فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله)
حجاب بانوان
١ – استفاده از روبند در کشورهای غیر اسلامی
سؤال:آیا پوشیدن روبنده یا پوشیه در بلاد کفر (مثل فرانسه و امثال ذلک) از مصادیق لباس شهرت است؟ در جایی که پوشیدن آن مرسوم نیست چه طور؟
جواب:بر زنان و دختران لازم است تمام بدن خود به جز گردى صورت و دست ها تا مچ را در مقابل نامحرمان بپوشانند. و این مقدار به هر نوع لباس غیر زینتى که تنگ و چسبان نباشد پوشیده شود کافى است. هر چند چادر حجاب برتر است.
اما پوشیدن پوشیه خصوصاً در مناطق مذکور لزومی ندارد و در صورتیکه جلب توجه کند باید اجتناب کنید.
٢ – چگونگی حفظ پوشش پا در صدر اسلام
سؤال:با توجه به این نکته که ساخت جوراب سال ها پس از حضرت پیامبر (صلی الله علیه و آله) بوده است، آیا پوشاندن مچ پا به پایین برای زنان واجب است یا نه و اگر واجب است در زمان صدر اسلام این پوشش پا به چه صورت انجام می شده است؟ زیرا اساساً جورابی نبوده است که استفاده شود.
جواب:از احادیث استفاده می شود که لباس زنان آن زمان بلند بوده و روی زمین کشیده می شده و پاها را می پوشانده است.
٣ – ترک کردن حجاب در مواقع ضرورت
سؤال:وظیفه خواهران مسلمان دانشجوى ترکیه را نسبت به «رعایت حجاب» در فرضهاى ذیل بیان فرمایید:
1ـ شرط طىّ کردن تمام ترمهاى دانشجویى در دانشگاههاى تحت مدیریّت لاییکها، رعایت نکردن حجاب شرعى است.
2ـ شرط اتمام چند ترم باقیمانده از رشته خاصّى در دانشگاه رعایت نکردن حجاب است.
جواب:با توجّه به این که اگر دختران مسلمان و متدیّن دروس عالى را نخوانند تنها افراد بى بند و بار و لامذهب پست هاى مهم را اشغال مى کنند، به افراد متدیّن اجازه داده مى شود که مسأله حجاب را در خصوص مواردى که ضرورت دارد رعایت نکنند، ولى در غیر آن موارد حتماً رعایت نمایند.
٤ – حکم استفاده از پوشیه برای بانوان
سؤال:استفاده از روبند(پوشیه) برای بانوان اشکالی دارد؟
جواب:در جاهایی که معمول نیست و باعث ایجاد مشکل یا انگشت نما شدن فرد می شود، احتیاط آن است که از نقاب استفاده نکنند ولی در مناطقی که معمول است اشکال ندارد.
٥ – استفاده از جوراب «رنگ پا»
سؤال:اگر ساق پای خانم ها با جوراب «رنگ پا» پوشیده شده باشد آیا در مقابل نامحرم کفایت می کند یا اینکه باز هم باید همان جوراب را پوشانید؟
جواب:چنانچه مفسده نداشته باشد اشکال ندارد و اگر پا در آن پیدا باشد جایز نیست ولی معلوم بودن حجم پاها ضرری ندارد.
٦ – پوشیدن جوراب نازک برای زنان
سؤال:آیا پوشیدن جورابهاى نازک، در صورتى که پا در آن پیدا باشد براى زنان جایز است؟
جواب:اگر پا در آن پیدا باشد جایز نیست؛ ولى معلوم بودن حجم پاها ضررى ندارد.
٧ – الزام دانشگاه خارج از کشور به ترک حجاب
سؤال:وظیفه خواهران دانشجوى مسلمان ترکیه و دیگر کشورها نسبت به رعایت حجاب در دو فرض زیر چیست؟
1. شرط گذراندن تمام ترمهاى دانشجویى در دانشگاه هاى تحت مدیریّت آنها، رعایت نکردن حجاب شرعى است.
