تحریم‌های جدید پتروشیمی، بیشتر اقدامی سمبلیک و با تأثیری اندک است

روز جمعه ایالات متحده به خاطر حمایت غیر مستقیم از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بزرگترین گروه هلدینگ پتروشیمی ایران را تحریم کرد؛ اقدامی که قصد آن توقف جریان درآمدهای پتروشیمی به سپاه است، اما تحلیلگران آن را اقدامی نمادین می دانند.

تحریم های روز جمعه شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس (PGPIC) را برای حمایت مالی از بازوی اقتصادی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سازمان نظامی مسئول برنامه موشک های بالستیک ایران و برنامه های هسته ای، هدف قرار داد.

وزارت خزانه داری ایالات متحده گفته که وزارت نفت ایران سال گذشته، به خاتم الانبیاء، بازوی اقتصادی و مهندسی سپاه پاسداران، 10 پروژه در صنایع نفت و پتروشیمی را به ارزش 22 میلیارد دلار، یعنی چهار برابر بودجه رسمی سپاه پاسداران، اعطا کرده است.

این تحریم های جدید در حالی وضع شده که دولت ترامپ قصد دارد فشارهای اقتصادی و نظامی علیه ایران را به دلیل برنامه های هسته ای و موشکی و همچنین حمایت از متحدان در سوریه، عراق، لبنان و یمن افزایش دهد.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، زمانی که در سال گذشته از توافق سال 2015 میان ایران و قدرت های جهانی که تحت آن، تهران مجبور به متعادل کردن برنامه هسته ای خود در قبال برداشته شدن برخی تحریم ها شد، بیرون آمد، اقدام به دشمن سازی از ایران و ارعاب متحدان اصلی خود کرد.

تنش های میان ایالات متحده و ایران از ماه آوریل به دلیل اقدامات واشنگتن برای قطع صادرات نفت ایران، اعزام ناو گروه هواپیمابر به منظور جلوگیری از حملات ایران به منافع ایالات متحده و حملات اخیر به تانکرهای عربستان سعودی، نروژی و امارات که واشنگتن آن را به ایران نسبت داده است، افزایش یافت.

ایران هرگونه مسئولیت در حملات دوزادهم ماه می به چهار تانکر از ساحل امارات متحده عربی را رد کرده است.

وزارت خزانه داری آمریکا همچنین اعلام کرد، شبکه 39 شرکت پتروشیمی وابسته و نماینده فروش خارجی مستقر گروه پتروشیمی خلیج فارس را نیز تحریم کرده است. این نهاد گفته که پروژه هلدینگ خلیج فارس و واحدهای آن 40 درصد از ظرفیت تولید پتروشیمی و 50 درصد از صادرات پتروشیمی ایران را تشکیل می دهند.

استیون منوچین، وزیر خزانه داری آمریکا، در بیانیه ای گفته است: این اقدام هشداری است در این خصوص که ما همچنان به هدف قرار دادن گروه ها و شرکت های بخش پتروشیمی و بخش های دیگر ـ که خطوط مالی را به سپاه پاسداران می رسانند ـ ادامه می دهیم.

مقامات ارشد دولت ترامپ، که نخواسته اند نام آنها فاش شود، این تحریم ها را آخرین نمونه هایی از فشار شدید اقتصادی بر اقتصاد ایران توصیف کرده اند که می تواند کمک های مالی برای سپاه پاسداران، بخش عمده ای از نیروی نظامی ایران را متوقف کند.

یک مقام رسمی به رویترز گفته است: این امر همچنان تأثیر بسیار منفی بر چشم انداز هرگونه بهبودی در آینده برای اقتصاد ایران خواهد داشت و گفته که صنایع نفت و پتروشیمی در 40 سال گذشته، نوعی صندوق سرپوشیده برای سپاه پاسداران بوده است.

اشخاص با تابعیت آمریکایی در حال حاضر از تقریبا تمام معاملات با اقتصاد ایران محروم هستند، بنابراین آخرین تحریم ها عمدتا در مورد شرکت ها و افراد غیر آمریکایی اعمال می شود.

سه تحلیلگر و یک مقام سابق وزارت خزانه داری گفته اند که این آخرین تحریم ها به احتمال زیاد تنها تاثیری متوسط خواهند داشت، زیرا شرکت های غیر آمریکایی هم اکنون هم از انجام معاملات با بخش پتروشیمی ایران به دلیل تحریم های موجود دوری می کنند.

تحت تحریم های مجددا وضع شده در پنجم نوامبر و پس از آن که ترامپ توافق هسته ای ایران را ترک کرد، هر شخص یا شرکتی که معامله قابل توجهی در محصولات پتروشیمی در ایران داشته باشد، می تواند تحت یکسری تحریم ها، از جمله ورود به لیست سیاه از سوی ایالات متحده قرار گیرد.

اقدام روز جمعه آمریکا، پتروشیمی خلیج فارس و 39 شرکت وابسته به آن را در زمره شرکت های «مشخص شده تحت قانون ملیت های خاص» قرارد داده است؛ وضعیتی که اشخاص حقیقی و حقوقی ایالات متحده را از معامله با آنها محروم می کند. علاوه بر این، هر شرکت یا شخصی که این معاملات را انجام دهد، خود را در خطر وضعیت «مشخص شده تحت قانون ملیت های خاص» قرار خواهد داد.

سوزان مالونی از مؤسسه تحلیلی بروکینگز آخرین تحریم های ایالات متحده را "گامی طبیعی در راستای آنچه فکر می کنم یک مجموعه ای از محدودیت های عمدا حشو و زاید" است، توصیف کرده.

وی افزود: دولت آمریکا در حال اقدامات تراکمی بر روی نهادها و موانع همپوشان برای ایجاد فشار بر ایرانیان است تا آنها احساس کنند که کل اقتصاد دچار محرومیت است.

مقام سابقی از وزارت خزانه، که نخواسته نامش فاش شود، گفت: تحریم های جدید تأثیر کمی خواهد گذاشت، زیرا اکثر شرکت های چند ملیتی از قبل ارتباطات خود با ایران را متوقف کرده اند و این تحریم های جدید را نوعی "روابط عمومی" خوانده است.

این مقام سابق گفته که این روش خوبی برای حفظ فشار سیاسی بر ویترین است.