در شرایطی که طی سالهای اخیر شاهد سیر صعودی مهاجرت به خارج از کشور برای ادامه تحصیل هستیم، مقایسه آمار دانشجویان در حال تحصیل با ظرفیت پذیرش دانشگاهها در مقاطع مختلف در کشورمان، حکایت از افزایش حجم صندلیهای خالی دانشگاهها دارد؛ آمارهایی که نشان از کاهش استقبال برای تحصیل در دانشگاههای داخلی دارد.
به گزارش «تابناک»، این در حالی است که چندی پیش وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دو پیشنهاد ویژه برای توسعه روابط بین المللی دانشگاهها مطرح کرد که یکی از آنها ایجاد شعبههای بین المللی از دانشگاههای ایران در خارج از کشور و دیگری تأسیس دانشگاههای خارجی در داخل کشور بود.
این دو راهکار اگرچه در نگاه اول بیشتر در راستای بهبود روابط بین المللی دانشگاههای ایرانی با خارجی است، اما میتواند نتایج مثبت دیگری از جمله کاهش مهاجرت برای ادامه تحصیل و افزایش کیفیت آموزشی دانشگاهها راهم به همراه داشته باشد. با این ملاحظه که به کارگیری این دست راهکارها نخواهد توانست از شمار صندلیهای خالی دانشگاههای کشورمان بکاهد.
با اجرای پیشنهاد نخست میتوان شاهد بهبود روابط آموزشی ایران با دانشگاههای دنیا و توسعه تعاملات بین المللی در حوزه آموزش باشیم که همراهی این دو عامل مهم میتواند مهر تاییدی برای اجرای هر چه سریعتر این پیشنهاد باشد، ضمن اینکه تأسیس شعبه دانشگاههای ایرانی در خارج از کشور امری تجربه شده و مسبوق به سابقه است.
این در حالی است که عملیاتی شدن پیشنهاد دوم، آثار مثبت بیشتری به همراه دارد؛ با توجه به اینکه هرساله تعداد زیادی از جوانان ایرانی برای ادامه تحصیل در دانشگاههای دنیا به خارج از کشور مهاجرت میکنند، میتوان انتظار داشت با اجرای این پیشنهاد، از مهاجرت بسیاری متقاضیان جلوگیری به عمل آید.
مزیت دیگری که تأسیس دانشگاههای خارجی در داخل کشور به دنبال دارد، جلوگیری از خروج میلیونها دلار ارز از کشور توسط متقاضیان تحصیل در دانشگاههای خارجی است؛ موضوعی که میتواند به اقتصاد کشور در شرایط کنونی کمک کرده و از وارد آمدن آسیبهای مختلف به دانشجویان مهاجر و خانواده ایشان جلوگیری به عمل آورد.
از سوی دیگر با تأسیس شعبه دانشگاههای معتبر خارجی در داخل، رقابت مثتبی برای بهبود کیفیت آموزشی میان دانشگاههای داخلی با دانشگاههای خارجی ایجاد میشود که شاید این اثر را بتوان به عنوان مهمترین نتیجه اجرای پیشنهاد دوم وزیرعلوم معرفی کرد. رقابتی که اگرچه درحال حاضر میان چند دانشگاه مطرح کشور به چشم میخورد، اما ورود دانشگاههای معتبر خارجی به کشورمان به آن رونق بیشتر و متفاوت تری خواهد داد.
مزیت دیگری که با تأسیس دانشگاههای خارجی در ایران ایجاد میشود، انتقال دانش، فناوری و تکنولوژی سایر کشورها به دانشجویان ایرانی است که میتوان آن را یکی از بهترین نتایج اجرای پیشنهاد دوم تلقی کرد.
همه اینها در حالی است که تاکنون هیچ تجربهای در زمینه تأسیس شعبه دانشگاههای خارجی در کشورمان به ثبت نرسیده، هرچند که پیش بینی میشود در صورت وقوع، ترجبه موفقی از آب در آید. اما آیا اساسا ممکن است چنین اتفاقی رقم بخورد یا پیشنهادات وزیر علوم، پیشنهاداتی غیرقابل اجراست؟
نیم نگاهی به تجربه تعاملات آموزشی کشور طی سالهای گذشته با سایر کشورها نشان داده است که هرگاه پای منافع اقتصادی این کشورها مطرح بوده، طرف خارجی همکاری خوبی داشته است، بنابراین انتظار میرود که تأسیس دانشگاههای ایرانی در خارج از کشور به شرطی که منافع اقتصادی مناسبی برای کشور مقصد به همراه داشته باشد، شدنی به نظر برسد.
عملیاتی شدن پیشنهاد دوم هم جدا از تأمین منافع اقتصادی طرف مقابل، صرفه اقتصادی و آموزشی خوبی برای ایران به همراه دارد و باید تلاش شود تا هر چه سریعتر مقدمات آغاز همکاریها با طرف خارجی فراهم شود، چون درصورت تأسیس شعبه دانشگاههای خارجی در داخل، امتیازاتی مانند جلوگیری از خروج ارز، کاهش حجم مهاجرت، توسعه روابط بین المللی در حوزه آموزش و فناوری، ایجاد رقابت بین دانشگاههای داخلی با شعبه دانشگاههای خارجی در داخل و انتقال تکنولوژی، فناوری سایر کشورها را شاهد خواهیم بود.