر به معروف و نهی از منکر کنید.
٨ – حکم پوشاندن دست و صورت به هنگام استفاده از اشیاء زینتی و آرایشی
سؤال:چنانچه زن با خود زینت داشته باشد مانند حلقه ازدواج یا انگشترى در دست یا چهره آراسته کرده باشد، آیاواجب است وجه و کفین را بپوشاند؟
جواب: در مورد حلقه و انگشتر مشکل ندارد ولى در مورد آرایش مشکل است.
٩ – اصلاح و آرایش در ماه های محرم و صفر
سؤال:آیا اصلاح کردن در ماه محرم و صفر برای خانم ها از نظر اسلام و فقه اشکال دارد؟
جواب: اشکالی ندارد.
١٠ – حکم برداشتن ابرو در دختران
سؤال:لطفا حکم برداشتن ابرو در دختران را هم از نظر شرعی و هم از نظر عرفی را در جامعه ما بیان فرمایید؟
جواب: شرعاً اشکالی ندارد ولی اگر در عرف محل کار خلافی محسوب می شود بهتر اجتناب از آن است
١١ – حکم برداشتن ابرو در دختران
سؤال:لطفا حکم برداشتن ابرو در دختران را هم از نظر شرعی و هم از نظر عرفی را در جامعه ما بیان فرمایید؟
جواب: شرعاً اشکالی ندارد ولی اگر در عرف محل کار خلافی محسوب می شود بهتر اجتناب از آن است.
١٢ – زینت کردن بانوان برای حضور در مسجد
سؤال:آیا استحباب آراستگی و خوش بو نمودن در موقع حضور در مسجد، اختصاص به آقایان دارد یا این که خانم ها نیز در این حکم مشترک هستند؟
جواب: استعمال عطر برای خواهران در خارج از منزل، طبق روایات اشکال دارد ولی زینت هایی که آشکار نباشد، عیبی ندارد.
١٣ – انگشتر و حلقه نامزدی در برابر نامحرم
سؤال:لطفاً در مورد تزیین زنان به انگشتر و حلقه نامزدى به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف) آیا در دست کردن حلقه نامزدى طلا (انگشتر) در جلوى مرد نامحرم جایز است؟
ب) اگر در مورد سؤال استعمال آن بى اشکال باشد، ولى همین عمل از نظر مرجع تقلید بنده (شوهر) جایز نباشد، آیا استفاده از آن براى همسرم منعى دارد؟ آیا لازم است از او بخواهم که استفاده نکند؟ ج) زن از چه انگشترى مى تواند در جلوى نامحرم استفاده کند؟
جواب: الف) اشکال ندارد.
ب) هر کس باید به فتواى مرجع تقلید خود عمل کند، و شما نمى توانید او را از این کار نهى کنید.
ج) هر نوع انگشترى که منشأ مفسده خاصّى نگردد اشکالى ندارد.
١٤ – برداشتن ابرو و موهای صورت برای زنان
سؤال:در عرف مرسوم است که بانوان بعد از ازدواج، خود را به امورى از قبیل زیر ابرو برداشتن و زائل کردن موهاى ریز صورت و مانند آن زینت مى کنند، آیا در این صورت استتار واجب است؟
جواب: اگر تنها کم کردن موهاى صورت و ابرو و مانند آن باشد اشکالى ندارد.
١٥ – کوتاه کردن موی سر دختران
سؤال:کوتاه کردن مو برای دختران چه حکمی دارد؟
جواب: در صورتی که مثل پسران و مردان نباشد مانعی ندارد.
١٦ – اصلاح صورت و مرتب کردن ابرو توسط بانوان
سؤال:درمورد اصلاح صورت خانمهاومرتب کردن ابرو، آیا زینت حساب میشود؟ منظور از عرف چیست؟ آیا ما خانمهای کارمند که گردی صورتمان باز است نباید اصلاح ومرتب کردن ابرو را انجام بدهیم؟
جواب: آرایش گردى صورت و دستها تا مچ در صورتى که بسیار خفیف باشد و منشأ مفسده اى نگردد اشکالى ندارد، ولى از آرایشهاى تند یا مفسده انگیز باید پرهیز کرد.
و اصلاح صورت و مرتب کردن ابرو ها اشکالی ندارد.
١٧ – حکم لوازم آرایشی بانوان که از جفت جنین تهیه می شود
سؤال:با توجه به اینکه امروزه بسیارى از لوازم آرایش مورد مصرف بانوان مسلمان از جفت جنین تهیه مى گردد استفاده و مصرف آن چه حکمى دارد ضمناً بفرمایید جفت نجس است یا متنجّس؟
جواب: دلیلى بر نجاست جفت نیست ( همانطور که در تعلیقه عروه نیز نوشته ایم) بنا براین اگر آلوده به خون نباشد یا شک داشته باشیم پاک است.
١٨ – حد شستن سرمه برای وضو و غسل
سؤال:وقتی سرمه می کشیم و آن را پاک می کنیم هاله ای از آن باقی می ماند به گونه ای که اگر پارچه سفیدی را روی آن محکم بکشیم کمی سیاه میشود، حد شستن سر مه را توضیح دهید؟
جواب: این مقدار برای وضو و غسل مانعی ندارد.
