روزنامه ایران در گزارشی نوشت: کشاورزی در سالهای اخیر روند رو به رشدی داشته و تولیدات آن از ۹۷ میلیون تن به ۱۲۲ میلیون تن در سال ۹۷ رسید. خودکفایی در تولید گندم و کاهش واردات از نتایج مهم این افزایش تولید است که همراه با کاهش مصرف آب و افزایش بهرهوری در آب بهدست آمده است. برای سال ۹۸ نیز پیشبینیها از افزایش تولید خبر میداد، اما وقوع سیل و آسیب به کشاورزی بیشتر استانها اکنون این پیشبینیها را با تردید همراه کرده است. البته خوش بینیهایی هم در این بخش با توجه به افزایش بارشها وجود دارد. کارشناسان حوزه کشاورزی معتقدند با توجه به درصد بالای دیمی بودن زمینهای زراعی در کشور خسارتهای سیل با افزایش تولید در مناطق دیگر قابل جبران است.
برآورد خسارتهای سیل
عبدالمهدی بخشنده، معاون برنامهریزی و امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی خسارتهای سیل در بخش کشاورزی را تاکنون ۶۷۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد، اما با توجه به ادامه بارشها و احتمال وقوع دوباره سیل این خسارتها نهایی نیست. به گفته مسئولان سیل به کشاورزی۱۹ استان کشور خسارت وارد کرده است. اما گسترش خسارات وارده در برخی از استانهای کشور مانند گلستان، خوزستان، مازندران و لرستان بیشتر و در سایر استانها درصد خسارت کمتر بوده است. اما خسارات وارده در استان خوزستان در حال گسترش بوده و نهایی نشده است. به گفته معاون وزیر جهاد کشاورزی ۷۶ درصد کل خسارات در ۴ استان خوزستان، گلستان، مازندران و لرستان حادث شده است.
بر اساس آمار، تاکنون با ورود آب و آبگرفتگی در ۹۰۰ هزار هکتار از اراضی زراعی و ۱۱۰ هزار هکتار از باغها استانهای درگیر سیل، این واحدها بین ۱۰ الی ۱۰۰ درصد خسارت دیدهاند. ۲۵ هزار رأس دام سبک، ۱۱۰۰ رأس دام سنگین، ۹ میلیون قطعه طیور، ۵۱ هزار کلنی زنبور عسل و ۱۱۰۰ واحد آبزی پروری و پرورش ماهی تلف شده و تخریب گردیدهاند و ۲۵ کارخانه صنایع تبدیلی نیز دچار خسارت عمده شدهاند. همچنین خسارات گستردهای به تأسیسات آب و خاک و امور زیربنایی این استانها وارد شده و مطابق برآورد انجام گرفته تاکنون ۱۱۵۰ حلقه چاه، ۱۸۶۰ رشته قنات، ۱۹۰۰ ایستگاه پمپاژ و برداشت آب و همچنین مقادیر بسیار زیادی از دهنههای برداشت آب از رودخانهها، شبکههای آبیاری و زهکشی و جادههای بین مزارع در این استانها آسیب جدی دیدهاند و خسارات وارده بالا میباشد.
پرداخت خسارت
مشکل پرداخت غرامت به کشاورزان این است که اغلب خسارت دیدگان بیمه نبودهاند که دولت با استفاده از منابع ماده ۱۲ قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور در حال تصویب چگونگی پرداخت و تأمین منابع لازم برای پرداخت خسارت میباشد. با توجه به وقوع سیل در دو استان گلستان و مازندران در اواخر اسفندماه، دولت یازدهم فروردین ماه امسال مصوبه خوبی برای این دو استان شامل ۴۸۰ میلیارد تومان کمک بلاعوض، ۲۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات ارزان قیمت با کارمزد ۴ درصد و سه سال امهال تسهیلات بانکی دریافت شده توسط خسارت دیدگان را تصویب و ابلاغ کرده است. سازمان برنامه و بودجه اختصاص ۵۰ درصد کمکهای بلاعوض را انجام داده و دستورالعمل چگونگی پرداخت کمک بلاعوض و تسهیلات را نیز وزیر جهاد کشاورزی در روز جاری ابلاغ کرده است. برای سایر استانهای خسارت دیده از جمله خوزستان و لرستان در سیل نیز وزیر جهاد کشاورزی برآورد خسارات وارده تاکنون را به وزیر کشور بهعنوان رئیس ستاد بحران کشور ارائه کرده است. با مصوبه هیأت دولت، کمکهای بلاعوض و تسهیلات ارزان قیمت برای کشاورزان و تولیدکنندگان این استانها نیز تصویب و بلافاصله عملیاتی میشود.
