فتاوای آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (قدس سره)
صیغه عقد نکاح
سؤال 1427 :اگر بین زن و مردى بدون اجراى صیغه، به قصد علقه زوجیّت، عمل زناشویى صورت گیرد، حکم فرزندان و نکاح چگونه است؟
جواب: نکاح صحیحى واقع نشده. و در صورت جهل ولد عنوان ولد شبهه را دارد.
سؤال 1428 :آیا مى توان مانند سایر عقود در نکاح نیز قائل به معاطات شد؟ علّت را بیان فرمایید.
جواب: جایز نیست. و بیان علّت مربوط به فقه استدلالى است.
سؤال 1429 :آیا انشاء عملى در نکاح متصور است؟
جواب: انشاء فعلى همان معاطات است که جایز نیست.
سؤال 1430 :من شیعه ام و در کشورى هستم که عالم شیعه نیست، آیا عقد را اهل تسنّن بخوانند یا اینکه رضایت طرفین کافى است؟
جواب: لازم است عقد خوانده شود. و رضایت طرفین کفایت نمى کند و حتماً لازم نیست عاقد شیعه باشد.
سؤال 1431 :در صورت جواز متعه، اهل کتاب در کشورهاى غربى، آیا صیغه عقد باید به زبان عربى خوانده شود، یا همان توافق بین دو نفر بر زمان و مهریه معلوم (در قالب هدیّه) کفایت مى کند؟
جواب: متعه اهل کتاب مانعى ندارد و صیغه عقد باید به عربى صحیح خوانده شود و اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربى بخوانند، چنانچه ممکن باشد احتیاط واجب آن است که کسى را که مى تواند به عربى صحیح بخواند وکیل کنند. و اگر ممکن نباشد، خودشان مى توانند به غیر عربى بخوانند. اما باید لفظى بگویند که معنى زوَّجتُ و قَبِلتُ را بفهماند و هدیه هم به عنوان مهریه کفایت نمى کند.
سؤال 1432 :اگر فردى به علت ندانستن حکم، ازدواج معاطاتى کرده باشد، وظیفه اش چیست؟
جواب: باید بلافاصله از هم جدا شوند و در صورت تمایل مى توانند صیغه ازدواج بخواند.
سؤال 1433 :اگر عاقد از شرایط نکاح و معناى صیغه، آگاهى نداشته باشد، آیا عقد نکاح صحیح است؟
جواب: در صورتى که معناى صیغه نکاح و قصد انشا را نداند، نکاح باطل است.
سؤال 1434 :اگر کسى سواد خواندن و نوشتن داشته باشد و هنگام عقد خواندن، قصد انشاء کند، آیا مى تواند صیغه را جارى کند؟
جواب: لازم است از خصوصیّات و شرایط عقد، اطّلاع داشته باشد.
سؤال 1435 :در بعضى از محلاّت ایران، مشاهده مى شود که اهالى، پایبند به عقاید مذهبى نیستند و مسائل دینى را بلد نیستند. مثلا در امر ازدواج و موضوع عقد به تراضى بین زن و مرد، اکتفا مى کنند و قباله اى درست مى کنند و در محضر در دفترى ثبت مى کنند و پس از عروسى و امر زناشویى اگر به اهل علم و عالمى رسیدند، صیغه عقد را جارى مى کنند و این سیره مستمرّه ایشان است. آیا این تراضى بین زن و مرد، ایجاد علقه زوجیّت مى کند یا نه، و نظیر عقد معاطاتى مى شود یا نه؟
جواب: مجرّد تراضى و معاطات، در نکاح کافى نیست. بنابراین اگر زوجین، جاهل به حکم بوده اند و خیال کرده اند که مجرّد تراضى، کافى در زوجیّت و جواز وطى است، اولاد آنها حکم اولاد حلال زاده را دارند. و اگر مى دانستند که ازدواج، موقوف به اجراى صیغه عقد است، هرچند به لفظ فارسى باشد و بدون عقد، عمل زناشویى انجام داده اند، اولاد آنها حکم اولاد زنا را دارند.
