وزیر دارایی فرانسه از انجام اولین معامله از طریق کانال مالی اروپا برای تسهیل تجارت با ایران (اینستکس) در آینده‌ای نزدیک خبر داد.
به گزارش «تابناک» به نقل از تسنیم به نقل از رویترز، «برونو لومر» وزیر دارایی فرانسه روز پنج‌شنبه در یک نشست خبری در لهستان مدعی شد اولین معامله «محدود» از طریق اینستکس ظرف چند روز آینده به انجام خواهد رسید.
وزیر دارایی فرانسه در خصوص روند عملیاتی شدن اینستکس به خبرنگاران گفت: «ما می‌خواهیم اینستکس ظرف چند روز آینده اجرایی شود و امیدواریم که اولین تراکنش آن ظرف همین روز‌های آینده به انجام برسد.»
وی در عین حال خاطرنشان کرد: «اولین تراکنش اینستکس یک تراکنش محدود خواهد بود، اما یک نقطه شروع محسوب می‌شود و ما انتظار داریم که اینستکس یک ابزار کارآمد باشد.»
جمعه گذشته «هلگا اشمید» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دبیرکل سرویس اقدام خارجی این اتحادیه در پایان نشست کمیسیون مشترک برجام در وین اتریش با انتشار پیامی در حساب کاربری رسمی خود در توئیتر اعلام کرد که ساز و کار مالی موسوم به اینستکس برای تسهیل مبادلات تجاری بین اروپا و ایران عملیاتی شده است.
اتحادیه اروپا در اوایل سال جاری میلادی (اواسط بهمن ماه) اقدام به راه‌اندازی یک ساز و کار مالی به نام «اینستکس» جهت تسهیل مبادلات تجاری با ایران کرد، اما با گذشت حدود پنج ماه از راه‌اندازی رسمی اینستکس، تاکنون حتی یک تراکنش مالی توسط آن به انجام نرسیده است.
حسن روحانی رئیس‌جمهورایران روز چهارشنبه ۱۲ تیرماه در جلسه هیئت دولت با اشاره به اینکه اینستکس تاکنون تنها اقدامی نمایشی بوده است، خاطرنشان کرد: «امروز اینستکس تنها سازوکاری بدون پول است و اینستکسِ توخالی به هیچ دردی نمی‌خورد، اما اگر اینستکس فعال شده و پول فروش نفت ایران به آن‌ها به‌واسطه آن حاصل شود با وجود ایرادات آن، می‌توان تا حدی آن اقدام را قبول کرد.»
بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران نیز روز دوشنبه در حاشیه نشست وزرای اوپک در وین اتریش، در خصوص اینستکس به خبرنگاران گفت: «اگر اینستکس را به‌عنوان یک عملیات در نظر بگیرند، بدون واریز مطمئن پول به آن، یا با واریز ۳ یا ۴ میلیون دلار یا یورو، این سازوکار پاسخگو نیست؛ باید پول نفت به آن واریز شود.
پیش از این عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی نیز ایراداتی را به اینستکس وارد دانسته و خلاصه این ایرادات را طی پیامی اینستاگرامی بدین شرح منتشر کرده بود:
«ضروری است چند نکته را به مردم عزیز توضیح بدهم.
برای عملکرد پایدار اینستکس لازم است.
اولاً، اینستکس نه کانالی در چارچوب قواعد تحریمی آمریکا، بلکه کانالی مبتنی بر برجام باشد و کلیه تراکنش‌هایی که در چارچوب برجام مجاز بودند از طریق آن انجام‌پذیر باشد.
ثانیاً، شاید در ابتدا شامل کلیه کالا‌های غیرتحریمی شود، ولی بعدتر محدوده آن بایستی به کلیه کالا‌ها گسترش یابد.
ثالثاً، منابع آن از صادرات نفت به اروپا تأمین شود، اگر هم اروپا موقتاً محذوراتی در خرید نفت ایران دارد، یک خط اعتباری بلندمدت با بازپرداخت آتی نفتی، یک راه‌حل موقت قابل بررسی است. خود اروپایی‌ها هم در مذاکرات اشاره‌ای به راه‌حلی شبیه به این داشته‌اند.
الگو‌های متعدد برای حضور سایر پشتیبانان برجام در اینستکس یا سازوکار مستقل مشابه آن، در حال توسعه است.
در هر حال، اینستکس صرفاً سهمی محدود در راهبرد بانک مرکزی در بازار ارز دارد و برنامه‌های متعدد دیگر نیز در حوزه روابط ارزی کشور اجرایی شده یا در حال اجراست.»