2. شرط اتمام چند ترم باقیمانده از رشته خاصّى در دانشگاه ترک حجاب است.
جواب:با توجه به اینکه اگر دختران مسلمان و متدیّن دروس عالى را نخوانند تنها افراد بى بند و بار و لامذهب پست هاى مهم را اشغال مى کنند، به افراد متدیّن اجازه داده مى شود که حجاب را در خصوص مواردى که ضرورت دارد رعایت نکنند، ولى در غیر آن موارد حتماً مراعات نمایند.
٨ – حکم اجبار برای مراعات حجاب همسر
سؤال:من 7 ماه هست که ازدواج کردم و همسرم در یک خانواده ای بزرگ شده که حجاب (بیشتر منظورم روسری گذاشتن هست) برایشان مسئله ای نیست و تمام دختر خاله ها ، دختر دایی ها و ..... جلوی نامحرمان مخصوصا جمع فامیل روسری سر نمی کنند و این مسئله در زندگی من تاثیر میگذارد و نمی تونم به زور به همسرم بگویم که باید روسری ببپوشی در ضمن در هر رابطه ای که شما فکر کنید برایش از گناهان میگویم از آخرت میگویم و گه گاهی هم همسرم نماز میخواند ولی حالا میگویید چکار کنم به زور متوسل شوم یا ........
جواب:با زبان خوش توأم با ادب و احترام ایشان را راهنمایی کنید و فلسفه حجاب که برای حفظ شخصیت زنان (نه محدود کردن آنها) وضع شده را برایشان تبیین نمایید تا با میل و اختیار خود حجاب را مراعات کند.
در این زمینه کتابهای مختلفی نوشته شده از جمله کتاب کوچکی به نام "خواهرم حجاب سعادت است" که مطالعه آن به شما در این راه کمک زیادی خواهد کرد ضمناً اگر بتوانید روابطتتان را با اقوامی که به مسائل اسلامی اهمیت نمی دهند کمتر و با بستگانی که مقید به احکام اسلامی هستند بیشتر کنید مؤثر خواهد بود و این راه را ادامه دهید و مأیوس نشوید
٩ – پوشاندن زینت
سؤال:چنانچه زن با خود زینت داشته باشد (مانند حلقه ازدواج، یا انگشترى در دست، یا چهره آراسته کرده باشد) آیا واجب است وجه و کفّین را بپوشاند؟
جواب:در مورد حلقه و انگشتر مانعى ندارد ولى در مورد آرایش مشکل است.
١٠ – حجاب برای زنان یائسه
سؤال:آیا درست است که خانمها بعد از وقوع یائسگی مکلف به پوشیدن حجاب نیستند اما پوشیدن برایشان أرجح است؟
جواب:آری، پوشیدن بر آنها رجحان دارد. و اگر ترک حجاب منشاء مفاسدی گردد لازم است حجاب را رعایت کنند.
١١ – حجاب برای زنان یائسه
سؤال:آیا درست است که خانمها بعد از وقوع یائسگی مکلف به پوشیدن حجاب نیستند اما پوشیدن برایشان أرجح است؟
جواب:آری، پوشیدن بر آنها رجحان دارد. و اگر ترک حجاب منشاء مفاسدی گردد لازم است حجاب را رعایت کنند.
١٢ – استفاده از روبند و پوشیه برای بانوان
سؤال:بنده یک دختر طلبه هستم که برای رعایت کامل تر مسائل شرعی و عمل کردن بر طبق این حدیث شریف حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) که فرموده اند: «بهترین زنان کسی است که نه مردی او را ببیند و نه او مردی را ببیند» از پوشیه استفاده می کنم و از نشستن بر سر سفره ای که نامحرم سر آن سفره باشد اجتناب می کنم و از معاشرت و نشست و برخاست با نامحرم ها ابا دارم لکن بنده از طرف مردم و اقوام و نزدیکان مورد مواخده واقع می شوم و در نهایت تعجب بعضی ها این عمل من را مخالف شریعت قلمداد می کنند. خواهشمند است که برای واضح شدن این مسئله نظر خود را در خصوص این گونه رفتار به صورت کامل و واضح بیان فرمایید.
