مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به بودجه ۸۸ هزار میلیارد تومانی وزارت بهداشت در لایحه بودجه ۹۸ اعلام کرد: راهكار تزريق منابع بيشتر به سازمان بیمه سلامت بدون توجه به مديريت منابع به افزايش مشكلات سازمان و كسری مجدد منابع آن دامن میزند.
به گزارش «تابناک» به نقل از فارس، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با انتشار گزارشی با عنوان «بررسی لایحه بودجه سال 1398 کل کشور 43. بخش بهداشت و درمان»، اعلام کرد که بودجه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در لایحه بودجه سال آینده با افزایش ۱۹ درصدی نسبت به قانون بودجه امسال. بیش از ۸۸ هزار و ۴۹۰ میلیارد تومان است.
در بخش «خلاصه مدیریتی» این گزارش بازوی کارشناسی مجلس درباره بودجه وزارت بهداشت در سال آینده آمده است: «براساس جدول ۱، سرجمع اعتبارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شامل ردیف‌های: ستاد، دانشگاههای علوم پزشکی، دستگاههای وابسته (انتقال خون، اورژانس، غذا و دارو، بیمه سلامت، انستیتو پاستور، هیئت امنای ارزی و صندوق رفاه) و متفرقه، معادل ۸۸۲ هزار و ۴۰۷ میلیارد ریال است که نسبت به سال گذشته ۱۹ درصد رشد داشته است. در صورت اضافه شدن منابع حاصل از بند «ب» تبصره ۱۳ مجموع اعتبارات وزارت بهداشت به ۸۸۴ هزار و ۹۰۷ میلیارد ریال می‌رسد. میزان رشد اعتبارات هزینه‌های عمومی، درآمد اختصاصی و تملک و دارایی سرمایه‌ای به ترتیب ۹، ۲۶ و ۷۹ درصد است».
در ادامه این بخش از گزارش این مرکز پژوهشی درباره دلایل رشد قابل توجه درآمد اختصاصی و تملک و دارایی سرمایه ای وزارت بهداشت آمده است: «قرارگیری اعتبارات حاصل از هدفمندی یارانه‌ها ذیل ردیف درآمد اختصاصی دلیل رشد ۲۶ درصدی آن و قرارگیری بخش اعظمی از منابع حاصل از ارزش‌افزوده ذیل ردیف‌های تملک و دارایی دلیل اصلی رشد ۷۹ درصدی در اعتبارات ردیف فوق است».
*درآمد ۱۸ هزار میلیارد تومانی سازمان بیمه سلامت در سال ۹۸
مرکز پژوهش های مجلس با اشاره به مشخص شدن ردیف هزینه ای برای اعتبارات سهم حوزه سلامت از منابع هدفمندسازی یارانه‌ها در لایحه بودجه ۹۸، آنرا گامی مهم در جهت شفاف‌سازی درآمدها و هزینه‌های طرح تحول سلامت ارزیابی و درباره بودجه سازمان بیمه سلامت اعلام کرد: «طبق جدول ۵ اعتبارات لحاظ شده برای سازمان بیمه سلامت در سال ۱۳۹۸ حدود ۱۲۰ هزار و ۲۶۵ میلیارد ریال است که نسبت به اعتبارات سال ۱۳۹۷ حدود ۱۱ درصد رشد یافته است. با احتساب حدود ۶۰ هزار میلیارد ریال از محل ۱ درصد مالیات بر ارزش‌افزوده (ارائه خدمات سطح یک روستاییان)، حق بیمه صندوق کارکنان بیمه سلامت، سایر اقشار و هدفمندی یارانه‌ها مجموع درآمد سازمان در سال ۱۳۹۸ به حدود ۱۸۰ هزار میلیارد ریال خواهد رسید».
لحاظ کردن سازوکار حفاظت مالی از مصرف کننده نهایی در خصوص نحوه تهیه و تأمین دارو و تجهیزات پزشکی، در صورتی که سیاست ارزی دولت در کمیسیون تلفیق مجلس تغییر یابد، یکی از مهمترین پیشنهادهای بازوی کارشناسی مجلس درباره بودجه بخش بهداشت و درمان در سال ۹۸ بوده است.