اما حجم خسارات در حال تغییر و افزایش است و بخش عمدهای از آسیبها مربوط به استان خوزستان است. هیأت دولت مصوبههایی برای کمک به مناطق سیل زده داشته که در بخش کشاورزی با توجه به حجم گسترده خسارتها به مصوبههای تکمیلی نیاز است.
خسارت ۱۹۵۰ میلیارد تومانی گلستان
۵ استان کشور بیشترین خسارت را از سیل دیدهاند. سیل تاکنون ۱۹۵۰ میلیارد تومان به بخش کشاورزی گلستان خسارت وارد کرده است. سیل اخیر به بیشاز ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی شهرستانهای کلاله، گنبدکاووس، مینودشت، آققلا، گمیشان، بندرترکمن، کردکوی، گرگان و بندرگز ۱۰۰ درصد خسارت وارد کرده است. ۵۴۰ هزار هکتار از اراضی استان که زیر کشت پاییزه گندم، جو، سیب زمینی و چغندرقند قرار داشت، تحت تأثیر طغیان رودخانههای قره سو و گرگانرود قرار گرفت.
خسارت ۵۵۰ میلیارد تومانی سیل به کشاورزی مازندران
سیل ۵۵۰ میلیارد تومان به بخش کشاورزی مازندران خسارت وارد کرد. در بخش زراعی ۱۰۷ میلیارد تومان، باغبانی ۲۶۶ میلیارد تومان، دام و طیور و آبزیان ۶۷ میلیارد تومان، آب و خاک و امور زیربنایی ۱۱۵ میلیارد تومان و در مجموع ۵۵۰ میلیارد تومان در استان مازندران برآورد شده است. تلفات دام در استان مازندران دو هزار و ۳۳۱ رأس و خسارت به ۱۲ واحد مرغداری و ۱۰واحد پرورش ماهی برآورد شده است.
۹۸ میلیارد تومان خسارت ایلام
طبق برآوردهای اولیه ۹۸۰ میلیارد ریال خسارت به زیربخشهای کشاورزی استان وارد شده است. خسارتهای وارده مربوط به زیربخشهای زراعت، باغها، دام، طیور، آبزیان، جادههای بین مزارع، تأسیسات زیربنایی حوزه کشاورزی است. با توجه به اینکه بخش عمدهای از اراضی زراعی استان ایلام را مزارع گندم تشکیل داده حجم زیادی از خسارات شدید به این گندمزارها وارد شده و بسیاری از مزارع غرق آب شدهاند و در برخی اراضی نیز حجم زیادی گل و لای وارد شده است.
خسارت ۹۰۰ میلیارد تومانی سیل به کشاورزی لرستان
بالغبر ۹۰۰ میلیارد تومان خسارت سیل به کشاورزی استان بوده است. این خسارتها به زیر بخشهای دام، طیور، آبزیان، باغها، مزارع، جادههای بین مزارع، موتورپمپها، خطوط انتقال آب، زیرساختهای آبوخاک، حوزه منابع طبیعی، عشایری و... وارد آمده است.
خسارت ۹۵۰ میلیارد تومانی سیل به کشاورزی خوزستان
خسارت ۹۵۰ میلیارد تومانی سیلاب به بخش کشاورزی تاکنون حدود ۱۱۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان به زیر آب برده و خسارت ۱۰۰ درصدی به این مزارع وارد شده است. همچنین حدود ۵۵ هزار هکتار از اراضی کشاورزی نیز دچار خوابیدگی و خسارت شدهاند، اما همه محصول آنها از بین نرفته و خسارت کمتر از ۱۰۰ درصد بوده است. در سیلاب اخیر تاکنون ۲ هزار و ۵۱۵ رأس دام سنگین و سبک از بین رفتهاند. همچنین ۱۰ هزار قطعه طیور، ۵۰ هزار قطعه ماهی و ۲ هزار فروند کندوی زنبور عسل در سیلاب خوزستان از بین رفته و خسارت دیدهاند.