جواب:کار شما صحیح است که موازین شرعی را رعایت می کنید، البته صحبت با نامحرم مخصوصا بستگان در حدود متعارف و سخنان معمول مانعی ندارد و استفاده از پوشیه هر چند در مناطقی که معمول است مانعی ندارد ولی پوشاندن صورت و دست ها تا مچ واجب نیست.
١٣ – نگاه کردن به زنان مسلمانی که حجابشان را رعایت نمی کنند.
سؤال:آیا به زنان مسلمانی که خودشان حجابشان را رعایت نمی کنند میتوان نگاه کرد و یا زن مسلمانی که عقیده به حجاب ندارد و حکم ان چیست؟
جواب:در صورتی که به نهی از منکر دیگران توجهی نمی کنند با دو شرط می توان به آنها نگاه کرد نخست این که به قصد لذت نباشد دیگر این که خوف وقوع در گناه نرود.
١٤ – علت الزام حجاب برای مسافران خارجی
سؤال:همانطور که مى دانیم خداوند متعال در سوره نور، حجاب را مختصّ مؤمنان، زنان پیامبر(صلى الله علیه وآله) و زنان مؤمنین دانسته است. حال سؤال این است که: 1ـ آیا حجاب براى غیر مسلمانان در کشورهاى اسلامى واجب است؟ 2ـ اگر واجب است، همانطور که در فرانسه و ترکیه بر اعتقادات اسلامى ما مى تازند، و ما آنها را ظالم و ضدّ اسلام مى دانیم، آیا ما هم با پوشاندن زنان خارجى که به ایران مى آیند و یا پیروان سایر مذاهب داخل کشور، به آنها اجحاف ننموده ایم؟ 3ـ اگر حجاب اختیارى بود، بهتر نبود، و معضلات اجتماعى حلّ نمى شد؟
جواب:یک اصل مسلّم در اسلام داریم که هر حکمى براى مؤمنین و مسلمانان ثابت است، دیگران نیز مکلّف به آن هستند (الکفّار مکلّفون بالفروع کما انّهم مکلّفون بالأصول)، بنابراین آنها هم موظّف به حکم حجاب و ترک شرابخورى (حدّاقلّ آشکارا) و گناهان دیگر هستند، و نسبت به حجاب که ما مى توانیم اعمال کنیم کار صحیح و عادلانه اى است، و ما دوران قبل از انقلاب را فراموش نکرده ایم که وقتى اختیار و آزادى داده شد چه زنانى با چه وضعى بیرون آمدند و اکثر جوانان را به فساد کشیدند; و نوشته اید که اگر ما به کشورهاى آنها برویم و ما را اجبار به بى حجابى کنند، چه مى شود؟ فراموش نکنید که آنها بى حجابى را واجب نمى دانند، در حالى که ما حجاب را واجب مى دانیم.
١٥ – انتخاب نوع حجاب
سؤال:آیا در مورد انتخاب نوع حجاب زن خود او اختیار دارد که مثلا چادر یا مانتو را انتخاب کند یا باید آنچه را که شوهرش انتخاب کرده انجام دهد؟ ۲)با توجه به آیه ی لا اکراه فی الدین چرا باید در جامعه ی اسلامی ما حجاب اجباری باشد حتی برای غیر مسلمانان که واقعا غیر منطقی است؟؟؟
جواب:انتخاب نوع حجاب مشروط بر اینکه جنبه شرعی داشته باشد به دست زن است و اما رعایت حجاب از سوی غیر مسلمانان احترامی دست به مقدسات اکثریت جامعه ای که در آن زندگی می کنند.
