طی هفته منتهی به سوم بهمن ماه، شاهد کاهش شاخص صنعت و افت شاخص اکثریت گروههای بورسی بودیم. این موضوع به رغم گزارشهای تقریبا مناسبی که از عملکرد ۹ ماهه اغلب این شرکتها مخابره شد، حکایت از نگاه بدبینانه سهامداران به وضعیت اقتصادی و نتیجه بخش بودن تلاش های بنگاههای اقتصادی برای مدیریت تحریمهاست.
محمد قاسمی، سرپرست واحد تحلیل کارگزاری مبین سرمایه در گفت و گو با خبرنگار بورس
تابناک اقتصادی در خصوص چشم انداز بورس در هفته آتی گفت: هرچند بررسی گزارش های ماهانه منتشره برخی شرکت ها حکایت از وجود مشکلاتی در صادرات دارد، ولی با توجه به آمار صادرات منتشره از گمرک در دی ماه در گروه پتروشیمی ها و فلزات اساسی کالاهایی همچون فولاد، اوره و آلومینیوم هرچند تا نقطه مطلوب صادراتی فاصله دارند، حجم صادرات نسبت به ماه های قبل بهبود یافته و به طور مثال در حالی که صادرات اوره در برخی ماه ها بیشتر از 500 هزار تن بوده، ولی در آبان و آذر ماه این رقم کمتر از 300 هزار تن بود، لیکن مطابق با گزارش های آماری، افزایش حجم صادرات به بیش از 300 هزار تن مشهود بوده است.
وی با بیان اینکه در برخی کالاها همچون مس، متانول و روی همچنان آمارهای صادراتی ضعیف بوده، ادامه داد: در برخی گروه ها همچون پالایشی ها و پتروشیمی ها با کاهش قیمت نفت شاهد اصلاح قیمتی بودیم که در دی ماه به نقطه اشباع فروش رسیده و با افزایش تقاضا و افزایش قیمت روبه رو شدند.
وی در خصوص بانک ها نیز گفت: اخباری از نهایی شدن نحوه تسعیر ارز بانک ها طی هفته آتی به گوش می رسد که این موضوع می تواند باعث ورود نقدینگی و افزایش قیمت سهام بانکی و به ویژه بانک ملت شود.
قاسمی با اشاره به رشد شاخص گروه سیمانی و گزارش های خوب سه ماهه سوم این شرکت ها در هفته گذشته، گفت: شرکت های سیمانی با قانون پیمان سپاری ارزی (ارائه ارز ناشی از صادرات) به مشکل برخوردند، چرا که فروش این شرکت ها متناسب با نرخ ارز ولی به صورت ریالی بوده است، ولی با توجه به مصوبه جدید که نیازی به ارائه ارز ندارند، صادرات آنها رو به افزایش گذاشته؛ ضمن آنکه این شرکت ها افزایش قیمت نیز در سال جاری داشته اند. البته فروش داخلی آنها نیز با توجه به رکود حاکم بر ساختمان سازی تعریفی ندارد، ولی صادرات آنها در مرزهای شرقی و غربی با رشد روبه رو شده است.
قاسمی همچنین با اشاره به موضوع افزایش سرمایه در برخی شرکت ها که محرک قیمت هاست، تأکید کرد: در سایر صنایع بسته به گزارش های ماهانه و سه ماهه، شاهد اقبال سهامداران به برخی نمادها و تک سهم ها خواهیم بود.
وی با بیان اینکه برای باقی مانده سال بیشترین پتانسیل رشد سود متعلق به صنایع مصرفی داخلی بوده، اظهار داشت: صنایع مصرفی داخلی به رغم کاهش قیمت های جهانی (مواد اولیه) نیازی به کاهش قیمت ها ندارند؛ از طرفی کشش بازار نسبت به قیمت این محصولات پایین بوده و از طرف دیگر، قدرت رقابت با رقبای خارجی با افزایش نرخ ارز بیشتر شده و بر این اساس، افزایش بازدهی در گروه صنایع غذایی، شوینده و محصولات نهایی فلزی متصور است.
به استثنای شاخص گروههای کاشی و سرامیک، سیمان، قند و شکر و منسوجات که طی هفته گذشته با رشد همراه بود، در اکثر صنایع شاخص ساز همچون فلزات اساسی، شیمیایی ها، فراوردههای نفتی، استخراج نفت بورس تهران با کاهش شاخص مواجه بود.
در همین زمینه، یک کارشناس در تشریح موانع صادراتی که باعث نگرانی سهامداران در خصوص وضعیت سودآوری شرکتها شده، گفت: با افزایش شدید نرخ حمل دریایی، کاهش تعداد مشتریان در کشورهای مقصد و همچنین عدم قابلیت نگهداری برخی کالا به صورت طولانی، خود تحریمی در آستانه دور اول تحریمها، باعث از دست رفتن مقاصد صادراتی و سوءاستفاده برخی کشورها و ارزان فروشی محصولات معدنی ارزشمند کشور شده است.