١٩ – عمل ترمیم خط ابرو برای وضو و غسل
سؤال:خانمى سؤال نموده که در آرایشگاه هاى زنانه خطّ ابرو را ترمیم مى کنند، حکم این عمل چیست؟ آیا براى وضو و غسل اشکالى ندارد؟
جواب: اگر منظور از ترمیم، کاشتن مو است و آب به پوست بدن براى وضو و غسل مى رسد، اشکالى ندارد، و اگر منظور خال کوبى با رنگ است که زیر پوست قرار مى گیرد، آن هم اشکالى ندارد.
٢٠ – حکم مواردی که برای زنان زینت به حساب نمی آید
سؤال:آیا سرمه کشیدن یا ابرو چیدن، انگشترعقیق، ساعت، عینک طبى زیبا براى زنان زینت به حساب می آید که باید پوشانده شوند؟
جواب: ظاهرا جزء زینت ممنوع نیست.
٢١ – پوشاندن زینت
سؤال:چنانچه زن با خود زینت داشته باشد (مانند حلقه ازدواج، یا انگشترى در دست، یا چهره آراسته کرده باشد) آیا واجب است وجه و کفّین را بپوشاند؟
جواب: در مورد حلقه و انگشتر مانعى ندارد ولى در مورد آرایش مشکل است.
.
٢٢ – سرمه کشیدن و استفاده از ساعت و عینک زیبا
سؤال:آیا سرمه کشیدن یا ابرو چیدن، انگشتر عقیق، ساعت، عینک طبّى زیبا براى زنان زینت به حساب مى آید که پوشش آن لازم باشد؟
جواب: ظاهراً جزء زینت ممنوع نیست.
٢٣ – آرایش کردن دختران مجرد
سؤال:آیا دختری که ازدواج نکرده و قصد دارد ازدواج کند میتواند کمی آرایش داشته باشد و خود را آراسته کند؟
جواب: آرایش برای این گونه دختران سزاوار نیست.
٢٤ – بلند بودن ناخن برای زنان
سؤال:سلام
آیا بلند بودن ناخن برای خانم ها زینت است و اشکال دارد؟
جواب: اشکالی ندارد ولی باید آن را برای وضو و غسل تمیز نگه دارند.
٢٥ – تراشیدن موی سر توسط بانوان
سؤال:آیا زنان می توانند موھای سر خود را بتراشند یا کوتاہ کنند؟
جواب: اشکال دارد
٢٦ – رنگ کردن ابرو
سؤال:رنگ کردن ابرو در مورد بانوان چه حکمی دارد؟
جواب: اشکالی ندارد.
٢٧ – حکم موهایی که با سوزش از بدن جدا می شود
سؤال:آیا موهایی که زنان، با درد از صورت خود جدا می کنند نجس است؟
جواب: خیر، نجس نیست.
٢٨ – کندن ابروی بانوان جهت آرایش
سؤال:کندن ابروی بانوان جهت آرایش که با سوزش همراه است، آیا موجب نجاست مو یا محل آن می شود و آیا این کار حرام است؟
جواب: موجب نجاست نمی شود و حرام نیست.
٢٩ – طهارت یا نجاست " استون"
سؤال:می خواستم بدانم که آیا استون که برای پاک کردن لاک استفاده میشود نجس هست یا نه ؟ و اینکه جز الکل های صنعتی هست یا طبی ؟
جواب: نجس نیست.
٣٠ – عدم نجاست موی کنده شده به همراه ریشه
سؤال:سوال اینجانب آن است که در هنگام کنده شدن مو آیا ریشه آن نیز که همیشه به همراه مو بیرون می آید (بدون خون و گوشت) نجس است یا خیر؟
خاطر نشان میگردد که ظاهرا رشد مو از طریق ریشه آن انجام می شود.
جواب: خیر، نجس نیست.
٣١ – میزان آرایش بلااشکال بانوان
سؤال:آیا صحت دارد که نظر ایشان این است که خانم ها در صورتیکه آرایش ملایم داشته باشند بلااشکال است؟
جواب: آرایش گردى صورت و دستها تا مچ در صورتى که بسیار خفیف باشد و منشأ مفسده اى نگردد اشکالى ندارد، ولى از آرایشهاى تند یا مفسده انگیز باید پرهیز کرد.
٣٢ – اصلاح صورت و ابرو برای دختران
سؤال:برای دخترانی که هنوز ازدواج نکرده اند اصلاح صورت و ابرو چه حکمی دارد؟
جواب: اصلاح صورت براى دختران شرعاً حرام نیست، ولى با توجّه به اینکه برخلاف عرف و عادت است بهتر آن است از آن پرهیز کنند.
٣٣ – کِرم های مرطوب کننده که از روغن نهنگ ساخته شده
سؤال:بر روی ظرف یک کرم دست، تولیدی ایران نوشته شده که در ساخت این کرم از روغن نهنگ استفاده شده است. آیا این کرم نجس است؟ آیا می توان با دست هایی که با آن کرم چرب شده اند نماز خواند؟
جواب: نجس نیست ولی برای نماز خواندن باید دست ها را بشویید، مگر اینکه روغن جذب بدن شده باشد.