١٦ – اجبار همسر به پوشش خاص
سؤال:اگر مرد راضى نباشد که همسرش با مانتو در جامعه ظاهر شود، و از او بخواهد که با چادر بیرون رود، و زن امتناع نماید، چه حکمى دارد؟
جواب:مرد نمى تواند زن را به پوشش خاصّى مجبور کند، مگر این که حجاب اسلامى با آن پوشش مراعات نگردد. و مانتو در صورتى که تنگ و چسبان نباشد، و تمام بدن زن به جز گردى صورت و دستها تا مچ را بپوشاند، حجاب اسلامى محسوب مى شود; هر چند چادر حجاب برتر است.
١٧ – بیرون آوردن دختران نابالغ با بدن نیمه برهنه
سؤال:برخى مادران دختران نابالغ خود را با سر و پاى برهنه در خیابانها و مجالس در حضور نامحرمان ظاهر مى کنند. این کار از نظر شرعى چه صورت دارد؟
جواب:بر پدر و مادر لازم است فرزندان خود را از زمان طفولیّت با مسائل اسلامى آشنا کنند.
١٨ – گرفتن عکس بدون حجاب برای اخذ ویزا
سؤال:اگر خانواده ای قصد اخذ ویزای ایالات متحده آمریکا را داشته باشد و طبق پیشنهاد مرتبطین سفارت آمریکا مبنی بر بی حجاب بودن عکس همسر و یا دختر تنها در جهت تسریع در پاسخگویی سفارت یا اطمینان از اخذ ویزا عکس بدون پوشش و حجاب اسلامی تهیه و به سفارت ارائه شود حتی برای یک مورد و یک مرتبه از نظر شرعی مانعی دارد یا خیر ؟ لازم به ذکر است که هویت همسر و دختر مسلمان با پوشش اسلامی نیز توسط سفارت پذیرفتنی است وتنها جهت اطمینان از حصول ویزا این عمل قرار است صورت پذیرد . در ضمن اگر دختر یا همسر بدون اذن ولی قصد چنین عملی را نماید تکلیف چیست ؟
جواب:1ـ عکس بدون پوشش اسلامی جایز نیست.
2ـ در این موارد بر طبق مقررات نظام اسلامی عمل نمایید.
١٩ – حضور بدون حجاب در برابر خواستگار
سؤال:آیا در حضور خواستگار برای بار اول آشنایی، من میتوانم همینطور بدون چادر یا روسری با لباس پوشیده وارد شوم؟
آیا این کار گناه دارد یا باید با چادر بروم ؟
جواب:اگر صحبت های مقدماتی انجام شده و قصد ازدواج جدی است می تواند برای لحظاتی بدون حجاب در برابر خواستگار ظاهر شود.
٢٠ – خصوصیت کودک ممیّز و حد حجاب در برابر او
سؤال:در مورد بچه ممیّز اولاً بچه ممیّز چه خصوصیاتی دارد و دوم حد حجاب در مقابل بچه ممیّز چه اندازه است؟
جواب:منظور از بچه ممیّز در این جا کودکی است که مسائل جنسی را اجمالاً درک می کند و در چنین صورتی احتیاط آن است که نامحرم در مقابل او بی حجاب نباشد.
٢١ – پوشاندن زیر چانه برای بانوان
سؤال:آیا پوشاندن مقداری از چانه که پس از پوشیدن مقنعه های معمولی باز هم پیداست لازم است؟
جواب:آنچه از خط چانه به پایین باشد پوشاندن آن لازم است.
.
٢٢ – استفاده از بلوز و شلوار در مقابل نامحرم
سؤال:آیا پوشیدن بلوز و شلوار در مقابل نامحرمان اشکال دارد؟
جواب:در صورتیکه جنبه ی زینتی و چسبان نداشته باشد مانعی ندارد ولی بهتر برای زنان استفاده از مانتوهای مناسب و از آن بهتر استفاده از چادر است.