کیوان جعفری طهرانی در گفت وگو با خبرنگار بورس
تابناک اقتصادی در خصوص موانع صادراتی گفت: صادرات گندله، آهن اسفنجی و فولاد با افزایش شدید نرخ حمل دریایی مواجه بوده که این موضوع تأثیر زیادی بر بازار گذاشته، به طوری که نسبت به بنادر حاشیه خلیج فارس، هزینه حمل کالا از بنادر ایران دست کم ده تا دوازده دلار بیشتر است.
این کارشناس ادامه داد: از سوی دیگر، شمار مشتریان در کشورهای هدف به شدت کاهش پیدا کرده و در حالی که ۹۱ درصد صادرات به بازار چین صادر میشد، تعداد مشتریها کاهش پیدا کرده و فقط تجار، پذیرای کالای ایرانی هستند.
وی افزود: این مسأله و کاهش شمار مشتریان منجر به سوءاستفاده برخی شده و در حالی که در گذشته و با توجه به تعدد مشتریان، فروشنده قابلیت مانور برای مشخص کردن خریدار داشت، در اوضاع کنونی خریداران با تظاهر فروشنده را انتخاب میکنند.
طهرانی در خصوص صادرات فولاد نیز با بیان اینکه همین شرایط در بازار فولاد نیز صدق میکند، افزود: قیمت بیلت شمش ایران در مقایسه با نرخ ۳۹۰ دلاری آن در آسیای میانه، باید ۳۶۵ دلار باشد، ولی به دلیل امتناع مشتریان از خرید ایران، قیمت فروش واقعی پایینتر است.
وی با بیان این مطلب که در خصوص صادرات آهن اسفنجی دپوی زیادی در شرکتهای آهن اسفنجی وجود دارد و متاسفانه وضعیت آهن اسفنجی به دلیل عدم قابلیت نگهداری طولانی مدت این کالا، حساستر و حادتر است، تأکید کرد: در بازار آهن اسفنجی مشتریها محدود بوده و همزمان با دور اول تحریمها با ممنوعیت صادرات آهن اسفنجی در داخل کشور مواجه شدیم که این ممنوعیت آسیب بدی به صادرات آهن اسفنجی وارد کرد، چون معمولا با آغاز تحریمها، تعدادی از مشتریان و بازارهای صادراتی حذف میشدند، ولی این خود تحریمی موجب از دست رفتن بازار سنتی صادرات و روی آوردن این خریداران به واردات آهن اسفنجی از کشورهای دیگر شد.
طهرانی با بیان این که به طور سنتی هندوستان خریدار آهن اسفنجی ایران بوده، افزود: پس از اجرایی شدن دور دوم تحریمها در چهارم نوامبر و پس از یک ماه بعد در اوایل دسامبر، صادرات آهن اسفنجی آزاد شد، ولی این اقدام دیر هنگام بوده و فایدهای نداشت.
وی تصریح کرد: در شرایط فعلی، عمان مشتری بالقوه آهن اسفنجی کشور بوده و هندوستان که قبل از ممنوعیت صادرات و تحریمها خریدار اصلی آهن اسفنجی ما بود در شرایط تحریمی از واردات آهن اسفنجی از ایران خودداری میکند.
طهرانی با اشاره به سخنان نخست وزیر هندوستان در سفر اخیر، مبنی بر ادامه همکاری با ایران مشروط به اینکه تحریمها نقض نشود، گفت: یعنی اینکه خودبخود با اعمال شرایط تحریم و قوانین اعلامی از سوی آمریکا واردات از ایران منتفی است.
وی ادامه داد: به هر حال، آهن اسفنجی در شرایط فعلی قابلیت صادرات به هندوستان را ندارد و عمان نیز برای خرید از سیاست رقابت کاذب استفاده می کند و با طرح موضوعاتی همچون اینکه قیمتش پایینتر از تولیدکننده داخلی است، عنوان میکند قیمت صادرات ایران باید کمتر از تولید کننده داخلی باشد تا واردات صرفه اقتصادی داشته باشد. با این شرایط، تولید کنندگان و صادر کنندگان آهن اسفنجی در پی ایجاد بازارهای صادرات جدید در ترکیه و اروپا هستند.
وی در خصوص صادرات گندله نیز گفت: صادرات این محصول حدود شش ماه آزاد شده، ولی عوارض صادرات ۵ درصدی دارد و یکی از مسائلی که در بازار شاهد آن هستیم، حضور افراد مختلفی در صادرات این محصول بوده، علاوه بر افت قیمت، خریداران چینی نیز از این مسأله سوءاستفاده میکنند و سعی در خرید گندله پایینتر از نرخ عرف بازار از ایران دارند که این موضوع به تجار فعال در این زمینه ضربه وارد کرده است.
به گفته طهرانی در رابطه با صادرات گندله ایران به چین، با هندوستان رقابت داشته ایم، ولی علی رغم عیار بالاتر گندله کشور و استفاده از آن در تولید آهن اسفنجی از نوع احیا، متأسفانه محصول ایران با قیمتهای برابر و حتی پایینتر از گندله هندوستان فروخته و در حقیقت گندله کشور با درصد عیار بالاتر، کمتر از گندله هندوستان قیمت گذاری میشود.