بالاترین خط فقر در تابستان ۹۷ برای مناطق شهری به ۲ میلیون و ۷۲۸ هزار تومان رسید/ روستا‌هایی که درگیر خط فقر ۷۸۱ هزار تومانی هستند کدامند؟

دولت تدبیر و امید از ابتدای تکیه زدن بر مسند قوه مجریه کشور، رفع فقر را یکی از شعارهای خود انتخاب نموده بود. این شعار به عنوان یک هدف در لایحه بودجه سال 97 دیده شد. در حالی که به پایان نهمین ماه از سال 1397 نزدیک می شویم، پرسش این است که چقدر دولت در کاهش رفع فقر در سال 1397 موفق بوده است؟

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ بعد از آن که رئیس جمهور روحانی در 19 آذر ماه 1396 اولین لایحه بودجه دولت دوازدهم و پنجمین لایحه بودجه دولت تدبیر و امید را به مجلس تقدیم کرد، پشت تریبون مجلس قرار گرفت و گفت: تمام وعده ‌های اصلی که دولت به مردم داده بود و هر آنچه مورد مطالبه مردم در ایام انتخابات بود از جمله اشتغال و رشد اقتصادی، رفع فقر و کاهش نابرابری ‌ها و حضور بخش خصوصی در اقتصاد کشور، در این لایحه به خوبی دیده شده است.

بدین ترتیب، دولت دوازدهم رفع فقر را یکی از اهداف لایحه بودجه سال 97 در نظر گرفت و این در حالی بود که موضوع رفع فقر همواره یکی از شعارهای دولت تدبیر و امید از ابتدای قرار گرفتن بر مسند قوه مجریه بود.

اینکه دولت تا چه اندازه توانست در سال جاری در رفع فقر موفق باشد را می توان در گزارش های اخیر مرکز پژوهش های مجلس پیرامون محاسبه خط فقر در کشور، در شش ماهه نخست سال جاری در مقایسه با سال گذشته جستجو کرد.

مرکز پژوهش های مجلس در نوزدهم آذر ماه 1397 برای دومین بار در یک هفته گذشته، گزارشی از خط فقر در کشور ارائه نمود. گزارش اول مرکز پژوهش های مجلس، خط فقر را در سال 1395 برآورد نموده بود و گزارش دوم این مرکز خط فقر را برای سال 1396 و شش ماهه نخست سال جاری مورد سنجش قرار داده بود.

مرکز پژوهش ها در این گزارش ها، فقر مطلق را ناتوانی در کسب حداقل استاندارد زندگی تعریف کرده است؛ به عبارت بهتر، می توان فقر مطلق را عدم دسترسی به حداقل های معیشت در جامعه دانست.

در این گزارش ها، خط فقر برای نقاط روستایی و شهری جداگانه برآورد شده است. همچنین بر اساس یکسری معیارها در این گزارش ها مناطق کشور خوشه بندی شده اند که برای هر خوشه جداگانه یک خط فقر برآورد شده است. در مناطق شهری خوشه های به ترتیب جدول زیر است؛

خط فقر برای یک خانوار چهار نفره در مناطق شهری برای خوشه های چهارگانه و بازه زمانی بهار و تابستان 1397 به شرح جدول زیر بوده است؛

همان گونه که در جدول بالا دیده می شود، بالاترین خط فقر ماهانه در تابستان 1397 مربوط به یک خانوار شهری چهار نفره ساکن در شهرستان های تهران (خوشه چهارم) می باشد. خط فقر برای خوشه چهارم در تابستان 1397، حدود دو میلیون و هفتصد و بیست و هشت هزار تومان برآورد شده است.

رشد خط فقر در این خوشه در تابستان 1397 نسبت به مدت مشابه سال گذشته، 22.4 درصد بوده است. نكته قابل توجه آنكه خط فقر در شهرستان های تهران تنها در تابستان 1397 نسبت به بهار 1397، در حدود سيصد هزار تومان برای یک خانوار چهار نفره افزایش یافته است؛ یعنی در تابستان 1397 در مقایسه با بهار 1397، خانوارهای شهری بیشتری به زیر خط فقر سقوط کرده اند.

در تمام خوشه ها خط فقر در تابستان 1397 نسبت به تابستان 1396 رشد داشته و این نشان دهنده این است که خانوارهای بیشتری در تابستان سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به زیر خط فقر سقوط کرده اند.

بیشترین رشد خط فقر در خانوارهای مناطق شهری در تابستان 1397 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، مربوط به خوشه اول بوده که خط فقر در این خوشه رشد 25.8 درصدی داشته است.

در مناطق روستایی خوشه بندی به صورت جدول زیر بوده است؛

خط فقر برای یک خانوار چهار نفره در مناطق روستایی برای خوشه های پنجگانه و بازه زمانی بهار و تابستان 1397 به شرح جدول زیر بوده است؛

بيشترین خط فقر برای مناطق روستایي تهران و البرز به دست آمده که برای تابستان 1397، یک ميليون و پانصد و هفتاد و هشت هزار تومان برآورد شده است. بعد از آن مناطق روستایي خوشه سبز رنگ (زنجان، کرمانشاه، اصفهان، قم و قزوین) قرار دارند.

بیشترین نرخ رشد خط فقر در تابستان 1397 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته در مناطق روستایی مربوط به خوشه چهارم بوده که خط فقر در این خوشه 30.4 درصد رشد نموده است.

نكته قابل توجه در خصوص مقایسه خط فقر روستایي و شهری آن است که خط فقر روستایي تقریباً در تمامي خوشه ها در تابستان 1397 نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد بيشتری را نسبت به خط فقر شهری داشته است. این موضوع مي تواند نشان دهنده افزایش شدت فقر در این مناطق باشد.

در مجموع با این نتایج به دست آمده پیرامون خط فقر و رشد آن در مناطق شهری و روستایی در تابستان 1397 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته می توان گفت دولت دوازدهم برخلاف وعده هایی که پیرامون رفع فقر در دوران انتخابات و همچنین در زمان ارائه لایحه بودجه سال 97 داده بود، نه تنها نتوانسته است موجبات از بین بردن فقر را فراهم کند بلکه با تصمیمات اشتباهی که در یک سال اخیر در زمینه سیاست های ارزی و سایر سیاست های اقتصادی گرفته باعث شده است فقر در جامعه بیشتر شود و تعداد خانوارهای بیشتری در یک سال اخیر به زیر خط فقر سقوط کنند.