پول‌های سرگردان در پاییز سال جاری به سمت کدام بازار‌ها روانه شده اند؟

از ابتدای سال جاری و با افزایش میزان سوددهی سایر بازارها در مقایسه با سوددهی سپرده های بانکی، رفته رفته سپرده ها از بانک ها خارج شدند و هر بار به سمت یکی از بازارها روانه گشتند و این بازارها را دچار اختلالاتی نمودند. با تعویض رئیس کل بانک مرکزی و تغییر سیاست های ارزی، بازارهای ارز، طلا و سکه از ابتدای پاییز امسال به آرامش نسبی رسیده اند و حالا پرسش این است که پول های سرگردان در کدام بازار یا بازارها به چرخش درآمده اند؟

به گزارش تابناک اقتصادی، آمارهای جدید بانک مرکزی نشان می دهند که با افزایش سوددهی سایر بازارها نسبت به سوددهی سپرده های بانکی، پول ها از سپرده های بلندمدت خارج شده اند. این پول ها یا از بانک ها خارج شده و به سمت بازارهای دیگر روانه شده اند و یا در بانک ها و حساب های کوتاه مدت به حالت آماده باش جهت ورود به بازارهای مختلف درآمده اند.

قبل از آنکه موضوع بالا به اثبات رسانده شود باید با دو بخش اصلی نقدینگی آشنا گردیم:  بخش پول و بخش شبه پول. پول شامل سپرده های دیداری بخش غیردولتی نزد بانک ها و اسکناس و مسکوک در دست اشخاص می باشد و شبه پول شامل سپرده های سرمایه گذاری مدت دار، قرض الحسنه پس انداز و سپرده های متفرقه است.

آمارهای بانک مرکزی نشان می دهند که نقدینگی از یک هزار و 530 هزار میلیارد تومان در اسفند ماه 96 به یک هزار و 672 هزار میلیارد تومان در شهریور ماه سال جاری افزایش یافته است.

میزان پول و شبه پول در اسفند ماه سال گذشته به ترتیب 195 هزار میلیارد تومان و یک هزار و 335 هزار میلیارد تومان بوده است. یعنی سهم پول و شبه پول از کل نقدینگی در اسفند ماه گذشته به ترتیب 12.7 درصد و 87.3 درصد بوده است. این در حالی است که در شهریور ماه سال جاری میزان پول و شبه پول به ترتیب به 244 هزار میلیارد تومان و یک هزار و 428 هزار میلیارد تومان رسیده است. این یعنی سهم پول و شبه پول از نقدینگی در شهریور ماه سال جاری به ترتیب 14.6 درصد و 85.4 درصد بوده است. همان گونه که ملاحظه می شود سهم پول از نقدینگی در شش ماهه نخست سال جاری افزایش یافته است و از 12.7 درصد در اسفند ماه 96 به 14.6 درصد در شهریور ماه 97 رسیده است.

پرسش این است که در پاییز امسال این پول ها به سمت کدام بازارها روانه شده اند؟

برای بررسی این موضوع در ابتدا از بازار ارز شروع می کنیم. نرخ دلار در 1 مهر 1397 حدود 14 هزار و 450 تومان بوده که این نرخ در ششم آذر ماه 1397 به 11 هزار و 950 تومان کاهش یافته است. این یعنی اتخاذ سیاست های جدید ارزی باعث شده است تا نرخ دلار نزولی شود و بازدهی آن در پاییز به منفی 17 درصد برسد. بنابراین می توان گفت پول ها در بازار ارز به چرخش در نیامده اند.

بازار سکه و طلا نیز به پیروی از بازار ارز در پاییز سال جاری بازدهی منفی را تجربه نموده اند. هر قطعه سکه بهار آزادی که در 1 مهر 1397 حدود 4 میلیون و 515 هزار تومان معامله می شده است؛ در 6 آذر ماه 1397 حدود 3 میلیون و 910 هزار تومان معامله شده است. این یعنی بازدهی بازار سکه در پاییز سال جاری منفی 6 درصد بوده است. همچنین در 1 مهر 1397 هر گرم طلا 403 هزار تومان بوده است که این میزان در 6 آذر ماه 1397 به 354 هزار و 400 تومان کاهش یافته است. با این اعداد بازدهی بازار طلا نیز در پاییز امسال منفی 12 درصد بوده است. نتیجه آن که پول های سرگردان در پاییز امسال در بازارهای سکه و طلا نیز به چرخش در نیامده اند.

شاخص کل بورس در 1 مهر 1397 حدود 165 هزار و 72 بوده است که این شاخص در 6 آذر 1397 به 167 هزار و 200 افزایش یافته است. یعنی بازدهی بورس در پاییز سال جاری تقریبا مثبت 1.2 درصد بوده است. این نشان می دهد که بخش بسیار کوچکی از این پول های سرگردان احتمالا به سمت بورس روانه شده اند.

بررسی دو بازار مسکن و خودرو و بازدهی این دو بازار در پاییز 1397 نشان می دهند که بیشتر این پول های سرگردان احتمالا در این دو بازار به چرخش درآمده اند. آخرین گزارش معاملات مسکن بانک مرکزی نشان می دهد که هر چند معاملات مسکن در آبان ماه 1397 در مقایسه با مهر ماه 1397 کاهشی چشمگیر داشته است اما قیمت هر مترمربع مسکن معامله شده به طور متوسط از حدود 8 میلیون و 611 هزار تومان در مهر ماه 1397 به 9 میلیون و 179 هزار تومان در آبان ماه 1397 رسیده است. یعنی بازدهی بازار مسکن در پاییز امسال حدود 7 درصد بوده است.

همچنین جدول زیر نشان می دهد که قیمت خودروهای خارجی و داخلی در 6 آذر ماه 1397 در مقایسه با اولین روز پاییز سال جاری افزایش یافته اند و می توان گفت بازدهی بازار خودرو نیز در بازه مورد بررسی مثبت بوده است.

در پایان می توان گفت با توجه به ثبات در بازارهای ارز، طلا و سکه و منفی بودن بازدهی این بازارها در پاییز 97 و همچنین با توجه به بازدهی مثبت بازار سهام، خودرو و مسکن، بخش کوچکی از پول های سرگردان در بورس و بخش بیشتری در بازار مسکن و خودرو وارد شده اند.