محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، روز سهشنبه در مصاحبه با اسپوتنیک گفت: تا وقتی اتحادیه اروپا به توافق هستهای برجام پایبند بماند، ایران نیز به این توافق متعهد خواهد ماند.
به گزارش «تابناک»؛ ظریف در این مصاحبه با اشاره به راهاندازی نهاد ایرانی متناظر با «اینستکس» از کشورهای اروپایی خواست برای حفظ توافق هستهای برجام در برابر تهدیدهای آمریکا هزینه کنند.
وی گفت: «نهاد ایرانی متناظر اینستکس اروپا از سوی ایران به نام شرکت «ساز و کار ویژه تجارت و تأمین مالی ایران و اروپا» موسوم به «ساتما» تأسیس شد و به ثبت رسیده و به اطلاع اتحادیه اروپا نیز رسیده است.»
ظریف در ادامه گفت: «البته تهدیدات آمریکا برای جلوگیری از عملی شدن این ساز و کار بین ایران و اتحادیه اروپا همچنان ادامه دارد. ما پیش از این هم تأکید کردیم که اروپا برای حفظ برجام باید هزینه کند.»
وی تصریح کرد: «ما ماه ها همراه سایر کشورها با آمریکا مذاکره کردیم و به نتیجه خوبی هم رسیدیم. اکنون اروپا و بقیه کشورها باید برای زحمات خود و امنیت جهانی سرمایه گذاری و هزینه کنند. ساز و کار اینستکس به صورت مشابه و محلی با دیگر کشورهای همسایه و علاقه مند از جمله روسیه و ترکیه قابل انجام است.»
«اینستکس» سرواژهای متشکل از حروف ابتدایی عبارت «ابزار پشتیبان مبادلات تجاری» است که ثبت آن را اتحادیه اروپا یازده بهمنماه سال گذشته اعلام کرد. کشورهای اروپایی مدعی هستند هدف از راهاندازی این ساختار، تسهیل تجارت مشروع میان عاملان اقتصادی اروپا و ایران است.
«عبدالناصر همتی»، رئیس کل بانک مرکزی ایران ۲۸ اسفندماه اعلام کرد: شرکت متناظر و همتراز اینستکس اروپایی، با نام «ساز و کار تجارت و تأمین مالی ایران و اروپا» (STFI) در تهران راهاندازی شده است. همتی گفت امیدوار است این نهاد با همکاری همتای اروپایی خود بتواند در تسهیل تجارت میان ایران و اروپا نقش ایفا کند.
به نظر می رسد، ایران در پی آن است که ابتکار عمل راه اندازی اینستکس را از اروپایی ها بگیرد و خود مستقل و با همراهی با اروپا و کشورهای دیگری همچون روسیه، ترکیه، هند و چین سازوکار مالی جدیدی را پیش ببرد.
ذکر این مهم لازم است که روس ها چندی پیش از آمادگی خود برای پیوستن با سازوکار مالی مبادله با ایران خبر داده بودند. ترکیه نیز تمایل خود را جدی اعلام کرده بود، به طوری که چندی پیش رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در دیدار با حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان، ضمن تأکید بر ضرورت افزایش تبادلات تجاری با ایران تصریح کرد: ترکیه آماده است یک سازوکار مالی دوجانبه با ایران راه اندازی کند تا شرکت های دو طرف بتوانند بدون اثرگذاری تحریم های آمریکا، با یکدیگر به تجارت بپردازند.
به گفته وی دو کشور می توانند بدون نیاز به دیگر کشورهای جهان و به طور خاص سازوکار مالی ویژه کشورهای اروپایی موسوم به اینستکس، یک SPV دوجانبه و مخصوص به خود را راه اندازی کنند.
با این حال در این دیدار در خصوص زمان راه اندازی این سازوکار مالی دوجانبه، تاریخ دقیقی مطرح نشده بود.
اردوغان همچنین اعلام کرده است در صورت خواست ایران، ترکیه آماده است به سازوکار مالی اینستکس کشورهای اروپایی نیز ملحق شود.
از سوی دیگر، محمد جواد ظریف با هدف رایزنی در خصوص آخرین وضعیت روابط دوجانبه، جدیدترین تحولات منطقهای و موضوعات روز بینالمللی با همتای روسی خود امشب (سه شنبه) عازم پایتخت روسیه خواهد شد. به نظر می رسد، یکی از دستورکارهای اصلی سفر ظریف به مسکو، راه اندازی یک سازوکار جدید مالی باشد که در بالا بدان اشاره شد.
تکذیبیه وزارت خارجه
وابط عمومی وزارت امور خارجه اعلام کرد: با توجه به انتشار ترجمه گفتوگوی وزیر محترم امور خارجه با اسپوتنیک، به آگاهی می رساند درخواست مصاحبه و سؤالات آن رسانه مربوط به ماه های گذشته ( اواخر سال ۹۷) بوده و پاسخ ها مکتوب و بدون رویت و تإیید وزیر محترم امور خارجه توسط یک کارشناس خاطی در اختیار رسانه مزبور قرار گرفته است.
از این روی، مطالب آن مصاحبه که بعدازظهر امروز سه شنبه منتشر شد، مورد تأیید وزیر امور خارجه نیست و تکذیب می شود.