*جزئیات اعتبارات ۸۸ هزار و ۴۹۰ میلیارد تومانی وزارت بهداشت در سال آینده
براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، اعتبارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در قانون بودجه امسال حدود ۷۴ هزار و ۳۵۸ میلیارد تومان بوده که در لایحه بودجه سال آینده با افزایشی ۱۹ درصدی به حدود ۸۸ هزار و ۴۹۰ میلیارد تومان رسیده است. جزئیات اعتبارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در قانون بودجه ۹۷ و لایحه بودجه ۹۸ در جدول زیر آمده است:
*تحقق درآمدهای اختصاصی دانشگاه ها بخاطر وضعیت مالی بهتر سازمان بیمه سلامت
بازوی کارشناسی مجلس با اشاره به اینکه حدود ۵۹ درصد از کل اعتبارات دانشگاه‌ها در سال آینده را درآمدهای اختصاصی تشکیل میدهد که مشروط به کسب درآمد توسط بیمارستانها خواهد بود، اعلام کرده است: «با توجه به اینکه در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ نیمی از اوراق قرضه دولتی به منظور تأدیه بدهی‌های سازمان بیمه سلامت اختصاص یافته است (به مبلغ ۴۷۵۰ میلیارد تومان) و از سویی مقرر شده است تا ۵۰۰ میلیون یورو اعتبار از صندوق توسعه ملی برای بدهی‌های بیمه سلامت به حوزه دارو و تجهیزات تخصیص یابد میتوان گفت، در صورت تخصیص منابع مذکور، سازمان بیمه سلامت با وضعیت بهتری از نظر منابع مالی به سال آینده وارد خواهد شد و از این جهت حصول درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها امکانپذیر خواهد شد».
*تزریق منابع بیشتر بدون مدیریت منابع منجر به کسری بودجه بیمه سلامت می شود
در گزارش این مرکز پژوهشی با اشاره به اینکه از ابتدای امسال تاکنون حدود ۴۶۰۰ میلیارد تومان از اوراق قرضه دولتی به منظور تأدیه بدهی‌های سازمان بیمه سلامت عملکرد داشته، درباره کسری بودجه احتمالی این سازمان در سال آینده آمده است: «به منظور جلوگیری از بروز مجدد کسری اعتبار این سازمان در سال ۱۳۹۸ ضرورت دارد تدابیر لازم از جمله تعیین بسته خدمتی مناسب، تأمین و مشارکت مالی منطقی و عادلانه مبتنی بر آزمون وسع یا دهکهای درآمدی و همچنین پیش‌بینی راهکارهای اصولی مدیریت هزینه‌های سلامت به‌عمل آید. تجربه سالهای گذشته نشان داده است که راهکار تزریق منابع بیشتر، بدون توجه به مدیریت منابع به افزایش مشکلات سازمان و کسری مجدد منابع آن دامن خواهد زد».
مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به اینکه جمع کل اعتبارات اختصاصی ستاد وزارت بهداشت ۱۳۶ درصد افزایش یافته است که دلیل اصلی این میزان افزایش، قرار گرفتن اعتبارات اختصاص یافته برای طرح تحول ذیل اعتبارات اختصاصی ستاد است، اعلام کرد: «کاهش ۴۶ درصدی اعتبارات ستاد از هزینه‌های عمومی به دلیل حذف برنامه‌های مشابه با طرح تحول سلامت و تجمیع آنها ذیل این ردیف است و از این منظر اختلالی در عملکرد ستاد ایجاد نخواهد شد و با چالش مالی روبه‌رو نخواهد شد».
*اعتبار سازمان بیمه سلامت در سال ۹۸ در صورت مدیریت هزینه ها کافی است
بازوی کارشناسی مجلس با اشاره به اینکه اعتبارات لحاظ شده برای سازمان بیمه سلامت در سال آینده حدود ۱۲۰ هزار و ۲۶۵ میلیارد ریال است و برآورد می‌شود اعتباری به میزان حداقل ۶۰ هزار میلیارد ریال از محل ۱ درصد مالیات برارزش افزوده (ارائه خدمات سطح یک روستاییان)، حق بیمه صندوق کارکنان بیمه سلامت، سایر اقشار و هدفمندی یارانه‌ها به اعتبارات این سازمان اضافه شود و مجموع درآمد سازمان در سال ۱۳۹۸ را به حدود ۱۸۰ هزار میلیارد ریال برساند، اعلام کرده است: «لذا در صورت اتخاذ سیاست خرید راهبردی خدمات و به‌کارگیری راهکارهای اصولی مدیریت هزینه‌ها این میزان اعتبار می‌تواند برای سال ۱۳۹۸ کافی باشد».