٢٣ – پوشش زنان در مجالس زنانه
سؤال:در مجالس زنانه زن ها تا چه اندازه اجازه دارند بدن خود را برای دیگران نمایان کنند؟ استفاده از پوشش های نا متعارف یا آرایش های غلیظ چه حکمی دارد؟
جواب:زنان می توانند در برابر زنان به جز عورتین بقیّه بدن را نپوشانند؛ مگر این که مفسده خاصّی داشته باشد.
٢٤ – برداشتن روسری در مجامع دانشگاهی خارج از کشور
سؤال:من یک زن محجبه هستم که از ایران برای کسب علم و تکنولوژی جدید و امکان انتقال آن به کشور خود به همراه همسرم به یک کشور غیر مسلمان و دارای تکنولوژی پیشرفته مهاجرت کرده ام. در حال حاضر با این مشکل مواجه می باشم که بدلیل حفظ حجاب و ظاهر مسلمانم مورد اعتماد قرار نگرفته و نمی توانم در موقعیتهای عالی قرار بگیرم. در حالیکه اگر روسری نداشته باشم مثل سایر مردم بوده و می توانم موقعیت های بالا حتی در دانشگاه به دست آورم. آیا ما زنان مسلمان باید از جامعه کناره گیری کرده و یا محدود به شغلهای بسیارسطح پایین جامعه باشیم؟ آیا این اجازه را دارم که تنها با برداشتن روسری خود و تقیه نمودن، امکان بدست آوردن موقعیتهای برتر و دسترسی به علوم و فنونی که در ایران به آنان نیاز داریم را بدست آورم؟ با تشکر
جواب:خوب است در این گونه موارد از کلاه گیس آن هم به مقدار ضرورت استفاده کنید.
٢٥ – حدّ دیدن بدن دختر به قصد ازدواج
سؤال:آیا پسر به قصد ازدواج می تواند به تمام بدن دختر مورد نظرش نگاه کند؟ از روی پیراهن نازک بدن نماچطور؟
جواب:به مقداری که در اینگونه موارد معمول است مانعی ندارد.
٢٦ – سرمه کشیدن و استفاده از ساعت و عینک زیبا
سؤال:آیا سرمه کشیدن یا ابرو چیدن، انگشتر عقیق، ساعت، عینک طبّى زیبا براى زنان زینت به حساب مى آید که پوشش آن لازم باشد؟
جواب:ظاهراً جزء زینت ممنوع نیست.
٢٧ – پوشاندن صورت در محیط درسی
سؤال:آیا پوشاندن صورت واجب است با توجّه به این که در محیط درسى کار مشکلى است؟
جواب:وجه و کفّین از حجاب مستثنا هستند و پوشاندن آنها واجب نیست.
٢٨ – مقدار پوشش زن در برابر نامحرم
سؤال:باسلام پوشش زن در چه حدی باید باشد.نامزد من در مقابل میهمانان نامحرم پوشش را در حد پوشیدن پیراهن آستین بلند و شلوار (نه زیاد تنگ و نه زیاد گشاد)کافی میداند. البته به هیچ وجه جایی از بدن ایشان بدون پوشش نیست.
جواب:در صورتیکه لباس او چسبان نباشد و تمام بدن را غیر از گردی صورت و دستها تا مچ را بپوشاند مانعی ندارد.
٢٩ – پوشیدن مانتو
سؤال:پوشیدن مانتو چه حکمى دارد؟ آیا جزء لباسهاى زینتى است؟
جواب:پوشیدن لباسهاى زینتى اشکال دارد ولى مانتوهاى معمولى زینتى نیست و لباسى که تمام بدن جز صورت و کفّین را بپوشاند کافى است هر چند چادر محفوظ تر و بهتر است.
٣٠ – لزوم پوشاندن وجه و کفین برای بانوان
سؤال:چنان که نپوشاندن وجه و کفّین (صورت و دستها تا مچ) فسادى را براى زن در جامعه به بار آورد آیا پوشاندن وجه و کفّین واجب مى شود؟
جواب:اگر موجب فساد باشد لازم است.
