فتاوای آیت الله العظمی گلپایگانی (قدس سره)
عقد فضولى
سؤال420 - آيا در عقد نكاح فضوليت جارى است كه با اجازه درست شود يا خير.
جواب: بلى هر گاه نكاح فضولى واقع شود با اجازه صحيح مىشود.
سؤال421 - در عقد فضولى كه محتاج به اجازه است آيا اجازه بايد فورى باشد يعنى بدون فاصله پس از عقد يا خير
جواب: لازم نيست پس اگر اجازه با فاصله شدن زمان طولانى بعد از عقد هم حاصل شود صحيح است چه تأخير اجازه از جهت جهل به وقوع عقد يا به خاطر فكر و مشورت كردن باشد
سؤال422 - آيا در اجازه نمودن عقد فضولى لفظ خاصى لازم است يا خير مثل اين كه بگويد به عقدى كه خوانده شده راضى هستم
جواب: لازم نيست و هر لفظى كه دلالت بر انشاء رضايت به عقد فضولى نمايد كافى است بلكه فعلى هم كه دلالت بر انشاء رضايت نمايد كفايت مىكند
سؤال423 - آيا در عقد فضولى قصد فضوليت و التفات به آن معتبر است يا خير
جواب: لازم نيست و ميزان در فضولى بودن عقد صدور آن است به حسب واقع از غير كسى كه اختيار عقد با او است پس اگر كسى خيال كند ولى يا وكيل است و عقد را واقع سازد و بعد كشف خلاف شود عقد فضولى است و با اجازه صحيح مىشود
سؤال424 - هر گاه مرد يا زن عقد فضولى را رد نمايد و پس از رد اجازه كند يا اول اجازه كند بعد رد نمايد حكمش چيست
جواب: رد بعد از اجازه و هم چنين اجازه بعد از رد بلا اثر است يعنى با اجازه عقد لازم مىشود و با رد فسخ مىگردد و در اين جهت تفاوتى نمىكند كه اجازه قبل از رد يا رد قبل از اجازه از خود معقود له واقع شود يا از ولى او بنابر اين اگر مثلا شخصى صغيره‌اى را بنحو فضولى براى كسى عقد كند و ولى صغيره اين عقد را اجازه كند پس از اين كه صغيره كبيره شد حق رد عقد را ندارد و اگر ولى عقد مذكور را رد كند صغيره پس از بلوغ حق اجازه ندارد
سؤال425 - هر گاه شخصى بنحو فضولى زنى را به عقد مردى در آورد و خود آن زن با مرد ديگرى ازدواج نمايد حكمش چيست
جواب: تزويج خود زن صحيح است و محلى براى اجازه عقد اولى باقى نمىماند
سؤال 426 - هر گاه شخصى بنحو فضولى زنى را به عقد مردى در آورد در حالى كه مرد اطلاع ندارد و اين مرد مادر يا دختر آن زن را براى خود عقد كند و پس از عقد دختر يا مادر اطلاع به آن عقد فضولى پيدا كند حكمش چيست
جواب: ازدواج مرد با دختر يا مادر زن مذكور صحيح است و محلى براى اجازه عقد فضولى باقى نمىماند
سؤال427 - آيا رضايت قلبى در صحت عقد و فضولى نبودن آن كه محتاج به اجازه باشد كافى است يا خير
جواب: رضايت قلبى كفايت نمىكند بنابر اين اگر مثلا زوج در حال عقد حاضر و راضى به آن باشد ولى قول يا فعلى كه دلالت بر رضايت كند از او صادر نشود ظاهرا عقد فضولى است كه مىتواند رد يا اجازه كند بلى در خصوص دختر باكره چنانچه از حال او كشف رضايت شود و سكوتش به خاطر حياء از تلفظ به اذن باشد همين اندازه كافيست
