فتاوای آیت الله العظمی خوئی (قدس سره)
تقليد أعلم
سؤال 6- در صورتى كه امر دائر شود بين تقليد غير اعلم عادل و اعلم غير عادل، وظيفه مقلد چيست؟
جواب: تقليد غير عادل جائز نيست اگر چه اعلم باشد. واللََّه العالم.
سؤال 7- اهل خبره چه كسانى هستند؟
جواب: اهل خبره كسانى هستند كه مطلع هستند بر اهليت شخصى كه آماده شده براى فتوا دادن، مثلاً بر حدود فضيلت او و عدالت او و آنچه را كه دخيل در فتواى او است، و در غير آن بر اهليت او براى آنچه را كه متصدى آن شده يا اراده شده از او. واللََّه العالم.
سؤال 8- راه شناخت اعلم در مرجع تقليد چيست؟
جواب: به قول بينه غير معارضه اخذ مىشود، و اگر بينه معارض پيدا كرد به احوطِ دو مورد بينه يا بيشتر اخذ گردد.
سؤال 9- اگر بينه دلالت نمايد بر اعلميت زيد، و بينه ديگرى دلالت نمايد بر اعلميت عمرو، از كدام يك بايد تقليد نمود؟
جواب: هر دو بينه از درجه اعتبار ساقط مىشوند اگر واجد حجيت بوده باشند، پس بايد اخذ نمود به احوط از دو قول و احوط از دو فتوا، مثلاً يكى از دو فتوا قائل به وجوب است و ديگرى به عدم وجوب و استجاب آن، بايد عمل شود به وجوب، اين در صورتى است كه علم به خلاف بين آن دو را بداند، و با جهل به خلاف مخير است در رجوع به هر كدام از آن دو كه خواست، و اميدوارم رجوع بفرمائيد اولاً به رساله عمليه قبل از اينكه مزاحم ما شويد در چنين مسائلى كه حكم آن در آنجا مذكور است. واللََّه العالم.
سؤال 10- اگر شياع دلالت كند بر اعلميت زيد، و بيّنه دلالت كند بر اعلميت عمرو كدام يك را بايد تقليد نمود؟
جواب: اگر شياع، افاده علم يا اطمينان بدهد مقدم است بر بينه، و اگر افاده علم يا اطمينان ندهد، بينه، مقدم بر شياع است. واللََّه العالم.
سؤال 11- آيا اطمينان جاى علم مىنشيند مطلقاً، و اگر جاى آن مىنشيند ضابط و قاعده در آن چيست؟
جواب: اطمينان و علم مساوى با هم هستند مطلقاً.
سؤال 12- آيا در مكه و عرفات، مقلدين شما در صورتى كه به فتواى مجتهد خود دسترسى ندارند، مىتوانند به فتواى غير اعلم عمل نمايند، بيان فرمائيد؟
جواب: در صورتى كه علم به مخالفت در آن با رأى مرجع خود ندارد چنان كه ظاهر فرض است مانعى ندارد و جائز است. واللََّه العالم.
سؤال 13- اگر سؤال كند از من مثلاً شخصى از مسأله فقهى، آيا واجب است بر من اينكه سؤال كنم از مرجع تقليد او يا آنكه جواب دهم مسأله او را بر طبق فتواى مرجع تقليد خودم فقط و آيا فرق است بين حال علم من به مرجع تقليد سائل و صورت عدم علم من به آن؟
جواب: اشكال ندارد اينكه جواب دهيد او را به آنچه مىدانيد از فتواى مرجع تقليد خودتان اگر ندانيد مخالفت آن را با مرجع تقليد سائل.
سؤال 14- اگر عالم يا وكيل او مورد سؤال مسألهاى قرار گرفت، آيا جائز است براى او سكوت نمودن از جواب و حال آنكه او جواب مرجع تقليدش را در آن مسأله مىداند، و علم دارد به اينكه سائل آمده، سؤال مىكند از فتواى مرجع تقليد خود و نيامده سؤال كند از رأى وكيل او در آن مسأله؟
جواب: واجب است ارشاد نمودن جاهل را، مگر آنكه عذرى براى مسؤول باشد.