٣١ – استفاده زنان از کلاه گیس
سؤال:کلاه گیس برای زن جایز است؟
حال اگر دختری کلاه گیس بر سر بگذارد و حجاب خود را بردارد اشکال دارد؟
جواب:آری استفاده از کلاه گیس جایز است ولی این کار در برابر نامحرم جایز نیست.
٣٢ – استفاده از رنگهای متنوع در لباس
سؤال:گفته مى شود که استفاده از چادر مشکى براى خواهران مناسب نیست و مکروه مى باشد، و خواهران باید از پوشاک روشن و رنگهاى متنوّع استفاده نمایند و دلیلى ندارد که توصیه شود خانمها کفش و مانتوى تیره بپوشند، حال سؤال این است که در حال حاضر و با توجّه به شرایط فعلى جامعه ما، تکلیف پوشش خواهران چیست و آیا سخنان فوق و امثال آن، با توجّه به آثار و تبعات آن براى جامعه، شرعاً صحیح است؟
جواب:انتخاب چادر مشکى براى زنان، و عباى مشکى براى مردان، مکروه نیست.و استفاده از رنگهاى ساده دیگر مادام که منشأ مفاسدى نشود نیز جایز است؛ البتّه رنگهاى سنگین بهتر است.
٣٣ – استفاده از مانتو در صورتی که حفظ حجاب نشود
سؤال:آیا پوشیدن مانتو براى زنان، در صورتى که حفظ حجاب اسلامى نشود و برجستگى هاى اندام مشخّص باشد، اشکال دارد؟
جواب:در صورتى که لباس چسبان باشد حرام است؛ ولى اگر لباس گشاد باشد اشکال ندارد.
٣٤ – لزوم رعایت حجاب در کلاس درس
سؤال:حکم مشاهده دستها و موهاى سر و صورت زن، بیش از مقدار شرعى که در هنگام نوشتن روى تخته سیاه ظاهر مى گردد چگونه است؟ (البتّه به منظور تفهیم استاد و دریافت و درک دانشجویان).
جواب:باید حجاب را طورى مراعات کنند که زاید بر وجه کفّین ظاهر نشود.
٣٥ – حجاب اجباری
سؤال:در سایت شما مقاله ای تحت عنوان جذاب «حجاب اجباری» قرار داده شده. در این مقاله آمده است که افراد عاقل بر مخالفت با قانون پافشاری نمی کنند. در کشور فرانسه و برخی کشورهای اروپایی قانونی مبنی بر ممنوعیت حجاب برای محصلان وجود دارد. آیا دین ما در اینجا هم پیروی از مقررات را توصیه می کند؟
سوال اینجاست آیا در جامعه ای که قانونی در رابطه با پوشش و حجاب وجود ندارد، نظر شما به عنوان «مسئول پاسخگویی از طرف دین» درباره ی اجباری بودن حجاب برای مسلمانان چیست؟موافقید یا مخالف؟ سوال روشن، صریح و صحیح است!
جواب:اولاً توصیه می کنیم مقاله مزبور را مجددا با دقت بیشتری مطالعه فرمایید؛ ثانیاً بدانید که قانون حجاب بدون شک در اسلام وجود دارد، حال با توجه به همین جمله پاسخ خود را بیابید؛ سوال شما این می شود که اگر اسلام حجاب نداشت با حجاب اجباری موافق بودید یا مخالف ؟! بدیهی است اگر قانونی نباشد الزام بر قانون معنا ندارد. ثالثاً آنچه در کشورهایی مثل فرانسه می گذرد بر خلاف اصول قانونی آنها (اصول لیبرالی) است و مخالفت با حجاب به جهت اسلام ستیزی و بر خلاف اصول مورد پذیرش خودشان است. بنابر این تعبیر به اجباری بودن به عقیده ما تعبیر صحیحی نیست. افراد دین دار باید پایبند به احکام دینشان باشند. همانگونه که رشوه و ربا خوردن حرام است، بی حجابی هم حرام است. بنا بر این درهر جا باشند افراد دین دار باید نماز بخوانند، روزه بگیرند و ... و حجاب خود را هم حفظ کنند.