این مرکز پژوهشی با اشاره به عدم شفافیت محل اعتبارات لحاظ شده برای جبران کسری‌های سازمان بیمه سلامت در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ که از محل مالیات برارزش افزوده برای اجرای تکالیف ماده ۳۷ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه است، درباره موضوع تفاوت منابع و مصارف این سازمان آمده است: «به منظور اجرای تکالیف مندرج در ماده ۷۰ قانون برنامه ششم در راستای پوشش همگانی بیمه درمانی، براساس گزارش ارائه شده توسط مسئولان سازمان بیمه سلامت حدود ۱۹۰ هزار میلیارد ریال و براساس گزارش مسئولان سازمان برنامه و بودجه حدود ۱۶۸ هزار میلیارد ریال اعتبار مورد نیاز است، در حالی که در لایحه بودجه حدود ۱۲۰ هزار میلیارد ریال اعتبار برای این سازمان لحاظ شده است و نگرانی درخصوص کسری منابع ایجاد می‌شود. باید در نظر داشت با توجه به اینکه حدود نیمی از ۷ میلیون نفر جمعیت کشور فاقد پوشش بیمه درمانی، جزء دهکهای بالای جامعه هستند و عملاً ضرورتی به تحت پوشش قرار گرفتن آنها برای خدمات پایه سلامت وجود ندارد پیش‌بینی هزینه‌ای انجام شده توسط سازمان برنامه و بودجه منطقی‌تر خواهد بود».
*افزایش اعتبارات سازمان بیمه سلامت جایز نیست
مرکز پژوهش های مجلس در ادامه این گزارش درباره بودجه سازمان بیمه سلامت اعلام کرده است: «لذا با در نظر گرفتن اینکه بخشی از هزینه‌های این سازمان برای ارائه خدمت برای بیمه روستایی و حاشیه شهر توسط وزارت بهداشت به سازمان بیمه پرداخت خواهد شد، به نظر می‌رسد هزینه‌های عمومی پرداختی از دولت به سازمان بیمه به حدود ۱۴۰ هزار میلیارد ریال برسد. لذا با در نظر داشتن مجموع موارد فوق و با توجه به انقباضی بودن بودجه سال ۱۳۹۸، گزینه خلق منابع جدید جایز نیست و به نظر می‌رسد سازمان بیمه سلامت باید تمهیدات لازم برای مدیریت هزینه را انجام دهد و با رفع همپوشانی‌ها، تعیین بسته پایه منطقی و هدفمند برای جمعیت تحت پوشش خود قبل از سال ۱۳۹۸ از بروز چالش‌های مالی و نارضایتی دریافت‌کنندگان و ارائه‌کنندگان خدمات جلوگیری کند».
البته بازوی کارشناسی مجلس تاکید کرده است که اگر تکلیف ردیف قرارگیری منابع موضوع ماده ۳۷ قانون الحاق (۲) شفاف شود و ذیل سازمان بیمه سلامت قرار گیرد، مسائل ذکر شده درخصوص کسری احتمالی منابع این سازمان مرتفع خواهد شد.
*رشد ۹ درصدی اعتبارات امور سلامت در لایحه بودجه ۹۸
در بخش دیگری از گزارش بازوی کارشناسی مجلس درباره اعتبارات برنامه های امور سلامت در سال آینده آمده است: «اعتبارات امور سلامت در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ معادل ۶۳۴ هزار و ۱۵۴ میلیارد ریال است که نسبت به بودجه سال ۱۳۹۷، ۹ درصد رشد داشته است. اعتبارات امور سلامت مشتمل بر اعتبارات فصل بهداشت، فصل درمان و فصل تحقیق و توسعه است که بیشترین رشد نسبت به سال ۱۳۹۷ به میزان ۱۷، ۱۰ و ۶ درصد به ترتیب مربوط به فصول تحقیق و توسعه، درمان و بهداشت است. سهم فصل‌های بهداشت، درمان و تحقیق و توسعه از کل اعتبارات به ترتیب ۲۲، ۷۷ و ۱.۳ درصد است. سهم فصل بهداشت در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ نسبت به بودجه سال ۱۳۹۷ کاهش یافته ولی سهم فصول درمان و تحقیق و توسعه رشد مثبت داشته‌اند. لذا میتوان گفت رویکرد درمان محوری هنوز در تقسیم منابع مالی نظام سلامت حاکم است».
*بخش عمده اعتبارات برنامه ارائه خدمات درمانی مربوط به طرح تحول سلامت است
در ادامه این بخش از گزارش این مرکز پژوهشی آمده است: «بیشترین افزایش تأثیرگذار بر رشد اعتبارات فصل درمان مربوط به برنامه ارائه خدمات درمانی است که بخش عمده آن به دلیل اعتبارات طرح تحول سلامت است».
گفتنی است براساس جدول پیوست ۵ گزارش مرکز پژوهش های مجلس، اعتبارات برنامه ارائه خدمات درمانی در لایحه بودجه سال آینده، حدود ۳۸ هزار و ۷۴۵ میلیارد تومان است که ۱۱ درصد نسبت به قانون بودجه سال جاری افزایش یافته است.
