چک به عنوان یکی از ابزار‌های مهم نظام پرداخت می‌باشد و همواره نقش قابل توجهی در تسویه مبادلات خرد و کلان جامعه داشته است. بررسی وضعیت نسبت چک‌های برگشت خورده به چک‌های مبادله شده می‌تواند تصویر خوبی از وضعیت کنونی اقتصاد ایران را نشان دهد. آمار چک‌های مبادله شده در اردیبهشت ماه سال جاری نشان می‌دهد که ۹.۱ درصد از تعداد و ۹.۳ درصد از ارزش کل چک‌های مبادله شده برگشت خورده اند.
به گزارش
تابناک اقتصادی، چک یکی از ابزار‌های پرداخت می‌باشد که همواره در مبادلات اقتصادی و روزمره جایگاه ویژه‌ای را داشته است. این ابزار پرداخت سنتی به نوعی می‌تواند شاخصی برای بررسی وضعیت اقتصادی و نماد اعتماد بازار باشد؛ بنابراین بررسی آمار مربوط به آن شاید به نوعی بتواند وضعیت حاکم بر اقتصاد کشور را تا حدودی بازگو کند.
آمار چک‌های مبادله شده نشان می‌دهد که در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ در کل کشور بالغ بر ۷.۲ میلیون فقره چک به ارزشی بالغ بر ۹۹۱ هزار میلیارد ریال مبادله گردیده است که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۳۴ درصد و ۸۳.۱ درصد رشد داشته است. در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ حدود ۵۲.۱ درصد از تعداد چک‌های مبادله‌ای کل کشور در سه استان تهران، خراسان رضوی و اصفهان مبادله گردیده است که به ترتیب با ۳۴.۶ درصد، ۹.۸ درصد و ۷.۷ درصد بیشترین سهم از کل تعداد چک‌های مبادله شده در کشور را در مقایسه با سایر استانها دارا بوده اند.
مطابق با این گزارش، در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ در کل کشور بالغ بر ۶۵۶ هزار فقره چک به ارزش حدود ۹۲ هزار میلیارد ریال برگشت داده شده است که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۲۴.۹ درصد و ۵۸.۹ درصد افزایش را نشان می‌دهد. برگشت خوردن چک دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد، اما بیشترین علت برگشت چکها در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ کسری یا فقدان موجودی بوده است. همچنین بیشترین چک‌های برگشت خورده مربوط به استان تهران بوده و در این استان حدود ۲۱۴ هزار فقره چک به ارزشی حدود ۴۵ هزار میلیارد ریال برگشت داده شده است. بعد از استان تهران، استان‌های اصفهان و خراسان رضوی دارای بیشترین چک‌های برگشتی به لحاظ تعداد و ارزش بوده اند.
البته بررسی آمار مطلق چک‌های برگشت خورده و تغییرات این نوع چکها نسبت به ماه‌های قبل نمی‌تواند آمار خوبی برای سنجش وضعیت اقتصادی کشور باشد و برای دست یافتن به تصویری واقعی از وضعیت اقتصادی کشور نیاز است تا سهم چک‌های برگشت خورده به چک‌های مبادله شده، محاسبه گردد.
آمار‌ها نشان می‌دهند که در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ در کل کشور ۹.۱ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و ۹.۳ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای برگشت داده شده است. این آمار در فروردین ماه ۱۳۹۸ در کل کشور به ترتیب ۹.۸ درصد و ۱۰.۸ درصد بوده است. هر چند در فروردین ماه ۹۸ در مقایسه با اسفند ماه ۹۷ نسبت تعداد و ارزش چک‌های برگشتی رشد داشت، اما در اردیبهشت ماه سال جاری این نسبت‌ها دوباره روند نزولی به خود گرفته است.
شایان ذکر است که بررسی آمار‌های نسبت تعداد و ارزش چک‌های برگشت خورده به کل چک‌های مبادله شده در اردیبهشت ماه سال گذشته به ترتیب ۱۴.۴ درصد و ۱۷.۵ درصد بوده است که مقایسه این آمار با اردیبهشت ماه سال جاری نشان از آن دارد که این نسبت‌ها به شدت کاهش یافته است.
همان گونه که ملاحظه می‌شود سهم چک‌های برگشت خورده از چک‌های مبادله‌ای در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ نسبت به ماه قبل (فروردین ۹۸) و ماه مشابه سال قبل (اردیبهشت ۹۸) به لحاظ تعداد و ارزش کاهش یافته که این کاهش می‌تواند بیان کننده این موضوع باشد که اندکی اوضاع اقتصادی کشور در اردیبهشت ماه سال جاری در مقایسه با مدت‌های مذکور بهتر شده است و کاسبان توانسته اند چک‌های مبادله شده بیشتری را پاس کنند. البته اشاره به این نکات ضروی است که بخشی از این کاهش سهم چک‌های برگشت خورده به مبادله شده به راه اندازی سامانه صیاد باز می‌گردد.
چک به عنوان یکی از ابزار‌های مهم نظام پرداخت می‌باشد و همواره نقش قابل توجهی در تسویه مبادلات خرد و کلان جامعه داشته است. بررسی وضعیت نسبت چک‌های برگشت خورده به چک‌های مبادله شده می‌تواند تصویر خوبی از وضعیت کنونی اقتصاد ایران را نشان دهد. آمار چک‌های مبادله شده در اردیبهشت ماه سال جاری نشان می‌دهد که ۹.۱ درصد از تعداد و ۹.۳ درصد از ارزش کل چک‌های مبادله شده برگشت خورده اند.
تهران ، مشهد، اصفهان یعنی قلب های اقتصاد کشور.