٣٦ – حد پوشش زن و مرد
سؤال:حجاب از نظر اسلام چیست و چه نوع پوششى براى زن و مرد حجاب است آیا موهاى مصنوعى که بعضى از زنها بر سر مى گذارند حجاب موهاى طبیعى آنها حساب مى شود؟
جواب:حجاب شرعى در مورد زنان پوشیدن تمام بدن به جز صورت و دستها تا مچ مى باشد، امّا بعضى از انواع پوششها که زینت ظاهرى محسوب مى شود مثل موهاى مصنوعى کافى نیست و همچنین لباسهایى که لباس زینت محسوب مى شوند نیز کافى نیست و حجاب براى مردان پوشیدن قسمتهایى از بدن است که در بین مردم مسلمان پوشیدن آن مرسوم است بنابراین پوشیدن سر و دستها و مقدارى از بازو (در پیراهنهاى آستین کوتاه) و مانند آن بر مردان واجب نیست.
٣٧ – استفاده از نقاب در شهرهایی مثل تهران
سؤال:من در تهران زندگی می کنم. مدتی است به خاطر نگاه های بد مردان در خیابان و البته احساس نزدیکی بیشتر به خداوند از نقاب استفاده می کنم. آیا زدن نقاب در تهران جزو لباس شهرت محسوب می شود؟
جواب:در جاهایی که معمول نیست و باعث ایجاد مشکل یا انگشت نما شدن فرد می شود، احتیاط آن است که از نقاب استفاده نکنند.
٣٨ – ضروری بودن مسأله حجاب
سؤال:آیا حجاب ضروری دین است و انکار حجاب باعث کفر می شود ؟
جواب:آری حجاب از ضروریات دین است و اگر کسی علم به ضروری بودن آن داشته باشد و آنرا انکار کند کافر می شود.
٣٩ – وجوب حجاب ظاهری
سؤال:آیا حجاب در زمان پیغمبر (ص) اجباری بوده؟ مثل حکومت جمهوری اسلامی
جواب:حجاب از واجبات است و انجام همه واجبات حداقل در ظاهر الزامی است.
٤٠ – ضرورت حجاب
سؤال:از آن جا که مسأله حجاب یک امر ضرورى اسلام است و از آن جا که باید حدود و قوانین اسلامى در کشور جمهورى اسلامى خصوصا در شهرهاى مذهبى از جمله شهر مقدّس قم رعایت شود که بحمداللّه این قوانین اسلامى تا به امروز در شهر مقدّس قم رعایت شده اما متأسفانه این روزها در این شهر مقدّس اعمال ناشایستى مشاهده مى شود که در شأن و مقام و منزلت این شهر مقدّس نیست لذا کراراً مشاهده مى شود که اعمال ناشایستى در وسایل نقلیّه خصوصاً در کاروانهاى عروسى که از مقابل حرم مطهّر حضرت معصومه(علیها السلام) عبور مى کنند انجام مى شود و یا به طور کلّى در مکانهاى مقدّسى از جمله در مسجد مقدّس جمکران که مورد لطف و مرحمت پروردگار و حضرت بقیه اللّه الاعظم(عجل اللّه تعالى فرجه الشریف) بوده صورت مى گیرد که واقعاً جاى تأسف و نگرانى است چرا که مقام و منزلت این شهر بالاتر و والاتر از آن است که اجازه بدهد این گونه اعمال در آن صورت گیرد لذا از آن جا که مراجع بزرگوار همیشه و در هر حال به فریاد و کمک انقلاب و اسلام مى رسند و با فتاواى دندان شکن خود مشت محکمى بر دهان استکبار جهانى مى زنند بر آن شدیم که فتواى صریح حضرتعالى را در خصوص این مسأله در شهر مقدس قم بدانیم.
جواب:بدون شک حجاب از مسلّمات اسلام است و تمام فقهاى اسلام در آن اتّفاق نظر دارند و هر گونه بدحجابى و بى حجابى برخلاف شریعت مقدّسه است مخصوصا در شهرهاى مذهبى و از آن بالاتر در اماکن مقدّسه دینى باید مراعات بیشترى شود و گناه بدحجابى و بى حجابى در این اماکن بیشتر است و بدون شک پوشیدن چادر همه جا مخصوصاً دراین اماکن اولى است.
٤١ – حکم پوشیدن لباسهای مشترک زنان و مردان
سؤال:طبق یکی از فرمایشات حضرت امام محمد باقر (ع) جایز نیست برای زنان که شبیه مردان شوند زیراکه رسول خدا لعنت کرد مردانی را که شبیه به زنان شوند و لعنت کرد زنانی را که شبیه مردان شوند در پوشیدن لباسها. با توجه به اینکه امروزه تمام شلوارهای زنانه از لحاظ مدل شبیه شلوارهای مردانه می باشد و اکثر پیراهنهای زنانه به صورت یقه مردانه هست 1- پوشیدن چنین لباسهائی از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ و آیا شامل لعنت پیامبر می شود؟ 2- پوشیدن بلوز و شلوار برای زنان در منزل بدون دامن (که لباس راحتی محسوب می شود ) چه حکمی دارد؟ آیا شامل لعنت پیامبر می شود یا نه ؟
جواب:1- منظور آن است که هر یک لباس های مخصوص دیگری را بپوشد یا از نظر قیافه و ظاهر خود را مثل او کند بنابراین پوشیدن لباس هایی که مشترک بین آنهاست با رعایت حجاب اشکالی ندارد.
2- اشکالی ندارد.
٤٢ – وظیفه شوهر در قبال بی حجابی همسر
سؤال:همسر اینجانب معتقد به رعایت حجاب نیست بطوریکه در محافل و مجالس حجاب خود را رعایت نمیکند، به صحبت ها و درخواست های من هم هیچ توجهی نمی کند، با توجه به اینکه در خانواده ما بیشتر خانم ها بی حجاب هستند همین خود مزید بر علت شده که همسرم نیز از رعایت حجاب امتناع نماید. آیا گناه عدم رعایت حجاب از جانب ایشان متوجه من هم هست؟ وظیفه اینجانب در قبال ایشان چیست ؟
جواب:با زبان خوش و لحن ملایم ایشان را امر به معروف و نهی از منکر نمایید و بگویید حفظ حجاب از ضروریات دین است و زنی که حجاب خود را رعایت نکند به عذاب خداوند گرفتار می شود. امید است موثر واقع شود و در اینصورت گناهی بر عهده شما نیست.
٤٣ – پوشش زن مسلمان در مقابل زنان غیر مسلمان
سؤال:مقدار پوشش زن مسلمان در برابر زنان غیر مسلمان را بیان فرمایید.
جواب:در مورد زنان غیر مسلمان بهتر آن است که بدن خود را در برابر آنها برهنه نکنند هر چند با پوشاندن عورت، ظاهر کردن بقیه حرام نیست.
٤٤ – حکم به تعزیر برای بی حجابی
سؤال:آیا بی حجابی مانند شرب خمر حد دارد؟
جواب:حدّ خاصی برای آن تعیین نشده است اما حاکم شرع می تواند در موارد مقتضی در این زمینه حکم صادر کند و او را تعزیر نماید.
٤٥ – حکم پوشیدن شلوارهای ساپورت
سؤال:اخیرا شلوارهای به اصطلاح ساپورت که چسبان و تنگ است همراه با مانتوهای کوتاه پوشیده می شود و حجم بدن زن نیز نمایان است؛ پوشیدن آنها در جلوی نامحرم و مخصوصا در ملأ عام چه حکمی دارد؟
جواب:این گونه لباس ها از نظر شرعی جایز نیست و مفاسد بسیاری دارد.
